SANO planak bost jardun-eremutan elikadura osasungarria eta jarduera fisikoa bultzatzeko neurriak proposatzen ditu: familian, eskolan, osasun-zentroetan, sektore pribatuan eta komunitate-ingurunean
Kalkulatzen da mutikoen ia % 34k eta neskatoen % 30,7k obesitateko edo gehiegizko pisuko arazoak dituela Euskadin
Berria IREKIA-n
https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/52346
Tratu berdintasunaz eta diskriminaziorik ezaz sentsibilizatzeko toki-planak a...IntegraLocal
El Observatorio Español del Racismo y la Xenofobia (Oberaxe) estudia y trata de hacer extensibles las distintas estrategias de gestión de una comunidad multicultural como la española. Cada proyecto local de los 37 descritos tiene un objetivo y unas características singulares. En definitiva, la obra, disponible en euskera, recoge una serie de patrones de actuación con el fin de motivar al resto de municipios a desarrollar proyectos similares.
SANO planak bost jardun-eremutan elikadura osasungarria eta jarduera fisikoa bultzatzeko neurriak proposatzen ditu: familian, eskolan, osasun-zentroetan, sektore pribatuan eta komunitate-ingurunean
Kalkulatzen da mutikoen ia % 34k eta neskatoen % 30,7k obesitateko edo gehiegizko pisuko arazoak dituela Euskadin
Berria IREKIA-n
https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/52346
Tratu berdintasunaz eta diskriminaziorik ezaz sentsibilizatzeko toki-planak a...IntegraLocal
El Observatorio Español del Racismo y la Xenofobia (Oberaxe) estudia y trata de hacer extensibles las distintas estrategias de gestión de una comunidad multicultural como la española. Cada proyecto local de los 37 descritos tiene un objetivo y unas características singulares. En definitiva, la obra, disponible en euskera, recoge una serie de patrones de actuación con el fin de motivar al resto de municipios a desarrollar proyectos similares.
Euskadiko Arreta Soziosanitarioko Estrategia
2021 2024 izenekoa COVID 19aren pandemiak
eragindako eraldaketa sozial, demografiko,
estruktural eta sistemiko sakonen testuinguru
batean sortu da.
Osasun mentala pertsonen eta gizarteen osasunaren eta ongizatearen funtsezko osagaia da. Bizitzako esparru guztietan du eragina: pertsonalean, familian, lanean, gizartean eta komunitatean. Hala ere, oraindik ere badira estigmak, aurreiritziak eta oztopoak, zaildu egiten dutenak nahasmendu mentalak dituzten pertsonentzako eta haien familientzako baliabide eta zerbitzu egokiak eskuratzea.
2021eko martxoaren 13an urtebete igaro da, Iñigo Urkullu lehendakariak proposatuta, Eusko Jaurlaritzak LABIren (Larrialdiari Aurre egiteko Bidea, Euskadiko Babes Zibileko Plana) babesean Osasun Larrialdiko Adierazpena onartu
zuenetik.
Hori dela eta, Eusko Jaurlaritzak “Pandemiaren urtebeteko Memoria” txostena aurkeztu du. Dokumentu hau Euskadiko Covid 19aren eraginari, ondorioei eta kudeaketari buruzko txosten sakonago baten lehen pausua da. Azken txosten hau abian da eta pandemia gainditzen dugun unean amaitu eta
aurkeztuko da.
https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/47212
Eusko Jaurlaritzaren Osasun sailak 2018-2023 Euskadiko Onkologia plana aurkeztu du, gaixotasuna dutenen biziraupena hobetzeko
Ijito Herriarekiko Euskal Estrategia 2022-2026Irekia - EJGV
Beatriz Artolazabal, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak 2022-2026rako Ijito Herriarekiko EAEko Estrategia berriaren bidez, “gizon eta emakume ijitoek ijito izateagatik jasaten duten diskriminazio historikoa eta egiturazkoa gainditzen lagundu nahi da”. Ijitoen aurkako jarrera, gainera, estrategia berri honen ardatz nagusietako bat da. Horretarako, Eusko Jaurlaritzak Ijitoen aurkako jarreraren kontrako Itun Soziala sustatuko du. “Azken batean, helburua da ijitoen gizarte-ongizatea eta parte-hartzea gainerako euskal herritarrenekin parekatzea”.
2023-2027 aldirako Euskadiko Zainketa Aringarrien Plan EstrategikoaIrekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak eta 2023-2027 aldiko
Euskadiko Zainketa Aringarrien Plan Estrategiko honek
asmoak bateratu nahi dituzte, eta horretarako, plan egituratu
bat proposatu dute. Plan horrek EAEn bizi diren pertsonei
eta familiei beren bizitzen amaieraren prozesuan laguntzeko
eredu asistentziala eta soziosanitarioa bermatuko du, arreta
aringarri hoberena, behar dutena, behar dutenean, behar
duten bezala eta behar duten lekuan, eskuratuko dutela
bermatzeko beharrezkoak diren baliabideak ezarriz
Comportamiento electoral en las pasadas elecciones / Hauteskundeen aurrean he...Irekia - EJGV
El seguimiento e interés que ha mostrado la ciudadanía vasca por las últimas elecciones celebradas el pasado 21 de abril ha aumentado respecto a comicios anteriores, según un estudio sobre el comportamiento electoral hecho público hoy. Así, un 62% de la población afirma haber tenido mucho o bastante interés; mayor que el registrado en los comicios autonómicos de 2020 (53%), y de 2016 (56%).
Según el sondeo, la práctica totalidad de la población consultada (el 96%) se muestra conforme con el voto emitido y entre las personas que se abstuvieron, solo un 15% afirman que, vistos los resultados, preferirían haber acudido a votar.
De cara al futuro Gobierno Vasco, la fórmula preferida es la reedición del actual pacto de Gobierno entre el PNV y el PSE-EE (35%), seguida de un pacto entre el PNV y EH Bildu (17%) y en tercer lugar un pacto entre EH Bildu y el PSE-EE (10%).
Aurreko hauteskundeen aldean, iragan den apirilaren 21eko hauteskundeei euskal herritarrek egindako jarraipena eta ipinitako arreta handitu egin dira, gaur plazaratutako hauteskundeetako portaerei buruzko ikerketa baten arabera. Izan ere, galdetutakoen %62k interes handia edo nahikoa izan du; eta aurreko urteetan hauteskundeek arreta txikiagoa izan zuten: 2020an, % 53k izan zuten interesa; 2016an, % 56k.
Azterketaren arabera, galderak erantzun dituzten ia-ia guztiak (% 96) emandako botoarekin ados daude; eta abstenitu zirenen artean, % 15ek soilik baieztatu dute, orain, hauteskundeetako emaitzak ikusita, nahiago izango luketela botoa ematera joan izana.
Hurrengo Eusko Jaurlaritzari begira, gehienek, % 35ek, egungo EAJren eta PSE-EEren arteko ituna errepikatzea nahiko lukete; bigarrenik, galdetutakoen % 17k, EAJren eta EH Bilduren arteko akordio bat; eta, hirugarrenik, % 10ek, EH Bilduren eta PSE-EEren artekoa.
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Gida horrekin batera, haurdunaldirako beste gida espezifiko bat prestatu da, eta “Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua du. Azken horretan, kontsumoak haurrarengan dituen ondorioak azaltzen dira, mito faltsuak desmuntatzen dira eta haurdunaldiaren etapetarako aholkuak ematen dira, kerik gabeko ingurune batez inguratzearen abantailak nabarmenduta
More Related Content
Similar to Osakidetza 35 urteurrena. 35 urte bixia sustatzen
Euskadiko Arreta Soziosanitarioko Estrategia
2021 2024 izenekoa COVID 19aren pandemiak
eragindako eraldaketa sozial, demografiko,
estruktural eta sistemiko sakonen testuinguru
batean sortu da.
Osasun mentala pertsonen eta gizarteen osasunaren eta ongizatearen funtsezko osagaia da. Bizitzako esparru guztietan du eragina: pertsonalean, familian, lanean, gizartean eta komunitatean. Hala ere, oraindik ere badira estigmak, aurreiritziak eta oztopoak, zaildu egiten dutenak nahasmendu mentalak dituzten pertsonentzako eta haien familientzako baliabide eta zerbitzu egokiak eskuratzea.
2021eko martxoaren 13an urtebete igaro da, Iñigo Urkullu lehendakariak proposatuta, Eusko Jaurlaritzak LABIren (Larrialdiari Aurre egiteko Bidea, Euskadiko Babes Zibileko Plana) babesean Osasun Larrialdiko Adierazpena onartu
zuenetik.
Hori dela eta, Eusko Jaurlaritzak “Pandemiaren urtebeteko Memoria” txostena aurkeztu du. Dokumentu hau Euskadiko Covid 19aren eraginari, ondorioei eta kudeaketari buruzko txosten sakonago baten lehen pausua da. Azken txosten hau abian da eta pandemia gainditzen dugun unean amaitu eta
aurkeztuko da.
https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/47212
Eusko Jaurlaritzaren Osasun sailak 2018-2023 Euskadiko Onkologia plana aurkeztu du, gaixotasuna dutenen biziraupena hobetzeko
Ijito Herriarekiko Euskal Estrategia 2022-2026Irekia - EJGV
Beatriz Artolazabal, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak 2022-2026rako Ijito Herriarekiko EAEko Estrategia berriaren bidez, “gizon eta emakume ijitoek ijito izateagatik jasaten duten diskriminazio historikoa eta egiturazkoa gainditzen lagundu nahi da”. Ijitoen aurkako jarrera, gainera, estrategia berri honen ardatz nagusietako bat da. Horretarako, Eusko Jaurlaritzak Ijitoen aurkako jarreraren kontrako Itun Soziala sustatuko du. “Azken batean, helburua da ijitoen gizarte-ongizatea eta parte-hartzea gainerako euskal herritarrenekin parekatzea”.
2023-2027 aldirako Euskadiko Zainketa Aringarrien Plan EstrategikoaIrekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak eta 2023-2027 aldiko
Euskadiko Zainketa Aringarrien Plan Estrategiko honek
asmoak bateratu nahi dituzte, eta horretarako, plan egituratu
bat proposatu dute. Plan horrek EAEn bizi diren pertsonei
eta familiei beren bizitzen amaieraren prozesuan laguntzeko
eredu asistentziala eta soziosanitarioa bermatuko du, arreta
aringarri hoberena, behar dutena, behar dutenean, behar
duten bezala eta behar duten lekuan, eskuratuko dutela
bermatzeko beharrezkoak diren baliabideak ezarriz
Comportamiento electoral en las pasadas elecciones / Hauteskundeen aurrean he...Irekia - EJGV
El seguimiento e interés que ha mostrado la ciudadanía vasca por las últimas elecciones celebradas el pasado 21 de abril ha aumentado respecto a comicios anteriores, según un estudio sobre el comportamiento electoral hecho público hoy. Así, un 62% de la población afirma haber tenido mucho o bastante interés; mayor que el registrado en los comicios autonómicos de 2020 (53%), y de 2016 (56%).
Según el sondeo, la práctica totalidad de la población consultada (el 96%) se muestra conforme con el voto emitido y entre las personas que se abstuvieron, solo un 15% afirman que, vistos los resultados, preferirían haber acudido a votar.
De cara al futuro Gobierno Vasco, la fórmula preferida es la reedición del actual pacto de Gobierno entre el PNV y el PSE-EE (35%), seguida de un pacto entre el PNV y EH Bildu (17%) y en tercer lugar un pacto entre EH Bildu y el PSE-EE (10%).
Aurreko hauteskundeen aldean, iragan den apirilaren 21eko hauteskundeei euskal herritarrek egindako jarraipena eta ipinitako arreta handitu egin dira, gaur plazaratutako hauteskundeetako portaerei buruzko ikerketa baten arabera. Izan ere, galdetutakoen %62k interes handia edo nahikoa izan du; eta aurreko urteetan hauteskundeek arreta txikiagoa izan zuten: 2020an, % 53k izan zuten interesa; 2016an, % 56k.
Azterketaren arabera, galderak erantzun dituzten ia-ia guztiak (% 96) emandako botoarekin ados daude; eta abstenitu zirenen artean, % 15ek soilik baieztatu dute, orain, hauteskundeetako emaitzak ikusita, nahiago izango luketela botoa ematera joan izana.
Hurrengo Eusko Jaurlaritzari begira, gehienek, % 35ek, egungo EAJren eta PSE-EEren arteko ituna errepikatzea nahiko lukete; bigarrenik, galdetutakoen % 17k, EAJren eta EH Bilduren arteko akordio bat; eta, hirugarrenik, % 10ek, EH Bilduren eta PSE-EEren artekoa.
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Gida horrekin batera, haurdunaldirako beste gida espezifiko bat prestatu da, eta “Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua du. Azken horretan, kontsumoak haurrarengan dituen ondorioak azaltzen dira, mito faltsuak desmuntatzen dira eta haurdunaldiaren etapetarako aholkuak ematen dira, kerik gabeko ingurune batez inguratzearen abantailak nabarmenduta
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Junto a esta guía, se ha elaborado otra específica para el embarazo que, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”, explica las consecuencias del consumo en el o la bebé, desmonta falsos mitos y aporta consejos para las etapas de la gestación, subrayando las ventajas de rodearse de un entorno libre de humo.
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83Irekia - EJGV
Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur argitaratu duen Euskal Soziometroaren arabera, Euskadiko egoera politiko eta ekonomikoaren balorazioa oso positiboa da. % 66k uste du egoera politikoa ona edo oso ona dela, eta % 79k iritzi bera du egoera ekonomikoari buruz. Oraingo honetan, datu-bilketa martxoaren 15etik 20ra bitartean egin da.
Egoera ekonomikoaren balorazioa serie osoko onena da, 2002an hasi baitzen. Urtebete barru egoera ekonomikorako itxaropenak banatuta daude: % 46k uste du berdin jarraituko duela, % 22k hobera egingo duela eta % 27k okerrera egingo duela.
Biztanleriaren % 69k dio ez duela arazorik hilabete amaierara iristeko, % 25ek arazo batzuk ditu, eta beste % 5ek arazo asko ditu.
Jarrera eta balio politikoei dagokienez, biztanleriaren erdiak adierazi du interesa duela hurrengo Hauteskunde Autonomikoekiko ( % 21ek interes handia du eta % 27k interes handia). Ehuneko hori aurreko Udal eta Foru Hauteskundeei buruz agertutako interesa baino zertxobait handiagoa da. Hala ere, lider politikoen ezagutza nahiko txikia da oraindik.
La valoración de la situación política y económica de Euskadi es muy positiva. Un 66% cree que la situación política es buena o muy buena y un 79% opina eso mismo sobre la situación económica, según el Sociómetro Vasco hecho público hoy por el Gabinete de Prospección Sociólogica. En esta ocasión, la muestra se ha realizado entre el 15 y 20 de marzo.
La valoración de la situación económica es la mejor de toda la serie, comenzada en 2002. Las expectativas para la situación económica dentro de un año están divididas: un 46% cree que se mantendrá igual, un 22% que mejorará y un 27% que empeorará.
Un 69% de la población afirma no tener problemas para llegar a fin de mes, un 25% tiene algunos problemas, y otro 5% muchos.
En cuanto a las actitudes y valores políticos, la mitad de la población se muestra interesada por las próximas Elecciones Autonómicas (21% muy interesada y 27% bastante), porcentaje ligeramente superior al interés mostrado sobre las pasadas Elecciones Municipales y Forales. Sin embargo, el conocimiento de los líderes políticos sigue siendo relativamente bajo.
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur txosten bat aurkeztu du Hauteskunde Autonomikoak orain eginez gero boto aurreikuspena zein izango litzatekeen argitzeko. Informazio bilketa martxoaren 15a eta 20a bitartean egin zen.
El Gabinete de Prospección Sociológica del Gobierno Vasco ha hecho público un estudio para conocer la previsión de voto en el caso de celebrarse ahora las Elecciones Autonómicas. La recogida de información se realizó entre el 15 y el 20 de marzo a través de entrevistas realizadas a una muestra representativa de la población de la Comunidad Autónoma Vasca.
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunakIrekia - EJGV
Silver edo senior belaunaldia 55 urtetik 85 urtera bitarteko biztanleek osatutako taldea da eta Euskadin 800.000 pertsona inguru biltzen ditu
Belaunaldiaren zati handi bat ez da komunikabideek, markek eta horien publizitate-kanpainek interpelatua sentitzen, “ikusezintasun sozial” moduko batean, eta 65 urtetik gora areagotu egiten da eta biztanle-talde horren zati bat baztertuta sentitzen da eten digitalaren
Euskadiko merkataritzari dagokionez, silver belaunaldiaren % 20k uste du Euskadiko merkataritza ez dagoela adineko biztanleen premietara erabat egokituta.
Consumo y preferencias de la generación silverIrekia - EJGV
La generación silver o senior configura un grupo de población entre los 55 y 85 años que incluye a cerca de 800.000 personas en Euskadi.
Buena parte de la generación no se siente interpelada por los medios de comunicación, las marcas y sus campañas de publicidad en una suerte de “invisibilidad social” que se acentúa a partir de los 65 años y parte de esta población se siente excluida a causa de la brecha digital.
En cuanto al comercio vasco, cerca de un 20% de la generación silver considera que el comercio vasco no está plenamente adaptado a las necesidades de la población mayor.
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023Irekia - EJGV
El consumidor vasco valora con un notable al comercio de su entorno.
Las conclusiones del estudio, antes conocido como barómetro del consumo, muestran que, si bien la principal inquietud de la población vasca sigue siendo la inflación, baja notablemente el porcentaje, un 34,6%, frente a más del 50% en 2022. Por otra parte, el 20,4% ha decidido posponer la compra de bienes duraderos que tenía previsto adquirir a principio de año, por ejemplo, un vehículo, vivienda, viajes. Este dato ha ido reduciéndose en las últimas olas, lo que indica una paulatina recuperación de confianza por parte de las personas consumidoras. De hecho, el indicador de confianza aumenta de los 62,7 puntos de 2022 a los 84,6 de 2023.
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82Irekia - EJGV
Euskal biztanleriak positiboki baloratu du (7 puntu 10etik) bere egungo egoera pertsonala eta segidako baliorik altueneraino iritsi da, Prospekzio Soziologikoen Kabineteak argitaratutako azken Euskal Soziometroaren arabera. Euskadiren gaur egungo egoeraren balorazioa ere ona da (6 puntu).
Euskal Soziometroak herritarren unean uneko egoerari, jarrerei eta balio politikoei buruzko pertzepzioen informazioa biltzen du, eta gaur urteko lehenengo Euskal Soziometroa argitaratu da. Landa-lana urtarrilaren 30etik otsailaren 2ra egin zen.
Euskadiko arazo nagusiei helduta, ikerketak egiaztatu duenez, gizartearen kezka nagusiek lan-merkatuarekin lotuta jarraitzen dute, nolanahi ere, 2021etik hona ardura horren maila jaisten ari da. Hain justu ere, une honetan, biztanleen % 48k kokatzen du lan-merkatua hiru arazo nagusien artean; 2021ean, berriz, biztanleen % 61ek ipintzen zuen gizarteko hiru problema handienen barruan.
Kezka-iturriekin jarraituz, lan-merkatuaren ondotik, tarte handi samarrarekin, osasuna (% 35), etxebizitza (% 25) eta ekonomia (21%) aipatu dituzte euskal biztanleek.
La población vasca valora positivamente (7 puntos de 10) su actual situación personal y alcanza el valor más alto de toda la serie, según el último Sociómetro Vasco hecho público hoy por el Gabinete de Prospección Sociológica. La valoración de la situación presente de Euskadi también es positiva (6 puntos).
El publicado hoy, es el primer Sociómetro del año y recoge información sobre las percepciones de la ciudadanía sobre la situación actual, las actitudes y los valores políticos. El trabajo de campo se realizó entre los días 30 de enero y 2 de febrero.
En cuanto a los principales problemas de Euskadi, el estudio constata que la primera preocupación de la sociedad sigue centrada en los problemas relacionados con el mercado laboral, si bien sigue con su tendencia descendente desde 2021. Un 48% de la población lo menciona como uno de los tres principales problemas, un descenso considerable desde el 61% de 2021.
Les siguen, a bastante distancia, los problemas relacionados con la sanidad (35%) y la vivienda (25%), así como los problemas económicos (21%).
El Gabinete de Prospección Sociológica del Gobierno Vasco ha hecho público un estudio para conocer la previsión de voto en el caso de celebrarse ahora las Elecciones Autonómicas. La recogida de información se realizó entre el 30 de enero y el 2 de febrero a través de entrevistas realizadas a una muestra representativa de la población de la Comunidad Autónoma Vasca / Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur txosten bat aurkeztu du Hauteskunde Autonomikoak orain eginez gero boto aurreikuspena zein izango litzatekeen argitzeko. Informazio bilketa urtarrilaren 30a eta otsailaren 2a eta bitartean egin zen.
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028Irekia - EJGV
La salud mental es un componente esencial de la salud y el bienestar de las personas y las sociedades. Afecta a todos los ámbitos de la vida: personal, familiar, laboral, social y comunitario. Sin embargo, todavía persisten estigmas, prejuicios y barreras que dificultan el acceso a los recursos y servicios adecuados para las personas con trastornos mentales y sus familias.
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...Irekia - EJGV
Ingurumenari buruzko iritzi orokorrak / Opiniones generales sobre medio ambiente.
Erosketa ohiturak / Hábitos de compra.
Etiketatze sistema / Sistemas de etiquetaje.
Hondakinen kudeaketa / Gestión de residuos.
Norberaren ekintzak ingurumenaren alde / Acción personal por el medio ambiente.
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdfIrekia - EJGV
Plangintza estrategikoa erantzunak gizarte-aldaketetara egokitzeko eta, horri
esker, hobeto bete ahal izateko erakundeen, antolakundeen eta enpresen eginkizuna.
Gizarte-zaintzan (gizarte arlokoa, xedearen arabera) ardazten da, hau da, gizarteratzea
ahalik eta autonomia handienaz ahalbidetzera eta sustatzera bideratutako harremanlaguntzan,
pertsonen artekoetan. Eta, bereziki, GZESren zorroan zehaztutako erakundezaintzan
(erantzukizun publikokoa).
II Plan Estratégico de Servicios SocialesIrekia - EJGV
Planificación estratégica para adecuar las respuestas a los cambios sociales y
cumplir así mejor la misión de instituciones, organizaciones y empresas.
Se centra en los cuidados sociales (sociales, en razón de su objeto) entendidos como apoyos
principalmente relacionales, de personas a personas, orientados a promover la integración social con
la máxima autonomía posible. Y en particular en el cuidado institucional (de responsabilidad pública)
concretado en la cartera del SVSS.
4. 4 35 urte bizia sustatzen
01
Gaur, biharko
osasungintza eraikiz
Osakidetza Euskal Osasun Zerbitzu gisa 1983an martxan
ipini zenetik, haren helburu nagusia izan da pertsona
guztiei kalitatezko osasun-zerbitzu publikoa eta unibertsala
eskaintzea. Hala, 35 urteren buruan, harro esan genezake
euskal osasungintza erreferentzia-eredu dela Estatuko zein
Europako beste osasun-sistema batzuetarako, baita lorpen
ederra ere euskal gizarte osoarentzat.
Euskal Osasun Zerbitzuak bere historian zehar lortu duen
izena ona, zalantzarik gabe, profesionalen inplikazioaren eta
lanaren emaitza da, baita kudeaketa eta finantzaketa egoki
baten ondorio ere, guztira hamaika legealdi eta gobernu
desberdinetan eutsi baitie Osakidetzak postulatuen eta
politiken jarraitutasunari.
Hasiera-hasieratik, Osakidetzak pertsona hartu du arretaren
ardatz gisa, eta bere nortasuna unibertsaltasunean,
ekitatean,elkartasunean,parte-hartzean,eraginkortasunean,
iraunkortasunean eta antzeko balioetan oinarritu du. Gure
eginkizuna izan da pertsonen osasunaren alde lan egitea,
eta hala izaten jarraituko du.
Gauregun,gureerronkahandienetarikobateuskalgizartearen
zahartzeak suposatzen duen desafiora egokitzea da. Izan
ere, zahartze horrek gaixotasun kronikoen prebalentzia eta
pertsonen hauskortasuna eta mendekotasuna handitzea
ekartzen duelako.
Erronka horren erantzuna Arreta Integratuan, profesionalen
artekoelkarlaneanetaprozesuasistentzialeanlehenmailako
arretaren lidergoan, hots, paziente kronikoaren arretan parte
hartzendutenbesteespezialitateguztienoinarriadenhorren
lidergoan, aurki dezakegu.
Aldi berean, apustu egin behar dugu: lehenengo,
osasungintzaren alorreko ikerketaren alorrean ikertzen
jarraitzeko, BioDonostia, BioCruces eta BioAraba
ikerketa-institutuen bidez, unibertsitateekin eta industria
biosanitarioarekinlankidetzan;bigarrenik,gureprofesionalek
kualifikazio teknikoko maila handia izan dezaten eta
pazienteekin tratu egokian jarduteko. Eta hirugarrenik,
kudeaketa- eta antolaketa-eredu iraunkor baten aldeko
apustua egiten jarraitu behar dugu, efikazia-kota berberei
eutsita.
Osakidetzaren 35. urteurrena aukera bikaina da euskal
gizartearen konfiantzari eta ekarpenari esker eta ahalegin
handia egin duten milaka profesionalen lanaren bitartez
lortu dugun guztia balioesteko. Baina batez ere, aurrera
begiratzekoetaetorkizunakekarrikodizkigunerronkeiaurrea
hartzekobaliobehardigu.Moduhorretan,hemendik35urtera
Euskadi bere osasun publikoz harro egoteko oinarri sendoak
finkatuko ditugu.
Jon Darpón
Eusko Jaurlaritzako Osasuneko sailburua
6. 6 35 urte bizia sustatzen
02
Guztiontzako
Osakidetza
Orain 35 urte, euskal herritarren osasunaren kudeaketa
geure gain hartzeko aukera eta ardura izan genituen.
Jakin bagenekien zer-nolako erronka zen, eta ederki
ikusten genuen zer-nolako konpromisoa eskatzen zuen
Euskadin oinarrizkoak ditugun balioetan oinarrituta
aritzeak: gizatasunean eta elkartasunean, kohesioan eta
profesionaltasunean, alegia.
Hala, oinarrizko zutabe horien gainean sortu genuen
Osakidetza. Bizia sustatzen duen zerbitzua, inondik ere,
35. urteurreneko leloak aitortzen duen moduan.
Helburu horrek motibatu ditu orain artean lan egiten duten
pertsonak, eta hala motibatzen jarraitzen gaitu Euskal
Osasun Zerbitzuan egun dihardugun langileok.
Sortu zen unetik aurrera izandako unerik garrantzitsuenek,
beste atal batean jaso ditugun horiek, erakusten digute
ibilbide horretan izan dela arrakastarik aurrerapen
zientifikoekin, zentro eta azpiegitura berriak garatzearen
edota antolaketa- eta kudeaketa-eredu berriak sortzearekin
loturik. Baina batez ere giza lanak idatzi du, dedikazioz eta
profesionaltasunez, pertsonek pertsonetara zuzenduta
sortutako historia. Osasun-asistentzia ona lortzeko
apustuan ari dira egunero-egunero 26.000 gizon-
emakume buru-belarri lanean.
Osakidetza 1983an sortu zenetik, malguagoak eta
eraginkorragoak izaten ikasi dugu gugan konfiantza
dutenen bizia bultzatzeko.
Gure ustean, pazienteak gizaki gisa zaindu eta tratatu
behar dira beste ororen gainetik, pertsonaren ikuspegi
integrala baliatuta, non gaixotasuna egoera koiuntural
baino ez den izango. Eta hori posible izan bada, gure
profesionalek pazienteekin edukitako harremanari eta
enpatiari esker izan da, zeina osasun-maila guztietan
sustatu baita: mediku eta erizainek, laguntzaileek eta
zaintzaileek, edota haiekin harreman zuzena izan duten
administrazioko langileek. Ahaztu gabe maila guztietan
gaur egun garena lortzeko jardun diren osasun arloko zein
osasun kanpoko pertsonei.
Osakidetzaren 35 urteko historia egundoko lorpena da
euskal gizartearentzat, eta datozen urteetan lanean
segituko dugu, guztiontzako osasun-sistema sustatzen
eta bultzatzen jarraitzeko.
María Jesús Múgica
Osakidetzako zuzendari
nagusia
8. 8 35 urte bizia sustatzen
03
Pauso txikiak
eta mugarri handiak 35 urtez
1983
1983ko maiatzaren 19a. Eusko Legebiltzarrak
Osakidetza sortzeko legea onartu zuen (maiatzaren
19ko 9/1983), osasun-zerbitzu nazionalen eredua
oinarri hartuta (Beveridge eredua), herritarrei
osasun-arreta integrala eskaintzeko xedez.
Izendapenaren jatorri semantikoak osasun- eta
elkartasun-ideiak islatzen ditu. Jaioberri hark
zerbitzu unibertsal izateko bokazioa izan zuen,
herritar guztiak berdin artatzekoa pertsonak bere-
berea duen eskubideari erantzunez, eta Gizarte
Segurantzako kotizazioei erreparatu gabe.
Laguntza Psikiatrikoko eta Oasun Mentaleko Plana
(Ajuriaguerra Plana).
1984
Osakidetzara batu ziren lehendabiziko ospitaleak:
Santa Marina, Amara, Leza, Santiago Apostolua,
Gipuzkoako probintzia-ospitalea, Gorlizkoa, baita
ospitale psikiatrikoak ere (Zamudio, Bermeo,
Zaldibar eta Arabakoak); halaber, Osakidetzan bildu
ziren hiru foru-aldundietako osasun mentaleko
zentroak ere.
1985
Espainiako osasungintza publikoko lehendabiziko
probeta-haurra jaio zen. José Ángel 1985eko
uztailaren 9an jaio zen; Oizko istripuan hil zen
Portuondo doktorearen izena ipini zioten (giza
ugalkortasun unitateko zerbitzuburua eta
arduraduna zen).
1986
Euskadiko Minbiziaren Erregistroa sortu zen,
Estatuko lehenengoetakoa.
1987
Arrasateko Debagoieneko Ospitalea Osakidetzan
sartu zen.
Hiesa Prebenitzeko eta Kontrolatzeko programa ipini
zen abian.
9. 935 urte bizia sustatzen
1988
Insalud erakundearen osasun-zentro eta langileen
transferentzia eta integrazioa: anbulatorioa,
ospitaleak (Gurutzeta, Arantzazu, Txagorritxu,
Galdakao, San Eloy eta Zumarraga) eta Arabako
erizaintzako unibertsitate-eskola, guztira 14.000
profesional baino gehiagorekin.
Osasun-txartel indibiduala ezarri zen (OTI),
Gizarte Segurantzako kartillaren tokian. Estatuko
lehendabiziko osasun-txartela izan zen.
Gripearen aurkako lehen txertaketa-kanpaina
Euskadin.
1989
Bidasoako Ospitalea ireki zen Irunen.
Lehen Mailako Arretaren Eskualdeen eraketa, haien
egiturarekin eta antolamenduarekin.
1990
Haurren hortzetako plana ipini zen martxan (PADI).
Orduan, haurren % 18 bakarrik zegoen txantxarrik
gabe; gaur egun, Euskadik du CAO-D indizerik
apalena Estatu osoan (12 urterekin eragindako
hortz-piezen batezbestekoa neurtzen duen indizea),
eta nazioartean mailarik onenetan dago.
1991
Inoz Plana (Infekzio NOsokomialak Zaintzeko
eta Kontrolatzeko Plana) ipini zen martxan.
Ospitale-infekzioak zaintzeko eta kontrolatzeko
lehendabiziko zaintza-plana izan zen.
Euskadiko Txertaketako Aholku Kontseiluaren
sorrera.
1992
Mendaroko ospitalearen irekiera.
Basurtuko ospitalearen integrazioa.
Osatek SA sortu zen. Eusko Jaurlaritzaren sozietate
publiko hau Osasun Sailaren mende dago, eta irudi
bidezko diagnostikoren sektorean jarduten du,
bereziki, erresonantzia magnetikoaren alorrean (EM).
Ospitaleratze tradizionalaren ordezko aukeretarako
programa ipini zen martxan: etxeko ospitaleratzea,
kirurgia handi anbulatorioa eta eguneko ospitalea.
Transplanteak koordinatzeko taldearen sorrera.
1993
Eusko Legebiltzarrak Osasuna Zainduz txostena
onartu zuen, Osakidetza berritzeko.
Minbiziari buruzko aholku batzordearen sorrera.
1994
Osakidetzaren Kontratu Programa martxan ipintzea.
Kupoko osasun-langileen hierarkizazioa arreta
espezializatuaren barruan.
1995
Bularreko minbiziaren baheketa-programaren
hasiera, 50 eta 60 urteko emakume guztietan.
Osasun Informazioko Sistemaren Plan Estrategikoa
onartzea.
Asistentziaren informatizazioaren hasiera Lehen
Mailako Arretan.
EFQM eredua onartu zen, Osakidetzan kalitatea
kudeatzeko erreferente gisa.
10. 10 35 urte bizia sustatzen
1996
Gibeleko transplantearen programa ipini zen
martxan Gurutzetako ospitalean.
1997
8/1997 Legea Onartzea, Euskadiko Antolamendi
Sanitariari buruzkoa. Horren bidez, Osakidetza Eusko
Jaurlaritzaren Osasun Sailari atxikitako zuzenbide
pribatuko erakunde publiko gisa eratu zen.
1998
Osakidetzaren Lehen Plan Estrategikoa, 1998/2002
aldirako.
Elikaduraren nahasteak tratatzeko programa ipini
zen martxan.
2001
Donostia ospitalea sortu zen, Arantzazu, Gipuzkoa
eta Amara ospitaleak bat eginda.
2002
Transfusio eta Giza Ehunen Euskal Zentroa sortu
zen.
7/2002 Legea onartu zen, osasun arloko
Aurretiazko Borondateena.
Asistentziako sistema informatikoa garatu zen:
e-Osabide.
Berrikuntza eta Ikerkuntza Sanitariorako Euskal
Fundazioa osatu zen (BIOEF).
2003
67/2003 Dekretua onartu zen, Osakidetzaren
Euskararen Erabilera Normalizatzekoa.
Aurretiazko Borondateen Euskal Erregistroaren
sorrera.
2004
Osakidetzaren 2005-2011 I. Euskara Planaren
onarpena.
2005
Farmaziako Batzorde Korporatiboa martxan
ipintzea.
Euskadiko Ikerketa Klinikoko Batzorde Etikoa sortu
zen.
Osasungintzako profesionalen lanbide-garapena
onartu zen.
2006
65/2006 Dekretua onartzea, prozedura kirurgiko
programatuetara eta urgenteak ez direnetara
iristeko gehienezko epeak ezartzeari buruzkoa.
2007
Emaile ez-ahaidetuen hezur-muinaren Transplante
Programa martxan ipini zen Donostia ospitalean.
Helikoptero medikalizatua.
11. 1135 urte bizia sustatzen
2008
Kolon eta Ondesteko Minbiziaren Baheketa-
programari ekitea.
EHUren eta Osakidetzaren arteko hitzarmena,
osasun-erakundeak ikerketarako eta unibertsitate-
irakaskuntzarako baliatzeko.
Biodonostia eta Biocruces ikerketa sanitarioko
institutuen eraketa.
Kirurgia robotikoa ezarri zen, Basurtuko, Txagorritxu
eta Donostia unibertsitate-ospitaleetan.
Zilbor-hesteko odol-unitateak jaso eta biltegiratzeko
programa.
Iktus unitateen garapena, Basurtuko, Txagorritxu eta
Donostia unibertsitate-ospitaleetan.
Biocruces sortu zen, osasun-ikerketako erakunde
moduan.
2009
Kronikotasun Estrategia onartzea.
Bizkaiko Osasun Mentaleko Sarearen integrazioa.
2010
Paziente Aktiboa Programa.
Osakidetza ez-presentzialaren sorrera: Osarean.
Biodonostia Institutuaren eraikin berria.
2011
Kartzeletako osasungintzaren transferentzia eta
integrazioa.
2012
Bihotzez Infartuaren Kodea abiarazi zen.
Gernikako Ospitalearen inaugurazioa, bereizmen
handiko zentro gisa.
2013
Ildo Estrategiko Soziosanitarioa, Arreta
Soziosanitarioko Euskal Kontseiluak onartuta.
Errezeta elektronikoaren ezarpena.
Osasun Eskola ezartzea.
2014
Pazientearen Segurtasun Klinikoko Estrategia.
2015
Osasun-eremu handietan arreta integratuaren
eredua zabaltzen bukatzea.
112tik Infartu Kodea martxan jartzea.
2016
Alfredo Espinosa Ospitalearen inaugurazioa,
Urdulizen.
Osabide Global. Lehen Mailako Arretan eta Arreta
Espezializatuan historia klinikoa uztartzea.
Osasun arloko ikerketa eta berrikuntzarako 2020ko
Estrategia.
12. 12 35 urte bizia sustatzen
2017
Bioaraba sortu zen, osasun-ikerketako erakunde
moduan.
Ama-esnearen Bankua Transfusio eta Giza Ehunen
Euskal Zentroan.
2018
Bizkaiko Biocruces eraikin berriaren.
Euskadiko errezeta elektronikoaren
interoperagarritasuna.
Zerbixeko Minbiziaren Baketa-programari ekitea.
Euskadiko Plan Onkologiko Integrala.
Hitzarmena EHUrekin, familiako eta komunitateko
medikuntzako unibertsitate-ikasgela sortzeko.
Eibarko Ospitale berria irekitzea.
14. 14 35 urte bizia sustatzen
04
OSASUNGINTZAKO KONFERENTZIA:
Osasungintza berritzen, pertsonetatik abiatuta
Osakidetzaren 35. urteurrenaren karira antolatutako
Osasungintzako Konferentzia erakunde publikoko langileei
zuzenduta dago batez ere eta bertan izango da Iñigo
Urkulllu lehendakaria. Urteotan guztiotan, euskal osasun-
sistemak izan dituen lorpenei eta kudeaketari buruzko
hausnarketa-foro gisa planteatzen da konferentzia; hala,
abiapuntu gisa hartuko da orain arteko lana, bihar izan
nahi dugun osasungintzaren oinarri sendoak finkatzeko,
mundu zabaleko osasun-sistemek aurrez aurre dituzten
erronken testuinguruan.
Euren esperientziak eta ikuspegiak azaltzen izango dira
honako hauek: Josep Tabernero doktorea, Onkologia
Medikoko Europako Elkartearen presidentea; Doris
Grinspun doktorea, Ontarioko Erizainen Elkarte
Profesionaleko zuzendari nagusia; eta Jon Azua,
Osasuneko sailburu eta Osakidetzako presidente
izandakoa erakundearen lehendabiziko etapan. Horiez
gain, Osasuneko sailburuak eta Osakidetzaren zuzendari
nagusiak ere esku hartu dute, Jon Darpónek eta M.
Jesús Múgicak, alegia. Konferentzia amaitzeko, Eusko
Jaurlaritzako lehendakariak esku hartuko du, Iñigo
Urkulluk, osasun-sistemarekin eta bertako profesionalekin
duen konpromisoa nabarmenduz.
Etorkizunerako osasungintzarako oinarrizkoak diren gaiak
landuko dira, hala nola sistema gero eta garestiagoak
modu efizientean kudeatzea; horri lotuta, beharrezkoa
da honako hauekin lotutako erronkei erantzutea:
iraunkortasuna etengabeko berrikuntzaren testuinguruan,
gero eta zehatzagoa den medikuntzari bide egingo
dioten teknologia berriak sartzea, eta euskal herritarrak
zahartzearen ondorioz sortuko diren behar sozialak eta
asistentzialak ugaritzea.
Osasun-konferentzian, halaber, osasungintzako profesio-
nalek egin beharreko lana ere errepasatuko da, funtzio
eta diziplina anitzeko taldeek pazientearen arreta modu
kolaboratiboan ematearekin lotuta. Erizainek egin
beharreko lana ere aztertuko da, profesionalen gaitasunek
asistentzia-prozesuari ahalik eta balio handiena eman
diezaioten.
15. 1535 urte bizia sustatzen
Euskalduna Jauregia, Bilbo
Osteguna, 2018ko irailaren 27a
17:00 - 17:10 Sarrera eta ongietorria.
Mª Jesús Múgica andrea.
Osakidetzako zuzendari nagusia.
17:10 - 17:30 URTEURRENEKO BIDEOAREN EMANALDIA.
17:30 - 18:00 Berrikuntza osasun-sistemetan.
Jon Azua jauna.
Eusko Jaurlaritzako Lan, Osasun eta Segurtasuneko sailburu eta Osakidetzako presidente izandakoa.
18:00 - 18:30 Gure herritarren osasunari aurrea hartzen: erizaintza eta ebidentzia ardatz nagusi gisa.
Doris Grinspun doktorea.
Ontarioko Erizainen Elkarte Profesionalaren zuzendari nagusia (Kanada).
18:30 - 19:00 Etorkizuneko aukerak onkologiako berrikuntzan.
Josep Tabernero doktorea.
Onkologia Medikoko Europako Elkartearen presidentea
VHIO Institutuaren zuzendaria.
19:00 - 19:15 Amaiera.
Iñigo Urkullu jaun gorena.
Eusko Jaurlaritzako lehendakaria.
04.1
Programa
16. 16 35 urte bizia sustatzen
04.2
Hizlariak
Jon Azua jauna
Jon Azua EnovatingLab plataformaren presidentea eta fundatzailea da, baita aseguru- eta osasun-
zerbitzuak ematen dituen Keralty nazioarteko taldearen presidenteorde seniorra ere; izan ere,
taldearen Global estrategiaren arduraduna da. 1985 eta 1987 bitartean, Eusko Jaurlaritzako Lan,
Osasun eta Segurtasuneko sailburu eta Osakidetzako presidente izan zen.
Jon Azuak zuzendaritza-karguak izan ditu hainbat enpresa-taldetan: Dresser Rand, Fénix Energy
etaBilbokoBurtsa,azkenhorretankontseilaridelegatuaizanzen.,ArthurAndersenetaBearingpoint
aholkularitza-etxeetanbazkideetazuzendariizanzen(bietanosasunarenetaestrategiarenindustria
zuzendu zuen). Osasunaren munduari lotuta akademiatik, enpresa pribatutik eta Gobernutik lotuta
egon da bere lan-ibilbide osoan zehar.
Horren aurretik, lehendakariorde eta Industria eta Energiako sailburu izan zen Eusko Jaurlaritzan,
baitaSustapenetaGarapenEkonomikokoforu-diputatuereBizkaian,euskalparlamentarioaizateaz
gain.
Bilbonjaioa,IndustriaIngeniariadaAnáhuacetaUNAM(Mexiko)unibertsitateetanetaEuskalHerriko
Unibertsitatean, MBA titulua eskuratu zuen IESEn eta doktorea Lasalle Unibertsitatean (Business
& Public Administration).
Esparruakademikoan,JonAzuaMOCsarekoirakasleaetaikerlariada(HarvardekoUnibertsitateko
Estrategia eta Lehiakortasun Institutua). World Economic Forumeko Lehiakortasuneko Aholku
Batzordekokideada,baitaSintoníarenAholkuBatzordekoaere.Halaber,irakaslejardutenduOrkestra-
Lehiakortasunerako Euskal Institutuan (sustatzaile eta horren Nazioarteko Aholku Batzordearen
presidente ere izan zen). Lehiakortasuneko katedra zuzendu zuen Shangáiko CEIBS-ean.Horrez
gain, Jon Azua hainbat konpainia pribatutako administrazio-kontseiluetako kide izan da eta da.
Hainbat argitalpen egin ditu askotariko gaien inguruan, hala nola enpresa-klusterrak, analisi
ekonomikoa, administrazio-politikak eta lurraldetasuna, eskualde-lehiakortasuna eta osasun-
politikak.
Jaso dituen errekonozimenduen artean, honako hauek nabarmenduko genituzke: Eisenhower
Fellowship & World Wide Leadership Award (1998), MOC-ISC Affiliate Network Hall of Fame,
HarvardekoUnibertsitatea(2012),IVC-ORKESTRALeadingCompetitivenessImpact(2013).Bilboko
ohorezko kontsula da (2014).
17. 1735 urte bizia sustatzen
Doris Grinspun doktorea
Doris Grinspun doktorea Ontarioko Erizainen Elkarte Profesionaleko zuzendari nagusia da
1996tik (erizainen kolektiboa biltzen duen lanbide-erakundea Kanadako probintzia horretan).
1990 eta 1996 bitartean, Torontoko Mount Sinai ospitaleko Erizaintzako zuzendari izan zen.
Halaber, kudeaketako lanpostu operatiboetan ere jardun du Israelen zein AEBn.
Doris Grinspun txiletarra da jaiotzez, eta Israelgo Hadassad erizaintza-eskolan lortu zuen
erizaintza-graduazioa. Erizaintzako masterra egin zuen Michiganeko Unibertsitatean, eta
Soziologiako doktoretza ere bai Yorkeko Unibertsitatean (Toronto). 2011n, Zuzenbideko
honoris causa doktore izendatu zuten Ontarioko Unibertsitateko Teknologia Institutuan, eta
2018an, berriz, honoris causa doktore Lleidako Unibertsitatean.
Grinspun doktorea erizaintzako irakaslea da Torontoko eta Yorkeko unibertsitateetan, bai eta
Latinoamerikako eta Karibeko Ikasketen Zentroko (CERLAC) kide ere, Yorkeko Unibertsitatean.
Bi hamarkadaz baino gehiagoz, Doris Grinspun doktoreak hainbat nazioarteko programa
zuzendu ditu Europan, Hego Amerikan eta Erdialdeko Amerikan, Txinan eta Australian.
Artikulugile eta konferentzia-emaile ohikoa da Kanadan eta beste herrialde batzuetan.
Grinspun doktorea Kanadako osasun-sistemaren defendatzailea da, eta, halaber, erizainen
egitekoa nabarmentzen du, sistemaren arrakastaren gako gisa. Osasunean, osasun-
zainketetan eta erizaintzan aditu, Doris Grinspun doktorea Ontarioko Erizainen Elkarteko
Jardunbide Hobeen Programaren fundatzailea da, eta pertsona itzaltsua da nazioartean,
osasungintzaren eta erizaintzaren esparruetan.
Doris Grinspun doktoreak hainbat errekonozimendu jaso ditu: Ontarioko Ordena; Kanadako
hamar pertsona hispano eraginkorrenen artean izendatu zuten (Canadian Hispanic Business
Association, 2010); Erizaintzako Lidergoaren saria (Sigma Theta Tau Lambda-Pi-At-Large,
2012), Erreginaren Jubileu Diamantearen Domina (2013) eta Erizaintzako Lidergoaren saria
(Osasungintzako Liderren Kanadako Elkargoa).
Hizlariak
18. 18 35 urte bizia sustatzen
Hizlariak
Josep Tabernero doktorea
Josep Tabernero Onkologia Medikoko Europako Elkartearen (ESMO) presidente izendatu dute
aurten. Gaur egun, Bartzelonako Vall d’Hebron ospitaleko Onkologia Medikoko zerbitzuburua
da. Halaber, Vall d’Hebron ospitaleko Onkologia Institutuaren (VHIO) zuzendaria da, eta Vall
d’Hebron ospitaleko Minbiziaren Terapia Molekularraren Ikerketa Unitateko arduraduna ere bai.
Azken unitate hori aitzindaria da Espainian, terapia molekularreko I. faseko entsegu klinikoen
garapenean. Vall d’Hebron ospitaleko Tumoreen Batzordeko kide da sortu zenetik (kolon eta
ondesteko minbizia, minbizi gastroesofagikoa, pankreako minbizia, gibeleko tumoreak eta
metastasi hepatikoa). Modu aktiboan inplikatuta dago ikerketa translazionalean eta azterketa
farmakozinetiko eta farmakodinamikoetan, farmako antineoplasiko berriekin. Medikuntzako
irakaslea da Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan, Vall d’Hebron ospitaleko irakaskuntza-
unitatean.
Bartzelonan jaio zen, 1963ko urriaren 25ean. Medikuntza eta Kirurgian lizentziatu zen
Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan 1987an, eta Lizentziaturako Sari Ezohikoa eskuratu
zuen. Ondoren, Onkologia Medikoko espezialitatea lortu zuen.
Tabernero doktorea European Society for Medical Oncology (ESMO) elkarteko Zuzendaritza
Batzordeko kide da, baita American Society of Clinical Oncology (ASCO) elkartekoa ere.
Hainbat argitalpen-batzordetako kide da, hala nola Journal of Clinical Oncology, Clinical Cancer
Research, Cancer Discovery, Clinical Colorectal Cancer eta Annals of Oncology. Guztira 250
idatzi ingururen zuzendari edo zuzendarikide da, nazioarteko aldizkari indexatuetan.
2008an Ibilbide Zientifikoko eta Ikerketako saria eman zioten, Kataluniako eta Balearretako
Zientzia Medikoko Akademiak emanda.
20. 20 35 urte bizia sustatzen
Palacio Euskalduna Jauregia
A1 aretoa
Abandoibarra, 4
48011, Bilbao.
Euskalduna jauregia Bilbo erdigunean dago,
aireportutik eta portutik 20 minutura, eta errepide
eta trenbide nagusiekin konektaturik.
Oinez irits liteke bertara, hiriko hotel eta gune nagusi
gehienetatik.
475 autorentzako aparkalekua dauka.
Tranbia: 7. linea, Euskalduna geltokia.
Autobusez:
• 28. linea, Jesusen Bihotza geltokia.
• 56. linea, Gran Vía 90 geltokia.
• 62. linea, Jesusen Bihotza 1 geltokia.
Metroz: 1 eta 2 lineak
(San Mames geltokia, Sabino Arana irteera).
Komunikabideak
Isabel Octavio.
Komunikazioko eta prentsako arduraduna
Osasun Saila.
+34 945019163
osasunsaila-prentsa@euskadi.eus
Bulego teknikoa
Susana Candela Casado.
Osakidetza - Zuzendaritza Nagusia.
945 00 6021-610 494 332
info@osakidetza35urte.eus
inskripzioak@osakidetza35urte.eus
Osasungintzako Konferentziara joateko lehentasuna izango
dute Osakidetzan lan egiten duten profesionalek.
Osasungintzako Konferentzian interesa izanik eta egoitza
fisikora joan ezin duten pertsonentzat, posiblea da hari zuzenean
Osakidetza-ren webean zehar jarraitzea.
04.3
Egoitza eta Harremanetarako
Eguna: Osteguna, 2018ko irailaren 27a
Ordua: 17:00
Lekua: Euskalduna Jauregia, Bilbo
22. 22 35 urte bizia sustatzen
05
ARGAZKI-ERAKUSKETA
Osakidetza, 35 urte bizia sustatzen
Erakunde publikoaren 35. urteurrenarekin bat, Osakidetzak
argazki-erakusketa bat antolatu du; haren bidez, ibilbide
bat eskaini nahi da, euskal osasungintzako langileen eta
erabiltzaileen bizitza markatu duten gertaerekin.
Erakusketa hau hainbat tokitan egongo da ikusgai:
irailean, Vitoria-Gasteizko Andre Mari Zuriaren plazan;
urrian, Bilboko Metroaren hainbat geltokitan, (1 eta 15
artean, Zazpikaleak/Casco Viejo; 16 eta 30 artean, Moyua,
Indautxu eta San Mamesen).
Erakusketak bi atal ditu, lehenengoan hamar irudi daude
Osakidetzak ordezkatzen dituen balioak islatzeko; horien
inizialak euskarazko eta gaztelaniazko izenen letrekin bat
datoz: Onuragarria, Solidaria (elkartasunezkoa), Accesible
(irisgarria), Kalitatezkoa, Innovadora (berritzailea),
Denona, Equitativa (ekitatiboa), Transparente (gardena),
Zabalik, Aintzindaria. Eta bigarrenean, bilakaeran izandako
mugarriak jasotzen dira, eta 35 urte horien izaera
sinbolikoa biltzen duten argazkiak daude.
Ezinezkoa da argazki-erakusketa batean jasotzea
azkeneko 35 urteetan idatzi diren hamaikatxo konta-
kizun; ahaleginez, dedikazioz, elkartasunez, esperantzaz
eta ilusioz Osakidetzan lan egiten duten Osakidetzako
gizon-emakumeek, eta bertako ospitale, anbulatorio
eta osasun-zentroetatik igaro diren milioika pazienteek
idatzitakoak, alegia.
Abbot argazkilariak zioen argazkiak oraina bakarrik
jasotzen duela, irudian islatutako objektuak unean
bertan iraganaren zati bilakatzen baitira haren esanetan;
halere, Osakidetzaren historiaren izoztutako une horietan,
osasun-sistema baten egia topatuko dugu, zeina
asistentzia-eredu berri bat gidatzen ari baita, osasunean
emaitza hobeak lortzeko, eta, horrez gain, pazienteen
gogobetetzea hobetzeko.
Osasun-sistemaren bilakaera markatu duten mugarrien
akta baino, irudiok islatu nahi dute zer biziari nolako
bultzada ematen zaion ekintza bakoitzarekin, keinu
bakoitzarekin, profesionaltasunez eta dedikazioz jardun
nahi duten gizakien arteko harreman bakoitzarekin.
Argazkiok gomendatzen duten begirada haur maleziagabe
batena da, begi-bistakoaren atzean dauden sentimenduak
ikusten dituen horrena. Izan ere, musikak edota dantzak
egiten duen modu berean, argazkiak une jakin bat ekartzen
du, eta hitzik behar ez duten esperientziak eta emozioak
irudikatzen ditu.
Osakidetzaren ezaugarri izan diren kudeaketa bikainaz,
jakintzaz, kalitateaz, berrikuntzaz eta teknologiaz
harago, ikaskuntza honetako protagonista begiak izango
dira; begiz ikusiko dugu haren osasun-ibilbide trinkoa,
etorkizuneko proiektu gisa sendotu dena.
24. 24 35 urte bizia sustatzen
06
35. urteurreneko
OSPAKIZUN-EKITALDIA
Osakidetzaren 35. urteurrena ospatzeko programatu diren
ekitaldien barruan, 2018ko azaroaren 16an, Donostiako
Kursaal jauregian, ospakizun-ekitalda egingo da. Bertan
izango dira Iñigo Urkullu lehendakaria, Jon Darpón
osasun-sailburua eta María Jesús Múgica Osakidetzaren
zuzendari nagusia. Ekitaldi horretan, 35 urteei errepasoa
egingo zaie izan ere egokiaren eta 30.000 profesionalen
baino gehiagoren eguneroko esfortzuaren ondorioz,
Estatuan bikaintasun-eredu den osasun-sistema lortu
dugu.
Topaketa horretan bertan, urteurren hori dela eta
Osakidetzaren ibilbidea erakusten duen dokumental bat
aurkeztuko dute. Osakidetzaren helburu nagusia izan da
herritarren ongizatea eta bizi-kalitatea bermatzea, eta
horren eraginez, euskal herritarrek gehien baloratutako
zerbitzu publikoa da osasungintzarena.
Ekitaldi honen osagarri artistiko gisa dantza-ikuskizun
bat izango da, Dantzaz euskal taldearen eskutik, bereziki
Osakidetzako langileei zuzenduta.
Dantzaz konpainiak urteetan egin du nazioarteko
ikuspegia duten sorkuntza- eta ekoizpen-prozesuen
aldeko apustua. Adriana Pous zuzendari duela, 400
emanaldi baino gehiago eskaini ditu Estatuan, 200.000
ikuslerentzat baino gehiagorentzat, eta, horrez gain, beste
hainbat herrialdetan ere aritua da, hala nola Frantzian,
Italian, Alemanian, Polonian, Txekiako Errepublikan,
Danimarkan, Suitzan edota Algerian.
Dantzak bezalaxe, osasungintzan jarduteak ere pasioa
eskatzen du. Onena emateko, medikuek, sanitarioek
eta beste alorretakoek gogoberotasuna izan behar dute,
pazientearen babes- eta arreta-bokazioaren nortasunak
bultzatuta. Kasu batean kontzientzia sorkuntzarekin
adieraziko da; bestean, berriz, sendatzeak emango du
aditzera.
Dantzaz konpainiak hainbat sorkuntza artistiko moldatu
ditu Osakidetzaren 35. urteurreneko ekitaldirako, eta Mikel
Laboa kantautore eta mediku donostiarraren Txoriak pieza
ahaztezina ere bildu du.
Dantzak bezalaxe, osasungintzan arduraz jarduteak
eskatzen du etengabe prestatzea eta probatzea:
prestakuntza zorrotza da Osakidetzan jarduten duten
pertsonen ezaugarria, mediku espezialista batek hamaika
urtez ikasi eta praktikatu behar baitu, eta sei urte ere behar
izaten baitituzte erizain espezializatuek.
Bi munduak batuta, esan liteke Osakidetzako langileek
pazienteekin egiten dutela dantza; izan ere, gainerako
osasun-sistemetatik bereizten baita pazienteari
eskainitako gizabidezko tratuarekin eta enpatiarekin,
maila guztietan. Dantzan koreografia dena, hemen talde-
lana da.
Sinesten baldin badugu, Martha Graham dantzari eta
koreografo handiak bezala, dantza arimaren hizkuntza
ezkutua dela, ikuskizun honek irudikatu nahi du
Osakidetzaren 35. urteurrenean den espiritua: biziari
bultzada ematea.