2. Zer da?
Nortasunaren
gorabeherarik
gogorrenen bat
psikopatia da.
Sufritzen duenak ez
dauka gaitasunik
gainerakoekin
harreman normalak
izateko.
3. Espezialistek psikopatia
nortasunaren
gorabehera dela irizten
dute
Ez da buruko
gaixotasuna, sufritzen
dutenek zer eta zergatik
egiten duten ezin hobeto
dakitelako.
4. Psikopatiak faktore biologiko eta sozialeko
konbinazioa du kausa bezala.
Gorabehera hau daukana bere haurtzaro-
urteetan eta gazterian (uzte, arbuiatze,
trauma ...) bizi izandako guztiaren
eraginpean dago eta honek gizarteko
mendekatu nahi izatera darama.
6. Sailkapena
Haurtzaroetatik ezagututako delitugileak.
Nahiz eta delitugileak izan, itxuraz bizitza
arrunta eta erantzukizun-postuak dituzten
pertsonak ere.
Delituak egiten ez dituzten eta bizitza
arrunta daramaten pertsonak baina bere
inguruko jendearen bizitza suntsitzen
dutela: lagunak, senideak, lankideak ...
8. Zer dira ?
Psikopaten kasua ez da
atzerakada edo garapen
antisoziala bezala ikusi
behar.
Gure gizartean "munstroak"
irudikatzen dituzten pertsonak
moralki galbideratutakoak dira.
9. Harrapari gelditu eta tratatzeko ezinak
dira.
Haiengan bortizkeria, erabakita,
planifikatua eta emoziorik gabekoa da.
Bortizkeria honek jarraitzen du 50 urteak
inguru tope batera heldu arte, eta gero
gutxituz hasten da.
10. Beren joeraren ezaugarriak: handitasuna,
harrokeria, “jangura” aseezina, eta
sadismoranzko joera. Bere beldurrik eza
oinarrizko ezaugarria da seguraski.
20. Psikopata primarioak
Ez diote zigorrari, ulertzeari,
gaitzespenari, edo tentsioari erantzuten.
Bere bulkada antisozialak ia denbora
guztian eragozteko gai dira, ez
konorteagatik, baizik eta horrek bere
asmoa asetzen duelako une horretan.
21. Haientzat hitzek ez dute guretzat duten
esanahi bera. Egia esan, ez da jakiten
beraien hitzen esanahia ulertzera
heltzen diren
22. Ez dute inongo bizitza-proiekturik izaten,
eta benetako emoziorik esperimentatzeko
gaitasunik gabekoak dirudite
23. Psikopata sekundarioak
Ausartak dira, baina estres-egoeren kontra
erreakzionatzeko joera dute; liskartiak; eta
erruduntasunerako joerakoak. Pertsona
gehienak baino estres gehiagotan jartzen dira,
baina beste pertsona guztiak bezain kalteberak
dira estresarekin.
24. Badira adin goiztiarrean bere joko
erregelak ezartzen hasi zituen jende
ausart, abenturazale eta gutxi
konbentzionala.
Ihes egitea edo mina saihestea nahiak
daramatza sendoki, baina tentaziora
eusteko gaitasunik gabekoak dira ere.
Bere estutasunak handitu ahala, egoera
larrietan sartzeko erakarpena areagotzen
da ere. Tentazioak bere bizitzak
maneiatzen ditu.
25. Kontrolik gabeko psikopatak
Psikopata hauek errazago eta sarriago
haserretzen edo zoratzen dira beste
motatakoak baino.
Bere frenesiak epilepsia-erasoaren antza
izango du. Orokorrean beren bulkada sexualak
sinestezinezko sendoak dira, bere energia
sexualarekin itzelak egiteko gai dira.
Bizitzaren parte handian bulkada sexualengatik
obsesionatuta pasatzen dute.
26. Berotasunak eta arrisku-hartzeak
ematen dien endorfina "altua" edo
"azeleratua“ gustatzen zaie.
“Bostoneko Itotzailea” bezala
ezagututako serieko bortxatzailea
eta hiltzailea tipo honetako
psikopata zen.
27. Psikopata karismatikoak
Gezurti xarmagarri eta erakargarriak dira.
Normalean talenturen bat dute, eta bere
mesedera darabilte beste batzuk
maneiatzeko.
Erosleak dira gehienetan, eta beste
batzuk limurtzeko, ia deabruzko ahalmena
daukate, daukaten guztia (bere bizitzak
barne) utz dezatela.
29. Psikopatarentzat gezurra arnasketa
bezala da.
Gezurren batean harrapatzen dituenean,
gezur berriak asmatzen dituzte, eta
agerian gelditzeak ez die axola.
Honela jokatzen dute psikopatek.
Errealitatea ukatuko dute bere biktimek
nerbio-krisiko gaitza izan arte.
Sarritan, psikopatak akusazioak
biktimarenganantz zuzenduko ditu eta hau
"amesten ari dela" eta buruko desoreka
daukala baieztatuko du
31. Esparru honetan psikopata psikotikora
gehiago hurbiltzen da.
Itxuraz arrazoitzeko bere ahalmena osoa
eduki arren, psikopatak ezin du ulertu
bestenganako bere portaeraren esanahia.
Sarritan harritzen da jendea bere
egitekoak minduta jartzen dela aurkitzeaz.
32. Gizon psikopatikoek emakumeak erakartzen eta
liluratzen dituzte.
Nortasunaren desordenaren emakumea
psikopataz maitemintzeko joerakoa da
Charles Manson
33. Terapia
Zaila da psikopata tratatzea ez dutelako
onartzen arazo bat dutenik
Antipsikotikoak
Denborarekin konpontzen joaten da
34. Robert Hare
Robert D. Hare (Calgary, Alberta, Canadá, 1934),
psikologian doktorea eta psikologia kriminalaren
arloko ikerlari ospetsua.
Irakasle emeritua University of British Columbia-n
non psikopatologia eta psikofisiologiaz ari da.
Psikopatologia kasuak diagnostikatzeko eta
jokaera bortitzak aurreikusteko baliogarria den
PCL eta PCL-R (psikopatiak sailkatzeko
zerrendak) garatu zituen.
35. 1970: Psychopathy
1993: Without conscience
2006: Snakes in suits
