19 Mayıs 2010 tarihinde, İnönü Üniversitesinde vermiş olduğum konferansın sunum dosyası.

1. “Özgür” bir işletim sistemi olarak
P AR D U S
Doç. Dr. Server ACİM
- Besteci
- İnönü Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Öğretim Üyesi
- İnönü Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müdürü
19 Mayıs 2010
İnönü Üniversitesi
Hoca Ahmet Yesevi Salonu

2. Soru:
PARDUS NEDİR?
Cevap:
TUBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji
Araştırma Enstitüsü (UEKAE) tarafından 2004
yılından beri geliştirilmekte olan bir GNU/Linux
dağıtımıdır.

3. İŞLETİM SİSTEMİ
Microsoft Apple
GNU/Linux
Windows Mac OSX

4. GNU = GNU is not UNIX
Richard STALLMAN:
GNU felsefesi = “Özgür Yazılım” kavramı üzerine kurulmuştur.
Linux TORVALDS:
Linux çekirdeğinin yaratıcısı.
GNU/Linux = Özgür Yazılım felsefesine sahip, Linux çekirdeğini kullanan
Linux dağıtımları.
GPL = Genel Kamu Lisansı
Özgür Yazılım = Kullanıcının yazılımı çalıştırma, kopyalama, yeniden
dağıtma, üzerinde çalışma, değiştirme ve geliştirme özgürlüğüne sahip
yazılımların her birisidir.

5. ÖZGÜRLÜK
Bilim ve ÖZGÜRLÜK Sanat ve ÖZGÜRLÜK
- Paylaşım - Eser sahibi
- Kamu yararı - Kamu malı
Yazılım ve Özgürlük
- Yazılım bizi sınırlandırmamalı,
- İstediğimiz gibi özelleştirebilmeliyiz,
- Bilgilerimiz ve belgelerimiz güvenli bir şekilde saklanmalı,
- Sistemimize bizim bilgimiz dışında dışarıdan müdahale edilmemeli,
- Sistemin tüm çalışma belgeleri, “açık” olmalı,
- Sistemin “kaynak kodları açık” olmalı.

6. Microsoft & Apple = Kaynak kodları KAPALI, sahipli.
● Size izin verilen kadar kullanırsınız,
● “Arkada ne işler çevriliyor?”... Bilemezsiniz,
● Sınırlı sayıda bilgisayara “kurulum” yapabilirsiniz.
● Lisans bedelleri, kurulum sayısıyla sınırlıdır.
Linux dağıtımları = Kaynak kodları AÇIK, şeffaf.
● Kullanımda ÖZGÜRsünüz. Nasıl isterseniz öyle kullanırsınız,
● Bilgisayarınızın “izin verdiğiniz” klasörleri dış dünya ile paylaşabilirsiniz,
● İstediğiniz sayıda kurulum yaparsınız,
● “Lisans bedeli” adı altında bir ödeme yapmazsınız.
LİSANSLAR
● Microsoft – EULA Lisansı
● Apple – Lisans
● GNU/Linux – GPL (Genel Public Licence – Genel Kamu Lisansı)

7. LİSANS FARKLARI
Microsoft ve Apple lisanslarında, yazılım ve işletim sistemi kurulum sayıları sınırlıdır.
Özgür Yazılım'larda kurulum sayısı sınırsızdır.
ÖZGÜR YAZILIM = LİNUX ---------> Yanlış bir kanı
Hem Windows, hem MAC OSX ve hem de Linux işletim sistemlerinde kullanılabilen açık
kaynak kodlu özgür yazılımlardan bazıları:
Mozilla Firefox (Web tarayıcı),
Mozilla Thunderbird (E-posta okuma, yazma),
Google Chrome (Web tarayıcı),
Opera (Web tarayıcı),
OpenOffice.Org (Ofis paketi),
Gimp (Resim düzenleme).

8. http://uekae.tubitak.gov.tr/

11. Neden Pardus?
Ülkemizde işletim sistemlerinin bilgi teknolojileri alanında kapsadığı yeri,
dolaylı olarak etkiledikleri sektörleri ve genel olarak gelişme hareketi ile ilişkilerini
irdelediğimizde şu gözlemlere varılmaktadır:
- Ulusal bağımsızlık, güvenlik ve tasarruf amacıyla, kritik uygulamaların
üzerinde çalışabileceği, açık ve standart bir veri yapısını destekleyen, güvenlik
izlemesine imkan verecek şekilde kaynak kodu açık olan ve finansal yük
oluşturmadan yaygınlaştırılabilecek bir işletim sistemine gereksinim
duyulmaktadır.
- Türkiye’nin bilgi teknolojileri konusundaki etkinliğinin katma değerli
projelere yöneltilmesi, araştırma ve geliştirme ağırlıklı yüksek teknoloji üretimi
yoluna gidilmesi gerekmektedir.
- Bunun bir yandan öncülü ve bir yandan da ürünü olarak yerel bilgi
birikiminin, gerek teknolojik alanda ve gerekse iş süreçleri düzeyinde, sağlanması
zorunluluğu vardır.
- Ülke gereklerine bağlı olarak teknolojik gelişmenin yönünü belirlemek, farklı
alanların ağırlığını değiştirmek ve dolayısıyla söz konusu işletim sisteminin yol
haritasına hakim olmak tercih edilmektedir.
Bu gereksinimlerden hareketle Linux temelli bir ulusal işletim sistemi dağıtımı
oluşturma işine girilmesine karar verilmiştir.

12. PARDUS'un Hedefleri
* Tam Türkçe desteğini, hem karakter yapısının Türkçe’ye uygun (UTF-8
uyumluluğu), hem de kullanıcıya görünen tüm mesaj ve belgelerin Türkçe olması
yoluyla sağlaması.
* Mevcut Linux dağıtımlarından ve rakip diğer işletim sistemlerinden daha
kolay kurulabilen ve kullanılabilen bir işletim sistemi olması.
* Araç temelli ve teknoloji merkezli bir tasarım yerine görev temelli ve insan
merkezli bir yaklaşımla ve esnekliği ve yüksek performansı sağlayabilecek
modüler bir yapıda tasarlanması.
Kaynak Web sayfası:
http://www.pardus.org.tr/hakkinda/

13. NELER YAPABİLİRİZ?
● İnternet sayfalarında gezinebiliriz,
● Ofis yazılımlarını kullanabiliriz,
● Sohbet edebiliriz (sesli ve görüntülü sohbet dahil),
● Çektiğimiz fotoğrafları bilgisayara aktarabiliriz,
● CD dinleyebiliriz, Mp3 dosyası dinleyebiliriz, internet
radyo yayınlarını dinleyebiliriz,
● VCD veya DVD film izleyebiliriz,
● Masaüstümüzü istediğimiz gibi özelleştirebiliriz,

14. İnternet'te “daha güvenli” bir şekilde gezinebilirsiniz ve hatta “İnternet
Bankacılığı” işlemlerini Pardus ile daha güvenli yapabilirsiniz.
Çünkü, Pardus virüslere geçit vermez. Yani Pardus'ta virüs çalışamaz.
Çünkü, Linux işletim sistemlerinde “.exe” ve “.dll” türü dosyalar
çalışamazlar.
Bu yüzden, daha güvenli bir sistem kullanmış olursunuz. Bilgisayarınıza
dışarıdan müdahale edilmesini önleyen bir “Güvenlik Duvarı” sistemini
çalıştırabilirsiniz.
Dışarıdan sadece sizin izin verdiğiniz klasörler görünebilir. Sadece
kullanıcı olarak, sistem dosyalarını sadece okuyabilirsiniz.
Değiştiremezsiniz.
Sözün özü, güvenlik Linux işletim sistemlerinde ve Pardus'ta çok
önemlidir.

15. İndirdiğiniz Pardus Kurulum dosyasını istediğiniz sayıda
CD'ye yazmakta ÖZGÜRsünüz.
Bu CD'leri kullanarak istediğiniz sayıda bilgisayara PARDUS
kurmakta ÖZGÜRsünüz.
Kullanmakta olduğunuz yazılımları ve işletim sistemini (eğer
bunu yapmaya yetecek seviyede bilginiz varsa) istediğiniz
gibi özelleştirmekte, GPL lisansı ile lisanslayarak yeniden
dağıtmakta ÖZGÜRsünüz.
PARDUS bir YAZILIM değil, bir İŞLETİM SİSTEMİ'dir.
Karıştırmayınız.

16. BAĞLANTILAR - LİNKLER
PARDUS Resmi Web Sayfası - www.pardus.org.tr
PARDUS konusunda resmi bilgilerin yer aldığı sayfadır.
ÖZGÜRLÜK İÇİN - www.ozgurlukicin.com
Forum, Nasıl, Haberler, İlk Adımlar, Paketler, Temalar, Ajans gibi
bölümleri olan, yeni Pardus kullanıcısından tecrübeli Pardus
kullanıcısına kadar bir “Topluluk – Community” ruhu ile etkin olan
bir sayfa.

17. http://tr.pardus-wiki.org

19. Geliştiriciler
PARDUS çekirdek geliştirici grubu, Tubitak – UEKAE
bünyesindeki “Pardus Projesi” kapsamında çalışmaktadır.
Gönüllü Geliştiriciler
Tübitak – UEKAE bünyesinde çalışmayan, ancak Pardus
geliştiricilerinin teknik düzey bilgisi ile eşdeğer bilgiye sahip,
dışarıdan katkı veren gönüllüler.
Gönüllü katkıcılar
Pardus Projesine çeviri, tanıtım yazıları, sunumlar gibi
çalışmalarla destek veren kişiler.

20. NEDEN KATKI VERİYORUM?
PARDUS'un daha çok insan tarafından kullanılması için onlara yol
göstermeye çalışıyorum.
GNU/Linux felsefesinin “Bilim” ile ortak ilkelere sahip olduğunu
düşünüyorum.
Başka Linux dağıtımlarını, tanımak için zaman zaman kullanıyorum. Bu,
bana PARDUS'un artılarını görmemde çok faydalı oluyor.
İnsanların “daha iyi” işletim sistemleri kullanmaya layık olduklarına
inanıyorum.
Kendi geliştiricilerimizin “Evrensel Linux Çekirdeği”ni kullanarak,
Pardus'a özgü araçlar üreterek ortaya çıkardığı ve geliştirilmesinin
sürdüğü bu dağıtımın %100 oranında ihtiyaçlarımı karşıladığına
inanıyorum.

21. NASIL KATKI VERİYORUM?
● Paket tanıtım yazıları hazırlıyorum. Bu yazılar “Özgürlük İçin” web
sayfasında ve “Özgürlük İçin – E-Dergi”de yayınlanıyor.
● “Özgürlük İçin” portalı için Haber çevirisi yapıyorum.
● Pardus'taki bazı yazılımların Türkçe çevirilerini yapıyorum.
● Hata Pardus Sistemine gerektiğinde hata raporları gönderiyorum.
● Yeni paket isteğinde bulunuyorum. Bu isteklerim arasında yer alan
GNU LilyPond nota yazma paketi yıllardır paket deposunda yer
almaktadır.
● Son zamanlarda “Pisi Paketi Yapma” konusunda bizzat çalışmalar
yapıyorum. Bunlar arasında yer alan iki paket (IndyWiki ve Cheese)
yazılımı Pardus paket deposunda yer almaktadır.
● Pardus Wiki sayfasındaki yazılara katkıda bulunuyorum.

22. YENİ PARDUS KULLANACAK KİŞİLERE TAVSİYELER
Yeni bir işletim sistemine geçiş kolay olmayacaktır. Ancak, “sabırla”
davranıldığında ve alışkanlıklarımızı değiştirmeye karar
verdiğimizde karşımıza çıkan ve bize “o an için” zor gelen bazı
şeyleri aşmamız için gereken bazı anahtar sözcükleri şöyle
sıralayabilirim:
- Alışkanlıklarımızdan kurtulma konusunda kararlılık,
- PARDUS'a özgü yeni alışkanlıkları kazanmak için gereken zaman,
- PARDUS kullanırken, Windows kullanmadığımızın bilincinde
olmamız.

23. 2 VİDEO
Stephen FRY, Özgür Yazılım Hareketi'nin 25 yılı
dolayısı ile bir kutlama Video'sunda oynadı.
Pardus paket deposunda da bulunan BLENDER ile
yapılmış bir Video.

24. TEŞEKKÜR EDERİM.
SORULAR???
Bağımsız Web Sayfam:
http://acim.name.tr