1. o u t s o u r c e m a g a z i n e40
interview | Visie
Jaagtechnieken als les voor outsourcingsstrategie
Over jagers,
grazers en
de vossenman
Hoe zou de jacht een leeromgeving kunnen zijn voor succesvolle out-
sourcing? En wat heeft jagen dan te maken met outsourcing? Hunting-
Day neemt mensen en teams het veld in om hen de jachtwereld te laten
beleven. Een interview met HuntingDay-oprichter Martijn van Dooren.

2. n o v e m b e r 2 0 1 4 41
Visie | interview
O
p het eerste gezicht lijken
de jaagtechnieken zoals een
traditionele jager deze inzet
niet zo veel op de activitei-
ten die binnen een outsourcingsdeal ont-
plooid worden. Een gesprek met Martijn
van Dooren van HuntingDay leert echter
dat er meer overlap te vinden is dan dat er
mogelijk op het eerste gezicht is.
Buiten de comfortzone
Het bedrijf organiseert voor mensen een
jachtbeleving buiten hun ‘comfortzone’,
waarbij ze een aantal dilemma’s voor-
geschoteld krijgen. Bij jagen gaat het
namelijk volgens Van Dooren om onom-
keerbare beslissingen, te weten het leven
nemen van dieren. Met mensen gaat hij
persoonlijk in het veld aan de slag met
de manier van denken die eigen is aan
ondernemen en organiseren. Daarbij legt
hij nadrukkelijk de link met jagen. Ook
met groepen gaat hij met jaagtechnieken
aan de slag, waarbij het aspect samen-
werken belangrijk is. En in dit samenspel
komen veel aspecten van outsourcing te-
rug; het intens samenwerken waar nodig,
zoeken naar dezelfde normen en waarden
als persoon, en als verschillende groepen
samenkomen. En het hebben van de no-
tie dat verschillende rollen essentieel zijn
voor het uiteindelijke succes tijdens de
dagen jagen in het veld. Dit zorgt voor een
lekker haasje op het spit, of het bijten op
een houtje als er niets geschoten wordt als
gevolg van onvoldoende samenwerken.
Grazers
Het begint volgens Van Dooren met de
basisfilosofie van de mens in organisa-
ties, die bij outsourcing ook aan het licht
komt: de jagers en grazers. “Mensen zijn
omnivoren, wij kunnen ons gedragen als
jagers en als grazers: het is maar wat het
meest wordt beloond. Grazers in het die-
renrijk werken vanuit het pad van hun
voorvaderen”, start Van Dooren. “Kijk
maar naar gnoes, die trekken eigenlijk
altijd dezelfde cirkel door hun land. Daar
kunnen een paar tientallen kilometers
verschil in zitten, maar in principe volgen
ze de leiders. Elke keer komen de gnoes
bij de rivier waar de krokodillen liggen.
En er is geen gnoe die bedenkt: ‘we gaan
dit jaar maar eens vijftig kilometer verder
stroomopwaarts of stroomafwaarts over
de rivier, op een plek waar geen krokodil-
len kunnen komen’. Ik vergelijk het altijd
maar met de Excel-sheets die worden aan-
gepast voor de nieuwe begrotingsrondes,
waarbij men ook elke keer weer hetzelfde
pad volgt. Je ziet dat mensen worden be-
loond op bepaald gedrag. Werk je in een
grote organisatie, dan word je beloond
met meedoen in het grote geheel. Als je
dan ineens iets anders gaat doen, wordt
dat niet zo gauw op prijs gesteld. Je moet
je in allerlei bochten wringen ter verant-
woording waarom dat dan wel een goed
idee zou kunnen zijn”, aldus Van Dooren
over de grazers.
Jagers
Jagers zijn volgens Van Dooren onder
andere de visionairs, de artistiekelingen,
de verkopers en de ondernemers. “Jagers
proberen voedsel te bemachtigen dat niet
stilstaat. De jager moet zijn voorspellend
en voorstellend vermogen inzetten. Doet
hij dat groepsgewijs, dan is het ook nog
van belang dat de jagers als een hecht
team kunnen functioneren. Als je kijkt
naar verkopers als jagers, dan kun je hier
maar een relatief klein team van hebben.
Daarna wordt het een instabiele groep en
ook improductief, want dan gaan ze in
elkaars jachtvelden zitten en dan wordt
het onrustig, dan gaan ze achter elkaars
klanten jagen. Als je dat vergelijkt met
het vakgebied outsourcing, dan is die
dus eigenlijk nog een factor groter. Want
serviceproviders zetten de jagers in op
klanten. Deze jagers hebben een heel an-
der type mens tegenover zich zitten, vaak
meer grazend van aard. Dit betekent dus
ook dat mensen die je daar gaat inzetten,
daarop getraind moeten zijn”.
GRAZERSMODUS
De serviceprovider als de jagende krokodil
en de uitbestedende partij als de gnoe... De
serviceprovider moet dan de beweegredenen
van de uitbestedende organisatie, die bestaat
uit een grote kudde met gnoes, of meerdere
kuddes van gnoes, begrijpen. En vice versa.
Volgens Van Dooren gaat het zelfs nog een
stukje dieper. “Denk aan de architecten,
die ik dan als de grazers zie, die proberen
hun systeem running te houden. En de ja-
gers zijn de heren van de sales, die bij elke
opportunity ervoor willen gaan om ver-
beteringen te vinden, veranderingen met
meer kansen te zoeken. De reactie van de
architecten is dan vaak negatief, met als
argument dat elke verandering een moge-
lijke verstoring is. En dat gaat botsen. Want
architecten moeten uit de grazersmodus
komen, moeten gaan jagen en denken in
vernieuwende opportunities en out-of-
the-box denken. De dynamiek die daaruit
voortkomt, neemt men vaak vanhier mee
als leerpunt”, aldus Van Dooren.
Samenwerken
Samenwerken is de sleutel tot succes tij-
dens het jagen. Ook hierbij is overlap te
vinden voor ‘teams’ van uitbesteders en
serviceproviders die betrokken zijn in een
outsourcingstraject. Het kan voor zo’n
team interessant zijn om in een andere
omgeving te ervaren wat de impact is van
goed samenwerken, door bijvoorbeeld op
vossenjacht mee te gaan. Van Dooren legt
uit: “Je hebt bijvoorbeeld zo’n groep uit
een outsourcingstraject. Met elkaar heb je
dezelfde opdracht tijdens de jacht, om een
plan op te stellen hoe je de vossen uit het
bos drijft. Aan het eind van het bos staan
de jagers klaar die de vossen schieten. Het
plan is om als team een soort bewegende
muur te maken, ieder gebruikmakend van
een speciale stok. Als je niet gelijk loopt
met je buurman, dan zullen de vossen er
tussendoor glippen en ben je ze kwijt”,
constateert Van Dooren.
In outsourcingstrajecten ziet men ook
vaak dat samenwerking de kritieke suc-
cesfactor is. Op alle lagen is er samen-
werking nodig. Tijdens deze vossenjacht
leren de teams wat hecht samenwerken is
voor goed resultaat. “Ook hierbij moet je
teams op expertises organiseren, of moet
je teams zo divers mogelijk organiseren”,
vervolgt van Dooren. “De ervaring leert
dat het verstandig is een homogene club
te hebben als je een tijdelijk team voor
de jacht hebt. Maar op het moment dat je
Jagers zijn de visionairs,
de artistiekelingen
Tekst: Bart van der Linden

3. o u t s o u r c e m a g a z i n e42
bijvoorbeeld in een organisatie teams gaat
neerzetten en je zet alleen maar ‘hazenja-
gers’ bij elkaar, dan zal er ook nooit een
dynamiek uit voortkomen. Dus dat ze iets
van elkaars expertises leren of er een be-
paalde waardering voor krijgen. Hazenja-
gers zoeken elkaar van nature op, net als
vendormanagers of architecten. Dus in
mijn optiek is het belangrijk niet te orga-
niseren wat zich van nature al verzamelt,
als je iets wilt organiseren”, concludeert
Van Dooren.
Expertises
Bij outsourcing zijn verschillende spe-
cialismen van belang, zoals ook op de
jachtvelden. Deze specialismen zijn nood-
zakelijk om succesvol te zijn. Ook het
respecteren van deze specialismen is van
belang, en dat is bij outsourcingstrajecten
vaak een valkuil. Denk aan wat er vaak
gebeurt wanneer de ene IT-expert van de
uitbesteder mag gaan samenwerken met
de andere expert, die van de serviceprovi-
der. Het is vaak lastig om bepaalde zaken
los te laten en echt uit te besteden, zonder
alle stappen te gaan controleren die in het
uitbestede proces gezet worden.
De specifieke expertises binnen het IT-
vakgebied zie je ook terug in de specialis-
mes in de jacht. Van Dooren: “We hebben
bijvoorbeeld een vossenman. Dat is een
specialisme om ervoor te zorgen dat de
vos uit een hol komt. Zelf ben ik de jager
en tijdens de vossenjacht leg ik heel graag
de leiding van de jacht in handen van de
expert ter plekke, de vossenman. Ik zal
hem vragen stellen: hoe we iets gaan
doen, hoeveel jagers hij nodig heeft, of
we nog extra hondenmannen nodig heb-
ben. Verder vraag ik naar de kalibers, het
hagelnummer. En dan zorg ik dat alles er
staat wat hij nodig heeft – dan bedien ik
hem – en hij neemt de leiding. Dat is een
les voor de verschillende IT-experts, als
ze met outsourcing in aanraking komen.”
Jagen met respect voor
het ecosysteem
Door de jaren heen is het speelveld in
outsourcingsland veranderd. Bij veel uit-
bestedende organisaties zijn meerdere
IT-serviceproviders actief in een mul-
tisourcingsomgeving. Een veelgebruikte
term bij multisourcing is het ecosysteem,
waarmee bedoeld wordt dat een ecosys-
teem van serviceproviders gecreëerd
moet worden, ten behoeve van innovatie.
Dat ecosysteem is ook een belangrijk
aandachtsgebied van de jager. En door op
het jachtveld ervaring op te doen met de
term ecosysteem, kunnen lessen getrok-
ken worden voor het multisourcingseco-
systeem. Van Dooren: “Als de boer jou je
jacht gunt, dan neem ik de verantwoorde-
lijkheid op me dat er bij hem een schade
wordt bestreden, dat de wildstand bij hem
in een bepaalde mate is georganiseerd. En
zodanig dat hij er zo min mogelijk last van
heeft, maar zijn terrein aan de andere kant
na de jacht niet leeg is. Want de moderne
boer is ook wel iemand die aangeeft dat
hij wat oren uit het veld wil zien steken,
nadat de jager geweest is. Vroeger had je
interview | Visie
Leg de leiding in handen
van de expert ter plekke,
de vossenman
Martijn van Dooren, oprichter van Hun-
tingDay: “In mijn optiek is het belangrijk
niet te organiseren wat zich van nature al
verzamelt, als je iets wilt organiseren.”

4. n o v e m b e r 2 0 1 4 43
bijvoorbeeld ook boeren die het niet erg
vonden dat er geen haas meer te vinden
was. Het is dan belangrijk om de boer te
leren dat het zaak is dat er nog hazen over-
blijven en dat een kleinere hazenpopulatie
weinig schade meer aanricht. Dat kost mij
wat geld – ik hoef er minder te schieten
– maar ik heb een duurzame hazenstand
voor de lange termijn. Een win-winsitu-
atie is belangrijk, voor de natuur en voor
de boer.”
De dynamiek van het schieten van wild en
het met respect omgaan met de natuur voor
de toekomst, is een onderdeel waar in mul-
tisourcing lering uit getrokken kan wor-
den. Met name serviceproviders kunnen
hier van leren, omdat vaak aan de korte
termijn, de winst, gedacht wordt. Van Doo-
ren: “Een klant kan al zijn geld bij een ser-
viceprovider investeren. Als die klant ver-
volgens failliet gaat, is de serviceprovider
een klant armer. Het gaat om het vinden
van de toegevoegde waarde, dat iedereen
geld verdient in een omgeving waar je wat
neemt en geeft. En dat is eigenlijk elke keer
wat je ook in de jacht tegenkomt: wat is de
toegevoegde waarde van de jacht?”
Bij multisourcing is er DNA van verschil-
lende serviceproviders te vinden en zijn
er veel expertises in één ecosysteem. Van
Dooren geeft aan dat dit bij de jacht ook
zo is, op microniveau. “Het zijn allemaal
verschillende mensen die je inhuurt of
vraagt vanuit verschillende kanten van
het land. En als je een hazenjacht hebt,
dan kunnen vanuit verschillende jachtre-
gio’s jagers hazen komen jagen. Het be-
langrijkste blijft dat ze snappen wat het
DNA is van het jachtveld waar ze op dat
moment zijn”, aldus Van Dooren. “Ik ben
niet zozeer op zoek naar de beste hazen-
schieter, maar naar hen die het DNA van
ons jachtveld begrijpen. Beter een haas
laten lopen omwille van de veiligheid, of
geschoten in een veilige richting en ge-
mist, dan overal gevaarlijk rondspattende
hagelkorrels.”
Dat geldt ook bij multisourcing. Het gaat
erom dat de DNA binnen de multisour-
cingsomgeving voor alle partijen hetzelfde
is, zoals bij de jacht. Daarvoor is dus het
creëren van een gedeeld doel en weg naar
dat doel van belang, met een gezamenlijke
DNA binnen het werkgebied. Deze samen-
hang maakt dat er met recht gesproken kan
worden over een ecosysteem binnen een
multisourcingsomgeving.
Conclusie
Net zoals bij de jacht zal het in een out-
sourcingsdeal belangrijk zijn dat men zich
thuis voelt in een team. Een gedeelde set
waarden en normen maakt het succes van
het team. En als men met respect voor de
verschillende expertises handelt, en onder
ogen ziet dat er jagers en grazers zijn in
een team, zullen mogelijk meer outsour-
cingdeals tot een succes gaan leiden.
Bart van der Linden is adviseur op het vlak
van IT-sourcing via Source2Innovate, te-
vens verbonden aan de Sourcingexchange.
Daarnaast promoveert hij op het vlak van
sourcing voor IT-gerelateerde innovatie
aan de Nyenrode Business Universiteit.
Visie | interview