1. Гүйцтэгсэн ............Ц .Болорчимэг
Шалагсан..............Нарангарав
2011 он

3. ОХУ-ын номын сан
 ОХУ-ЫН УЛСЫН НОМЫН САН
НЬ дэлхийд алдартай, дэлхийн
тэргүүлэгч номын сангуудын нэг
бөгөөд цар хүрээгээрээ эхний
гуравт ордог юм.
 Улсын номын сан нь 1862 оны 6-
р сарын 1-нд Румянцевийн музей
нэртэйгээр анх
байгуулагдаж, Пашковийн зураг 18
гэж алдаршсан байшинд
байрлажээ.

4.  Улсын номын сангийн сан хөмрөг нь
Н.П. Румянцевийн зураг 20 хувийн номын
цуглуулгаас эхлэлтэй бөгөөд
 Н. П.Румянцевийн номын цуглуулга нь 28000
ном, 710 гар бичмэл, 1000 аад газрын зургаас
бүрдсэн байж
 Улсын номын сангийн анхны сан хөмрөгийн 80
хувь нь хандивын ба бэлгийн ном, бүтээлүүд
байсан.
 Улсын номын сан байгууллагдсан эхний үеүдэд
улсаас хөрөнгө оруулж байгаагүй.
 Харин тухайн үеийн оросын АБЯ-ны сайд байсан
А.С.Норов өөрийн хувийн 16000 гаруи номыг музейд
номын санд худалдан авах санал
тавихад, Александр 2 хаан зохих хөрөнгийг гаргаж

5.  А.С.Норовийн энэхүү цуглуулгад 18-
19-р зууны үеийн болон эртний грек,
римийн болон ж.бруногийн гарийн үсэгтэй
бүтээлүүд, 155 орчим инкунабулууд
байсан нь тус номын сангийн үнэтэй сан
хөмрөгийн тоонд орно.
 Улс төр, эдийн засгийн ухааны
проффессор Н.А.Карышев мөн өөрийн
номын цуглуулга, эдийн засгийн гадаад
хэл дээрх номын санд бэлэглэж байжээ.

6.  Тус номын санд 1880 онд А.С. Пушкины хүү
А.А.Пушкин эцгийнхээ гар бичмэлийг, 1897 онд
Л.Н.Толстойн гэргий С.А.Толстой их
зохиолчийн гар бичмэлүүдийг тус тус өгч
байжээ.
 Энэ мэтчилэн
К.Т.Солдантенков, П.А.Флоренский, М.С.Шашня
н, В.И.Вернадский В.О.Ключевский, нарийн нэр
цуутай хүмүүс үнэ хувь нэмэр оруулсан байаг.
Мөн А.И.Кошелев 18-19-р зууны үеийн оросын
уран зохиолын 22000 боть номыг хандивлажээ.

7. Оросын улсын номын сангийн түүхэн товчоо.
 1828 онд николай | хааны үед сенатын
шийдвэрээр Румянцевийн музей
байгуулагдав.
 1831 онд Румянцевийн музейн орон
тоо, төсвийг төрийн зөвлөлөөр батлав.
1862-1863 онд Москвагийн нийтийн
музей болон Румянцевийн музей
1864-1913онд москвагийн нийтийн ба
Румянцевийн музей.
1913-1917 онд москвагийн хааны ба
Румянцевийн музей.
1917-1925 онд Румянцевийн улсын
музей.

8.  1924-1925 онд В.И.Лениний нэрэмжит оросын
нийтийн номын сан.
1925-1992 онд В.И.Лениний нэрэмжит ссср-ийн
номын сан.
1992 оноос оросын улсын номын сан.
 Тухайн үед тус номын сангийн үйл
ажиллагаа, өөрчлөлт шинчлэлтэнд
н.к.крупская, луначарский, в.н.невский нар онцгой
үүрэг гүйцэтгэж
 Тус номын сан оросын утга зохиолд маш том
үүрэг гүйцэтгэж ирсэн бөгөөд
Л.Н.Толстой, К.Э.Циолковский, К.А.Тимирязев, А.П.Че
хов, В.О.Ключевский, А.Ф.Писемский, - онд
В.И.Ленин зэрэг оросын алдар цуутай хүмүүс номын
сангийн байнгийн уншигчид, үйлчлүүлэгчид нь
байжээ.

9.  Тус номын санд 1917 оноос оросын олон үндэстний
ном, бүтээлүүдийг, 1921 оноос гадаадын ном хэвлэлийг
худалдан авах, дэлхийн олон оронтой ном солилцох, солилцоог
өргөжүүлэхэд улсаас хөрөнгө зарцуулдаг болсон.
 Оросын ардын комиссар нарын зөвлөл 1926 онд улсын
номын сангийн пашковийн байрны өргөтгөл буюу номын
сангийн шинэ барилгийг барихаар шийдвэрлэж, барилгийн
төсөл зохиох уралдааныг архитехторчдын бунд зарлажээ.
 Номын сангийн шинэ барилгийн төсөлийн олон
санал, хувилбар ирсэний дотроос архитехторч
в.г.рейлфрейх, в.а.шуко
нарын төсөл шалгарч, уул төслөөр барих болжээ.
 Номын сангийн захирал в.и.невский номын сангаа дэлхийд
нэртэй том номгуудтай өрсөлдөхүйц болгох зорилт
тавьж, түүндээ хүрсэн бөгөөд шинэ барилгийн тулгийн чулуу
тавихаас эхлэн гардан бариулж, энэхүү бүтээн байгуулалтын
нөр их ажилын ард гартал асар их хүч чармайлт гарган ажиллаж
байжээ.

10.  Тус номын сангийн
шмнэ барилгийн ажил
1928 оноос
эхлэн, 1930,1945,1957-1958
онуудад 250 уншигчийн
байр бүхий
 3 дахь уншлагийн
танхим, зургаан
корпус, есөн давхар ном
хадгаламжын байр зэрэг
цогцолбор барилга
баригджээ.

11.  Тус номын сангийн шинэ барилгийн нүүрэн талын чимэг
залуу ажилчин, улаан цэрэг, ном уншиж буй
эмэгтэй, уурхайчин, сурагч зэрэг 22 баримал, гоѐмсог сүрлэг
баганууд нь уран барилгийн шийдлээрэй
онцгой, архитехторчид, барилгачид, барималчид, зураачдын
гайхамшигт ур дүй, нөр их хөдөлмөр, сэтгэл шингэсэн
байгууламж болсныг илтгэн харуулж байна.
 Улсын номын сан нь москвагийн болон оросын соѐлын
үнэт өв төдийгүй дэлхийн оюуны сан хөмрөгийн нэгэн
гайхамшиг билээ..
• Улсын номын санд 1969 оны байдлаар 11,7 сая ном, 10,1 сая
сэтгүүл, 397 мянган сэтгүүл, дэлхийн 200-аад хэр дээрх 89
ньссср-ийн үндэсний хэл 330-аад гар бичмэл, 1,3 сая гар
бичтэл, 459 мянган киноны хальс тус тус төвлөрсөн байжээ.

12.  Номын сангийн гар бичмэлийн фондод 6-р зууны үеэс
эхэлсэн эртний оросын онц сонирхолтой гар
бичтэлүүд, тухайлбал “архангельский евангалийн судар”
1092он
 мөн хитровын евангелийн судар 14-15зуун , 16 /зууны
хэвлэмэл ном, 1756 оноос хойших оросын тогтмол
хэвлэл, москваагийн мэдээлэл, ховор номын тасагт
 15-18 -р зууны үеийн эртний
хэвлэл, ш.фиоля,фскорин, и.феодоров, п.тстиславц нарийн
номын цуглуулга, инкунабулууд байдаг.
Мөн
ф.Энгельс, В.И.Ленин, Дж.Өруно, Данте, Н.Коперник, К.Маркс, Н.В
.Гоголь, И.С.Тургенев, А.П.Чехов, А.А.Блок, М.А.Булкако нарын
болон гадаадын сонгодог уран зохиолын гайхамшигт ховор
бүтээлүүд байдаг.
 Улсын номын сан нь 1970 онд 2500уншигчийн байр бүхий 22
уншлагийн танхимтай болж, актемичид, доктор, профессорууд
үйлчилдэг 3 танхим нээгджээ.
 Оросын улсын номын сан гийн сан хөмрөг дараахи
фондуудаас бүрдэнэ.

13. Үндсэн төв фонд: энэ нь номын сандаа
хамгийн түгээмэл, нийтлэг ашиглагддаг, олон
төрлийн хэвлэмэл ном, сэтгүүлүүдийн төрөлжсөн
цуглуулгаас бүрдэнэ.энэ фондод үндсэн нөөцийн
хамт 30 сая нэгж ном, бүтээлүүд хадгалагддаг.
Ном зүй, лавлагааны фонд: энэ нь ном
зүй, лавлагааны үйлчлүүлэгчдэд зориулсан бүх
чиглэлийн мэдээлэлийн хэвлэлүүд, лавлагааны
материалуудаас бүрдэнэ. Энэ фондод 300000
хувь хэвлэмэл ном, бүтээлүүд хадгалагддаг.
Туслах төв фонд: энэ нь уншигчдын
эрэлт хүсэлтээр ашигладдаг төрөл бүрийн
ном, сэтгүүлийн
хуулбар, төрөлжсөн, үйлчлүүлэгчдэдшуурхай
үйлчилхэд зориулагддаг, 130000 гаруй хувь
бүтээлээс бүрдэнэ.

14. Гар бичмэлийн фонд: энд оросын эртний төв архивийн
бүтээлүүдийг иусгайлан хадгалдаг бөгөөд, түүхэн баримт, зохиогчийн
бүтээл 500000 орчим байдаг.
Ховор, үнэт бүтээлийн фонд: энд тусгай бөгөөд 1825 он
хүртлэх оросын бүтээлүүд, 1700 он хүртлэх хугацааны гадаад
бүтээл, түүхэн номын цуглуулга, эрт үеийн ном байдаг.
Газрын зураг, зураглалын фонд: энэ нь 250000 газрын
зураг, газрын зураглалын гайхамшигт төрөлжсөн цуглуулгаас бүрдэнэ.
Хөгжмийн ба дуу бичлэгийн фонд: энэ нь дэлхийн ба орос хөгжмийн
400000 гаруй бүтээлээс бүрдсэн төрөлжсөн бүтээлүүдтэй.
Нормчлогдсон бичиг баримтын фонд: энэ улсын
хэмжээний нормчлогдсон стандартууд, дүрэм, журмын төрөлжсөн
цуглуулгаас бүрдэх ба 2 сая цуглуулга байдаг.
Оросын ба гадаадын уран зохиолын фонд: энд орос ба
орос гаралтай хүмүүсийн бүтээл, хилийн чанд дахь орос хүмүүс ба ссср-
ийн үед хэьлэгдсэн уран бүтээлүүд хамрагдана. Хилийн чандад
дүрвэсэн оросын хүмүүсийн бүтээл ихээхэн хувийг эзлэх ба энэ фондод
700000 хувь бүтээл хадгалагддаг.

15. Электрон бичиг баримтийн фонд: Түр
ашиглагдахад зориулагдсан техникийн аргаар
бэлтгэгдсэн тусгай сэдэв өүхий бичиг баримтын фонд
юм. Cd rom ба dvd-д бичигдсэн материалын фонд
юм.энд cd rom ба dvd-д бичигдсэн шинжлэх ухааны ба
ба төрөл бүрийн цуглуулга 2000 орчим байдаг.
Ном зүй, номын сан судлалын фонд: энэ нь ном
судлалын мэргэжилтнүүдэд зориулсан
бүтээлүүдийн170000орчим цуглуулгатай.
Микроформын фонд: энэ нь
микрокино, микрофишийн чухал ба ховор бүтээл, мөн
ховор киноны төрөлжсөн цуглуулгаар хэрэглэгчидийн
эрэлт хэрэгцээг шуурхай хангах зорилгоор үндсэн
хувийг хамгаалахын тулд хуулбаларсан байх ба нийт 3
сая бичлэг байна.
Солилцооны ба нөөцийн фонд: оросын
хэмжээний хамгийн олон номтойд орох том фондын
нэг юм.14 сая бүтээл хадгалагддаг ба 18-р зуунаас
одоог хүртлэх бүтээлүүд, сэдэв цаг хугацааний болон
хэмжэгээрээ янз бүрийн бүтээлүүд байдаг.

16. Архивийн фонд: энэ нь тухайн номын сангийн
байнга хадгалагдаж байх төгс бүтээлүүд байх ба
номын сангийн үйл ажиллагааны үр дүнд бий
болсон бүтээлүүдийн фонд юм.
Соѐл урлагийн фонд: энэ нь оросын урлаг
соѐлын талаархи бүтээлүүд, түүний мэдээлэл,
лавлагааны төрөлжсөн фонд бөгөөд 11000 орчим
бүтээл бий.
Дорно дахины хэл дээрх утга зохиолын фонд:
Энэ фондод ази, африкийн улсуудын 115 хэл дээрх
нийгэм, улс төр, хүмүүнлэгийн шинжлэх ухаан, уран
зохиолын номууд гол байрыг эзэлнэ. 14-18-р зууны
үеийн инкунабулууд болон ховор нандин бүтээлүүд
байдаг.

17. Электрон номын сан: гадаад эх үүсвэр болон
бичиг баримтаас анх электрон хэлбэрээр
бүрдүүлсэн номын сангийн хамгийн үнэт электлон
хуулбар энэ нь хамгийн эрэлт хэрэгцээтэй 400000
бичиг баримтаас бүрдэнэ.
Дээр дурдсан фондуудаас гар бичмэлийн ба дорно
дахины утга зоиолын фондыг онцгойлон авч үзье.
Гар бичмэлийн фонд: энэ нь үндсэн ба туслах
фондоос бүрдэнэ. Үндсэн фонд нь гар
бичмэл, график зургийн цуглуулгаас бүрдэнэ. М.э.ө.
6-р зуунаас одоог хүртлэх үеийн
илэг, сарьс, пергамин, цаас болон бусад материал
дээр бичигдсэн цуглуулгууд онцгой хамгаалалтанд
хадгалагдана. Эдгээр нь шашны хэл, славян, эртний
грек, латынь, баруун европ болон дорно дахины хэл
дээр бичигдсэн байдаг. Архивийн цугдуудга нь гэр
бүлийн, ургийн бичгийн, янз бүрийн орны
шашны, хувийн, орон нутгийн байгууллагийн
цуглуулгаас бүрдэнэ.

18.  Туслах фонд нь гар бичмэлтэй
ажиллахад шаардагддаг
материалууд, бүтээлүүдээс бүрдэнэ. Энэ
фондод орос ба гадаадын хэл дээрх олон
боть ном, мөн ном судлалын
түүх, философи, урлагийн, хэл
судлалын, шашны ном хэвлэлүүд байдаг
. Тус фондод гол төлөв
хятад, япон, монгол солонгос хэл дээрхи
бүтээлүүд байдагаас хятадын уран
зохиолын хэсэг онцгой байрыг эзэлдэг.

19.  Тухайлбал хятадын “алтан зуун” хэмээх
раритет байдаг. Энд дундад зууны үеийн
сонгомол бүтээл болох түүхийн, газар зүйн, хэл
судлал, гүн ухааны чиглэлийн бүтээлүүд
хадгалагддаг. Сүүлийн үеийн азийн улсууд
азербаджан, армян, таджик зэрэг улсуудын ном
бүтээлүүд тус фондод орж иржээ. Мөн дорно
дахины судалгааны дэлгэрэнгүй
толь, тонографууд, шинжлэх ухааны бүтээлүүд
байдаг: энэ фондод монголын эрт эдүгэгийн
ном нилээд онцгой байрыг эзэлдэг бөгөөд
монгол номын фонд ажилладаг.

20. Монголын нууц товчоо, алтан товч, ганжуур
данжуур, алтан гэрэл зэрэг түүхэн нэрт ном
судрууд, мөн гучин хоѐр модон ххүний
үлгэр, саран хөхөөний намтар оршвай, чингэсийн
есөн өрлөгийн цэцэлсжэ шастир, өнчин хүүгийн
цэцэлсэн шастар, чингэсийн цадиг, хөх
судар, зэрэг монгол уйгаржин, түвд хэлний гар
бичмэл ба хэвлэмэл номууд бий.
 Ном солилцоогоор ба бэлэгийн журмаар өгсөн
монголын зохиолчдын ихинх бүтээлүүд, москва
хотод хамгаалсан моноглчуудын эрдэмийн зэрэг
горилсон бүтээлүүд монгол номын фондод бий.

21.  Энэхүү дорно дахины утга зохиолын фонд
дорно дахины уран зохиол судлалын төвийн
мэдэлд байдаг. Оросын улсын номын сангийн
фонд нь нийт 43000000 нэгж хадгаламжтай
бөгөөд үүнээс дэлхийн 147 хэл дээрхи
17000000 номтой юм.
 Эдгээр номуудыг нийт 275 км урт тавиур
дээр тавьсан байдаг.тус номын сангаар өдөрт
4000 хүн, жилд 1,3 сая хүн, москва орчмын
хотуудын 8000 гаруй хүн үйлчлүүлдэг.
 Өдөр бүр 200 орчим шинэ уншигч, уншигчийн
карт нээлгэдэг. Оросын холбоо улсын улсын
номын сангийн 180 жилийн ойн баяр 2008 онд
болж, тус номын сангийн хамт олон “шинжлэх
ухааний гайхамшиг” медалиар шагнагджээ.

22.  Тус номын сангийн фондоор 147 жилийн турш жирийн
сурагч оюутнуудаас эхлээд, төрөл бүрийн ажил
мэргэжилийн хүмүүс, эрдэмтэд, суут хүмүүс үйлчлүүлсээр
байна. Оросын холбоо улсын улсын номын сан нь өөрийн
баялаг номын онлайнд холбогдсон чөлөөт каталогиор
үйлчилдэгээс гадна “үндэсний электрон номын сан”
төслийг хэрэгжүүлдэг.
 Тус номын сан дэлхийн олон улсын олон нийтийн
байгууллага олон улсын номын сангийн холбоо “ifla”-нд
элсэж, мөн юнеско, евро- азийн номын сангийн
ассамлей, СНГ-ийн орнуудын номын сантай харьцах
харьцаагаа улам өргөжүүлж хамтран ажиллаж байна.
 Оху-ын улсын номын сан нь эрдэм шинжилгээний
байгууллагууд болон бүх номын сангууд, салбар
байгууллагуудад номын сан эрхлэх асуудал, номзүйн
лавлагааны талаар арга зүйн зөвлөлгөө өгдөг төв
байгууллага юм.

24. Москта хот дахь ОУНС-д ажиллаж байсан монгол эмэгтэй
Бэгзжавын Уранчимэг
 Иттт 1995-2001 онуудад Масква
хот хот дахь дэлхийн
алдартай алдартай ОУНС-ийн
длрллн дорон дахины хэлтэсийн
Ази-Африкийн орнуудын уран
зохиолын хэлтэст 11-р зэрэглэлийн
ахлах нотын санчаар 7 жил ажилсан
Дорон дахины хэлтэс нь 1919 анх
байгуулагдсан.

25. Ашигласан материал
I. Гадаад орны номын сангийн түүх
II. Дэлхийн алдартай номын сангууд
III. Интернет

26. Энэтхэг улсын номын сан
Бэлтгэсэн: 3-р баг
Н.Ганзориг
Г.Эрдэнэчимэг
М.Отгонтөгс
А.Ариунаа
Н.Отгонбаяр
2011 он

27. Ýíýòõýãèéí íîìûí ñàíãèéí ãàäíàõ áàéäàë

28.  Íóòàã äýâñãýð: 3.28 ñàÿ êì2
 Õ¿í àì: 1.095.351.995 / 2006 îíû áàéäëààð/
 1836 îíä àíõ íîìûí ñàí áàéãóóëàãäàæ áàéñàí
áèëýý. Àíõ áàéãóóëàãäàõäàà 50000 ãàðóé
íîìòîé àíõ ¿éë àæèëëàãààãàà ýõëýæ áàéñàí
áèëýý. Òýð ºäðººñ õîéø æèë èðýõ òóñàì
õºãæèæ áàéãàà áºãººä äýëõèéí íîìûí ñàíãóóäûí
ñòàíäàðòûã á¿ðýí õàíãàñàí ãýæ îéëãîæ áîëíî.
Íîìûí ñàí áóñàä íîìûí ñàíãóóäûí íýãýí àäèë
õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ¿åèéí õýëáýð áîëîõ ºëººò
ñîíãîëò, äèæèòàë íîìûí ñàíã áàéãóóëæ àäñàí
áèëýý.

29. Íîìûí ñàíãèéí àæèëëàõ öàãèéí õóâààðü
Íîìûí ñàí ºã뺺 9.00 öàãààñ îðîéíû 20.00 öàã
õ¿ðòýë àæëûí ºäð¿¿äýä àæèëëàõ áºãººä Àìðàëòûí
õî¸ð ºäºð ºã뺺 9.30öàãààñ îðîéíû 18.00 õ¿ðòýë
àæèëëàäàã. Àìðàëòûí ºäð¿¿äýä çºâõºí óíøëàãûí
òàíõèì îíãîéäîã áóñàä íü õààëòòàé áàéäàã. Æèë
á¿ðèéí 1ñàðûí 26íû ºäºð àìàðäàã. Ó èð íü ¿íäýñíèé
áàÿðûí ºäºð íü òîõèîäîã. ̺í 8 ñàðûí 15 òóñãààð
òîãòíîëûí áàÿðûí ºäºð áàñ 10ñàðûí 02íû ºäºð àìàðäàã
Mahatma Gandhi’-ãèéí òºðñºí ºäºð òîõèîäîã ó ðààñ
áóñàä ºäºð äýýðõè õóâààðèéí äàãóó àìàðäàã áèëýý.

30. Номын сангийн нөөц
 ÃàÝíýòõýÍèéò ôîíäûí íººö : 24,65,352
 çðûí çóðãóóä : 88,161
 Ãàð áè ìýë : 3,227
 Áóñàä : 10,66,396
 Õàâòàñëààã¿é òîãòìîë õýâëýë (Õýâëýõ
áîëîìæòîé): 17,530
 Õàâòàñëàæ ¿äñýí òîãòìîë õýâëýë: 1,46,820
 ã õýëíèé íîì : 6,43,255

31.  Õàâòàñëààã¿é ñîíèí: 905
 Õàâòàñëàæ ¿äñýí ñîíèí : 11,745
 Ýíýòõýãèéí àëáàí áè èã àðõèâ : 5,05,807
 Ìèêðîôèëüì: 6,042
 Ìèêðîôèø: 97,715
 Äèæèòàë ìàòåðèàë : 9,141
 Óíøëàãûí ºðººíèé áàãòààìæ: 814
 Íèéò òàâèóð óðò : Áàðàãöààãààð 45 Km.
 Íîìûí ñàíãèéí íèéò ãàçàð òàëáàé : 30 acres
 Íîìûí ñàíãèéí áàðèëãûí íèéò òàëáàé:
62,825.157 sq.m

32.  1988îíä àëáàí ¸ñîîð íîìûí ñàíãèéí îð èí ¿åèéí
øààðäëàãûã õàíãàñàí íîìûí ñàí áîëæ àäñàí.
Àíõ ýõëýõäýý 3000 êîìïüþòåðòýé áàéñàíààñ
ãàäíà íîìûí ñàíãèéí MINISIS, a RDBMS ïðîãðàììûã
àøèãëàæ áàéñàí.
Òýãýýä 2001 îíä íîìûí ñàíãèéí ñ¿¿ëèéí ¿åèéí
ñ¿ëæýýíèé ïðîãðàìì áîëîõ SUN E450 àøèãëàý
ýõëýñýí.

33.  Ýíýòõýã ¿íäýñòýí îëîí ¿íäýñòýí ÿñòàíààñ
á¿ðääýã ó ðààñ äîòðîî îëîí õýëýýð ÿðüäàã
áèëýý.
 Ýäãýýð õýë¿¿ä íü: Àñàìåññ, Áåíãàëè,
Õèíäè, Êàøìèðè, Ïóíæàáè, Ñèíäõè, Ìàðàòõè,
Òýë¿ã¿, Óðäó, Òàìèë, Êàííàäà, Ìàÿëàì, Îðÿà,
Ñàíñêðèò áîëîí ÿæàðàòè áîëíî. Ýäãýýð
õýëíèé íîìóóä íîìûí ñàíãèéí ôîíäóóä íü òóñ
òóñäàà áàéäàã.

34. Àññàìåññ õýëíèé íîìûí ôîíä
 Îäîîãèéí áàéäëààð 12000 íîìûí
á¿ðä¿¿ëýëòòýé.
 1963 îíä Àññàìåññ õýëíèé íîìûí ñàíãèéí
öóãëóóëàãûã á¿ðä¿¿ëæ ýõýëñýí ãýæ
îéëãîæ áîëíî.

35. Õèíäè õýëíèé íîìûí ôîíä
 Õèíäè õýë ýíýòõýãèéí ãîëëîõ õýëèéí
íýã áºãººä 1960 îíîîñ íîìûí ñàíãèéí ôîíä
íü ýð èìòýé õºãæñºí ãýæ ¿çäýã.
Îäîîîãèéí áàéäëààð 80000 ãàðóé íîìûí
ôîíäûí íººöòýé áèëýý. Ôîíäûí èõýíõ íü
18-ð çóóíààñ õîéøõè ¿åèéí íîì
çîõèîëóóä õàìðàãäàíà.Àíõ ýíý ôîíäûã
1811 îíä Braja Bhasha ¿íäýñëýí
áàéãóóëñàí áèëýý. 1200 èàä íîì íü
ò¿¿õèéí ¿íý öýíýòýé õîâîð íàíäèí îþóíû
á¿òýýë¿¿ä áàéäàã.

36.  Ýíý íîìûí ñàíãèéí ôîíäîä 37000 íîìòîé.

37. Êàííàäà õýëíèé ôîíä
 1963 îíä Ýíýòõýãèéí íèéòèéí íîìûí ñàíä
Êàííàäà õýëíèé ôîíä íýýãäñýí ãýæ
¿çäýã. 1960 îíä íîìûí ñàíä H.
Channakeshava Ayyangar ãýäýã õ¿í
íîì õàíäèâëàñàí. Àíõ
áàéãóóëàãäàõäàà 1500 íîìòîé áàéñàí.
Ýíý íü ñóðàõ áè èã, ò¿¿õ, ñî¸ë
óðëàãèéí íîì ãîëëîõ áàéðûã ýçëýäýã.
Îäîîãèéí áàéäëààð 32000 êàííàäà
õýëíèé íîì íîìûí ñàíä áàéäàã.

38. Êàøìèðè õýëíèé íîìûí ôîíä
Êàøìèðè õýëíèé ôîíä íü 1983 îíä
áàéãóóëàãäñàí.
 500 èàä íîìòîé

39. Òàìèë õýëíèé ôîíä
 Òàìèë õýëíèé ôîíä íü 1963 îíä
áàéãóóëàãäñàí. 57000 íîìòîé. 1000 íü
òàìèë õýëíèé íîì 300èàä òàìèë õýë
äýýð áè èãäñýí ãàð áè ìýë áàéäàã.
Vaiyapuri Pillai ãýäýã õ¿í ôîíäûí öºìèéã
á¿ðä¿¿ëýõýä èõ õóâü íýìýð îðóóëñàí
õ¿ì¿¿ñèéí íýã áèëýý. Òàìèë õýë äýýð
áè èãäñýí ãàð áè ìýë¿¿äèéã
1723, 1779, 1793, 1850 áóñàä
õýëíýýñ òàìèë õýë ð¿¿ îð óóëãà
õèéæ áàéñàí òóõàé ìýäýý áàéäàã.

40. TýëҮãҮ õýëíèé ôîíä
 1963 îíä òýë¿ã¿ õýëíèé ôîíä
áàéãóóëàãäñàí.
 Èõýíõ íîì 19-ð çóóíû ýõ ¿åèéí
á¿òýýë¿¿ä áàéäàã.
 William Carey’s ãýäýã õ¿í 1814 îíä
òýë¿ã¿ õýëíèé ä¿ðìèéã çîõèîñîí.

41. Óðäó õýëíèé ôîíä
 Óðäó õýëíèé ãàð áè ìýëèéí 1968 îíîîñ
öóãëóóëæ ýõëýñýí áºãººä îäîîãèéí
áàéäëààð 20000 íîìòîé.

42. Ìàëàяàëàì õýëíèé ôîíä
 1963 àíõ áàéãóóëàãäàõäàà 5000 íîìòîé
áàéñàí áîë îäîîãèéí áàéäëààð 34500 íîìòîé
áîëîîä áàéíà.

43. Îðèяà õýëíèé ôîíä
 1973 îíä áàéãóóëàãäñàí.
 Íîìûí ñàíãèéí ôîíäîä 20000 ãàðóé íîìòîé áàéíà.

44. Ñàíñêðèò õýëíèé ôîíä
 Óðàí çîõèîëûí íîìîîð áàÿëàã áèëýý ñàíñêèðò
õýëíèé ôîíä íü. ªíººäðèéí áàéäëààð 20000
íîìòîé áîëîîä áàéíà. Ýíý íîìûí ñàíãèéí 85000
íîìûí öóãëóóëãàòàé.
 Ýíý íîìûí ñàíä 18-ð çóóíû õîâîð íàíäèí ìàø îëîí
á¿òýýë áàéäàã.

45. Ïóíæàáè õýëíèé ôîíä
1974 îíä íýýãäñýí.
Ñèíäõè õýëíèé ôîíä
 1957 îíä áàéãóóëàãäñàí. Íèéò 2100 íîìòîé.

46. Óíøëàãûí òàíõèì

47. Хоёр улсын харьцуулалт
Ном
45000000
40000000
35000000
30000000
25000000
20000000
15000000
10000000
5000000
0
ОХУ Энэтхэг

48. Ашиглсан материал
 Гадаадын номын сангийн түүх
 Интернэт
 Бусад материал

49. Анхаарал тавьсанд
баярлалаа