Marakas ch14 (trans)

Marakas: Decision Support Systems, 2nd Edition © 2003, Prentice-Hall Chapter 14 - 1
Chương 14: Thiết Kế Và Xây Dựng
Các Hệ Trợ Giúp Quyết Định
Decision Support Systems in the
21st
Century, 2nd
Edition
by George M. Marakas

NHÓM 14 D09HTTT2
Lê Trung Kiên
Vũ Bình Long
Nguyễn Ngọc Hà
Tạ Khánh Minh
Nguyễn Hùng Phi

14-1:
Các chiến lược phân tích và thiết kế HTGQĐ
Có hai chiến lược thông dụng cho việc phát triển DSS:
Lập trình một DSS tùy biến: cả một ngôn ngữ thông
dụng như C++ hay một ngôn ngữ thế hệ thứ 4 như
Delphi hoặc Visual C11 đều có thể được sử dụng. Điều
này cho phép phát triển các giao diện đặc biệt giữa
DSS và các ứng dụng khác.
Sử dụng một công cụ tạo DSS: những công cụ này là
các bảng tính như Excel hoặc một vài công cụ phức tạp
hơn như MicroStrategy’s DSS Architect.

Kiến trúc HTGQĐ là một phần của
bộ MicroStrategy’s 7i

Quá trình phân tích và thiết kế HTGQĐ
Một số phương pháp sau đây có thể được áp dụng
cho việc phát triển HTGQĐ:
Vòng đời phát triển hệ thống– xây dựng một
chuỗi các giai đoạn đệ quy với các đầu vào,
hành động và đầu ra riêng. Những giai đoạn
này bắt đầu với “Xác định vấn đề” sau đó “Phân
tích tính khả thi” và kết thúc bằng “Bảo trì”.

Ưu điểm chính của vòng đời phát triển hệ thống
là cấu trúc và tính kỷ luật mà nó mang lại. Ngày
nay nó thường được sử dụng, đặc biệt là khi có
một quan hệ hợp đồng giữa người phát triển
HTGQĐ và những người dùng cuối.
Điều đáng phàn nàn chính của vòng đời phát
triển hệ thống là tính cứng nhắc của nó, khi mà
các yêu cầu trong HTGQĐ có thể thay đổi nhanh
chóng.

Vòng đời phát triển hệ thống cơ bản

Bên cạnh vòng đời phát triển hệ thống, có hai
phương pháp khác để phát triển HTGQĐ:
Phân tích ROMC – phương pháp này yêu cầu
người phát triển phải hiểu về miêu tả ( R-
Reprentations), các phương thức (O-
Operations), bộ nhớ hỗ trợ (M- Memory aids), và
điều khiển (C- Control Mechanisms). Miêu tả
bao gồm các biểu đồ và bảng biểu.
Phân tích loại chức năng– người phát triển xác
định các chức năng đặc trưng cần thiết cho mỗi
HTGQĐ riêng từ một bảng danh sách các chức
năng sẵn có.

Các loại chức năng
Selection (Lựa chọn) – định vị tri thức trong kho
tri thức để sử dụng như là đầu vào.
Aggregation (Tập hợp) – tạo ra hoặc lấy đại số
của các thống kê tóm tắt, chẳng hạn như trung
bình hoặc tổng số.
Estimation (Ước tính) – tạo ra các mô hình ước
tính tham số.
Simulation (Mô phỏng) – tạo ra các tri thức về
kết quả mong đợi hoặc hậu quả của các hành
động cụ thể.

Các loại chức năng (tiếp)
Equalization (Bổ sung) – tạo ra các tri thức liên
quan đến các điều kiện cần thiết để duy trì tính
nhất quán.
Optimization (Tối ưu hóa)– phát hiện tập hợp giá
trị tham số nào đáp ứng tốt nhất một tập hợp các
biện pháp thực thi.

Tổng quát quá trình phát triển HTGQĐ

Quá trình phát triển HTGQĐ
Đối với các vấn đề phi cấu trúc, chúng ta sử
dụng một chiến lược phát triển thay thế. Có 7
hành động cơ bản trong quá trình này (nhưng
không phải tất cả đều được áp dụng trong mọi
dự án).
1. Chẩn đoán vấn đề – xác định đúng ngữ cảnh
vấn đề
2. Xác định các mục tiêu và nguồn lực – các mục
tiêu cụ thể cần được mô tả và nguồn lực sẵn có
phải được xác định.
3. Phân tích hệ thống – ba yêu cầu (chức năng,
giao diện và sự kết hợp) được xác định.

Quá trình phát triển HTGQĐ
Các bước còn lại là:
4. Thiết kế hệ thống – việc xác định các thành
phần, cấu trúc và nền tảng.
5. Xây dựng hệ thống – một cách tiếp cận tạo
mẫu lặp đi lặp lại, với các tinh chỉnh nhỏ
nhưng thường xuyên được sử dụng.
6. Cài đặt hệ thống – bước mà việc kiểm thử,
đánh giá và triển khai xuất hiện.
7. Gia tăng sự thích nghi – bước cuối cùng
này là một sự tinh chỉnh tiếp theo của các
hành động của sáu giai đoạn trước.

SDLC với quá trình phát triển HTGQĐ
Vòng đời phát triển hệ thống bắt nguồn từ các
kinh nghiệm của người thiết kế với các hệ thống
thông tin dựa trên máy tính. Bản chất tuần tự và
cấu trúc là một trong những thế mạnh chính của
SDLC
Trên thực tế, một phương pháp thiết kế tiếp cận
lặp đi lặp lại và từ dưới lên có thể hiệu quả hơn.
Đối với việc phát triển HTGQĐ–trái ngược với
việc phát triển hệ thống thông tin nói chung –các
vấn đề có xu hướng ít cấu trúc hơn và một cách
tiếp cận thiết kế tối ưu hơn là điều cần thiết.

Nguyên mẫu
Một phương pháp ngày càng phổ biến trong việc
phát triển hệ thống. Đối với việc phát triển HTGQĐ,
nó thường là một sự lặp đi lặp lại và có tính tiến hóa.
Các giai đoạn đầu tương tự như phương pháp vòng
đời phát triển hệ thống cổ điển cho tới khi việc tạo
mẫu xuất hiện. Tại thời điểm đó, các phương pháp
phân ra như là tạo mẫu phải trải qua các thay đổi
nhỏ một cách liên tục.
Quá trình này đòi hỏi một mức độ cao hơn nhiều của
sự tương tác giữa nhà phân tích và người sử dụng.

Nguyên mẫu so với SDLC
Throwaway prototyping được sử dụng cho các mục
đích giới thiệu và sau đó bỏ đi. Trong phát triển
DSS, thường sử dụng lặp đi lặp lại một nguyên
mẫu.
Prototyping thường làm giảm thời gian phát triển và
chi phí hơn so với phương pháp SDLC. Ngoài ra,
mức độ cao hơn của sự liên quan của người sử
dụng có thể hỗ trợ tốt hơn cho DSS từ quản lý.
Lợi thế cho phương pháp thận trọng hơn SDLC là
các tài liệu thường là toàn diện hơn và có sự hiểu
biết tốt hơn lợi ích của hệ thống và chi phí tương
ứng

14-2: Sự phát triển DSS
Ở một thái cực, nhà phát triển DSS là một chuyên
gia giàu kinh nghiệm được đào tạo trong khoa học
máy tính hoặc MIS.
Mặt khác, là một người ra quyết định , người nhận
thức được sự cần thiết máy tính hỗ trợ.
Mặc dù người mới có thể cảm thấy một nỗ lực phát
triển trong lần đầu tiên, họ có một kiến thức sâu sắc
hơn về những gì họ muốn DSS để thực hiện. Với
những công cụ thích hợp, điều này có thể cung cấp
cho họ một lợi thế.

Sự thiết lập các kỹ năng cần thiết
Không chú ý tới kinh nghiệm, nhà phát triển cần
phải có kỹ năng quan trọng:
1. Hiểu biết về các vấn đề tên miền.
2. Hiểu yêu cầu người sử dụng cụ thể.
3. Hiểu biết về công nghệ phát triển có sẵn.
4. Truy cập kiến thức thích hợp.
Bởi vì tất cả những kỹ năng này có thể không
có sẵn trong một người duy nhất, nên có thể
cần một đội phát triền.

Sự phát triển của hệ hỗ trợ quyết định
End-User
Những người phát triển End-user là những người
nằm ngoài giới hạn của bộ phận IS.
Những người phát triển End-user đóng nhiều vai
trò một cách có tổ chức và thể hiện nhiều kỹ năng
máy tính.
Họ cũng đa dạng như “just a guy with a problem to
solve” "bộ phận lập trình guru“. (Lập trình mức độ
thấp, khó nhất trong các loại lập trình)
Hầu hết các ứng dụng phát triển theo end-user
được rút ra từ một quá trình không chính thức,
điều này có thể gây ra những vấn đề nếu ứng
dụng cần phải được tích hợp vào một DSS lớn
hơn.

Các yếu tố ảnh hưởng tới rủi ro và các đặc điểm kết quả
của các ứng dụng phát triển End-User

Những thuận lợi và rủi ro của phát triển
End-User
Giả sử người dùng cuối có những kỹ năng cần
thiết và các công cụ, một lợi thế lớn là giảm
thời gian vận chuyển.
Những người khác được giảm thời gian trong
việc thu thập các thông số kỹ thuật của End-
User và có ít các vấn đề khi thực hiện.
Tất cả những dẫn đến sự phát triển với chi phí
thấp hơn và được thực hiện nhanh hơn.

Những thuận lợi và rủi ro của việc phát
triển End-User
Một điểm bất lợi là các nhà phát triển mới làm có
thể bỏ qua điều khiển thông thường và các thủ
tục kiểm tra.
Một điểm bất lợi khác là việc thiếu tài liệu có chất
lượng, cái mà có thể là một vấn đề lớn nếu các
nhà phát triển đó rời khỏi tổ chức.
Việc thiếu các biện pháp an ninh cũng có xu
hướng là một vấn đề, đặc biệt là các ứng dụng
truy cập Internet.

14-3: Công cụ cho việc phát triển DSS
Có rất nhiều công cụ có sẵn, gần như chia thành ba
loại:
1. Các công cụ phát triển cơ bản - bao gồm các
ngôn ngữ lập trình và cơ chế truy vấn cơ sở dữ
liệu.
2. Máy móc, thiết bị DSS - ở một mức độ cao hơn
của công nghệ, chúng được tích hợp, chức
năng đa dạng, bao gồm cả mô hình quyết định,
báo cáo phức tạp, và quản lý cơ sở dữ liệu.
3. Ứng dụng DSS cụ thể - đối với một số loại vấn
đề có thể là một gói phần mềm thương mại,
những cái mà phải mua lại và tùy chỉnh.

Phân loại Công cụ phát triển DSS

Tiêu chuẩn tuyển chọn Công cụ phát triển
Những tiêu chí đặc biệt quan trọng trong việc
lựa chọn một máy móc, thiết bị DSS:
1. Chức năng quản lý dữ liệu
2. Chức năng mô hình quản lý
3. Năng lực giao diện người dùng
4. Khả năng tương thích và mức độ kết nối
5. Có sẵn nền tảng phần cứng
6. Chi phí
7. Chất lượng và tính sẵn sàng hỗ trợ của nhà
cung cấp

14-4: Vấn đề Giao diện người dùng DSS
Các đặc tính độc đáo của một giao diện người dùng
DSS bắt nguồn từ những đặc điểm độc đáo của người
sử dụng điển hình:
• Chúng thể hiện vai trò một cách có tổ chức dựa trên
một cái gì đó khác hơn so với các kỹ năng máy tính.
• Chúng có quyền rộng rãi trong việc thực hiện quyết
định
• Quyết định của chúng có tác động.
• Chúng dành nhiều thời gian vào những nhiệm vụ, cái
mà không cần hơn một máy tính.
• Tính chất độc đáo của các quyết định của chúng có
nghĩa là tùy biến cá nhân của chúng phải được cung
cấp thích hợp.

Các yếu tố liên quan đến chất lượng của
giao diện người dùng
Đường cong nhận thức - người sử dụng tìm
hiểu nhanh như thế nào?
Hoạt động gọi lại – mất bao lâu để đưa người
sử dụng để gọi lại làm thế nào sử dụng DSS?
Thời gian của các tác vụ liên quan - tác vụ điển
hình kéo dài bao lâu?
Sự linh hoạt của hệ thống- nó có hỗ trợ nhiều
tác vụ end-user hay không?

Các yếu tố liên quan đến chất lượng của
giao diện người dùng
Bẫy lỗi và hỗ trợ - loại lỗi người sử dụng sẽ gặp
phải?
Khả năng thích ứng hệ thống - nó sẽ điều chỉnh
để sử dụng cá nhân hay không?
Trạng quá quá tải Quản lý nhận thức - DSS giảm
sự cần thiết phải nhớ lại những gì khi sử dụng nó
đến mức độ nào?
Mức độ của sự tham gia một cách cá nhân - DSS
thích hợp để sử dụng đến mức độ nào ?
Mức độ hướng dẫn và cấu trúc - giao diện hướng
dẫn người sử dụng đến mức độ nào ?

Quy định trình tự phát triển giao diện
Bảng 14-4 liệt kê 12 bước để phát triển giao diện
end-user .Tóm lại, đó là:
• Bước 1-3: xác định người sử dụng, họ làm gì
và làm thế nào để hoàn thành nhiệm vụ.
• Bước 4-6: phát triển một sơ đồ quá trình cho
những công việc và học tập cách họ tương
tác.
• Bước 7-9: chọn một tập hợp các phương
pháp tiếp cận giao diện cơ bản và thực hiện.
• Các bước 10-12: kiểm tra, phân tích, cập
nhật, và cái bẫy cho những hành động không
mong muốn.

Marakas ch14 (trans)

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (11)

Similar to Marakas ch14 (trans)

Similar to Marakas ch14 (trans) (20)

Marakas ch14 (trans)