Of jy in die formele of in die informele sektor werk en of jy jou werk binnenshuis of buite doen, werkgewers en werknemers wat in Suid-Afrika werksaam is, behoort bewus te wees van die bedreigings van kanker, risiko’s vir kanker en die verantwoordelikhede wat gepaard gaan en verband hou met hul beroepe en werksaamhede in die werksplek. Lees meer: http://www.cansa.org.za/risikos-vir-kanker-in-die-werksplek/

1. Beroepsverwante kanker

2. Beroepsverwante (werksplek) kanker
KANSA se Omgewingsgesondheid Veldtog fokus op die risiko
van kanker in die werksplek
• Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) verklaar dat 19% van alle kankers
toeskryfbaar is aan die omgewing, wat die werksomgewing insluit.
• Dit beloop 1,3 miljoen sterftes elke jaar.
• Beroepsverwante kanker ontstaan onder andere in lugbesoedeling, UV-
straling en binnenshuise radon en volgens die WGO is longkanker,
mesothelioom en blaaskanker van die mees algemene vorme van kanker by
die werksplek.

3. Beroepsverwante (werksplek) kanker
veroorsakende agentse
Daar is 132 chemikalieë en verbindings wat betrokke is by beroepsverwante
kankers
Voorbeelde wat mees algemeen in Suid-Afrika is:
• Asfalt dampe (koolteerpek): pad teer werkers
• Benseen: werkers wat met petrochemiese stowwe
werk, soos diesel dampe
• Heksavalente chroom: werkers wat met
verbindings werk soos elektroplatering, sweiswerk,
en chromaat verf
• Formaldehied: werkers wat in die sintetiese chemiese nywerhede en in
skoonheidsalonne werk
• Kooksoond uitstoot: werkers by staalnywerhede
http://www.cdc.gov/niosh/topics/cancer/npotocca.html

4. Beroepsverwante (werksplek) kanker
veroorsakende agentse
• Verwers word blootgestel aan koolwaterstof en gechlorineerde
oplosmiddels, kleurstowwe, poliësters, fenol-formaldehied, wat longkanker
kan veroorsaak
• Verhoogde risiko is oorwegend geassosieer met
heksavalente chroom verbindings; wat longkanker
in chromaat vervaardigende nywerhede
en onder chroom plateerders en
chroom allooi werkers kan veroorsaak.
Die metaal, chroom word gebruik vir
die maak van staal. Chromium (VI) en
chroom (III) word gebruik vir
verchroming, kleurstowwe en pigmente,
leer looiery, en hout behoud

5. Beroepsverwante (werksplek) kanker
veroorsakende agentse
• Beroepsblootstelling aan benseen kan voorkom in die chemiese en
petroleum industrieë, wat leukemie kan veroorsaak
• Koolteer pekke en koolteer dampe word
teëgekom in 'n verskeidenheid van
beroepe, insluitende kooksproduksie,
steenkool vergassing en dakwerk. Hierdie
mengsels veroorsaak kanker van die vel
en op ander plekke; insluitend die urinêre
en respiratoriese stelsels. Werk in yster
en staal stigting word ook geassosieer
met 'n verhoogde risiko van longkanker

6. Voorbeelde van beroepsverwante kanker
veroorsakende agentse

7. Beheer oor Beroepsgesondheid en Veiligheid in SA
Beroepsgesondheid en Veiligheids- en Vergoedingswetgewing in Suid-Afrika
Wet Funksie Handhawing Agentskap
Occupational Health & Safety Act
(OHSA), 1993 (Act No 181 of
1993) [soos gewysig]
Verseker 'n gesonde en veilige
omgewing in fabrieke en kantore
Nasionale Departement van
Arbeid
Mine Health & Safety Act (MHSA),
1996 (Act No 29 of 1996) [soos
gewysig]
Verseker 'n gesonde en veilige
omgewing in myne/steengroewe
Nasionale Departement van
Energie
Merchant Shipping Act, 1951 (Act
No 57 of 1951) [soos gewysig]
Verseker 'n gesonde en veilige
omgewing vir vissers op treilers
op die see
Nasionale Departement van
Vervoer
Compensation for Occupational
Injuries & Diseases Act (COIDA),
1993 (Act No 130 of 1993) [soos
gewysig]
Voorsien mediese dekking en
vergoeding van beroepsbeserings
of siektes by meeste werksplekke
Nasionale Departement van
Arbeid
Occupational Diseases in Mines &
Works Act (ODMWA), 1973 (Act
No 78 of 1973) [soos gewysig]
Voorsien vir vergoeding van
beroepsverwante longesiektes in
myne en steengroewe
Nasionale Departement van
Gesondheid

8. Wet op Beroepsgesondheid en Veiligheid
Die omvang van die toepassing van die Wet op Beroepsgesondheid en Veiligheid behels:
• inligting en opleiding
• pligte van persone wat blootgestel kan word aan gevaarlike stowwe
• assessering van potensiële blootstelling
• lug monitering
• mediese toesig / biologiese monitering van blootstelling aan gevaarlike stowwe
• respirator sone persoonlike beskermende toerusting fasiliteite
• rekordhouding
• veilige hantering van gevaarlike stowwe
• beheer van blootstelling aan gevaarlike stowwe
• instandhouding van beheermaatreëls
• verbod op rook, verbruik en berging van kos en
drank in HCS sones
• etikettering, verpakking, vervoer en berging
• verwydering van gevaarlike stowwe
• misdrywe en strawwe vir oortredings

9. Wet op Beroepsgesondheid en Veiligheid
Die Nasionale Instituut vir Beroepsgesondheid (NIOH) funksioneer onder die
Wet op Beroepsgesondheid en Veiligheid
Die primêre verantwoordelikheid van NIOH is om beroepsgesondheid
inisiatiewe te verbeter en in stand te hou vir die gesondheid van die Suid-
Afrikaanse arbeidsmag wat na raming sowat 11,5 miljoen werkers ontwikkel en
ondersteun
Die vestiging van die NIOH binne die National Health Laboratory Service (NHIS)
met befondsing van die Departement van Gesondheid, is 'n groot rolspeler in
die agenda
NIOH het 'n internasionaal erkende hulpbron vir die ontwikkeling en
ondersteuning van effektiewe beroepsgesondheid dienste in Suid-Afrika geword
http://www.nioh.ac.za/

10. Die hoofdoel van Beroepsgesondheid en
Veiligheidswetgewing
Die hoof doel van Beroepsgesondheid en Veiligheidswetgewing in Suid-Afrika is
om voorsiening te maak vir die beskerming van die gesondheid en veiligheid
van werknemers en ander persone by myne en werksplekke, insluitend, maar
nie beperk tot die volgende nie:
• Om 'n kultuur van gesondheid en veiligheid te bevorder
• Om voorsiening te maak vir die handhawing van gesondheids- en
veiligheidsmaatreëls
• Om toepaslike stelsels van werknemer, werkgewer en staatsdeelname van
gesondheids- en veiligheidsaangeleenthede te verskaf
• Om verteenwoordigende drieparty-instellings te vestig om wetgewing te
hersien, gesondheid te bevorder en behoorlik geteikende navorsing te
verbeter
• Om voorsiening te maak vir effektiewe moniteringstelsels en inspeksies,
ondersoeke en navrae om gesondheid en veiligheid te verbeter

11. Die hoofdoel van Beroepsgesondheid en
Veiligheidswetgewing
Die hoof doel van Beroepsgesondheid en Veiligheidswetgewing in Suid-Afrika is
om voorsiening te maak vir die beskerming van die gesondheid en veiligheid
van werknemers en ander persone by myne en werksplekke, insluitend, maar
nie beperk tot die volgende nie:
• Om opleiding en menslike hulpbronontwikkeling te bevorder
• Om werkgewers en werknemers se pligte te reguleer om gevare te
identifiseer en die risiko vir gesondheid en veiligheid uit te skakel, te beheer
en te minimaliseer
• Om die reg te hê om te weier om onder gevaarlike omstandighede te werk
• Om uitvoering te gee aan die openbare internasionale regsverpligtinge van
die Republiek van Suid-Afrika met betrekking tot gesondheid en veiligheid
• Om voorsiening te maak vir aangeleenthede wat daarmee verband hou

12. Werknemers se pligte en verantwoordelikhede soos
uiteengesit in die Gesondheid en Veiligheid Wet (nie
beperk tot die volgende)
• Neem van die nodige sorg vir haar/sy eie veiligheid by die werk
• Dra voorgeskrewe beskermende klere en toerusting
• Voldoen aan werkgewers prosedures en veiligheidsmaatreëls
• Rapporteer onveilige of ongesonde toestande aan die werkgewer
• Werknemers moet altyd wettige bevele uitvoer en die
gesondheid en veiligheidsreëls en prosedures wat deur
die werkgewer neergelê is gehoorsaam
• Geen werknemer mag doelbewus of roekeloos
inmeng met, skade aanbring of dinge misbruik vir
gesondheid of veiligheid nie; dit sluit
veiligheidstoerusting en persoonlike beskermende
toerusting in
http://www.labourguide.co.za/health-and-safety/379-health-a-safety-and-the-employee

13. Wet op Gevaarhoudende Stowwe
Suid-Afrikaanse Regulasies kragtens die Wet op Gevaarhoudende Stowwe is die
algehele wet in beheer van gevaarlike stowwe:
"Om voorsiening te maak vir die beheer van stowwe wat besering, swak
gesondheid of dood kan veroorsaak as gevolg van hul giftige, bytende,
irriterende, sterk sensitief of vlambare aard of die opwekking van druk en
sodoende in sekere omstandighede, en vir die beheer van sekere elektroniese
produkte; om voorsiening te maak vir die verdeling van sodanige stowwe of
produkte in groepe met betrekking tot die mate van gevaar; om voorsiening te
maak vir die verbod en beheer van die invoer, vervaardiging, verkoop, gebruik,
bediening, aanwending, verandering, verwydering of storting"

14. Verwysingsproses
1. Enige gevare ('n bron van blootstelling aan gevaar) of indien die werkgewer
versuim om 'n veilige (vry van enige gevaar) werksplek te voorsien (beteken
enige perseel of plek waar 'n persoon werk verrig tydens sy diens) wat die
werknemer in gevaar stel
2. Moet onmiddellik gerapporteer word aan die werkgewer, winkelwagter of
gesondheids- en veiligheidsverteenwoordiger in daardie afdeling van
indiensneming
3. Indien die werkgewer nie in sy plig is om 'n veilige en gesonde
werksomgewing te verseker nie en nie op enige klag soos deur die
werknemer ingedien nie, te reageer, het die werknemer die reg om die
aangeleentheid aan die plaaslike Departement van Arbeid aan te meld
(Occupational Health and Safety Act , 1993)

16. www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22
Whilst the Cancer Association of South Africa (CANSA) has taken every precaution in compiling this presentation, neither it, nor any
contributor(s) to this presentation can be held responsible for any action (or the lack thereof) taken by any person or organisation
wherever they shall be based, as a result, direct or otherwise, of information contained in, or accessed through, this presentation.