μακεδονικός αγώνας

1. Μακεδονικός
Αγώνας
11ο Γυμνάσιο Λάρισας

2. Εισαγωγή
Ο Μακεδονικός αγώνας ήταν ένοπλη αντιπαράθεση στις αρχές του 20ου
αιώνα που διήρκεσε περίπου 4 χρόνια (1904-1908) και διεξήχθη στη
Μακεδονία (τότε μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) μεταξύ κυρίως
Ελλήνων, Βουλγάρων και Τούρκων, και δευτερεύοντος Σέρβων και
Ρουμάνων από τη στιγμή που έγινε αντιληπτό πως η σημαντική αυτή
επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα ήταν η επόμενη εδαφική
απώλεια του Μεγάλου Ασθενούς. Λόγω του ότι, η περιοχή της
Μακεδονίας, τέθηκε υπό διεθνή Επιτροπεία μετά τη Συνθήκη του
Βερολίνου (1878) και Γάλλοι, Ρώσοι και Αυστριακοί στρατιωτικοί
ανέλαβαν καθήκοντα παράλληλης διοίκησης με τους Οθωμανούς, η
Υψηλή Πύλη αδυνατούσε να παρέμβει δραστικά στις ένοπλες
συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων, οι αντιμαχόμενες πλευρές
προσπαθούσαν κατά καιρούς, αφενός να στρέφουν τις ευρωπαϊκές και
οθωμανικές στρατιωτικές διοικήσεις κατά των αντιπάλων τους, και
αφετέρου να συνεργάζονται με όποιες απ' αυτές ήταν δυνατό, ενώ
παράλληλα το Ηνωμένο Βασίλειο υποδαύλιζε με κάθε τρόπο την
ενδεχόμενη Ελληνο-Βουλγαρική συνεργασία, φοβούμενη την
εκμετάλλευσή της από τη Ρωσία.

3. Ποιοί πήραν μέρος
 Έλληνες
 Βούλγαροι
 Τούρκοι
 Σέρβοι
 Ρουμάνοι

4. Γεγονότα
• 1893 ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη από Βούλγαρους της Μακεδονίας
η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ) που
διακήρυττε ότι είχε σκοπό την ένωση των πληθυσμών της Μακεδονίας
και της Θράκης, ανεξαρτήτως εθνικότητας, για την αποτίναξη του
οθωμανικού ζυγού και την αυτονόμηση της Μακεδονίας.
• 1895 σχηματίστηκε στη Σόφια η Ανώτατη Μακεδονική Επιτροπή
(Komitet), με στόχο τον ξεσηκωμό όλων των κατοίκων της Μακεδονίας
κατά της οθωμανικής εξουσίας, για τη δημιουργία μιας αυτόνομης
Μακεδονίας που θα ενωνόταν με τη Βουλγαρία.
• 1896-1897έφτασαν στη Μακεδονία οι πρώτες ελληνικές ένοπλες
ομάδες και άρχισαν να εμπλέκονται σε συγκρούσεις με ομάδες
κομιτατζήδων.
• 1898 οργανώθηκαν στη Μακεδονία ένοπλες ομάδες Βουλγάρων,
που έμειναν γνωστοί ως «κομιτατζήδες» (Komitet = Επιτροπή).

5. Γεγονότα
• 1903 οργανώθηκε από την ΕΜΕΟ εξέγερση στη Μακεδονία (εξέγερση του
Ίλιντεν), η οποία καταπνίγηκε από τον οθωμανικό στρατό.
• 1904 άρχισαν να φτάνουν στη Μακεδονία Έλληνες αξιωματικοί, ενώ στις
συγκρούσεις εμπλέκονταν πλέον και τουρκικά στρατεύματα. Από τους
Έλληνες που πήραν μέρος στον μακεδονικό αγώνα, ξεχωριστή μορφή
υπήρξε ο Παύλος Μελάς, που άφησε την τελευταία του πνοή στη
Μακεδονία.
• 1908 δημιουργία Νεότουρκων. Παράδοση συντάγματος από το σουλτάνο.

6. Παύλος Μελάς
Ο Παύλος Μελάς (29 Μαρτίου 1870 – 13 Οκτωβρίου 1904) ήταν αξιωματικός
πυροβολικού του ελληνικού στρατού. Ήταν γιος του Μιχαήλ Μελά και
γαμπρός του Στέφανου Δραγούμη. Στάθηκε από τους πρωτεργάτες του
Μακεδονικού αγώνα και πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες κατά τη
διάρκεια επιχειρήσεων στην περιοχή της Μακεδονίας. Στην Ελλάδα θεωρείται
ηρωϊκή φιγούρα και έχουν ονομαστεί προς τιμή του το χωριό Μελάς της
Καστοριάς και ο Δήμος Παύλου Μελά στην κεντρική Μακεδονία.

7. Μουσείο Μακεδονικού Αγώνας
Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην οδό
Προξένου Κορομηλά, δίπλα στη Μητρόπολη. Στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτήριο,
σχεδιασμένο από τον Ερνστ Τσίλλερ. Στους χώρους του στεγάζεται επίσης το Κέντρο
Έρευνας Μακεδονικής Ιστορίας και Τεκμηρίωσης (ΚΕΜΙΤ). Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν
ο πρώτος που αποφάσισε, το 1917 να ιδρυθεί μουσείο για τους ήρωες της Μακεδονίας
αλλά και τον πολιτισμό της Μακεδονίας.
Σκοπός του μουσείου ήταν να συγκεντρωθούν "...όλα τα άξια λόγου αρχαιολογικά
ευρήματα, τα σημαίνοντα τους διαφόρους ιστορικούς και καλλιτεχνικούς σταθμούς δι'
ων διήλθαν η Μακεδονία, από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των χρόνων της
Τουρκοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων". Η προσπάθεια όμως αυτή δεν απέδωσε
καρπούς και το 1965 το θέμα επανέφερε η κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου.

8. Εργάστηκαν:
 Τζεντίκου Ελίσα
 Νούλα Γιώτα
 Παλιοβάϊου Κωνσταντίνα
 Παπαστεφάνου Γλύκα
 Σιώκου Τένια
 Σακογιάννη Κατερίνα