SlideShare a Scribd company logo
Ֆոսֆոր
Ֆոսֆոր
 P = Ֆոսֆոր, p=15, e=15, n=16
 Ar(U) = 31
 3-րդ պարբերության 5-րդ խմբի գլխավոր ենթախբի տարր
 Մետաղ
 3s2Зр3
Ֆոսֆոր
 Ստացվել են 28P (T½=6,27 վրկ), 29P (4,45 վրկ), 30P (2,55 ր), 32P
(14,22 օր), 33P (25 օր) և 34P (12,5 վրկ) արհեստական
ռադիոակտիվ իզոտոպները։
Ֆոսֆոր
 Ֆոսֆորը բնության մեջ տարածված տարր է, կազմում
է երկրակեղևի զանգվածի 9,3․10−2% (տարածվածությամբ 13-րդն
է)։ Ֆոսֆորը բնորո հոտով, անգույն, մոմակերպ, թունավոր
նյութ է, ստացվում է ֆոսֆորի գոլորիները սառեցնելիս։
 Հալման ջերմաստիճանը 44,1 °C, եռմանը՝ 280,5 °C,
խտությունը՝ 1828 կգ/մ3։ Օդում (40 °C-ում) ինքնաբռնկվում է
(պահում են ջրի տակ)։ Բաղկացած է Р4 մոլեկուլներից (Ֆոսֆորի
մյուս ձևափոխություններն ատոմական պոլիմերներ են)։
Տաքացնելիս 250-300 °C դանդաղ փոխարկվում է կարմիր
ֆոսֆորի։ Այն առաջացնում է բյուրեղական մի քանի
ձևափոխություններ, որոնք 416-423 °C-ում սուբլիմվում են և
ունեն 2000-2400 կգ/մ3 խտություն։
Ֆոսֆոր
 Ջրածնի հետ անմիջականորեն չի միանում։ Ֆոսֆինը՝ РН3,
ստացվում է կալցիումի ֆոսֆիդի՝ СаР2 և ջրի փոխազդեցությամբ։
 Հայտնի են նաև ֆոսֆորի հեղուկ (երկֆոսֆին՝ Р2Н4) և պինդ
ջրածնական միացությունները։
 P-ի այրման հետևանքով առաջանում է հնգօքսիդը՝ Р4О5,
թթվածնի անբավարարության դեպքում՝ եռօքսիդը (Р4Об)։
Գոյություն ունեն նաև ֆոսֆորիի այլ օքսիդներ՝ P4О, P4О2, P2O5,
(PО2)n, P4О7, P4О8,PО և այլն։
Ֆոսֆոր
 Անունն ստացել է շնորհիվ իր լուսարձակելու
հատկության։ Ֆոսֆոր բառը ծագում է հունարեն φῶς՝
«լույս» և φέρω՝ «տանում եմ» բառերից։
 Ֆոսֆորափայլ բառն սկզբում ունեցել է ֆոսֆորի
արձակած լույսի նշանակությունը, հետագայում սկսել
է գործածվել որպես առարկաների արձակած սառը
լույս ընդհանրապես։
Ֆոսֆոր
 Տարրական ֆոսֆորն ստանում են կալցիումի
ֆոսֆատի, սիլիկահողի և ածխածնի խառնուրդն
էլեկտրական վառարանում առանց օդի մուտքի մինչև
1600 °C տաքացնելով՝
 Ստացված գազային P4-ը բաց թողնելով ջրի մեջ՝ վեր են
ածում պինդ վիճակի։
Ֆոսֆոր
Ֆոսֆորական թթու
P+5HNNO3 = H3PO4 + 5NO2 + H2O
2P + 5H2SO4 = 2H3PO4 +5SO2 + 2H2O
Նատրիումի Հիդրոֆոսֆատ
4P + 3NaOH + 3H2O = PH3 + 3NaH2PO4
Կալիումի քլորատ
6P + 5KClO3 = 5KCl + 3P2O5
Ֆոսֆոր
 Սպիտակ ֆոսֆորը օգտագործվում է կարմիր ֆոսֆոր ստանալու
համար:
 Ֆոսֆորը օգտագործվում է ֆոսֆորային թթուներ ստանալու համար և
դրանց օգտագործման:
 Հիմնականում կարմիր ֆոսֆորը օգտագործում են լուցկի ստանալու
համար:
 Ֆոսֆորը օգտագործվում ինչպես դեօքսիդանտ նաև մետաղական
խառնուրդների մաս է հանդիսանում:
 Դեղորայք ստանալու համար:
 Միջատներ դեմ գյուղատնտեսության մեջ:
 Լվացքի պարագանիր ստացման համար:
 Օրգանական սինթեզի մեջ:
 Արամյան Տիգրան 7-3 դասարան

More Related Content

Viewers also liked

Elvoleibol
ElvoleibolElvoleibol
Sentury "event presentation"
Sentury "event presentation"Sentury "event presentation"
Sentury "event presentation"
fsweeney29
 
Մագնեզիում
Մագնեզիում Մագնեզիում
Մագնեզիում
tigran aramyan
 
Ensayo
EnsayoEnsayo
Ensayo
Karol Murcia
 
Colciencias y gestion de recursos de invercion
Colciencias  y gestion de recursos de invercionColciencias  y gestion de recursos de invercion
Colciencias y gestion de recursos de invercion
Juan Zamora
 
Ensayo
EnsayoEnsayo
Ensayo
Karol Murcia
 
Secion01
Secion01Secion01
Secion01
jumboytimbo
 
Política pública
Política públicaPolítica pública
Política pública
José Andrés Cárdenas Reyes
 
Elvoleibol
ElvoleibolElvoleibol
BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...
BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...
BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...
Lolita Praditya
 
Alvar Aalto
Alvar Aalto Alvar Aalto
Alvar Aalto
Pa1Bhandari
 

Viewers also liked (11)

Elvoleibol
ElvoleibolElvoleibol
Elvoleibol
 
Sentury "event presentation"
Sentury "event presentation"Sentury "event presentation"
Sentury "event presentation"
 
Մագնեզիում
Մագնեզիում Մագնեզիում
Մագնեզիում
 
Ensayo
EnsayoEnsayo
Ensayo
 
Colciencias y gestion de recursos de invercion
Colciencias  y gestion de recursos de invercionColciencias  y gestion de recursos de invercion
Colciencias y gestion de recursos de invercion
 
Ensayo
EnsayoEnsayo
Ensayo
 
Secion01
Secion01Secion01
Secion01
 
Política pública
Política públicaPolítica pública
Política pública
 
Elvoleibol
ElvoleibolElvoleibol
Elvoleibol
 
BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...
BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...
BAB I PROPOSAL SKRIPSI Pengaruh Ergonomi Terhadap Produktivitas Kerja Karyawa...
 
Alvar Aalto
Alvar Aalto Alvar Aalto
Alvar Aalto
 

Recently uploaded

Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxԳևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptxՆոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptxԻմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Քեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը
Քեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումըՔեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը
Քեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը
Manushak Abrahamyan
 
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՎիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptxԱննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Manushak Abrahamyan
 

Recently uploaded (7)

Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxԳևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Գևորգ Պողոսյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptxՆոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
Նոեմի Մելքոնյանի 2023-20244 տարեկան ամփոփոմը.pptx
 
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Սահակյան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptxԻմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
Իմ տարվա ամփոփումը․ Ռուզաննա Սարգսյան.pptx
 
Քեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը
Քեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումըՔեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը
Քեվին Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը
 
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՎիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Վիլլիամ Արթհանիան․ Իմ ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptxԱննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
Աննա Մովսիսյան․ ուսումնական տարվա ամփոփում.pptx
 

Random 160123121951

  • 2. Ֆոսֆոր  P = Ֆոսֆոր, p=15, e=15, n=16  Ar(U) = 31  3-րդ պարբերության 5-րդ խմբի գլխավոր ենթախբի տարր  Մետաղ  3s2Зр3
  • 3.
  • 4. Ֆոսֆոր  Ստացվել են 28P (T½=6,27 վրկ), 29P (4,45 վրկ), 30P (2,55 ր), 32P (14,22 օր), 33P (25 օր) և 34P (12,5 վրկ) արհեստական ռադիոակտիվ իզոտոպները։
  • 5.
  • 6. Ֆոսֆոր  Ֆոսֆորը բնության մեջ տարածված տարր է, կազմում է երկրակեղևի զանգվածի 9,3․10−2% (տարածվածությամբ 13-րդն է)։ Ֆոսֆորը բնորո հոտով, անգույն, մոմակերպ, թունավոր նյութ է, ստացվում է ֆոսֆորի գոլորիները սառեցնելիս։  Հալման ջերմաստիճանը 44,1 °C, եռմանը՝ 280,5 °C, խտությունը՝ 1828 կգ/մ3։ Օդում (40 °C-ում) ինքնաբռնկվում է (պահում են ջրի տակ)։ Բաղկացած է Р4 մոլեկուլներից (Ֆոսֆորի մյուս ձևափոխություններն ատոմական պոլիմերներ են)։ Տաքացնելիս 250-300 °C դանդաղ փոխարկվում է կարմիր ֆոսֆորի։ Այն առաջացնում է բյուրեղական մի քանի ձևափոխություններ, որոնք 416-423 °C-ում սուբլիմվում են և ունեն 2000-2400 կգ/մ3 խտություն։
  • 7. Ֆոսֆոր  Ջրածնի հետ անմիջականորեն չի միանում։ Ֆոսֆինը՝ РН3, ստացվում է կալցիումի ֆոսֆիդի՝ СаР2 և ջրի փոխազդեցությամբ։  Հայտնի են նաև ֆոսֆորի հեղուկ (երկֆոսֆին՝ Р2Н4) և պինդ ջրածնական միացությունները։  P-ի այրման հետևանքով առաջանում է հնգօքսիդը՝ Р4О5, թթվածնի անբավարարության դեպքում՝ եռօքսիդը (Р4Об)։ Գոյություն ունեն նաև ֆոսֆորիի այլ օքսիդներ՝ P4О, P4О2, P2O5, (PО2)n, P4О7, P4О8,PО և այլն։
  • 8. Ֆոսֆոր  Անունն ստացել է շնորհիվ իր լուսարձակելու հատկության։ Ֆոսֆոր բառը ծագում է հունարեն φῶς՝ «լույս» և φέρω՝ «տանում եմ» բառերից։  Ֆոսֆորափայլ բառն սկզբում ունեցել է ֆոսֆորի արձակած լույսի նշանակությունը, հետագայում սկսել է գործածվել որպես առարկաների արձակած սառը լույս ընդհանրապես։
  • 9. Ֆոսֆոր  Տարրական ֆոսֆորն ստանում են կալցիումի ֆոսֆատի, սիլիկահողի և ածխածնի խառնուրդն էլեկտրական վառարանում առանց օդի մուտքի մինչև 1600 °C տաքացնելով՝  Ստացված գազային P4-ը բաց թողնելով ջրի մեջ՝ վեր են ածում պինդ վիճակի։
  • 10. Ֆոսֆոր Ֆոսֆորական թթու P+5HNNO3 = H3PO4 + 5NO2 + H2O 2P + 5H2SO4 = 2H3PO4 +5SO2 + 2H2O Նատրիումի Հիդրոֆոսֆատ 4P + 3NaOH + 3H2O = PH3 + 3NaH2PO4 Կալիումի քլորատ 6P + 5KClO3 = 5KCl + 3P2O5
  • 11. Ֆոսֆոր  Սպիտակ ֆոսֆորը օգտագործվում է կարմիր ֆոսֆոր ստանալու համար:  Ֆոսֆորը օգտագործվում է ֆոսֆորային թթուներ ստանալու համար և դրանց օգտագործման:  Հիմնականում կարմիր ֆոսֆորը օգտագործում են լուցկի ստանալու համար:  Ֆոսֆորը օգտագործվում ինչպես դեօքսիդանտ նաև մետաղական խառնուրդների մաս է հանդիսանում:  Դեղորայք ստանալու համար:  Միջատներ դեմ գյուղատնտեսության մեջ:  Լվացքի պարագանիր ստացման համար:  Օրգանական սինթեզի մեջ:
  • 12.  Արամյան Տիգրան 7-3 դասարան