โลกบุบๆ เบี้ยวๆ
•
0 likes•74 views
ผู้เขียน: ดร.บัญชา ชุณหสวัสดิกุล แปลจาก : Disrupt or Be Disrupted ตีพิมพ์ : ตุลาคม 2562 ความเปลี่ยนแปลงของมนุษย์ในอดีตกาลเกิดขึ้นแบบค่อยเป็นค่อยไปจึงไม่น่าจะมีใครจินตนาการได้ว่าพฤติกรรมของมนุษย์และองค์กรธุรกิจจะเกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา อันเป็นผลมาจากการพัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัล และนำไปสู่การพัฒนาเทคโนโลยีการผลิต ด้วยกำลังคนผสานกับเครื่องจักร หรือที่เรียกว่า “ระบบออโตเมชัน (automation)” ซึ่งเป็นระบบสมองกลคอยควบคุมเครื่องจักรและการผลิต การพัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัลยังช่วยให้การสื่อสารเป็นไปอย่างรวดเร็วชัดเจนและแม่นยำยิ่งขึ้น การพัฒนาเทคโนโลยีจากระบบ 3G สู่ 4G และกำลังเข้าสู่ 5G มีบทบาทอย่างยิ่งในสื่อสมัยใหม่ต่างๆ ที่เผยแพร่สู่ประชากรจำนวนมากที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ต และยังมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตประจำวัน พฤติกรรมการบริโภค ระบบการจัดการ กระบวนการผลิต รวมทั้งรูปแบบธุรกิจและการตลาด เป็นความเปลี่ยนแปลงที่เป็นไปอย่างรวดเร็วในทั่วทุกมุมของโลก
Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
โลกบุบๆ เบี้ยวๆ
- 3. DISRUPT OR BE DISRUPTED โลกบุบ ๆ เบี้ยว ๆ ดร.บัญชา ชุณหสวัสดิกุล เขียน รวิ รัตนวิภาค แปล กุลวดี ธ�ำรงค์ธนกิจ และ นุชสราวดี แวดอุดม บรรณาธิการ ธัญณิชา เหล่าเคน ออกแบบปก พิมพ์ครั้งที่ 1 ตุลาคม 2562 © ลิขสิทธิ์ภาษาไทย 2562: บริษัท อินโนเวชั่น กรุ๊ป (ประเทศไทย) จำ�กัด สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558 ข้อมูลทางบรรณานุกรมของหอสมุดแห่งชาติ บัญชา ชุณหสวัสดิกุล. โลกบุบ ๆ เบี้ยว ๆ. -- กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์, 2562. 184 หน้า. 1. การเปลี่ยนแปลงทางสังคม. I. รวิ รัตนวิภาค, ผู้แปล. II. ชื่อเรื่อง. 303.4 ISBN 978-616-04-4681-0 เพลตที่ คลาสิคสแกน โทร. 0-2291-7575 พิมพ์ที่ ส.พิจิตรการพิมพ์ โทร. 0-2910-2900-2 จัดพิมพ์โดย บริษัท อินโนเวชั่น กรุ๊ป (ประเทศไทย) จำ�กัด 18 ซอยรามคำ�แหง 30 (บ้านเรา) แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร 10240 www.elastomer-polymer.com
- 4. 008 027 บทที่ 1 โลกของ เทคโนโลยี ดิจิทัล บทที่ 2 เทคโนโลยี ป่วนภาค พลังงาน และผลกระทบ ต่อการขนส่ง และคมนาคม 1.1 การปฏิวัติดิจิทัลเป็นจุดเริ่มต้นของยุคแห่งข้อมูลข่าวสาร 1.2 อินเทอร์เน็ตแห่งสรรพสิ่ง (Internet of Things) 1.3 เทคโนโลยีที่ป่วนโลกและผู้ป่วนธุรกิจ (Disruptive Technology and Disrupters) 1.3.1 เจฟฟ์ เบซอส (Jeff Bezos) แห่งแอมะซอน (Amazon) 1.3.2 แจ็ก หม่า (Jack Ma) แห่งอาลีบาบา (Alibaba) 1.3.3 อีลอน มัสก์ (Elon Musk) แห่งเทสล่า (Tesla) และสเปซเอกซ์ (SpaceX) 1.3.4 สตีฟ จ็อบส์ (Steve Jobs) แห่งแอปเปิล (Apple) 1.3.5 มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก (Mark Zuckerberg) แห่งเฟซบุ๊ก (Facebook) 1.3.6 กลุ่มผู้ริเริ่มและปฏิวัติด้านดิจิทัล 1.4 ธุรกรรมทางการเงินในยุคดิจิทัล 1.4.1 การทำ�ธุรกรรมทางการเงินในยุคดิจิทัล 1.4.2 การปฏิรูปการทำ�ธุรกิจของบริษัทคาร์กิลล์ (Cargill) 2.1 พลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) เข้ามาทดแทนพลังงานจากฟอสซิล 2.1.1 พลังงานลม 2.1.2 พลังงานจากแสงอาทิตย์ 2.1.3 ชะตากรรมของน้ำ�มัน 2.2 แหล่งพลังงานสำ�หรับรถยนต์ไฟฟ้า: แบตเตอรี่ลิเทียมไอออน (Lithium-ion Battery) และเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน (Hydrogen Fuel Cell) 2.2.1 แบตเตอรี่ลิเทียมไอออน (Lithium-ion Battery) 2.2.2 เซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน (Hydrogen Fuel Cell) 2.2.2.1 การออกแบบและโครงสร้างเซลล์เชื้อเพลิง ไฮโดรเจน 2.2.2.2 รถยนต์ไฟฟ้าเซลล์เชื้อเพลิงไฮโดรเจน (The Fuel-Cell Electric Vehicle (FCEV)) สารบัญ
- 5. 059 บทที่ 3 การป่วน เศรษฐกิจ ระดับโลก และผู้ป่วน คนสำ�คัญ 3.1 สงครามคือผู้ทำ�ลายล้างอันยิ่งใหญ่ 3.2 ข้อตกลงการค้าเสรี 3.3 วิกฤตการเงินโลก 3.3.1 วิกฤตอสังหาริมทรัพย์ในสหรัฐอเมริกา 3.3.2 ผลลัพธ์ที่ได้จาก “ประชานิยม” 3.4 ประธานธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์: ผู้ป่วนเศรษฐกิจโลก 3.4.1 อเมริกาต้องมาก่อน 3.4.2 สงครามการค้าและพิกัดภาษีศุลกากร 3.5 สงครามการค้าระหว่างสหรัฐอเมริกากับจีน 3.5.1 ใครจะแพ้ ใครจะชนะ 3.5.2 แผนเศรษฐกิจอันทะเยอทะยานและความท้าทาย ของประธานาธิบดีจีนในสงครามการค้า 3.6 หนี้ภาครัฐในกลุ่มประเทศอุตสาหกรรมพัฒนาแล้ว 3.7 ตลาดที่กำ�ลังเกิดขึ้นใหม่อยู่ในความเสี่ยงด้านการเงิน 3.8 สงครามเย็นครั้งใหม่ 3.9 การพัฒนาเศรษฐกิจของจีน 3.10 เมื่อมังกรขึ้นผงาดฟ้า 3.11 ปี 2019 ที่มาเยือน 3.12 บทสัมภาษณ์ คุณโคอิจิโร ซะโต (Koichiro Sato) แห่ง บริษัท มิตซุย เคมิคอลส์ (ประเทศไทย) จำ�กัด (Mitsui Chemicals) 3.13 บทสัมภาษณ์ คุณเทะสึยะ ชิมมุระ (Tetsuya Shinmura) แห่ง บริษัท เด็นกะ จำ�กัด (Denka Company Ltd.) 2.3 รถยนต์แห่งอนาคตคืออะไร 2.4 บทสัมภาษณ์ คุณฮิเดะโอะ สึรุมะกิ (Hideo Tsurumaki) แห่ง บริษัท เอฟโอเอ็มเอ็ม (เอเซีย) จำ�กัด 2.5 บทสัมภาษณ์ คุณอนนต์ สิริแสงทักษิณ แห่ง บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำ�กัด (มหาชน)
- 6. 128 157 บทที่ 5 การแปร เปลี่ยน ของภาค อุตสาหกรรม ในประเทศไทย บทที่ 6 การเจริญ เติบโตอย่าง ยั่งยืน 4.1 จากภาคเกษตรกรรมเข้าสู่ภาคอุตสาหกรรม 4.2 คลื่นลูกที่สองของภาคอุตสาหกรรมไทย 4.2.1 วิกฤตเศรษฐกิจไทย 4.2.2 วิกฤตการณ์การเมืองไทยภายใต้ระบอบทักษิณ 4.3 คลื่นลูกที่สามของภาคอุตสาหกรรมไทย 4.4 สิ่งท้าทายของพลเอกประยุทธ์ในสมัยประยุทธ์ 2 5.1 มุมมองภาคเศรษฐกิจ: บทสัมภาษณ์ หม่อมราชวงศ์ ปรีดิยาธร เทวกุล นักเศรษฐศาสตร์ 5.2 มุมมองภาคอุตสาหกรรม: บทสัมภาษณ์ คุณเจน นำ�ชัยศิริ แห่งบริษัท เอเซียไฟเบอร์ จำ�กัด (มหาชน) 5.3 มุมมองภาคการค้าปลีก: บทสัมภาษณ์ คุณบุณยสิทธิ์ โชควัฒนา แห่งเครือสหพัฒน์ 5.4 มุมมองการเติบโตของประเทศ บทสัมภาษณ์ คุณดวงใจ อัศวจินตจิตร์ เลขาธิการสำ�นักงานคณะกรรมการ ส่งเสริมการลงทุน ABOUT AUTHOR INTERVIEWEES 6.1 อินโนเวชั่น ยุค 1.0 (ปี 1983-1988) ยุคการก่อตั้งองค์กร 6.2 อินโนเวชั่น ยุค 2.0 ยุคแห่งการสร้างการวิจัยและพัฒนา เพื่อตอบโจทย์ด้านเทคโนโลยีแก่ลูกค้าและอุตสาหกรรม 6.3 อินโนเวชั่น 3.0 ยุคแห่งการวิวัฒนาการเทคโนโลยีเพื่อ ตอบโจทย์โพลิเมอร์ เทคโนโลยี และผลิตภัณฑ์แก่ลูกค้า และอุตสาหกรรม 6.4 อินโนเวชั่น 4.0 การพัฒนาอย่างยั่งยืนภายใต้ยุค เทคโนโลยี 4.0 6.5 วิสัยทัศน์ของกลุ่มบริษัทอินโนเวชั่น 114 บทที่ 4 การพัฒนา เศรษฐกิจและ อุตสาหกรรม ของประเทศไทย
- 11. เพราะเทคโนโลยีดิจิทัล นี่คือตัวอย่างของการดิสรัปชันหรือ “การป่วน” ทาง เทคโนโลยี (technology disruption) อีกกรณีหนึ่งคือคอมพิวเตอร์ที่เข้ามา ทดแทนเครื่องพิมพ์ดีด บริษัทอุดมวิทยาเป็นตัวแทนจำ�หน่ายเครื่องพิมพ์ดีด โอลิมเปีย (Olympia) ในประเทศไทยซึ่งได้รับความนิยมมาตลอดเวลา 40-50 ปี กลับต้องหายไปเพราะไม่ได้เตรียมตัวเข้าสู่ตลาดคอมพิวเตอร์ นอกจากนี้ อีเมล ยังเข้ามาทดแทนการสื่อสารด้วยจดหมาย ทำ�ให้บริการไปรษณีย์และผู้ผลิต บัตรอวยพรทั้งหลายได้รับผลกระทบอย่างหนัก สมาร์ตโฟนก็เข้ามาทดแทน เครื่องเล่น MP3 กล้องถ่ายรูป เครื่องคิดเลข และอีกไม่นานการธนาคารก็คง เข้ามาอยู่ในโทรศัพท์มือถือ มนุษย์สามารถทำ�งานจากทุกจุดที่อินเทอร์เน็ต เข้าถึง ธุรกิจบันเทิง การสื่อสาร ระบบนำ�ทาง การถ่ายรูปล้วนอยู่บนมือถือของ ผู้บริโภค สิ่งเหล่านี้ทำ�ให้พฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว บริษัท ที่ปรับตัวไม่ทันย่อมได้รับผลกระทบรุนแรงหรือถูกป่วน (disrupted) เราต้อง สร้างเทคโนโลยีของตนเองขึ้นมาเพื่อเป็นผู้นำ� มิฉะนั้นเราจะถูกทิ้งไว้ข้างหลัง เสียเอง ในด้านธุรกิจ การพัฒนาด้านเทคโนโลยีจะป่วนโครงสร้างตลาดและก่อ ให้เกิดพฤติกรรมการบริโภคใหม่ๆ สร้างความต้องการใหม่ สร้างตลาดใหม่ๆ ให้เกิดขึ้น ห่วงโซ่อุปทานจะเปลี่ยนแปลงไปให้สอดคล้องกับอุปสงค์ใหม่ ธุรกิจ และอุตสาหกรรมต่างๆ ต้องไม่หยุดพัฒนาความรู้และเทคโนโลยีใหม่ภายใน องค์กร ต้องรวบรวมความคิดและวิธีการทำ�ธุรกิจใหม่ๆ ที่จะช่วยสร้างผลิตภัณฑ์ ที่มีมูลค่าเพิ่มและก้าวทันความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปอย่าง รวดเร็ว เราจะต้องสร้างเทคโนโลยีที่ก้าวล้ำ�กว่าคนอื่น ไม่เช่นนั้นธุรกิจของเรา ก็จะถูกกระทบหรือถูกทำ�ลายลงด้วยเทคโนโลยีนั้นเอง 10
- 15. อะไรคือระบบ 4G ที่กล่าวถึง G ย่อมาจากคำ�ว่า Generation หมายถึง “สมัย” หรือ “รุ่น” ของการสื่อสาร การสื่อสารใน G ใหม่นั้นจะสื่อสาร เร็วขึ้น แม่นยำ�ขึ้น และเอื้อให้เกิดบริการที่หลากหลายขึ้น เชื่อถือได้มาก ยิ่งขึ้น ระบบเซลลูลาร์ 1G คือระบบแอนะล็อกที่เครือข่าย NTT (Nippon Telegraph and Telephone) เปิดตัวครั้งแรกในกรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น เมื่อปี 1979 ต่อมาการพัฒนาเทคโนโลยีทำ�ให้เกิดระบบ 2G ซึ่งเปลี่ยน จากระบบแอนะล็อกมาเป็นระบบดิจิทัล ทำ�ให้การสื่อสารเร็วขึ้น สะดวกขึ้น โทรศัพท์มือถือเล็กลงอย่างเห็นได้ชัดเจน ส่วนระบบ 3G พัฒนาให้การสื่อสาร เร็วขึ้น ส่งข้อมูลด้วยความเร็วถึง 2.45 เมกะไบต์ต่อวินาที ซึ่งเป็นมาตรฐาน ของเครือข่ายไร้สายที่รองรับบรอดแบนด์ในโทรศัพท์มือถือเป็นครั้งแรก เมื่อ 3G พัฒนาไปเป็น 4G ที่เร็วกว่าถึง 10 เท่า ทำ�ให้การเชื่อมต่อยิ่งเสถียรมากขึ้น ก้าวต่อไปของการพัฒนาคือ 5G ซึ่งเป็นการปฏิวัติครั้งสำ�คัญอีกครั้งหนึ่ง 14
- 16. การสื่อสารที่ถูกต้องแม่นยำ�และรวดเร็วเป็นปัจจัยหลักหนึ่งที่ทำ�ให้ เกิดอินเทอร์เน็ตแห่งสรรพสิ่ง ศักยภาพของการสื่อสารใน 4G ที่ใช้กันอย่าง กว้างขวางในปัจจุบันมีความเร็วสูงสุดประมาณ 1 กิกะไบต์ต่อวินาที ซึ่งยังถือว่า ช้าเกินไปสำ�หรับการติดต่อสื่อสารเพื่อสั่งงานกับวัตถุต่างๆ รอบตัว มนุษย์ ต้องการความเร็วในการสื่อสารมากกว่านี้เพื่อให้สามารถสั่งการเครื่องมือได้ ในทันที อีกทั้งต้องรองรับผู้ใช้งานเป็นจำ�นวนมากได้ การพัฒนาระบบ 5G จึงเริ่มต้นขึ้นโดยมุ่งเน้นพัฒนาขีดความสามารถของ mobile broadband (MBB) ให้มีความเร็วรับส่งข้อมูลแบบไร้สายสูงสุดประมาณ 20-100 กิกะไบต์ ต่อวินาที สามารถบรรจุข้อมูลในการรับส่งและมีความหนาแน่นการติดต่อ (connection density) ที่ 106/km2 ด้วยพลังงานที่ใช้ต่อข้อมูลเท่ากับระบบ 4G ระบบ 5G จึงเป็นระบบที่ให้ความเร็วที่สูงขึ้นแต่ใช้เวลาถ่ายโอนข้อมูลสั้นลง ระบบนี้จึงเป็นเทคโนโลยีที่สำ�คัญสำ�หรับการสื่อสารในอนาคต หากระบบ ควบคุมไร้สายจากระยะไกลมีความสับสน ออกคำ�สั่งแล้วแต่ไม่มีการตอบสนอง อย่างฉับไว เช่น รถยนต์ไร้คนขับที่สื่อสารกับคนนั่งหรือกับรถยนต์อื่นใน ท้องถนนไม่ทันท่วงที ย่อมก่อให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรง ระบบ 5G จึงเป็นเส้นทาง หลักในอนาคตของอินเทอร์เน็ตแห่งสรรพสิ่ง (IOT) 1.3 เทคโนโลยีป่วนโลกและผู้ป่วนธุรกิจ (Disruptive Technology and Disrupters) 1.3.1 เจฟฟ์ เบซอส (Jeff Bezos) แห่งแอมะซอน (Amazon) ในปี 2018 นิตยสารฟอร์บส์ (Forbes) ประกาศให้เจฟฟ์ เบซอสเป็น บุคคลร่ำ�รวยที่สุดในโลก เบื้องหลังการเริ่มต้นธุรกิจของเบซอสน่าศึกษาอย่างยิ่ง เขาเริ่มต้น ธุรกิจจากการขายหนังสือออนไลน์ในปี 1993 แต่ใครจะคาดคิดว่าภายในเวลา 20 ปีเบซอสจะขยายธุรกิจเข้าสู่ร้านค้าออนไลน์ต่างๆ หลายร้านและบริการ 15
- 17. ออนไลน์อื่นๆ อีกมากมาย เขาคือผู้ป่วนธุรกิจรายใหญ่ที่ทำ�ให้ห้างสรรพสินค้า สั่นคลอน แอมะซอนกลายเป็นผู้ค้าปลีกออนไลน์รายใหญ่ที่สุดในโลก และเป็น ผู้ให้บริการโครงสร้างพื้นฐานของระบบคลาวด์ที่ใหญ่ที่สุดในสหรัฐฯ ในนามของ แอมะซอนเว็บเซอร์วิส (Amazon Web Service) เบซอสยังขยายธุรกิจเข้าสู่ อุตสาหกรรมยานอวกาศโดยตั้งบริษัทบลูออริจิน (Blue Origin) เพื่อให้บริการ เที่ยวบินไปยังอวกาศและยังวางแผนธุรกิจท่องเที่ยวอวกาศอีกด้วย นอกจากนี้ แอมะซอนที่เป็นธุรกิจหลักของเบซอสได้ขยายบริการ ออนไลน์มากมาย เช่น บริการการเงิน การดูแลสุขภาพ ร้านค้าปลีก ร้าน ขายของชำ� บริการดิจิทัล หุ่นยนต์ การขนส่งทั้งทางบกทางทะเล และโดรนขนส่ง ทางอากาศ ปัจจุบันแอมะซอนเข้าไปซื้อห้างสรรพสินค้าใหญ่ๆ เช่น โฮลฟู้ดส์ มาร์เก็ต (Whole Foods Market) แอมะซอนจึงสามารถขายสินค้าได้อย่าง หลากหลายในราคาที่ถูกกว่าร้านค้าทั่วไป แอมะซอนยังเปลี่ยนพฤติกรรม ผู้ซื้อแบบเดิมมาเป็นซื้อสินค้าออนไลน์ ทำ�ให้ผู้ค้าปลีกอื่นๆ เช่น เมซี (Macy) เจซีเพนนี (JC Penny) หรือแม้แต่ทอยส์อาร์อัส (Toys R Us) ต้องปิดกิจการลง 16
- 21. ส่วนบุคคลมาก่อน ในปี 2007 จ็อบส์ เปิดตัวไอโฟนมัลติทัช (iPhone Multi- touch) ซึ่งสั่นสะเทือนวงการโทรศัพท์มือถือที่เคยมีบริษัทแบล็คเบอร์รี่ (Blackberry) โมโตโรล่า (Motorola) และปาล์ม (Palm) ครองตลาดอยู่ จ็อบส์ จึงเป็นทั้งนักคิดค้น นักพัฒนาเทคโนโลยี และผู้ป่วนวงการโทรศัพท์มือถือ ยุคใหม่ที่ส่งผลต่อวิถีชีวิตผู้คนทั้งโลกอย่างแท้จริง 1.3.5 มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก (Mark Zuckerberg) แห่งเฟซบุ๊ก (Face- book) ซักเคอร์เบิร์กเป็นนักเขียนโปรแกรมและผู้ประกอบการด้านอินเทอร์เน็ต ที่ยอดเยี่ยมและมีชื่อเสียงที่สุดคนหนึ่งของสหรัฐฯ และของโลก เขาเป็นผู้ก่อตั้ง บริษัทเฟซบุ๊กหลังจากที่เขาลาออกจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ตอนปี 2 เพื่อออกมาทำ�เว็บไซต์สังคมออนไลน์ของเขาเอง จนภายใน 1 ปี เฟซบุ๊กมี ยอดผู้ใช้งานมากกว่า 1 ล้านคน ในปี 2016 ซักเคอร์เบิร์กได้รับเลือกจาก นิตยสารฟอร์จูน (Fortune) ให้เป็นบุคคลที่ทรงอิทธิพลที่สุดในโลก รวมทั้ง ได้รับเลือกให้เป็นนักธุรกิจแห่งปี เขายังเป็นนักธุรกิจที่มองการณ์ไกลถึง 20
- 29. เมื่อทั่วโลกตระหนักถึงความจำ�เป็นในการลดปริมาณแก๊สคาร์บอนได- ออกไซด์และคาร์บอนมอนอกไซด์ซึ่งเกิดจากการเผาไหม้และเป็นสาเหตุของ ปรากฏการณ์เรือนกระจก ระบบพลังงานของโลกแบบดั้งเดิมจึงเกิดชะงักงัน สำ�นักงานพลังงานสากล (International Energy Agency - IEA) ได้คาดการณ์ ความเปลี่ยนแปลงที่จะมีผลกระทบต่อระบบพลังงานโลกในวงกว้างว่า “การนำ� ทรัพยากรไปใช้ให้เกิดประโยชน์อย่างมีประสิทธิภาพเป็นผลมาจากต้นทุน ของเทคโนโลยีพลังงานสะอาดและพลังงานทดแทนที่ลดลงอย่างรวดเร็ว การ เติบโตของภาคพลังงานไฟฟ้าได้แปรเปลี่ยนระบบเศรษฐกิจบริการให้เน้นการ ผสมผสานพลังงานสะอาด” (“IEA Presents Global Energy Market Outlook before United States Senate,” IEA News, January 16, 2018) ไม่ว่าจะ เป็นผู้ผลิตหรือผู้ใช้ แนวโน้มการใช้พลังงานสะอาดและพลังงานหมุนเวียน (renewable energy) นั้นดูจะกลายเป็นแนวโน้มที่นิยมไปทั่ว โดยเฉพาะการ มุ่งเน้นการใช้ไฟฟ้าที่ผลิตจากแหล่งพลังงานสะอาด 2.1 พลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) เข้ามาทดแทนพลังงานจากฟอสซิล สถิติจากสำ�นักงานพลังงานสากล ระบุว่ามนุษย์เราผลิตและใช้พลังงาน ปริมาณมหาศาลทุกปี เช่น ในปี 2013 เราผลิตและใช้พลังงานปริมาณ 5.67 ĭ 1,020 จูล หรือประมาณ 18.0 เทระวัตต์ต่อชั่วโมง โดยที่พลังงาน 1 เทระวัตต์ต่อชั่วโมงเทียบเท่ากับการใช้น้ำ�มันปริมาณ 5,000 ล้านบาร์เรล ต่อปี (“How Much Renewable Energy Does the World Use?” ZME Science, June 26, 2018) ดังนั้น เมื่อพิจารณาถึงเศรษฐกิจโลกและจำ�นวน ประชากรที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง คาดกันว่าความต้องการพลังงานในปัจจุบัน จะเพิ่มขึ้น 30% จนถึงปี 2040 ส่วนความต้องการใช้น้ำ�มันจะเพิ่มขึ้นอย่าง ต่อเนื่องจนถึงปี 2040 เช่นกัน แม้ว่าจะมีอัตราเพิ่มที่ต่ำ�ลงอย่างต่อเนื่องก็ตาม 28
- 32. สามารถส่งไฟฟ้าส่วนเกินไปยังระบบสายส่ง เป็นกำ�ไรแก่ผู้ผลิตพลังงานจาก แสงอาทิตย์ ประเทศอื่นๆ ในทวีปยุโรปจึงเริ่มใช้นโยบายดังกล่าวตามเช่นกัน แผงเซลล์แสงอาทิตย์ (photovoltaic solar panel) ที่ใช้รับแสงแดด เพื่อผลิตกระแสไฟฟ้านั้นประกอบด้วยเซลล์แสงอาทิตย์ที่เชื่อมต่อเป็นวงจร อนุกรมหรือขนาน แต่ละแผงสามารถผลิตพลังงานได้ในปริมาณจำ�กัด ดังนั้น จำ�เป็นต้องใช้แผงเซลล์เป็นจำ�นวนมาก รวมถึงเครื่องแปลงกระแสไฟ แบตเตอรี่ สายไฟ และกลไกติดตามแสงอาทิตย์ (solar tracking mechanism) ปัจจุบันเซลล์แสงอาทิตย์ส่วนใหญ่ผลิตจากผลึกซิลิคอนชนิดผลึกเดี่ยว หรือผลึกรวม แต่เทคโนโลยีการผลิตพลังงานแสงอาทิตย์เหล่านี้ก็กำ�ลัง ถูกท้าทายจากเทคโนโลยีรุ่นที่สอง เทคโนโลยีพลังงานแสงอาทิตย์รุ่นใหม่นี้ ผลิตแผงเซลล์จากฟิล์มแผ่นบาง ใช้แคดเมียมเทลลูไรด์และซิลิคอนอสัณฐาน เป็นวัสดุ ส่วนเทคโนโลยีพลังงานแสงอาทิตย์รุ่นที่สามใช้แผ่นฟิล์มทำ�จาก แกลเลียมอาร์เซไนด์ เทคโนโลยีนี้เรียกว่า การผลิตพลังงานแสงอาทิตย์แบบ รวมแสง (concentrator photovoltaic - CPV) ซึ่งเป็นประเภทของแผงเซลล์ แสงอาทิตย์ที่ใช้กับยานอวกาศ ในปัจจุบันจีนเป็นประเทศที่ครองตลาดอุตสาหกรรมพลังงานแสงอาทิตย์ เนื่องจากสามารถผลิตอุปกรณ์ต่างๆ ได้ในราคาที่ต่ำ�กว่าสหรัฐฯ อย่างไรก็ตาม บริษัทเฟิสต์โซลาร์ (First Solar Inc.) ผู้ผลิตแผงเซลล์แสงอาทิตย์สัญชาติ อเมริกันได้ปรับปรุงโรงงานที่รัฐโอไฮโอให้เป็นระบบอัตโนมัติเต็มรูปแบบเมื่อ ไม่นานมานี้ และใช้แคดเมียมเทลลูไรด์ซึ่งเป็นสารประกอบเคลือบลงบนแก้ว ให้เป็นแผ่นฟิล์มบางสำ�หรับดูดซับพลังงานแสง บริษัทเฟิสต์โซลาร์พบว่า กระบวนการนี้ให้ผลลัพธ์ดีกว่ากระบวนการผลิตของจีน จึงสามารถผลิตแผง เซลล์แสงอาทิตย์ขนาดใหญ่ขึ้น ให้พลังงานสูงขึ้น แต่ขายได้ถูกกว่าแผงเซลล์ แสงอาทิตย์จากจีน “ความสำ�เร็จครั้งนี้ส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อ 31