3. Gurpila: Gurpila, garraiorako
batez ere erabiltzen den
makina zirkularra da. Adibidez:
kotxearen edo bizikletaren
oinarria da. K.a 4000. urtean
Asian asmatu zena.
4. Ziria: Ziria, zerbaitetan sartuz
irekidura bat egiteko gai den
material gogorrezko pieza mutur
zorrotza da. Gauza askotarako
erabiltzen da ziria, burdinezko
ziria aizkora da.
5. Plano inklinatua: Maila
ezberdinean aurkitzen diren bi
punturen artean kokatutako
planoari deitzen zaio plano
inklinatua. Gauza astunak
altsatzeko edo mantso jeisteko
erabiltzen da. Plano inklinatuan
oinarrituta daude: eskailerak
eta bideetako maldak.
6. Txirrika:Txirrika indarra
transmititzeko balio duen
makina da. Kanaldun gurpil bat
du eta bertatik ari edo soka
bat pasatzen da. Sokaren alde
batean igo nahi dena jartzen da
eta beste aldetik indarra egiten
da.
7. Tornua: Tornua, ardatz baten
inguruan biratzen duen zilindroz
osatutako makina da.Muturretako
batean edo bietan eskutokiak ditu
eta oriei bira emanez, soka bildu
egiten da zilindroan. Askotan ura
hartzeko erabiltzen da.
8.
9.
10. ZER DA?
Errota, xehetzeko
erabiltzen den
makina bat da.
Haizearen nahiz
uraren bidez
lortzen du energia.
Gaur egungo
errotek uraren eta
haizearen energia,
elektrizitatean
biurtzen dute.
11. Lehen, errotak, gauzak xehetzeko gehienbat irina egiteko
erabiltzen ziren. Gaur egun berriz, elektrizitatea lortzeko
erabiltzen dira. Haize asko dagoen tokietan kokatuta
daude, eta gehienetan, lautadetan. Haizeak ostoporik ez
edukitzeko.
12. Haizearen indarrak,
errotek dituzten
elizeak mugitzen ditu.
Haizeak elizeak
mugitzen dituenean,
ardatz zentral bat
mugiarzten du, ardatz
zentral hori,
mekanismo batera
konektatua dago,
mekanismo bakoitza:
aleak xehetzeko,
elektrizitatea
lortzeko… erabiltzen
da.
13. Herón izeneko gizon
batek asmatu zuen
lehenengo errota.
Lehenengo errotak
haizezkoak ziren, eta
aleak xehetzeko
asmatuak izan ziren.
Gerora urezko
errotak asmatu ziren,
erromatarren bidez.
14. BA AL ZENEKIEN?
… Cervantesek bere nobela ezaguneneko
(Mantxako Don Kixoteko) pasarte batean
haize errotak zirela protagonista?
… munduko haize errota altuenak 120m.
garai direla?
… errota batzuk asten sorea dutela
goraino igotzeko?
15. Espero dugu asko
gustatu izana eta
makina sinpleeri
eta errotari buruz
zerbait gehiago
jakitea!!!!
