Оңтүстік Америка табиғат зонасы

1. ОҢТҮСТІК
АМЕРИКАНЫҢ
табиғат зоналары
Оңтүстік Американың
табиғат заналары

2. Сабақтың мақсаты:
І. Білімділік: Табиғат кешендеріне
сипаттама бере отырып, Оңтүстік
Американың табиғат зоналарына жеке-
жеке тоқталу.
ІІ. Тәрбиелік: Оқушыларға Оңтүстік
Американың қайталанбас тіршлік дүниесін
қорғау және сақтау шараларын түсіндіру
барысында эстетикалық және
экологиялық тәрбие беру.
ІІІ. Дамытушылық: Оқушылардың картамен,
кестемен, электронды оқулықпен жұмыс
жасауын одан әрі дамыту.

3. Оңтүстік Америкада географиялық орны мен климаттық
жағдайларына сәйкес ормандар кең таралған .
Оңтүстік Америка жерінде мынадай табиғат зоналары
ажыратылады:
 Ылғалды экваторлық ормандар
(гилея)
Ауыспалы ылғалды ормандар (сельвас)
Саванналар мен сирек ормандар
Субтропиктік дала (пампа)
Шөлейт
Биіктік белдеулік

8. Ылғалды экваторлық
ормандар
(гилея)
Ауыспалы ылғалды
ормандар
(сельвас)

9. Табиғат
зонасы
Табиғат
жағдайы
Топырағы Өсімдігі Жануарлары
Ылғалды
экваторлық
ормандар
(гилея)
мен
ауыспалы
ылғалды
ормандар
(сельвас)
Орман іші
өте ыстық,
әрі қапырық,
оның төменгі
бөлігіне
жарық
жетпейді
Қызыл-
сары
ферралит
ті
Ағаштардың
биіктігі 80 м-ге
дейін жетеді.
Мұнда шөптесін
өсімдіктер
өспейді.
Лиана,
папоротниктер,
орхидея, гевея,
бальс ағашы, хина
ағашы, какао,
сейба, қауын
ағашы өседі.
Бақырауық және
ілмекқұйрық
маймылдар,
жалқауаң, тапир,
опоссум, құмырсқа
жегіш, қан сорғыш
жарқанаттар,
пекари шошқасы мен
ең ірі су шошқасы –
капибара, ягуар, пуна,
тоты құс, тукан,
гаоцин, колибри,
ұзындығы 12 м-ге
жететін анаконда
кездеседі. Жәндіктер
өте көп

10. Экватордың екі жағын Амазонканың ылғалды
экваторлық ормандары (гилея) алып жатыр.

11. СЕЛЬВА

12. гевея
Хин ағашы
Сейба
Капибарадан
колибри анаконда

13. Саванналар мен сирек
ормандар

14. Табиғат
зонасы
Табиғат
жағдайы
Топырағы Өсімдігі Жануарлары
Саванналар
мен сирек
ормандар
Ориноко
саваннасы
– льянос,
Бразилия
саваннасы
– кампас
Саванналардың
көрінісі жыл
мезгілдеріне
байланысты
өзгеріп
отырады.
Ферралит
ті қызыл
топырақт
ан қызыл-
қоңыр
топыраққ
а ауысады
Льяноста –
пальмалар, акация,
биік шөптесін
өсімдіктер
таралған.
Кампоста –
ағаштар аз, көбіне
тікенекті кактус,
мимоза, сүттіген,
бөтелке ағашы,
кебрачо өседі.
Пекари, ергежейлі
бұғылар, тапир,
жалды қасқыр,
сауыттылардың
бірнеше түрі,
құмырсқа
жегіштер, нанду
түйеқұсы

16. акаци
я
пальма

18. тапир
пекари
Нанду түйеқұсы

19. Субьтропиктік
дала (пампа)

20. Табиғат
зонасы
Табиғат
жағдайы
Топырағы Өсімдігі Жануарлары
Субтропик
тік дала
(пампа)
Ла-Плато
жазығын
алып
жатыр.
Жазы
ыстық,
қыста
температур
аны
төмендете
тін желдер
соғып
тұрады.
Құнарлы
шымды
қызғылт
топырақ
Пампа шөбі,
қоңырбас,
қамыс
Пампа бұғысы,
пампа мысығы,
пампа түлкісі,
оцелот,
кеміргіштер. зенӨ
жа аларындағ
те із шош асы,ң қ
терісі ба алы сазғ
ндызықұ
мекендейді.

21. Қоңырбас
Қамыс

22. Пампа бұғысы
Пампа түлкісі
оцелот

23. Шөлейт

24. Табиғат
зонасы
Табиғат
жағдайы
Топырағ
ы
Өсімдігі Жануарлары
Шөлейт
зонасы
Қиыр
оңтүстікт
егі
Патогония
жерін
қамтиды.
Сұр,
қоңыр
топырақ
Сирек ш птерө
мен аласа
кактусты
тікенекті
б талар,ұ
жастық
т різдесә
сімдіктерө
седі.ө
Сауыттылардың
бірнеше түрі,
кемірушілер, пампа
бұғысы, пампа
мысығы, магеллан
түлкісі, ірі құстар,
гуанако ламасы мен
пума

25. Жастық тәріздес өсімдіктер

26. Гуанако
Пума

27. *Биіктік белдеулік

28. Құс базары

29. Гуано

30. Раймонд пуйясы

31. викунья

32. альпако
АЛЬПАКА

33. КОНДОР

34. Семантикалық карта
Ылғалды
экваторлық
ормандар
Ориноко
саваннасы
Бразилия
саваннасы
«Ғаламшар
дың өкпесі»
Субтропикт
ік дала
Сельвас
Гилея
Льянос
Кампос
Пампа

35. • Гилея - Амазонканың ылғалды экваторлық
ормандары
• Сельвас – ауыспалы ылғалды Амазония ну орманы
• Льянос – Ориноко саваннасы
• Кампос – Бразилия саваннасы
• Пампа – Ла-Плата жазығын алып жатқан
жазық дала
• Гаруа – Атакама шөлінде мамыр мен қараша
айларында қалыптасатын «соқыр тұмандар»
• Ломас – ылғалды бүкіл денесімен сіңіретін
тамыржемісті және түйнекті өсімдік.
Термин сөздер

36. • Оңтүстік Американың жазық бөлігінде қандай
табиғат зоналары орналасқан?
• «Ғаламшардың өкпесі» деп қай аймақты айтады?
• Льянос пен кампостың қандай
айырмашылықтары бар?
• Анд тауының символы деп қандай жануарларды
атайды?
• Амазония ормандарының қазіргі экологиясы
туралы не айта аласың?
Жаңа сабақты бекіту:

37. §41-42 мазмұндау және Оңтүстік Америкада сирек
кездесетің жануарлар мен өсімдіктер туралы
презентация жасап келу. Атластағы табиғат
зоналарымен жұмыс жасау. Кестені толықтырып
толтыру.
Үй тапсырмасы:
Табиғат
зонасы
Табиғат
жағдайы
Топырағы Өсімдігі Жануарлары