1. ბიოტური ფაქტორები
პრეზენტატორი: ქეთევან
ნანდოშვილი

2. მიზანი
• მოსწავლე გაეცნოს ბიოტური
ფაქტორების შემადგენელ კომპონენტებს,
მათ შორის, მცენარეებისა და
ცხოველების ურთიერთობის ფორმებს.

3. გაიხსენე
• რა არის კვებითი ჯაჭვი?
• როგორ არიან დაკავშირებული
ორგანიზმები კვებით ჯაჭვში?
• როგორი ორგანიზმები არსებობს კვების
ტიპის მიხედვით?

4. კვებითი ჯაჭვი
პროდუცენტი
(მწარმოებელი)
კონსუმენტი
(მომხმარებელი)
რედუცენტი
(დამშლელი)

5. შეადგინეთ კვებითი ჯაჭვი
ბალახი
კურდღელი
მელა
ფოთოლი
შევარდენი შაშვი ლოქორა

6. სწორი ვარიანტი

7. დააჯგუფე ცხოველები კვების
ნირის მიხედვით
ბალახისმჭამელები ხორცისმჭამელები ნაირმჭამელები
ციყვი, მაიმუნი, დათვი, მგელი, კალია, ირემი, კურდღელი, ტურა, ღორი, ცხენი,
ბაყაყი, ნიანგი, ჭიამაია, ქორი, ხმელეთის კუ, ლოკოკინა, ყვავი, კაჭკაჭი
სპილო, კოალა, ობობა, კოდალა, ვეფხვი, ზებრა, მელა, აქლემი, გველგესლა.

8. სწორი პასუხი
ბალახისმჭამელები ხორცისმჭამელები ნაირმჭამელები
ციყვი, კალია, ირემი,
კურდღელი, ცხენი,
ხმელეთის კუ,
ლოკოკინა, სპილო,
კოალა, ზებრა, აქლემი.
მგელი,ტურა, ნიანგი,
ჭიამაია, ქორი, ობობა,
კოდალა, ვეფხვი, მელა,
გველგესლა.
მაიმუნი, დათვი, ღორი,
ბაყაყი, ყვავი, კაჭკაჭი.

9. ბიოტური ურთიერთობის
ფორმები
სიმბიოზი მტაცებლობა პარაზიტიზმი
ნეიტრალიზმიკონკურენცია

10. სიმბიოზი
ორი ორგანიზმის
გვერდიგვერდ
,,მშვიდობიანი”
თანაცხოვრებაა. ეს
ორგანიზმები
ერთმანეთს ზიანს არ
აყენებენ. სიმბიოზის
დროს ორივე ან ერთ-
ერთი ორგანიზმი მაინც
იღებს სარგებელს.
ორმხრივსასარგებლო

11. სიმბიოზი
ორმხრივსასარგებლო ცხოველისთვის სასარგებლო
თევზი ჯამბაზისთვის სასარგებლო თევზი ლოცმანისთვის სასარგებლო

12. უპასუხეთ შეკითხვას
1. პატარა ჩიტი მარტორქის მუდმივი
თანამგზავრია. რატომ გამოიყურება
მარტორქა ასე მშვიდად?

13. მტაცებლობა
ორგანიზმებს
შორის ისეთი
ურთიერთობაა,
როდესაც ერთ-
ერთი უტევს, კლავს
და საკვებად
იყენებს მეორეს-
მსხვერპლს.

14. მტაცებელი მცენარეები
ვენერას ბუზიჭამია
სარაცენია
დროზერა

15. პარაზიტიზმი
ისეთი ურთიერთობაა,
როდესაც ერთი
ორგანიზმი იყენებს
მეორეს, როგორც
საარსებო გარემოდ, ისე
საკვებად და ზიანს
აყენებს მას.

16. პარაზიტები
ტილი ექტოპარაზიტი ასკარიდა ენდოპარაზიტი

17. უპასუხეთ შეკითხვას
1. როგორ ფიქრობთ, ,,აწყობს“ პარაზიტს
მასპინძლის სიკვდილი?

18. კონკურენცია
მსგავსი
მოთხოვნილებების
მქონე
ორგანიზმებს
შორის
ურთიერთობის
ფორმაა
შიდასახეობრივი კონკურენცია

19. კონკურენცია
სახეობათაშორის კონკურენცია შიდასახეობრივი კონკურენცია

20. ნეიტრალიზმი
ერთ ტერიტორიაზე
მცხოვრებ სახეობათა
შორის ურთერთობის
ისეთი ფორმაა, როცა არც
ერთ სახეობას არა აქვს
პირდაპირი ზეგავლენა
მეორეზე. ისინი
ერთმანეთისაგან
დამოუკიდებლად
არსებობენ.
შველი
ციყვი

21. I დავალების პირობა
სავანაში ზოგიერთი
ფრინველი კენკავს
ძუძუმწოვრის კანზე
მიმაგრებულ
ტკიპებს.

22. როგორი ბიოტური დამოკიდებულებაა:
1. ტკიპასა და ძუძუმწოვარს შორის?
2. ფრინველსა და ტკიპას შორის?
3. ფრინველსა და ძუძუმწოვარს შორის?

23. პასუხები
1. პარაზიტიზმი
2. მტაცებლობა
3. სიმბიოზი

24. II დავალება
• სურათების მიხედვით დაადგინეთ, რა
ურთიერთობა აქვთ მათზე მოხსენიებულ
ორგანიზმებს ერთმანეთთან.

25. 1 2 3
4 5 6

26. პასუხები
1. კონკურენცია
2. მტაცებლობა
3. სიმბიოზი
4. ნეიტრალიზმი
5. პარაზიტიზმი
6. სიმბიოზი

27. III დავალება
• მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე
შეავსეთ სქემა.
ეკოსისტემაში კვებითი ურთიერთობების ძირითადი
ფორმები

28. IV დავალება
• ნახატის სახით წარმოადგინეთ ჩემს მიერ
მოცემული ბიოტური ურთიერთობის
ფორმა.
• I ჯგუფი - სიმბიოზი
• II ჯგუფი - მტაცებლობა
• III ჯგუფი- კონკურენცია
• IV ჯგუფი - პარაზიტიზმი
• V ჯგუფი - ნეიტრალიზმი

29. დაწერეთ
• 3 რამ რაც დაგამახსოვრდათ
გაკვეთილზე
• 2 რამ რაზეც გინდათ მეტი
გაიგოთ
• 1 რამ რაც გაუგებარია.

30. საშინაო დავალება
• წიგნი - ბიოტური ურთიერთობები გვ.98
• რვეული- გვ.31 6.6 6.7

31. გმადლობთ ყურადღებისთვის!