1. Nje nder kompjuteret e pare ne bote,Mark I u krijua nga Howard Aiken ne vitin 1944 per IBM.Ai ishte nje kompjuter elektro-mekanik dhe nder perdorimet e tij te para ishte per qellime ushtarake nga marina amerikane.Fillimisht,ai u konceptua sin je makine llogaritese dixhitale,qellimi kryesor i se ciles do te ishte kryerja e llogaritjeve te nderlikuara me zbatim kryesisht ne Fiziken modern.Perberja e tij ishte kryesisht prej celesash,relesh,llogarites mekanike dhe ingranazh te ndryshme.Numri I pergjithshem i komponenteve ishte 76500 dhe permasat e tij ishin 16m ne gjatesi,2.4m ne lartesi dhe 61cm ne gjeresi dhe peshonte 4500kg.Gjithashtu,ai kishte mbi 800km tela elektrike,3500 rele multipolare me 35000 lidhje,2225 numeratore dhe 1464 celesa.Per kohen,ishte makina me e madhe llogaritese ne bote.<br />Fig.1 Nje makine llogaritese primitive e krijuar nga Leibniz e perdorur ne Mark I<br />Mark I kishte 60 grupe prej 24 celesash per futje manuale te dhenash dhe mund te ruante deri ne 72 numra,secili prej te cileve mund te kishte deri ne 23 shifra.Mund te kryente tre mbledhje ose zbritje ne sekonde.Nje shumezim kryhej per 6 sekonda,nje pjesetim per 15.3 sekonda dhe per funksione logaritmike ose trigonometrike duhej pritur mbi nje minute.Kompjuteri i merrte udhezimet nepermjet nje shiriti letre me vrima dhe nuk mund te zbatonte instruksione te degezuara,pra kodi duhet te ishte tejet I gjate per te arritur rezultatin e deshiruar dhe kompjuteri mund te zbatonte vetem nje instruksion njekohesisht.Me pas,duke bashkuar skajet e shiritave per ruajtjen e te dhenave u mundesua degezimi I linjave logjike te programeve duke thjeshtuar ndjeshem punen.<br />Nje perdorim per tu shenuar i ketij kompjuteri ishte zgjidhja e Modelit te Leontievit,nje sistem kompleks ekuacionesh me 500 ndryshore i krijuar nga ekonomisti rus Wassily Leontief(1905-1999).Modeli I Leontievit pershkruante flukset e brendshme ne nje ekonomi dhe lidhjet midis sektoreve te ndryshem te saj.Ai perngjan mjaft ne concept me Tableu Economique te Francois Quesnay(1694-1774).Kenneth Iverson,nje programues i taletuar,shkroi programin qe beri te mundur zgjidhjen e ketij sistemi nga Mark I.Per punen e tij,Wassily Leontief u vleresua ne vitin 1973 me Cmimin Nobel ne Shkenca Ekonomike.Me poshte dhohim edhe nje paraqitje te shkurter te ketij modeli.<br /> <br />Detyre kursi<br />Lenda:Informatike<br />Tema:Mark I dhe Modeli i Leontievit<br />Punoi:Henri Mehillaj F204<br />