tworczosc Jana Vermeera

1. PREZENTACJA
ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ JANA VERMEERA
autor: Kornelia Małecka
Pełczyce, 6 październik 2007r.

2. Jan Vermeer van Delft -
Johannes Vermeer
Życie i twórczość
barokowego artysty

3. BIOGRAFIA
Jan Vermeer urodził 31 października 1632 r.
O pierwszych dwudziestu latach artysty nie wiadomo zbyt wiele.
Prawdopodobnie Jan pomagał ojcu w prowadzeniu gospody, która była
miejscem aukcji, handlu obrazami.
Po śmierci Reyniera Jansa, Jan przejął zajęcie po ojcu.
Niewykluczone, że pierwszy kontakt ze sztuką Johannes zawdzięczył ojcu.
20 kwietnia 1653 Vermeer potajemnie poślubił Catharinę Bolnes,
gdyż znaleźli się przeciwnicy tego związku w grę wchodzić mogły finanse
rodzina Cathariny była dobrze sytuowana, podczas gdy Vermeerowie byli
zadłużeni oraz
religia Catharina była katoliczką, a Vermeer zapewne kalwinistą
(choć to nie jest pewne).
Możliwe, że po ślubie Vermeer przeszedł na katolicyzm
tak czy inaczej przeprowadził się do katolickiej dzielnicy.
Zajmowali pokoje na dole domu.
Pracowania artysty znajdowała się na górze.

4. Artysta całe życie spędził w Delft. Nie wiemy, czy jego życiem wstrząsnęły jakieś
trudne lub niesamowite wydarzenia. Z dokumentów wynika jedynie, że wiele było w
rodzinie chrztów jak i pogrzebów. Pewne jest, że miał 15 dzieci.
Aby ich wyżywić, artysta oprócz malarstwa wykonywał także inne zawody.
Niemal pewne jest, że tak jak ojciec zajmował się handlem dziełami sztuki.
Był także ich rzeczoznawcą.
W domu mieszkały również jego siostra matka i teściowa.
Po śmierci matki i siostry odziedziczył on skromną sumę i zdecydował zamknąć
gospodę i poświęcić się wyłącznie malarstwu, które było dotychczas poszkodowane
przez prowadzenie gospody i handel obrazami.
Gdy dobiegał czterdziestki, umocnił swoją pozycję i zdobył coraz większe uznanie u
bogatego mieszczaństwa i wykształconej warstwy społecznej. Pod koniec życia
kondycja finansowa Vermeera znacznie się pogorszyła i malarz popadł w długi.
Sytuację dodatkowo utrudnił wybuch wojny francusko-holenderskiej, to bardzo źle
wpłynęła na jego zdrowie. Artysta popadł w straszną rozpacz w wyniku gorączki w
przeciągu dnia czy półtora zmarł w 1675 r.
Został pochowany 15 grudnia w Delft.
Jego żona pozostała z licznymi długami, Vermeer swą śmiercią osierocił
jednynaścioro dzieci a tylko jedno z nich było pełnoletnie.
Wdowa zmuszona była sprzedać bądź zastawić część jego dzieł.

5. TEMATYKA DZIEŁ
Jan szybko stał się jednym z najważniejszych twórców sztuki w XVII w.
Nikt nie jest w stanie oprzeć się urokowi pięknie skomponowanych scen
nigdy nie dzieje się nic szczególnego, za to ukazane jest prawdziwe
życie. Właśnie dlatego obrazy te są ponadczasowe, ogólnoludzkie.
Vermeer malował głównie sceny rodzajowe, oprócz tego stworzył dwa
obrazy historyczne, dwa widoki miasta, dwie alegorie.
Zazwyczaj sceny przedstawione są w mieszczańskim wnętrzu, zapewne
w domu Vermeera. Niejednokrotnie na różnych obrazach artysta
przedstawił to samo pomieszczenie. Postacie (a najczęściej są to
kobiety) zazwyczaj znajdują się w pobliżu okna, będącego źródłem
światła.

6. Na obrazach często pojawiają się te same przedmioty: dębowy stół,
krzesła obite skórą, zasłony, dywany, tkaniny (które często sprawiają wrażenie
kurtyny, oddzielającej widza od sceny) biała karafka, mapy, perły (perły są także
niezwykłym i typowym elementem dla Vermeera)
Obrazy nie pokazują osób sławnych, ludzie pozostają anonimowi, a ich przeżycia
są bardzo zwyczajne.
Na obrazach panuje spokój, ciszę przełamuje jedynie przypadkowe spojrzenia,
uśmiech, ciche westchnienia.
Z wielką ostrożnością wkracza Vermeer do królestwa kobiet, choć przez cały czas
jest nimi otoczony - matka, teściowa, żona, siostra, córki.
Żaden z malarzy holenderskich w XVII w. nie odnalazł drogi do świata kobiet tak
jak Vermeer.
Żadnej z kobiet nie można zidentyfikować na obrazach, nie mają imion,
nie zdradzają swoich historii.
Doszukiwano się wizerunku jego żony, ale niestety nie udokumentowano jej
wizerunku ani żadnego z członków rodziny.

7. Cechy indywidualnego stylu
Młodzi artyści tajniki malarstwa przejmowali zazwyczaj od swoich mistrzów.
Trudno techniki XVII-wieczne porównywać z dzisiejszymi, gdyż różnią się one
radykalnie.
Malarze musieli postępować według określonych reguł - samo przygotowanie
farb wymagało codziennej pracy i wiedzy na temat właściwości poszczególnych
pigmentów.
Paleta Vermeera była bardzo ograniczona w jego dziełach znaleziono w sumie
tylko 20 różnych pigmentów z czego 12 używał w miarę często.
Od innych artystów różniło go zamiłowanie do błękitu, uzyskiwanego z bardzo
kosztownego lapis-lazuli podczas gdy powszechnie używany był azuryt
Malarz używał farb olejnych, a jako podobrazia używał zazwyczaj płótna czasem
to było drewno.
Technika Vermeera ewoluowała, na początku swojej drogi twórczej malarz
chętnie posługiwał się impastami. Wraz z przejściem do tematyki rodzajowej
impasty stosował bardziej wybiórczo.
W jego dziełach pojawiła się także technika polegająca na malowaniu drobnymi
plamkami. W latach 60. powierzchnia obrazów Vermeera staje się bardziej
quot;gładkaquot;, a farba jest nakładana cienko, przezroczystymi lub półprzezroczystymi
warstwami.

8. Vermeer nie był malarzem zbyt płodnym – pozostało po nim trzydzieści kilka
obrazów, malował średnio dwa-trzy płótna rocznie malowane były na
drewnie lub płótnie. Dzieła te przeważnie miały małe wymiary.
Najpopularniejsze dzieła
JOHANESA VERMEERA

9. DZIEWCZYNA Z PERŁĄ
Bez wątpienia najbardziej znanym
obrazem artysty jest
Dziewczyna z perłą (dziewczyna w
Perłowych kolczykach) z niebiesko
Żółtym turbanem, ukazana na
czarnym tle, odwrócona przez ramię
w stronę widza.
Tytułowa perła w kształcie kropli jest
elementem kolczyka dziewczyny.
Bardzo podobnym pod względem
kompozycji jest głowa dziewczyny.

10. WAŻĄCA PERŁY
Ważąca perły (Kobieta z wagą)
gdzie główna bohaterka,
znajdująca się w ciemnawym
pokoju, waży perły przy użyciu
niewielkiej wagi. ,
Na ścianie za nią znajduje się
obraz, przedstawiający Sąd
Ostateczny gdzie ważone są
ludzkie grzechy i cnoty, podczas
gdy ona sama waży perły, symbol
vanitas. Jednak w momencie gdy
uchwycił ją Vermeer, szalki wagi są
puste, a waga idealnie wyważona.

11. DZIEWCZYNA CZYTAJĄCA LIST
Dziewczyna czytająca list – obraz
ten datowany na lata ok. 1657-1659.
Obraz przedstawia pomieszczenie, w
którym przed otwartym oknem stoi
dziewczyna i czyta list.
Kobieta przedstawiona jest z profilu,
ale jej twarz odbija się w szybkach
okiennych.

12. NALEWAJĄCA MLEKO
Mleczarka (Nalewająca mleko,
Dziewczyna z dzbanem mleka)
Obraz przedstawia służącą,
znajdującą się w pomieszczeniu, w
pobliżu okna.
Dziewczyna, znajdująca się w
centralnej części płótna, skupiona jest
na wykonywanej czynności:
przelewaniu mleka z dzbana do
garnka, stojącego na stole.

13. CZERWONY KAPELUSZ
Obraz ten wraz z obrazem
Dziewczyna z fletem, są to jedyne
dzieła tego malarza namalowane na
desce.

14. ASTRONOM
Portrety naukowców były częstym
motywem holenderskiego
malarstwa. Veermer wpisywał się
w ten trend, portretując astronoma,
zaś w późniejszym okresie –
geografa.
Obraz Geograf jest bardzo
zbliżony do Astronoma i
wielokrotnie oba płótna były
sprzedawane razem.
Oba przedstawiają mężczyznę o
kręconych włosach i ubranego w
długą, obfitą szatę. Postać
przedstawiona jest za pomocą
globusu.

15. CHRYSTUS W DOMU MARII I MARY
Chrystus w domu Marii i Marty
uznawany jest za obraz
pochodzący z młodzieńczych
dzieł malarza.
W całym dorobku Vermeera,
podejmuje on najwyżej cenioną w
tych czasach tematykę
historyczną, do której zaliczano
także sceny biblijne mitologiczne.

16. DIANA Z TOWARZYSZKAMI
Vermeer przedstawił pięć kobiet:
boginię Dianę i jej towarzyszki,
nimfy, odpoczywające po
polowaniu. Na ziemi siedzi jedna z
nimf, która obmywa stopy
siedzącej na kamieniu bogini.
Zapadający zmrok pogrąża
postacie w ciemności.

17. KONIEC

18. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ :*