Google verzamelt grote hoeveelheden persoonlijke gegevens om nauwkeurige profielen van gebruikers te maken. Met de juiste instellingen kun je dit enigszins beperken. We demonstreren het gebruik van myaccount.google.com, een gebruiksvriendelijk ‘dashboard’ van privacy-gerelateerde instellingen. Daarna bekijken we hoe je je Android-telefoon veiliger en privacy-vriendelijker kunt inrichten. We overlopen daarbij volgende aspecten: 'fysieke bescherming' schermvergrendeling (PIN/patroon/wachtwoord) versleuteling (encryptie) meldingen op vergendelingsscherm noodbericht op schermvergrendeling Vind mijn apparaat bescherming tegen Google, app-makers e.a. uitschakelen van locatiegeschiedenis uitschakelen van Advertentie-ID (onderdelen) uitschakelen van Google backup uitschakelen 'Apps van derden met accounttoegang' app-machtigingen nakijken

1. Herover je online privacy! (thema-avond)
6 sep ‘22, VC Mozaïek, Kortrijk
nota’s Pieterjan Jonckheere
Privacy-check van je smartphone (Android/Google)
Inleiding
Het is bijna onvermijdbaar deze dagen gebruik te maken van Google’s services en dan
zeker met een smartphone die op Android werkt. Het is een bedrijf die niet gekend staat als
privacy-minded. Hun businessmodel steunt dan ook deels op het aanbieden van analytics
over gebruik van Google diensten en andere gebruikersinfo aan hun commerciële partners.
Je kan wel enkele dingen doen om je gegevens zo veilig mogelijk te houden, je privacy te
beschermen en te beperken welke info door Google wordt bijgehouden. Dit verdelen we in 5
onderdelen;
● Beschermen tegen toegang door directe omgeving
● Specifieke Privacy Apps gebruiken
● Beperken welke gegevens gedeeld worden met Apps op smartphone
● “DeGooglen”
● Privacycheck van je Google-account uitvoeren
Beschermen tegen toegang door directe omgeving
In de instellingen van elke Android smartphone zal je enkele opties kunnen inschakelen om
ervoor te zorgen dat jij alleen toegang hebt tot het toestel en de data die er op te vinden is.
Let wel op: soms kan het zijn dat de opgegeven instellingen op een iets andere plaats staat
dan hier vermeld, of dat deze niet beschikbaar is op jouw toestel.
Beveiliging
● Schermvergrendeling = zorgt ervoor dat de telefoon niet gemakkelijk ontgrendeld kan
worden uit slaapstand. Hier kies je best voor wachtwoord, pin of patroon.
Vingerafdruk of gezichtsherkenning is aanvullend ook mogelijk op sommige
toestellen, maar zijn niet altijd even betrouwbaar. (afhankelijk merk)
● Beschermde Apps = apps die enkel geopend worden na ontgrendelen met patroon,
PIN of wachtwoord. (zie ook ‘Veilige Map’, eventueel app specifieke instelling)

2. ● SmartLock = smartphone wordt niet telkens volledig vergrendeld. Afhankelijk van
waar je bent, welke apparaten er verbonden zijn, …. Let wel op: dit verlaagt de
beveiliging terug een beetje, maar kan je tijd besparen.
● Vensters vastmaken = met deze optie kan je een bepaalde applicatie vastzetten op
het scherm, waardoor er niet kan geschakeld worden naar een andere applicatie
zonder het patroon, wachtwoord of PIN op te geven. Handig als je iemand even de
smartphone doorgeeft.
● Encryptie = door dit in te schakelen is het moeilijk om data uit te lezen uit de telefoon.
Let wel op: het is mogelijk dat het toestel iets trager werkt (hoewel dit door veel
mensen als verwaarloosbaar wordt opgegeven) en het uitschakelen van encryptie
betekent vaak dat je het toestel naar fabrieksinstellingen moet terugzetten. Als je
soms je wachtwoorden eens vergeet kan encryptie je risico voor dataverlies
aanzienlijk verhogen.
● Gebruiken van een VPN = Virtual Private Network. Aan te raden op publieke
netwerken die je niet vertrouwd. Versleutelt gegevens die je via hun verbinding van
het internet haalt. Beste opties zijn betalend, zoals Tunnelbear of NordVPN.
Meldingen (Vergrendelscherm)
Bij deze opties kan je bepalen wat er moet gebeuren met de meldingen:
● Per app instellen welke meldingen de applicatie mag geven
● Onder vergrendelscherm instellen of info in meldingen op vergrendelscherm mag
worden weergegeven
Specifieke Privacy Apps gebruiken
Smartphonegebruik draait om het werken met applicaties. Je kan nagaan tot welke data je
applicaties toegang hebben via de privacy instellingen in Android. Maar hier komen we nog
op terug bij het volgende rubriek.
Sommige apps staan bekend om het feit dat zo meer begaan zijn met onze privacy dan
gelijkaardige alternatieven. Voorbeelden zijn hier:
● Mozilla Firefox in plaats van Google Chrome
● Signal in plaats van WhatsApp (Briar zonder mobiel nummer)
● K-9 Mail in plaats van Gmailapp
● OsmAnd ipv Google Maps
● NewPipe ipv Youtube
● …
Beperken welke gegevens gedeeld worden
Wil je een bepaalde app in de Play Store installeren, dan is het zeker interessant om de
gevraagde machtigingen te controleren. Dit kan bij Android 11 op 2 niveau's:
● Voor het installeren, controleer eerst op de Store pagina via de info van de applicatie
welke machtigingen de app vraagt. Denk je dat er te veel gevraagd wordt, bekijk de
alternatieven die voorgesteld worden. Misschien heb je hier een gelijkaardige app die
veel minder data vraagt. Al zal je voor correcte werking bepaalde gegevens sowieso

3. moeten delen. Zo zal je altijd locatiedata moeten delen om een GPS app juist te
gebruiken bijvoorbeeld.
● Als je de app hebt geïnstalleerd, dan zal er bij het eerste gebruik gevraagd worden
naar bepaalde rechten. Bekijk deze goed en bepaal zelf of je deze toelaat of niet. Via
de Instellingen bij ‘Apps en meldingen’ kan je per applicatie de machtigingen
opvragen en aanpassen
Alternatief: via de instelling “App-machtigingen” per type van data (Agenda,
Camera, Contacten, Locatie, …) controleren welke apps toegang hebben. Ben je niet
akkoord dan kan je voor bepaalde apps de toegang intrekken
Dit machtigingsbeheer krijgt in Android 12 een nieuwe grote uitbreiding bij de privacy
functies. Zo kan je gebruik maken van het Privacy Dashboard. Deze toont een exacte
tijdlijn van alle data en de apps die ze opvraagde zodat je een beter overzicht krijg van welke
apps bijvoorbeeld je camera of microfoon zijn aan het gebruiken.
Daarnaast is ook het Snelle Instellingen Menu wat vernieuwd en krijg je er de mogelijkheid
om rechtstreeks functies zoals de camera, microfoon of locatie te blokkeren. Ook zijn er
waarschuwingssymbolen om je op de hoogte te brengen dat je camera, microfoon of locatie
momenteel door een app gebruikt wordt.
DeGooglen
Wil je in het gebruik van apps nog een stap verder gaan, dan kan je proberen om ook zoveel
mogelijk diensten van Google te vermijden. Dit is vergt wel meer moeite van de gebruiker.
Enkele mogelijkheden zijn:
● Het gebruik van Third-party apps = applicatie die niet van Google of andere grote
techbedrijven zijn (zie enkele vermeld bij de Privacy Apps)
● Een stap verder is proberen om alternatieven te gebruiken voor de Play Store. Een
voorbeeld is F-Droid. Om deze te gebruiken, moet je wel toestaan dat er applicaties
geïnstalleerd kunnen worden buiten de Play Store (terug te vinden in de instellingen).
Wees hier wel voorzichtig mee en denk goed na over welke apps je installeert,
Google kan je gebruik niet volgen, maar je ook niet beschermen tegen ‘slechte’ apps.
● Nog een stap verder is om de versie van Android die geïnstalleerd is op jouw
smartphone te vervangen door een andere versie (custom-ROM) die minder
afhankelijk is van de verschillende diensten van Google (Gapps). Een voorbeeld hier
is LineageOS. Let wel op: dit vraagt wel enige technische kennis van de telefoon.
Privacycheck van je Google-account
Nu er veel meer aandacht van gebruikers en media gegeven wordt aan privacy instellingen,
hebben veel grote techbedrijven hun gebruikers meer mogelijkheden gegeven om hun
gebruikersdata te beheren. Zo wordt er nu meer en meer aandacht gegeven aan privacy
door de grote techbedrijven zoals Google, Apple, Amazon en Facebook.
Als voorbeeld hier kijken we naar een nieuwe tool aangeboden door Google aan hun
gebruikers om een aantal privacy-instellingen te controleren = Privacy-check

4. Hiernaast krijgen we ook veel informatie en opties op de Gegevens en Privacy pagina.
Wel nog enkele bedenkingen:
● We krijgen toegang en controle over de data die we zelf aanbieden aan Google
(zoekopdrachten, gebruikte linken, locatiedata ..), maar niet over alle restdata die
Google verzamelt
● Bepaalde functie geven een gevoel van controle, maar zijn eerder lapmiddelen om
de gebruiker tevreden te stellen, meeste opties ook heel binair.
● Bij vele instellingen wordt er vermeld dat dit belangrijk is om de gebruikerservaring te
verbeteren => is dit wel een gemeende bezorgdheid? Misschien beter om
alternatieven te gebruiken?
Voorbeelden van alternatieven
● Mozilla Firefox, (met aangepaste instellingen) Brave, .. in plaats van Google Chrome
● ProtonMail, Startmail, Tutanota, .. in plaats van Gmail
● OpenStreetMap in plaats van Google Maps
● Startpage, DuckDuckGo in plaats van Google Search
● …
Privacycheck uitvoeren
Gebruik je toch liever de producten van Google dan kan je de privacy instellingen misschien
wel iets strenger zetten. Let wel op: meestal zal dit wel een invloed hebben op de manier
waarop sommige diensten gebruikt kunnen worden (voorbeeld: door de web- en app
activiteiten uit te schakelen, zal je minder mogelijkheden krijgen in de Google-assistent of
werkt autoaanvullen niet meer in sommige diensten).
Beginnen aan die Privacycheck doe je door naar https://myaccount.google.com te surfen en
dan “Gegevens en Privacy” te kiezen aan de linkerkant van de pagina. Klik hier op
“Privacycheck doen”. Deze bestaat momenteel uit 8 stappen.
● Activiteitsopties controleren (in- of uitschakelen van de verschillende subcategorieën
+ termijn (automatisch) verwijderen van opgeslagen gegevens)
○ Web- en app-activiteiten
○ Locatiegeschiedenis
○ YouTube-geschiedenis
○ Advertentie Personalisatie
● Instellingen specifiek voor YouTube-geschiedenis aanpassen
● Advertenties relevanter voor jou maken (dit kan in- of uitgeschakeld worden + keuze
om data ook te laten delen met bedrijven die samenwerken met Google)
● Beheren wat anderen over jou te zien krijgen (bewerken van de gegevens in jouw
profiel + wat is zichtbaar en aanbevelingen aan vrienden tonen of niet)
● Apps van derden met accounttoegang controleren
● Controleren hoe je telefoonnummers worden gebruikt (waaronder toelating om je te
laten vinden door mensen die jouw telefoonnummer hebben)
● Controleren wat je deelt op YouTube
● Check je voorkeuren voor gezichtsgroepering