SlideShare a Scribd company logo
1 of 42
Download to read offline
Paul de Bruijn
voor het publieke domein
Ruimte
Neu anfangen
Ruimte
voor het publieke domein
mei 1945
!
Hoe snel een vrijwel
vernietigde stad haar
leven hervat
Leven met je
onuitwisbare
geschiedenis
Ruimte
voor het publieke domein
De Berlijnse Muur
!
Als de stad in tweeën
wordt gesneden…
!
Berlijn
!
Historische
breuklijnen,
vernietiging en
deling
Ruimte
voor het publieke domein
De Berlijnse Muur
!
De Muur mocht vallen…
!
Maar niet alles.
De stad als verhalenverteller
!
Wat vertelt deze plek
!
Waarom staat dit er nog
De stad als
verhalenverteller
!
Kent u plekken
die behouden zijn
om hun verhaal te
vertellen?
!
Besteden we daar
in Nederland
voldoende
aandacht aan?
Maakbaar
!
Frankfurter
Allee
!
Hoeveel
maakbaarder
kan een stad
zijn
!
Ruimte
voor het publieke domein
voor het publieke domein
Ruimte
Funktie
Kan een park een vliegveld worden
Kan een vliegveld een park worden
!
Bestemming
Waar is het voor bedoeld?
!
Verschijningsvorm
Hoe ziet het er uit?
!
Gebruik
Wat doen we er uiteindelijk mee?
!
Funktie
!
Kan een park een vliegveld worden
Kan een vliegveld een park worden
!
Hoe zie ik het verschil
!
Ruimte

Tempelhofer
Feld
Tempelhof - Berlijn
!
Hoe zou u als gemeente
er mee om gaan?
!
Kent u plekken in uw
gemeente waarbij vorm,
bestemming en gebruik
NIET met elkaar in
overeenstemming zijn?
Funkties
!
Speelveld
Vogelbroedplaats
Buurtuinen
Biergarten
Wedstrijdterrein
Kite-centrum
Sportveld
BBQ-plaats
Festivalterrein
Expostielokatie
Noodopvang asielzoekers
Promotionele events
!
Ruimte
Ruimte
voor het publieke domein
!
!
Gleisdreieck
Kreuzberg
Ruimte
voor het publieke domein
Verval
!
Hoe kom je van een rangeerterrein
tot een stadspark
!
Ruimte
voor het publieke domein
Transitie
!
Stap voor stap verovert
de wijk het parkterrein
!
De stad past
schoorvoetend haar
plannen aan
!
Park als bedrijfsongeval
!
Staat uw gemeente open
voor ‚bedrijfsongevallen’?
!
Ziet u kansen voor ‚slow
urban development’ in uw
gemeente?
Gebouwd verleden
!
Soms kan het verleden
in de weg staan
!
Dan kan een work-
arround helpen
!
Ruimte
voor het publieke domein
Onbestemd
!
Het Mauerpark is geen park.
!
Het wordt gebruikt als park.
!
Dan is het ook een park.
!
Voormalig Muurtracé Prenzlauerberg
Ruimte
voor het publieke domein
30
x
1000
Ruimte
voor het publieke domein
Südgelände Schönenberg
!
Van
!
Reichsbahnausbesserungswerk
!
naar publiek domein.
Berlin ist immer wieder ein echtes Parallelweltenphänomän
und entwickelt sich dabei prächtig
nicht dank der Politik,
sondern trotz der Politik.
Senatsverwaltung für Stadtentwicklung und Umwelt
Württembergische Straße 6
10707 Berlin
Ruimte
voor het publieke domein
Arnhem is altijd weer een echt fenomeen van parallelwerelden
en ontwikkelt zich daarbij prachtig
niet dankzij de politiek,
maar ondanks de politiek.
Afdeling Openbare Ruimte
Gemeente Arnhem
Ruimte
voor het publieke domein
dit citaat is niet bestaand
RAW: Openbaar/privaat
!
Van
Reichsbahnausbesserungswerk
!
naar publiek domein.
Ruimte
voor het publieke domein
RAW: Neue Heimat
!
Food | Fashion | Club | Cultuur
Ruimte
voor het publieke domein
Ruimte
voor het publieke domein
Ruimte
voor het publieke domein
Stadspark Coehoorn i.o.
november 2013
Opening Stadspark Coehoorn
november 2013
!
Sharon Dijksma (EZ) en
Lodewijk Hoekstra (RTL)
!
Realisatie: NL Greenlabel, Coehoorn
Centraal, buurtbewoners, gemeente Arnhem
Ruimte
voor het publieke domein
Ruimte
voor het publieke domein
Stadspark Coehoorn
november 2015
Creatief ondernemerschap
en experiment
Ruimte
voor het publieke domein
Ruimte
voor het publieke domein
Groenten uit Coehoorn
Stadspark Coehoorn
november 2015
Stella by Starlight
sociale drager
Stadsontwikkeling of
buurtontwikkeling
voor het publieke domeinvoor het publieke domein
Zelfregulering
Hoe slow is slow
Schuldarme economie
!
Kan slow urbanisme een
bijdrage zijn aan een
schuldarme
buurtontwikkeling?
!
Moet een gemeente gaan
voor de hoogste
opbrengsten of het meeste
betekenisvolle effect op
de buurt?
COEHOORN CENTRAAL
!
Van verzameling
slooppanden naar Arnhems
grootste concentratie
van creatieve
ondernemingen.
Ruimte
voor het publieke domein
Ruimte
voor het publieke domein

More Related Content

More from CROW

NCBOR 2017 | Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrij
NCBOR 2017 |  Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrijNCBOR 2017 |  Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrij
NCBOR 2017 | Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrijCROW
 
NCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safety
NCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safetyNCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safety
NCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safetyCROW
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheidCROW
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheidCROW
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheidCROW
 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb CROW
 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer CROW
 
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenNCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenCROW
 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet CROW
 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling CROW
 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt CROW
 
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...CROW
 
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgNCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgCROW
 
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerNCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerCROW
 
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017CROW
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...CROW
 
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...CROW
 
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017CROW
 
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017CROW
 
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...CROW
 

More from CROW (20)

NCBOR 2017 | Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrij
NCBOR 2017 |  Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrijNCBOR 2017 |  Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrij
NCBOR 2017 | Living Lab Tilburg: van hufterproof naar gastvrij
 
NCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safety
NCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safetyNCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safety
NCBOR 2017 | Living lab tilburg: van hufterproof naar gastvrij met smart safety
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: veiligheid
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
 
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenNCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
 
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
 
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgNCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
 
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerNCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
 
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
 
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
 
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
 

NCBOR 2015 | Berlijn: De stad van de ruimte