1. พระยาอุปกิตศิลปสาร

2. จัดทาโดย
นางสาวขนิษฐา บรรเทาพิษ
ม.5/2 เลขที่ 12

3. อามาตย์เอก พระยาอุปกิตศิลปะสาร (นิ่ม กาญจนาชีวะ) เกิด
วันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2422 ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่19 พฤษภาคม
พ.ศ.2484 รวมอายุ 62 ปี
บิดาชื่อนายหว่าง มารดาชื่อนางปลั่ง พระยาอุปกิตศิลปสารผู้เชี่ยวชาญ
ทางภาษาไทย ท่านใช้นามปากกาหลายนาม ที่รู้จักกันแพร่หลาย คือ "อ.
น.ก.", "อุนิกา", "อนึก คาชูชีพ"

4. และเป็นผู้ริเริ่มคาทักทายคาว่า "สวัสดี" ซึ่งแปลว่า สะดวก สบายดี
และยังเป็นผู้อุทิศร่างกายเพื่อการศึกษาทางการแพทย์หรือที่เรียกว่า
อาจารย์ใหญ่ เป็นท่านแรกของประเทศไทย โดยกล่าวว่า "ฉันเป็นครู
ตายแล้วขอเป็นครูต่อไป"

5. ประวัติ
พระยาอุปกิตศิลปสารศึกษาความรู้ภาษาไทยเบื้องต้นที่วัดบางประทุน
นอก เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร และที่วัดประยุรวงศา
วาส ต่อมาได้บวชเป็นสามเณรและเป็นพระภิกษุที่วัดสุทัศนเทพวรา
ราม สมเด็จพระวันรัต (แดง) เป็นพระอุปัชฌาย์ ระหว่างที่บวชได้ศึกษา
พระธรรมวินัย จนสอบได้เปรียญ 6 ประโยค

6. เขตบางขุนเทียน
กรุงเทพมหานคร วัดสุทัศนเทพวรา วัดประยุรวงศาวาส

7. พระยาอุปกิตศิลปสารได้เริ่มเข้ารับราชการเป็นครูฝึกสอน ที่
โรงเรียนฝึกหัดอาจารย์สายสวลี ต่อมาได้ย้ายไปสอนที่โรงเรียน
สวนกุหลาบ วัดมหาธาตุและ โรงเรียนฝึกหัดอาจารย์บ้านสมเด็จ
เจ้าพระยา นอกจากเป็นครูแล้ว พระยาอุปกิตศิลปสารยังเคยดารง
ตาแหน่งข้าหลวงตรวจการพนักงานกรมราชบัณฑิต หัวหน้าการพิมพ์
แบบเรียน หัวหน้าแผนกอภิธานสยาม ปลัดกรมตาราและอาจารย์ประจา
กรมศึกษาธิการ

8. พระยาอุปกิตศิลปสารเป็นผู้มีความรู้เชี่ยวชาญทางภาษาไทย ภาษา
บาลี และวรรณคดีไทย เคยเป็นอาจารย์พิเศษแผนกภาษาไทยและภาษา
โบราณตะวันออก ในคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เคย
เป็นอาจารย์พิเศษสอนภาษาไทยชุดครูมัธยม และเป็นกรรมการชาระ
ปทานุกรม

9. พระยาอุปกิตศิลปสาร

10. ผลงาน
-ตาราไวยากรณ์ไทย 4 เล่ม ได้แก่
อักขรวิธี ว่าด้วยอักษร จัดเป็น 2 คือ
1.สมัญญาภิธาน แสดงชื่ออักษรที่เป็นสระ และพยัญชนะ พร้อมทั้งฐานกรณ์
2.สนธิ ต่ออักษรที่อยู่ในคาอื่นให้เนื่องเป็นอันเดียวกัน
วจีวิภาคแบ่งคาพูดออกเป็น 6 ส่วน คือ นาม อัพยยศัพท์ สมาส ตัทธิต อาขยาต กิตก์
วากยสัมพันธ์ ว่าด้วย การก และ ประพันธ์ผูกคาพูดที่แบ่งไว้ในวจีวิภาค ให้เข้า
เป็นประโยคอันเดียวกัน
ฉันทลักษณ์ แสดงวิธีแต่งฉันท์ คือคาถาที่เป็นวรรณพฤทธิ์และมาตราพฤทธิ์

11. -สงครามภารตะคากลอน
-คาประพันธ์บางเรื่อง
-กลอนดอกสร้อยราพึงในป่าช้า (ปรับจาก Elegy Written in a
Country Churchyard)
ได้รับการบรรจุเป็นแบบเรียนสาหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษามานานนับ
10

12. เรื่อง : ไขภาษาไทย เรื่อง : ปาฐกถาหลัก
ภาษาไทย
เรื่อง:ภาษาไทยกับ
คาประพันธ์

13. พระยาอุปกิตศิลปสาร (นิ่ม กาญจนาชีวะ) ได้ปรับเสียงของคาว่า "สวสฺ
ติ" ที่ท่านได้สร้างสรรค์ขึ้นให้ง่ายต่อการออกเสียงของคนไทย จากคาสระ
เสียงสั้น (รัสสระ) ซึ่งเป็นคาตาย มาเป็นคาสระเสียงยาว (ทีฆสระ) ซึ่งเป็น
คาเป็น ทาให้ฟังไพเราะ รื่นหูกว่า จึงกลายเป็น "สวัสดี" ใช้เป็นคาทักทาย
ที่ไพเราะและสื่อความหมายดีๆ ต่อกันของคนไทย ส่วนคาว่า "ราตรี
สวัสดิ์" ซึ่งเป็นคาแปลจากคาว่า "good night" ซึ่งเป็นคาลาใน
ภาษาอังกฤษ ได้ถูกสร้างขึ้นในสมัยของจอมพล ป.พิบูลสงคราม เช่นกัน

14. โดยกาหนดให้คนไทยทักกันตอนเช้าว่า "อรุณสวัสดิ์" มาจากคา
ว่า "good morning" และให้ทักกันในตอนบ่ายว่า "ทิวาสวัสดิ์" มา
จากคาว่า "good afternoon" ส่วนตอนเย็นให้ทักกันว่า "สายัณห์
สวัสดิ์" มาจากคาว่า "good evening" แต่เนื่องจากต้องเปลี่ยนไปตาม
เวลา จึงไม่เป็นที่นิยม คนไทยนิยมใช้คาว่า "สวัสดี" มากกว่า เพราะใช้ได้
ตลอดเวลา แต่กระนั้น คนไทยก็ยังคงใช้อยู่บ้างบางคาคือ คาว่า อรุณสวัสดิ์
และราตรีสวัสดิ์