Luis Alavez Bautista

1. En este material encontrarás
actividades que te ayudarán
a poner en práctica tu
conocimiento sobre la lectura
y la escritura de nuestra lengua
Chinanteca de Usila, a través
del trabajo con diferentes tipos
de textos.
Tè'e jnië ‘neï kà lajö ‘no‘ö ‘liö
maï näï alia‘ jö likm‘m laj&@ í
awàsa@ neî majyi la.
Leo y escribo
en mi lengua.
Chinanteco Usila
‘<@ jnia sa@ jàu.
Jau j™ kíé# Jé
Jeu Jeï#
Leo y escribo en mi lengua. Chinanteco Usila
La finalidad de este material
es que sigas interesándote por
aprender más sobre la lectura y
la escritura en tu lengua.
Neî jyimata¢ la tyà'ä ‘liö ililei
itsei iko'ö imà'ò’neï kàjö lei
likm’m alia’ &@ jnia sa@ jàú Jau
j™ kíé@ Jé Jeu Jeï, laj&@ näï tá
ial&@ irasa@ ila. Awàsa@ kà lajö
‘neï tio'ö jia ke’ü ‘ò’o ili ngä¢
alia’ jö ‘&@@ jnia sa@@ jà‘u.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Libro del adulto
Jyimata¢ adõ
DISTRIBUCIÓN GRATUITA
Itä kui
jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila • jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila
Chinanteco U M3 LA f.indd 1
jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila • jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila • jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’
12/07/12 01:11 p.m.

2. Chinanteco U M3 LA int.indd 1
02/07/12 12:22 p.m.

3. Créditos a la presente edición
Coordinación académica
Sara Elena Mendoza Ortega
Elisa Vivas Zúñiga
Flor María Kobe Guzmán
Carmen Díaz González
Javier Avelino Fernández
Luis Alavez Bautista
Coordinación gráfica y cuidado de la edición
Greta Sánchez Muñoz
Adriana Barraza Hernández
Autoría del prototipo
Guillermina Duarte Hernández
Elisa Vivas Zúñiga
Seguimiento editorial
María del Carmen Cano Aguilar
Adaptación para la población hablante de
chinanteco Usila
Gabriela Contreras de Dios
Javier Inocente Martínez
Asesoría académica
Ana Isabel Jacinto Hernández
Revisión técnica
Maribel Eloisa Hidalgo Morales
Seguimiento al diseño
Ricardo Figueroa Cisneros
Jorge Alberto Nava Rodríguez
Supervisión editorial
Marlik Mariaud Ricárdez
Revisión editorial
Marisol Ruiz Monter
Hugo Fernández Alonso
Laura Sainz Olivares
Diseño
Fabiola Escalona Mejía
Diagramación
Enrique Sánchez Rocha
Adriana Peña Cervantes
Jesús García Morales
Ricardo Perez Rovira
Ilustración de portada
Juan Jesús Sánchez Muñoz
Ilustración de interiores
Juan Jesús Sánchez Muñoz
Mario Grimaldo González
Ricardo Figueroa Cisneros
Fotografía
Pedro Hiriart y Valencia
Leo y escribo en mi lengua. Chinanteco Usila. MIBES 3. Libro del adulto. D. R. 2012 ©Instituto Nacional para la Educación
de los Adultos, INEA. Francisco Márquez 160, Col. Condesa, México, D.F., C.P. 06140.
Esta obra es propiedad intelectual de sus autores, y los derechos de publicación han sido legalmente transferidos al INEA.
Prohibida su reproducción parcial o total por cualquier medio, sin autorización escrita de su legítimo titular de derechos.
ISBN Modelo Educación para la Vida y el Trabajo. Obra completa: 970-23-0274-9
ISBN MEVyT Indígena Bilingüe con Español como Segunda Lengua: 970-23-0500-4
ISBN Leo y escribo en mi lengua. Chinanteco Usila. MIBES 3. Libro del adulto: En trámite
Impreso en México

4. Jm isa#ï:
Jeu ukòò:
Tèì jòo:
Jyimata¢ adõ
3
Chinanteco U M3 LA int.indd 3
02/07/12 12:22 p.m.

5. Laj&@ itìe#
Imäjnìä
5
Nìo'
6
Kö itìè# 1
#Nää ira #ée 1
12
#Nää ira #ée 2
29
#Nää ira #ée 3
48
Kö iköï jau chìè
70
Kö itìè# 2
78
#Nää ira #ée 2
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Nää ira #ée 1
97
#Nää ira #ée 3
117
Kö iköï jau chìè
136
4
Chinanteco U M3 LA int.indd 4
02/07/12 12:22 p.m.

6. Imäjnìä
Jyimata¢ adõ la al}@ ijuï ko#éitsei kia#ä, ínë tyì#ä ‘liö
náï irasa@ jnia ijüö tá kà#a lajö lei lisa#@ tátìa alia# ‘&#@@
jnia sa#@@.
Ral©@ ko#ö jua# ko#ö kö itìè#. ko#ö kö itìè# ra#éí ‘n{¢
‘nää ira ‘ée. Nàï ‘nää ira ‘ée në, ra#éí alia# lingä¢
i#&¢¢, i#nië jö iku#o, tàneî kà#a jö sìküö i#&¢¢ kore (iyíé
jñìã ling䢢 irasa¢), likm#m alia# l&¢ i#&¢¢ tìa, lijü#ö
alia# sa¢¢ kö irasa¢ jnia alia# jü#ï at©@ ra#lia# kö iasa¢¢.
Mälí#e likm#m alia# l©¢ jà#u laï jniä iléi si#yi#ö i#no#o
liñî#ï.
Kà#a majyi la mà #òo #neï kore ra#éí kö jyimata¢ i#&¢¢,
kö majyi juo# jnia jau #le#i jö mm jnìë íkö#ö i#nia# rakia
laj&¢ majyi në #lö#ö tála màta#¢, kíé tàla #liö naï ratìe#
irasa¢, ijö ju#ö tá alia# ra#le# neî jyimata¢ la.
¡#Liö maï tsei amalí#e mata#¢ majyi la!
Wa lèi iæa#¢ j®m lingä#¢.
5
Chinanteco U M3 LA int.indd 5
02/07/12 12:22 p.m.

7. Nìo#
Làj&@ náï nìo# pí# ititöö ityàä tànëï la kö# tèi jyimata¢ në, inë jö #ée #nëï
#aï nëï jö al&@ la kò# kö i awàsa@ nëï majyi itìe# ákua# në.
Nìo# la ra#ée laj&@ tá iju#ö ral©@ kà#a jö sìkùö lingä¢ i#&@@ kore jnia i#&@@
tìa.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Írasa@ alia# tyai jau. Nìo# la ra#ée i #nia# je#e kore #ñìö
nìo# ítitöö jnìa o írasa@ jö tya# jau alia# l©@ irasa@ jnia
i #nia# #&@@ jnia sa@@ nëï majyi.
Yíé jñìà i#&@@. Nìo# la ra#ée itee #nëï iju#ö wa#ei tsei #ë#
jö ratìe# neî majyi irasa@ i #ei #nëï, jö #nia# je#e kore
#ñíö nìo#, seyo akotèi jau rasa@, alia# jnìä jnia o jnìä lia#
íjnìä íkö majyi ís&@ ikm#m lia#.
6
Chinanteco U M3 LA int.indd 6
02/07/12 12:22 p.m.

8. #<@@ irasa@. Nìo# la #níë na#ü jnia o #&@#@ irasa@ në kore
#ñíö. Jua në la¢ i #nia# #&@@ ikö#, kà#a jö tyìõ #ò# ia#ei#,
®m jnia o #ei iko#ö aja# nìë #nia# #&@#@.
Lingä¢ irasa@. Nìo# la ral&@ itei #néï i tyìö# #ò# jnìa tyìà#
jau ítyéï päï i a #e#i.
T
Alia# l©@ irasa@. L©@ kö nìö# i#ée kà#a lajö likm#m alia#
l©@ lakö# kö (ko#nää irasa@, alia# l©@ jau, alia# ratìè# jau)
firma, seyos, akö# tèi jnia alia# l©@ letra, alia# jniä, alia#
ratìè# irasa@ jnia laj&@ ityeï kèí lakö# kö irasa@.
#Ei tìa
Jau t&@ i#&@@ tìa
• Jau t&@ në i #nia# sìlei tá kà#a jö jei a lia# #&@#.
• Juï i #nia# sìlei tá i#&@@ #liö nìë kíé tàla jau t&@ në #liö naï jau rakië#
ájua në alia# l©@ #&@@.
#<@@ tìa kö irasa@
Mm íkö chie tiö# i#&@@ tochìö irasa@.
I #nia# tyai jau #ë# jö #níë aasa@ irasa@ neî majyi.
Ju#ï i#&@@ tìa jnia #eii ikö asä¢.
Juï i #nia# sìlei tá i #nia# juï ko #éitsei neî i#&@@, kà#a jö jei: alia#
#le#i, #àï
Jyimata¢ adõ
•
•
•
•
7
Chinanteco U M3 LA int.indd 7
02/07/12 12:22 p.m.

9. Neî jyimatä¢ tyìä# nìo# la ijö jua# al&@ jö #nia# je#e
jyimatä¢ i#&@@ kà#a jö ju#ö tá iratìe# ilingä¢.
At©@ ajé#e nìo# la liñîï# laj&@ tá iju#ö mà#ò# #néï kà#a jö
sìkùö isa@ tá tìa.
Írasa@ alia# tyai jau. Nìo# la ra#ée i #nia# je#e kore
#ñìö nìo# ítitöö jnìa o írasa@ jö tyia# jau alia# l©@ irasa@
jnia i #nia# #&@@ jnia sa@@ nëï majyi.
T
Alia# l©@ irasa@. L©@ kö nìö# i#ée kà#a lajö likm#m alia#
l©@ lakö# kö (ko#nää irasa@, alia# l&@ jau, alia# ratìè#
jau) firma, seyos, akö# tèi jnia alia# l©@ letra, alia# jniä,
alia# ratìè# irasa@ jnia laj&@ ityeï kèí lakö# kö irasa@.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Ísilei neî kíé# isa@@. Kö# jua# nìo# la tèè jnìè #néï kà#a
jö je#e kore #aï kíé# majyi sa#@, alia# jèu#i #néï.
Írasa@ neî majyi. Nìo# la tyà#ä i #ée írasiö ijö #nia#
sa#@ laj&@ i ma aju#ö ko #éitsei jö #nia# sa#@ lia. Kö j®.
Jéi jnia ju#ï irasa@. Nìo# la tyíô #ò# nàï ga i tíe# kö
isa#@ #nia# je#e kore #ñíö orasa@ laj&@ i#no#o ma sa#@,
jei jnìa ju#ï irasa@ ájua në #nia#.
8
Chinanteco U M3 LA int.indd 8
02/07/12 12:22 p.m.

10. Ityìe #èi# irasa@
Ityìe #èi# irsa@. L©@ kö ijéi #ë# l©@ màkeï lakö# kö irasa@ jnia alia# ratìe#
irasa@ i#&@@ jnia isa@@ ijéi lakö# kö #nää ira ée.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@@
#<@@ irasa@ jnia tyí#i #ë# alia# sa@@ lakö# kö jáu i#le#i
#<@@ irasa@ ka#a lajö chie liku#i laj&@ náï alia# #ãï lakö# kö jáu #le#i.
Lingä¢ laj&@ irasa@ jnia juï tá alia# sa@@ lakö# kö jáu i#le#i
Majnìä laj&@ näï tá í aràngä¢ kà#a lajö chie juï alia# #ãï lakö# kö jáu i#le#i.
Jéi jnia lingä¢ alia# sa@@ lakö# kö jáu i#le#i
L©@ laj&@ ima amata¢ kà#a jö jéi jnia lingä¢ alia# jö sa@@ jau j™ kíé# Jé
Jeu Jeï#.
Jyimata¢ adõ
9
Chinanteco U M3 LA int.indd 9
02/07/12 12:22 p.m.

11. ‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Kö itìè# 1
10
Chinanteco U M3 LA int.indd 10
02/07/12 12:22 p.m.

12. Chie amai# jnia adõ:
•
•
•
•
Ju#ï laj&@ naï nà#i ga isa@ laj&@ irasa@.
Jei alia# l©@ laj&@ iratìe# jnia laj&@ naï irasa@.
Malìe li ta¢ #&@ tìa.
Tyí#i laj&@ il©@ jnia liku# i #ë# tá juö irasa@
ityai jau juï at©@ #nia# sa@@: alia# juï, sa@ jnia
ju#ï at©@ sia kö isa@@.
• Jei kachìè alia# l©@ jau irasa@.
• Tyí#i kachìe alia# iral©@ jau irasa@.
Jyimata¢ adõ
11
Chinanteco U M3 LA int.indd 11
02/07/12 12:22 p.m.

13. 1
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Nää ira #ée
#Ë# #nii lei
• #<@@ latä irasa@ kà#a jö liñî #ë# jö
#nie majyi ite sitá.
• Ngä¢ alia# ral©@ kà#a jö liku#i
alia# rasa@.
• Chii lakö# jua# irasa@ kà#a jö
lingä¢ #ë# #nië aasa@.
• #Ei tìa.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi ikii jau.
• Sa@@ majyi ikii jau alia# l©@
i #nia# sa@@.
• Jei jnia ju#ï isajö neî majyi
ikii jau.
• Tyí#i alia# ral&@ majyi ite sitá jnia
majyi ikii jau.
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi ite sitá
jnia neî majyi ikii jau.
• Tyai #è#i ira #le neî majyi ite sitá
jnia majyi ikii jau.
• Tyí#i alia# sa@@ jau í #ãï yè#i, yia
jóo jnia je#u.
12
Chinanteco U M3 LA int.indd 12
02/07/12 12:22 p.m.

14. Jé nìo# në jnia ngáî ingä¢.
Bei majyi la
asaï at&@ kia#ä.
Jyimata¢ adõ
#Aï majyi la#ï siye#i apéi# ñï# la.
Oma a #ye#i kö majyi ijniä lane.
Al&@ ma a #ye#i kö majyi lala.
#Aï tio#ö lijüö majyi la.
Wa jé #ë# ra#le#.
13
Chinanteco U M3 LA int.indd 13
02/07/12 12:22 p.m.

15. #Ei jm isaï irasa@, t&@ teü irasa@ jnia firma, jö júa#
#ë# lilei irasa@ në.
JÀ#U ÍT<> PRIMARIA I#LE#I TEÜ JAU
“BINEÏ JÙA” 20DPB01581
ERATÈI: I#II
KO#Ö TÈI MAJYI 17/2009 – 2012
#AÏ NEÏ: ITE SITÁ
Neï Ma#, Jé Jeu Jeï#, Maló Ñijeu kiä 21 s&@ abrei ñ@ 2012.
C. Ábitoria Nää Dáí
C. JMAI SIMA#I
SI SÀÏ
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Jà#u iyátࢠjà#u ít. &@ la jñiai sitá kíä jmai sima#i, JUÏ JAU iko#ö
lajä¢ tio#ö, atio# jös&@ jà#u ít&@ la, ing㢠tio#ö lajä¢ tomaï kiä 25
s&@ abrei ñ@ la, ní 10:00 tò #ie. Kà#ä jö chiee jau itye¢ yíe #nia# neï
kíe# imata¢ ilei jà#u ilei laj&@ n«ë.
Kù# jnìë #neï ti#ma# ko# ñèï inia#a matè#i ma# jnia ilࢠjä chie ayíe
#a¢ neï kíe# imata¢.
JÜÖ JAU
ÁSIT<> FRANCISCA CASTILLO GARCÍA
ÁSIT<> ATYE>Ï KÍÄ JÀ#U ÍT<>
C. ARTURO MIGUEL VICENTE
MDAÏ KÍÄ JMAI SIMA#I
14
Chinanteco U M3 LA int.indd 14
02/07/12 12:22 p.m.

16. Ngáî laj&@ ingä¢.
Oma a#e#i kö majyi ite sitá ijniä lanë.
Jáî ja.
#Ei ise@ majyi itei sitá në lia#.
T
Si #lìö# ingä¢ në jñiä jau ral©@ ichìè.
#Aï tio#ö tee ingã¢:
Jm isaï jàu# ít&@, ijuï tá
jnia ako#ö tèi majyi.
Majyi në #nia# tiï:
#Ïë, yie# jnia ora.
Jyimata¢ adõ
Majyi ite sitá #nia#
ràtõõ:
Ásit&@ tye@ kíä jàu#
ít&@ jnia mdaï kíä jmai
sima#i.
15
Chinanteco U M3 LA int.indd 15
02/07/12 12:22 p.m.

17. Ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
Ájua në sa ratöö jm isaï ásit&@ atye@ kíä jàu# ít&@ neî majyi ite sitá
#ë# li lei.
T
Si #lìö# jñia ótè¢# kíé# majyi ite sitá jñia irasa@ në.
JÀ#U ÍT<> PRIMARIA I#LE#I TEÜ JAU
“BINEÏ JÙA” 20DPB01581
ERATÈI: I#II
KO#Ö TÈI MAJYI 17/2009 – 2012
Firmas
#Aï kíé#
#AÏ NEÏ: ITE SITÁ
Neï Ma#, Jé Jeu Jeï#, Maló Ñijeu kiä 21 s&@ abrei ñ@ 2012.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Jm isaï majyi
C. Ábitoria Nää Dáí
C. JMAI SIMA#I
SI SÀÏ
Yie# jnia ora
Jà#u iyátࢠjà#u ít. &@ la jñiai sitá kíä jmai sima#i, JUÏ JAU iko#ö
lajä¢ tio#ö, atio# jös&@ jà#u ít&@ la, ing㢠tio#ö lajä¢ tomaï kiä 25
s&@ abrei ñ@ la, ní 10:00 tò #ie. Kà#ä jö chiee jau itye¢ yíe #nia#
neï kíe# imata¢ ilei jà#u ilei laj&@ n«ë.
Kù# jnìë #neï ti#ma# ko# ñèï inia#a matè#i ma# jnia ilࢠjä chie ayíe
#a¢ neï kíe# imata¢.
#Aï neî
JÜÖ JAU
ÁSIT<> FRANCISCA CASTILLO GARCÍA
ÁSIT<> ATYE>Ï KÍÄ JÀ#U ÍT<>
C. ARTURO MIGUEL VICENTE
MDAÏ KÍÄ JMAI SIMA#I
16
Chinanteco U M3 LA int.indd 16
02/07/12 12:22 p.m.

18. Tyíô #ò#...
Majyi itei sitá l©@ kö irasa@ ite#i chie kö #ië
jnia kö ora iral©@ kà#a jei #aï neî tio#ï.
I#&@@ tìa
#Ei tìa irasa@ në, #le# kore #ñiö laj&@ jau alia# rasa@.
Koralìè ajìà ñèï #&@@ #ùö tio#ö jnia tochiö jö jua# #ë# aràngä¢.
Kö itya kíé# ajüö#
Siä jä jötä ate#i ajüö#. Ajüö#. La àsia to#òi ma
pá, la il&@ ikíé# lajä¢ jötä pa mal©@. Kö jm asà#@
ijä jötä ama pá to#òò:
—Kuo kole to#ó# #nòö kíe tàla sa#ä.
Ijä jötä #aï akui to#òò ijö sìè mà aku#i.
Jöpa aj°ö# pá to#òi tíela.
Jyimata¢ adõ
Atái Díaz
Aaja#i: J. Nèü Hidalgo Pérez
Sitá kíä Chiapas
17
Chinanteco U M3 LA int.indd 17
02/07/12 12:22 p.m.

19. Júa#.
#Ë# aràjè#u iko#ö kö ama a #e#i.
#Aï jau sa a#le#. Ile.
Alia# ajé# irasa@ në.
Omañ~#ï #ë#...
At&@ #&@@ tìa, nài ga i #&@ #nia#, tyà#ä #ë# jö
#nië aasa@ #éi iko#ö, kà#a jö jau në tyíe paï,
tsei jnia tyõö tsèi a #&@ tio#ö.
#Ei Ásikìi jñä á#üö, neî Jyimata¢ i#&@@, juö kojñiá
kà#a #&@# tìa.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Iratöö taneî në mà #òo #nëï kà#a jö juo# alia# #&@@:
• #Éi tochiö irasa@ në jnia #nië# #ë# jö #nii lei.
• #Íe alia# nàï jau #le#e.
• Nöö kole tài at&@ ajé#e iratöö koma, jnia kö m pí#, #ne@ mm pí#,
a#mä tàra #nää.
• #Le# i #nia# #le#e ingä¢, jnia at©@ #nia# #le#e tia lia#.
• Tyiö #ò# #ë# saï irasa@, üö iratöö #aï asa@ jnia #aï ajuo# jau lia#. Ila jö l©@
tõnìë nࢠga imàlìe #&@@.
18
Chinanteco U M3 LA int.indd 18
02/07/12 12:22 p.m.

20. #Ei neî irasa@ në, jé kore nìo# jnia #ei jau iratyia në.
Álèi chi sìjèï sie, leï jö akii kö majyi ikíé#ajõï Ámarei.
Laada je am
jöö majyi la.
#Júa# jnia ngáî laj&@ angä¢ tàneî në.
#Aï majyi la¢ sikie adõ m në neî amesa.
#Ë# la¢ ra#le# neî majyi në.
#Aï tio#ö sa@ majyi në.
Jyimata¢ adõ
Oma asa#@ kö majyi lanë.
19
Chinanteco U M3 LA int.indd 19
02/07/12 12:22 p.m.

21. T
Jé jnia #ei kore irasa@ në. Jnia jnáí kö mtil&@ #aï
yie# al&@ majyi në, iaseu jm isaï asa@ majyi, ire# ira
#le# jnia ikafe jm isaï #aï kíé#majyi.
Kiä kìe ñ£ s&@ junio ñ¢¢.
Ámarei:
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Ngõö jàu# kíé# mãä, tà#lo manìo#o, juö
kö itsei #ò# yie kää ikè#u Apèè jàu#
ít&@ ní kia tò #ie.
Ajüö jau,
Álèi
Sa@@ #ë# le l©@ tõnìë #nia# chiee laj&@ iratöö tàneî
në neî majyi ikii jau.
Yie#:
20
Chinanteco U M3 LA int.indd 20
02/07/12 12:22 p.m.

22. Jm isaï #aï kíé#:
Irasa@:
Jm isaï asa@:
Tyíô #ò#...
Majyi ikii jau l©@ jau t&@ isaï jnia o ikii ikíé#jä
chie at©@ sa lityai jau jñiai. Sa@ neî kö ále#u
majyi ipí#.
Jyimata¢ adõ
At©@ sa@ kö majyi ikii #nia# t^ kore: Yie#,
jm isaï #aï kíé#, jau i #nia# sa@ jnia jm isaï #aï
asa@ majyi lia#.
21
Chinanteco U M3 LA int.indd 21
02/07/12 12:22 p.m.

23. Sa@@ kö majyi ikii jau kíé#jä chie kia#ä jnia o jä añï#
re#ü kö i#no# liñ~#ï tá tìa jnia o #no juï tá tìa.
Juö kö ko #éitsei jua në #neï mani jçç jä chie kia#ä jnia o jä añï# re#ü
àsia achì#ai #neï #noo liñ~#ï tá tiaa o chii sìjuï tá jñiai #neï jö #nia# ko#o kö
majyi ikii jau.
Sa@@ #ë# #nia# chiee neî majyi ikii jau kia#ä.
#Aï kíé# majyi ikii jau ju#ö.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ë# #no#o jè#ù chie në.
Sa@@ #aï yie# aju#ö majyi në.
22
Chinanteco U M3 LA int.indd 22
02/07/12 12:22 p.m.

24. Sa@@ tàneî në alia# ma asa@@ #no#o chiee neî majyi
ikii jau kia#ä.
Jé neî majyi ikii jau kia#ä ol©@ lail©@ ira #le# tàneî
në jnia jú#ö ájua në #nia# ju#ö.
Jyimata¢ adõ
• Oratöö yie# neî majyi ikii jau kia#ä.
• Oasa#@ jm isä#i
• Oasa#@ jm isaï #aï kíé#majyi në.
• Oasa#@ #ë# ma#nöö jè#ùi #neï.
23
Chinanteco U M3 LA int.indd 23
02/07/12 12:22 p.m.

25. #Ei tìa majyi ikii jau kia#ä, iköö jä ajñia#a màta¢
jö mm mà#òi #neï isajöö jnia nga¢ #neï ira #le#
tàneî në.
• Ongä¢ irasa@ neî majyi ikii jau la kië.
• Oratöö ada #aï yie# al&@ majyi ikii jau la kië.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Laj&@ jau ianga#¢ isajöö, sa@@ jnia o jú#ö is&@ majyi
ikii jau në.
24
Chinanteco U M3 LA int.indd 24
02/07/12 12:22 p.m.

26. Ityìe #èi# irasa@
Wanía#a ko#nää ira #ée majyi ite sitá la jnia majyi
ikii jau. Olijua# #ne@ jau alia# l©@ kö#ö kö irasa@ jau.
Majyi ite sitá
Majyi ikii jau
Sa@@ jnia júa#.
#Ë# màkéï l©@ majyi në.
Al&@ jnia jáî #nia# lako#ö kö majyi në.
Jyimata¢ adõ
25
Chinanteco U M3 LA int.indd 25
02/07/12 12:22 p.m.

27. #Ile #nia# sa@@.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~
#Éi irasa@ tànéï në jnia jé jau irasa@ päï á#ëï lia# në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Sä Lèi Jé Jeu Jeï# sia jm kíé# jèu jeu ne, lajang a#ñìö akùajeu
#naï jä atyeï pá kà#a kàü#i, àsia siä akùajeu kìä jnìë jö ajngá~
jnìë áñªª kà#a jö juö jnìë si#yio# jie jnìë chie kiä tá la jm kachiö
chie kaü# á#yié. Simai# siyeï atiö# jeu la chií ijuï jâ jé naï at&@
ato# jâ ka chiö simai# siyeï asiä jeu s}@ chia#i jàu# kíé# ngë¢
lakö# jua# jó# S&@, kíé tàla sa sia ájyi mis&@ jàu# kiä jnìë juö jnìë
mää kíé# lajang àsia sia amesa kiä jnìë tá tìa pà kö amesa jñia
ajõ ñî kà# lajö tá@ #yíe jnìë, jä añï# ajõ aréü# ijñia neï# sái ateü
kà#a lajö juï si#yio# jnìë am reü# atyeï péi# chií tië si lìai áro jnia
sai sia kí#i lia# lai áñî #liö maï tyei jö kiaï a#yie kà#a lajö jlà¢, si#yíe
a#®# i kö atèü at©@ ato# jö mà jnìà ikö aréü# neï# akùa tàs&@.
Jä am jõ aréü# ijñiä neï# ani jè jnìë ma tìe# s}~ manéî, íneï# jua#
jñeï kö átài ™™, köama aki# jnìë sireü# aja tàs&@ jnia jnìä, ñéï
jnìë j™ ni kéi jnìë j® #liö maï s©~ #liö maï si#yio# chie at©@ sikèi
j®, néî jö pa jníá #nia# #íé j® kìä kà#a la jö lajäng chie sä¢ akuä
ukòó chie ko jàï tsèi.
26
Chinanteco U M3 LA int.indd 26
02/07/12 12:22 p.m.

28. Jau irasa@ paï á#ëï lia# ró# kore alia# ra®m lakö#
jua# #àï kà#a lajö dyà jau ne. Jé alia# ra #éé ne.
(´)
( )
(_)
pá
pa
pà
Júá# #ë# l©@ màkéï jáu íaró#ó në.
Jyimata¢ adõ
27
Chinanteco U M3 LA int.indd 27
02/07/12 12:22 p.m.

29. Madyìà irasa@ ne sa#@ jau iral©@ ichìè.
Akùa jéu kíä
a) pá
kìä ma
ä) pa
matà@ a#mäséi kíé#
jnìä
a) pa
tyìe ní kéi jnìë
ä) j®
Ayá ñéï tyìe kö j®
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
a) jm
kìä.
ä) pà
Ñéï jnìë
a) jm
.
ä) j®
.
b) j™
née jö ñéï
.
b) j™
#Éi irasa@ tàneî ne jnia jnáî kö mtil&@ jau iral&@
ichìè.
Akí pa átsai.
Jnìä pà matà@ amesa kíé# ne#ï.
Tä jmää új™# mkäü at©@ ke#ui jm.
Tä jmää új™# mkäü at©@ ke#ui jé j™.
28
Chinanteco U M3 LA int.indd 28
02/07/12 12:22 p.m.

30. #Ë# #nii lei:
2
• #<@@ latä irasa@ kà#a jö liñî #ë# jö #nie majyi ite sitá.
• Ngä¢ alia# ral©@ kà#a jö liku#i alia# rasa@.
• Chii lakö# jua# irasa@ kà#a jö lingä¢ #ë# #nië aasa@.
• #Ei tìa.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi ikii jau.
• Sa@@ majyi ikii jau alia# l©@ i #nia# sa@@.
#Ë# #nii lei:
• Jei jnia ju#ï isajö neî majyi ikii jau.
• Tyí#i alia# ral&@ majyi ite sitá jnia majyi ikii jau.
• #<@@ jau iratöö nàï ga ijei
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi ite sitá jnia neî majyi ikii jau.
laj&@
• Tyai #è#i ira #le neî majyi ite sitá jnia majyi ikii jau. irasa@ neî majyi
• Tyí#i alia# sa@@ jau í #ãï yè#i, yia jóo jnia je#u. iteii.
• Ngä¢ alia# ral©@ kà#a jö
liku#i alia# rasa@.
• Jei alia# l©@ irasa@ kà#a jö
tyí#i lingä¢ ira #le#.
• Matä¢ i#&@# tia. Juï laj&@
il©@ iko jãï.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi
i #ye#i.
• Sa@@ neî majyi i #ye#i alia#
l©@ i #nia# sa@@.
• Jei jnia ju#ï isajö neî
majyi i #ye#i.
• Tyí#i alia# ral©@ majyi iteii
jnia majyi i #ye#i.
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi
iteii jnia neî majyi i #ye#i.
• Tyai #è#i ira #le neî majyi
iteii jnia majyi i #ye#i.
• Tyí#i alia# sa@@ jau í #ãï
yè#i, yia jóo jnia je#u.
#Nää ira #ée
Jyimata¢ adõ
29
Chinanteco U M3 LA int.indd 29
02/07/12 12:22 p.m.

31. Jé kore nìo# në jnia #ei jau ira tyia.
Ä tsei ti#ma#ä.
ITE
II
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Tsei tà#loo,
majyi la ila ma
asaï jëü Roo
Mate¢.
Ngáî laj&@ ingä¢.
#Aï majyi la#ï si #ye#i adõ ñï# në.
Oma a #ye#i kö majyi ijnia lanë.
Al&@ #nia# juï majyi la.
Oma aju#ö kö majyi lanë.
30
Chinanteco U M3 LA int.indd 30
02/07/12 12:22 p.m.

32. #Ei koralìe jnia júa# #ë# rajua# irasa@ në.
ITEII
Jëü Roo Mateï Tè jnìë #neï kà maré#ü jnìë tio#ö jña#a lajä¢ chie
kia#ä, kö jm ijuö jnìë kíe tàla tie# jà#u ít&@ kíe# apé#i m jõõ jnìë.
ELIBETH ROQUE MARTÍNEZ
Atie# jà#u ít©@ primaria i#lei teü jau Aquiles Serdán neï në pa
tè#e jnìë #neï itie# jnìë jeu jüö Luis Donaldo Colosio
col. Aeropuerto, kiä 2 s&@ agosto at©@ àto# a#nè¢ ít&@.
Si jñã jnìë #neï tõnìë, në niä kíä tio#ö.
Màkõõ jnìë #neï:
SR. FLORENTINO ROQUE RAMÓN SRA. ANDREA MARTÍNEZ PABLO
Jyimata¢ adõ
Sää Lèi Jé Jeu Jeï#, agosto 2012.
31
Chinanteco U M3 LA int.indd 31
02/07/12 12:22 p.m.

33. Ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
#Ë# la#ï juö majyi iteii.
#Aï jau litya#á neî majyi iteii në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ei is&@ mtajyi iteii në.
Ngáî laj&@ ingä¢.
Jú#ö kore laj&@ irasa@ inë jnia tìë #ë# it&@ 1, 2, 3 jnia 4 alia# l&@ isa@@ kíé#
majyi iteii.
( ) Jm isaï ajuö jm
( ) #Ië, yie# jnia ora isìlei
( ) Ratìe# #ë# juï
( ) Jm isaí alei jm kíé#
32
Chinanteco U M3 LA int.indd 32
02/07/12 12:22 p.m.

34. #Aï tie# jàu# ít&@ kíé#. Kie kö jéu jau irangᢠkore.
a) Áelibeth Roo Pérez
ä) Elibeth Roque Martínez
b) Áeliza Roo Mate¢
Al&@ tie# jàu# ít&@. Kie kö jéu jau irangᢠkore.
a) kiä 12 s&@ agosto
ä) kiä 4 s&@ agosto
b) kiä 2 s&@ agosto
#Aï tee itie# jàu# ít&@ kíé# Elibeth Roque Martínez. Kie kö jéu jau
irangᢠkore.
a) Siréüi
ä) Niyè#i
b) Jmai sie
T
Si #lìö# ingä¢ në jñiä jau ral©@ ichìè.
Alia# l©@ sa@@ majyi
iteii në:
#Ië, yie# jnia ora isìlei, #Ë# neî, jm
isaï alei jm kíé# jnia ajuö jm lia#.
At&@ juï kö majyi
iteii #ë# juï:
Ijuï jau.
Majyi iteii në l©@:
Kö itä¢.
Jyimata¢ adõ
#Ë# iratìe# li tya#á
neî majyi:
Jm, ike#ui tò #loo, i#ye¢# jnia laj&@
jm ijuï: sa#¢, sòï jm, ike#u ángeü
kíé# Jödái jnia laj&@ naí jm.
33
Chinanteco U M3 LA int.indd 33
02/07/12 12:22 p.m.

35. Tyíô #ò#...
Kö majyi iteii ral©@ ijuï jau iköö jä chie iyíe
ke#ü tsèi kà#a lajö chií kö isia isìlei ijuö
jníáa. Inë rakiä jm, ike#ui tò #loo i #yeï# chie
jnia laj&@ jm ijuï: sa#¢, sòï jm, ike#u ángeü
kíé# Jödái jnia laj&@ naï jm.
I#&@@ tìa
#Ei jau në alia# #nii juo#.
¡Kua yie lìa# i#é#u tàjò#!
Lìà i #é#u tàjò#.
Máá tõnìë, kà#a lajö liñ~#i.
Máá, kà#a lajö liñ~#i.
(Kia#i #èi#)
(Kö i #le#i)
(Kia#i #èi#)
(Kö i #le#i)
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ë# #nië jau a në jñia ch.
Jua në a#e#i laj&@ inë konäï alia# #äï oraju#a ada konäï.
34
Chinanteco U M3 LA int.indd 34
02/07/12 12:22 p.m.

36. #Ë#le tõnìë #nia# #éi kore irasa@ në.
Omañ~#ï #ë#...
At©@ #&@@ inëï jau #nia# #&@@ kore kíe la ko#ö
jua# inë pajö ma jnìá #ë# jö lãî jnia ikojãí alia#
ajuö aasa@ jnia #neï #&@#@ lia#.
#Ei tìa irasa@ tàneî në.
Mm jnìë la koralìe matä¢ tochiö irasa@ në jnia #ùö lia# #nia# lingä¢ irasa@.
Confusio jua#:
“Júa# #ë# iñí#¢. Ajuö #neï ilõö ñí#¢ laj&@ isakm#, inë
pajö l©@ ichìe iñ@@”.
“T©@ ajaï jñia# jä chie tse¢, #nia# kùo pei ikú#o ilà¢i.
Tàneî jä chie #la¢ ng㢠#ùö oki#ä# laj&@ i#lࢠikïäï”.
Jyimata¢ adõ
“T©@ i#le#e jñia# añï#re#ü #nia# matèi laj&@ ijö i#le#e”.
35
Chinanteco U M3 LA int.indd 35
02/07/12 12:22 p.m.

37. #Ei is&@ irasa@ në alia# ra ®m.
Koralìe kè#i rasa@: köi m i.
Ititeü kè#i rasa@:
• Koralìe juï #èi #ë# lei.
• Ititeü m i i#&@i.
Iti#ne@ kè#i rasa@: #ei ira ®m.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@@
Aràngä¢ #ë# ra ®m la ko#ö kö kè#i rasa@.
Jë (
)
Asia (
)
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Akä¢ maèu ikòö ijúö kö ira #le# kö kè#i rasa@.
Jë (
)
Asia (
)
#Ei i#&@@ në Ajau úúö jnia á#üö, neî Jyimata¢ i#&@@,
jnia neî wajñiá kà#a lajö #&@@ tìa.
Iratöö taneî në mà #òo #nëï kà#a jö juo# alia# #&@@:
•
•
•
•
#Éi tochiö irasa@ në jnia #nië# #ë# jö #nii lei.
#Íe alia# nàï jau #le#e.
#Ei kore alia# rasa@ kà#a jö lingä¢ #ë# ra#le#.
Tyiö #ò#o #ë# saï irasa@, °ö iratöö #aï asa@ jnia #aï ajuo# jau lia#. Ila jö
l©@ tõnìë nࢠga imàlìe #&@@.
36
Chinanteco U M3 LA int.indd 36
02/07/12 12:22 p.m.

38. #Ei irasa@ në, jé kore nìo# në jnia #ei jau ira tyia.
Ma #lò#o t&@ jm kíé#sä asityeï Sä Lèi Jé Jeu Jeï#, adõ Déu Sçç Mate¢ sì
kaï ákàu #aïi iköö a#ie ákàu, jö a#yi#i kö majyi iral&@ akui ákàu.
Tsei tà #loo, ákàu
kíe# jm pa ma jàì.
Tä tsei kúó
ákàü kië.
Ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
#Aï majyi la¢ si sa@ adõ ñï# në.
Jyimata¢ adõ
#Ë# la¢ ra#le# neî majyi në.
37
Chinanteco U M3 LA int.indd 37
02/07/12 12:22 p.m.

39. Oma asa#@ kö majyi lanë.
T
Jé jnia #ei kore #ñiö irasa@ jnia tìë tàjò#o
parentesis jáî t&@ lako#ö kö irasa@ në.
(
)
(
)
(
)
(
)
Ako#ö $ 100.00
Núm. 240
A#ye#i kíe# 1 adõñ@# Antonio Vicente Martínez
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Ko#ö (ÑIALO IK›U 00/100 M/N)
#Aï neï kíe# ilei jm kíe# sie Jö dái
Sää Lèi Jé Jeu Jeï#, Ñijeu kiä
13 s&@ agosto
ñ@ 2011
(
)
(
)
1. Ako#ö tèi majyi i #ye#i.
2. Ako#ö tèi #aii.
3. Jau “A#yei”.
4. Jm isaï #aï akuo ákàu.
5. Ako#ö tèi ákàu jnia o #ë# ia #ye#i.
(
)
Luis García Sánchez
Tesorero
(
)
(
)
6. #Aï neî akui ákàu.
7. #Ïë jnia yie# akui.
8. Jm isaï jnia firma kíé#aa#yei.
9. Seyo.
38
Chinanteco U M3 LA int.indd 38
02/07/12 12:22 p.m.

40. Sa@@ #ë# le l©@ tõnìë #nia# chiee lako#ö kö irasa@ në
neî majyi i #ye#i.
Ako#ö ákàu #aii.
Jm isaï chie aakuo ákàu #aii.
Ako#ö ákàu jnia o #ë# a #ye#i.
#Aï neî akui ákàu.
Jyimata¢ adõ
39
Chinanteco U M3 LA int.indd 39
02/07/12 12:22 p.m.

41. #Ïë jnia yie# akui.
Tyíô #ò#...
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Majyi i #ye#i l©@ kö majyi i#yéí at©@ sia kö
ikúó, ákàu, inë #nia# ràtõö jm isaï aa#yei ákàu
jnia o #ë# akui jnia #ye#i. Majyi i #ye#i në júó tá
ikiâ #úô, at&@ sia ilìá, jnia o sia ikúó lia#, inë jö
machìè at©@ sia kö ákàu akúó iköö chie jnia
o jàu# ít©@, kà#a jö salisiâ wajáî tsei isa ama
#mä#á jnia osa akú#ó kö i #nia# makúó lia#.
Ró#ó kö majyi i #ye#i.
Atyie jm itie# jàu# ít&@ primaria isè#i Sä Lèi Jé Jeu Jeï# i #neï lࢠjmai
sima#i jnia o sie a#è#i, ilaï a#ie ákàu kíâ sitá kíé#itie# jàu# ít&@ jö #nia# jà#i
ákàu ikíé#jmai sima#i atie# jàu# ít&@ kíé#kà#a lei jm, i#äii lei 500 kàu, adõ
Juä Mate¢ atyii jö akui ákàu #äii jö #nia# kù#i #neï majyi ia #ye#i ijö ral©@
iakui ákàu #äii.
40
Chinanteco U M3 LA int.indd 40
02/07/12 12:22 p.m.

42. Jau ima aràsa@ në sa@ neî majyi i #ye#i ikù#o adõ
Juä Mate¢.
Ako#ö $
Núm.
A#ye#i kíe#
adõñ@#
Ko#ö
#Aï neï
s&@
ñ@ 20
.
Ájua në #nia# jé alia# aró#o majyi i #ye#i kia#ä jnia
jé iratöö tàneî në.
Jyimata¢ adõ
• Majyi i #ye#i kia#ä ratöö #aï yie# al&@.
• Asa@ jm isaï jnia firma ia #ye#i ákàu.
• Iraró#o në rasa@ kore.
41
Chinanteco U M3 LA int.indd 41
02/07/12 12:22 p.m.

43. Mm iköö ajñia# màta¢ wa#ei majyi i #ye#i kia#ä jnia
ngࢠiratöö tàneî në, jnia jú#ö ájua në #nia#.
• #Aï neî ajai ákàu #aii.
• #Aï yie# al&@ majyi i #ye#i në.
• #Aï jm isaï ratöö kíé#majyi i #ye#i në.
Lia# ma anga¢ ikö ajñia# màta¢ jnia laj&@ iasà@ #neï
sa@@ ise@ majyi i #ye#i.
Ako#ö $
Núm.
A#ye#i kíe#
adõñ@#
Ko#ö
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Aï neï
s&@
ñ@ 20
.
42
Chinanteco U M3 LA int.indd 42
02/07/12 12:22 p.m.

44. Ityìe #èi# irasa@
Wanía#a ko#nää ira #ée majyi iteii jnia majyi i #ye#i.
Olijua# #ne@ jau alia# l©@ ko#ö kö irasa@ jau.
Majyi iteii
Majyi i #ye#i
Sa@@ jnia júa#.
#Ë# màkeï l&@ majyi në.
Jyimata¢ adõ
Al&@ jnia jáî #nia# la ko#ö kö majyi në.
43
Chinanteco U M3 LA int.indd 43
02/07/12 12:22 p.m.

45. Ile #nia# sa@@.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Éi ise@ irasa@ tànéï ne jnia jé jau irasa@ päï á#ëï
lia# ne.
Sä Lèi Jé Jeu Jeï# sia jm kíé# jèu jeu ne, lajang a#ñìö akùajeu
#naï jä atyeï pá kà#a kàü#, àsia siä akùajeu kiä jnìë jö ajngá~
jnìë áñªª kà#a jö juö jnìë si#yio# jie jnìë chie kiä tá la j® kachiö
chie kaü# á#yié. Simai# siyeï atiö# jeu la chií ijuï jâ jé naï at©@
ato# jâ ka chiö simai# siyeï asiä jeu s}@ chia#i jàu# kíé# ngë¢
lakö# jua# jó# s&@, kíé tàla sa sia ájyi mis&@ jàu# kiä jnìë juö jnìë
mää kíé# lajang àsia sia amesa kiä jnìë jnìä tá tìa pà kö amesa
jñia ajõ ñî kà# lajö ta@ #yíe jnìë, jä añï# ajõ aréü# ijñia neï# sái
ateü kà#a lajö juï si#yio# jnìë am reü# atyeï péi# chií tië si lìai
áro jnia sai sia kí#i lia# lai áñî# #liö maï tyei jö kiaï a#yie kà#a
lajö jlà¢, si#yíe a#®# i kö atèü at&@ ato# jö mà jnìà ikö aréü# neï#
akùa tàs&@.
Jä am jõ aréü# ijñiä neï# ani jè jnìë ma tìe# s}~ manéî, ineï# jua#
jñeï kö átài ™™, köama aki#i jnìë sireü# aja tàs&@ jnia jnìä, ñéï
jnìë jm ni kei jnìë j® #liö maï s©~ #liö maï si#yio# chie at©@ sikei
j®, Néî jö pa jníá #nia# #íé j® kìä kà#a la jö lajang chie sá¢
akuä ukòó chie ko jàï tsèi.
44
Chinanteco U M3 LA int.indd 44
02/07/12 12:22 p.m.

46. Ró# laj&@ jau íjniä konaï. Jé kore alia# rá#èe
imäjnìä jò# irasa@ në.
Áñªª
Áñî
Añï#
Júá# jáî màkéï l&@ jáu íaró#ó në.
Jyimata¢ adõ
45
Chinanteco U M3 LA int.indd 45
02/07/12 12:22 p.m.

47. Kíe kö jéu tàjeu# jau irasa@ jm isaï nìo# ne.
Ateü
Atèü
A#yie
Á#yié
Áñî
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Áñªª
S}~
S&@
46
Chinanteco U M3 LA int.indd 46
02/07/12 12:22 p.m.

48. Ró# jau ímà jnìä tàneï në jnia júô# ájua në #nia#
sa@# alia# nàï# rasa@ jau iratöö päï á#ëï lia# ne.
s}~
jm
á#yie
áñ^
j®
s}~ #yíé# Née.
a #a@@ jeu a #nèï pí# á#yie.
ñéï j® nikéi Jnìë jm.
Jmä kíé# áñ^ Ángè° jñiä áñî.
Jyimata¢ adõ
47
Chinanteco U M3 LA int.indd 47
02/07/12 12:22 p.m.

49. #Ë# #nii lei:
3
• #<@@ latä irasa@ kà#a jö liñî #ë# jö #nie majyi ite sitá.
• Ngä¢ alia# ral©@ kà#a jö liku#i alia# rasa@.
• Chii lakö# jua# irasa@ kà#a jö lingä¢ #ë# #nië aasa@.
• #Ei tìa.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi ikii jau.
• Sa@@ majyi ikii jau alia# l©@ i #nia# sa@@.
#Ë# #nii lei
• Jei jnia ju#ï isajö neî majyi ikii jau.
• Tyí#i alia# ral&@ majyi ite sitá jnia majyi ikii jau.
• Jei kore alia# ral©@ jnia nìo# kà#a
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi ite sitá jnia neî majyi ikii jau.
lajö liku#i ira #le# neî majyi isaï
• Tyai #è#i ira #le neî majyi ite sitá jnia majyi ikii jau.
ijuï jau.
• Tyí#i alia# sa@@ jau í #ãï yè#i, yia jóo jnia je#u.
• Ngä¢ alia# ral©@ kà#a jö liku#i
alia# rasa@.
• Tyíe jnia liku#i #ë# #nie ira #le# neî
majyi isaï ijuï jau kà#a lajö liku#i
laj&@ naï ira #le#.
• Ju#¢ si #yo#ï i#&@@ tìa.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi i®m i.
• Sa@ neî majyi i®m i alia# l©@ i
#nia# sa@@.
• Jei jnia ju#ï isajö neî majyi
i®m i.
• Tyí#i alia# ral©@ majyi isaï ijuï jau
jnia majyi i®m i.
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi
majyi isaï ijuï jau jnia
neî majyi i®m i.
• Tyai #è#i ira #le neî majyi isaï ijuï
jau jnia neî majyi i®m i.
• Tyí#i at©@ #nia# sa@@ letra la: ñ, n,
m, l, ng/jñ, jn, jm, jl, jng.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Nää ira #ée
48
Chinanteco U M3 LA int.indd 48
02/07/12 12:22 p.m.

50. Jé kore nìo# ratöö tàneî në.
Tsei tà #loo, majyi la kia# asaï
ínëï kíé# imata¢ kíä Jé Jeu Jeï#.
Tsei tà #loo añï#
pé#i, kie, wa júö
firma ia#yei.
Tyia jau tio#ö ko#ö jau# ingä¢ tà neî në.
Jyimata¢ adõ
#Aï majyi në la#ï sikui ikö sitá kíä jeu në.
#Ë# tá li juö majyi ilanë.
Jáî juï majyi ilanë.
#Aï chia# tio#ö juö majyi lanë.
Neï tá yíé tèi ukò#o jnia o jeu ukò#o otyie majyi il&@ lanë.
49
Chinanteco U M3 LA int.indd 49
02/07/12 12:22 p.m.

51. #Ei la ko#ö ralìe, firma, jé nìo# jnia júa# #ë# #nië lei.
IT‹I:
ÍNËÏ KÍÄ IMATÄfl
IRATÈI: I#II
KO#ö T‹I MAJYI
I#MÄI M JYI
___ ___ ___ __/2012
#AÏ NEÏ: Ira#le#
iembre kiä 19 ñ@ 2012.
Sää Lèi Jé Jeu Jeï#, Maló, Ñijeu, s&@ nob
C. Jacinto Leonardo Ramos.
SITá Kíä JEU
J¥> SATIA, JÉ JEU JEÏ#, ÑIJEU
SI Sݕ:
Lorenzo jñia Gabriela Contreras
Säï iko#o #neï Angélica María Miguel
, kíä Jé Jeu Jeïn, Maló, Ñijeu.
de Dios, tekniko jnia ajüö ju#o kíä IEEA
¢ chie neï kíe# jà#u ít&@ kíe# adõ ní
#Ei tio#ï chii ukò#o K&@ Satia, kàjö ngà
ñ@ 2012. Jö pa jeu #neï kà#a jö
10:00 tò #ie tomaï kiä 23 s&@ nobiembre
ma#ò#ï #neï laj&@ i#nia# ikoï tio#ï.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Sìè màsia jau s&@, tíela màkõ #neï.
50
Chinanteco U M3 LA int.indd 50
AJÜÖ JAU
IMA#ŸI ICH€E. SÌE MÀ #NIA# L›I IS&>
“IMAKŸI ITÄÏ CHIE SA¢ SIA INÌË T›I.
ÍNËÏ KÍE# IMATA¢
I
C. AKEÏ MAS‹E SE#I
Jñiäa Kopia kíe# itinìë kolà@ majyi
pí#, K.P. 68490
Jeu ujüö. Aa chiää jm tie. núm. 101, jeu
Sää Lèi Jé Jeu Jeï#, Maló Ñijeu
Jneï Ikönai
TEL. 0122835468173,
TEL /FAX.012835468174
email: palaciousila@hotmail.com
02/07/12 12:22 p.m.

52. Ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
#Ë# achìä ira #le# neî majyi në.
#É# ra#le# nìo# në iko#ö #neï.
Jyimata¢ adõ
#Ei majyi isaï ijuï jau jnia jé otyìä ima ajuo# ko
#éitsei neî majyi në.
51
Chinanteco U M3 LA int.indd 51
02/07/12 12:22 p.m.

53. T
Tyia kore ira #le# tàje#u në la ko#ö ira #le# tà neî
në a, ä, b, ch, g, e, ê, i, alia# #nia# juï majyi isaï ijuï
jau.
(
(
(
(
(
(
(
) Jáî yíe tèi ja inë
) Jm isaï jnia firma kíé# aasaï majyi isaï ijuï jau
) Jm isaï akíé# majyi isaï ijuï jau
) #Aï neî
) #Ïë jnia yie#
) #Ïë ikùài jnia ásìe# mñ@@ ngä¢ kíé# itèi
) Iratìe# #aï neî jnia i#a@@ jau
Kie kö jéu jau irangᢠkore.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Jáî lei íngä¢ chie neî kíé# jàu# ít&@ kíé# adõ.
a) Sä Lèi Jé Jeu Jeï#
ä) Sä ká Mãã Rè#e
b) K©@ Satia
Al&@ lei íngä¢ chie.
a) Kiä 26 s&@ nobiembre ní 10:00 tò #ie
ä) Kiä 23 s&@ nobiembre ní 10:00 tò #ie
b) Kiä 22 s&@ disiembre ní 12:00 teü ì #yie
#Aï ajuö firma neî majyi isaï ijuï jau.
a) Á#ãã Marei Mgie Rèe jnia Ágabi Contreras Dái.
ä) Ase¢¢ Liö Ramos
b) Akeï Masèe Se#i
52
Chinanteco U M3 LA int.indd 52
02/07/12 12:22 p.m.

54. T
Si #lìö# jñia ótè¢# kíé# majyi isaï ijuï jau.
IT‹I:
fl
ÍNËÏ KÍÄ IMATÄ
IR ATÈI: I#II
I
KO#ö T‹I MAJY
I#MÄI M JYI
2012
__ __ __ __ __ _/
#AÏ NEÏ: Ira#le#
iä 19 ñ@ 2012.
@ nobiembre k
u, s&
Jeï#, Maló, Ñije
Sää Lèi Jé Jeu
nardo Ramos.
C. Jacinto Leo
SITá Kíä JEU
U
JEU JEÏ#, ÑIJE
J¥> SATIA, JÉ
SI Sݕ:
Aasaï
#Aï kíé#
#Ïë ingã¢
chie
AJÜÖ JAU
I IS&>
E MÀ #NIA# L›
A#ŸI ICH€E. SÌ
IM
INÌË T›I.
CHIE SA¢ SIA
“IMAKŸI ITÄÏ
¢
ÍNËÏ KÍE# IMATA
I
E SE#I
C. AKEÏ MAS‹
Jneï Ikönai173,
68
majyi
e# itinìë kolà@
Jñiäa Kopia kí
pí#, K.P. 68490
núm. 101, jeu
chiää jm tie.
Jeu ujüö. Aa
u
Jeï#, Maló Ñije
Sää Lèi Jé Jeu
TEL. 01228354
35468174
TEL/FA X.0128
om
sila@hotmail.c
email: palaciou
Jyimata¢ adõ
Yie# jnia
ora
ras
abriela Contre
Lorenzo jñia G Maló, Ñijeu.
iguel
gélica María M IEEA, kíä Jé Jeu Jeïn,
# adõ ní
ï iko#o #neï An
íä
Sä
ia ajüö ju#o k
íe# jà#u ít&@ kíe à#a jö
ios, tekniko jn
gࢠchie neï k
de D
àjö n
#neï k
#o K&@ Satia, k
012. Jö pa jeu
#Ei tio#ï chii ukò ï kiä 23 s&@ nobiembre ñ@ 2
ma
10:00 tò #ie to
.
@ i#nia# ikoï tio#ï
ma#ò#ï #neï laj&
ï.
tíela màkõ #ne
màsia jau s&@,
Sìè
53
Chinanteco U M3 LA int.indd 53
02/07/12 12:23 p.m.

55. Tyíô #ò#...
Majyi isaï ijuï jau l&@ kö majyi ijuö tá ityai
jau kà#a jö niai jau, i#nõ#i, ijuö #è#i, iku#i jau
ima al&@, jnia ityii jau re, iteii, ijuï si#yo#i,
ima#ò#i, ikui ti#ma# jnia #lio maï naï is&@.
Irasa@ la juö tá jàu#: ikui kuo tà¢, ikùà sitá
kíä jeu s&@@, jàu# tyie, jàu# ít&@ ka#a, jàu#
itio#ö ajaï jm kíé# ajuö tá jnia jàu# itàï sitá,
jnia #liö jàu# s&@@.
I#&@@ tìa
#Ei jnia júo# jau i m iko#ö.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
a) Am në lࢠatye¢ tse¢. (Si #yo#ï)
ä) Latöö ná#i pii mati tyaá jau. (Chi#ö tsèi)
b) Makiaï laj&@ imayíe #nia# isìlei. (Si #yo#ï)
ch) Ma imá#õö pee #neï. (Chi#ö tsèi)
#Ë# #nië jau a në jñia ch.
54
Chinanteco U M3 LA int.indd 54
02/07/12 12:23 p.m.

56. Jua në a #e#i laj&@ inë konäï alia# #äï oraju#a ada konäï.
#Ë#le tõnìë #nia# #éi kore irasa@ në.
Omañ~#ï #ë#...
T©@ #&@@ tìa, li#&@@ lia# #&@@ #ùö. Koralìe ijìa
#nia# lingä¢ irasa@, #ë# jö #nie asa@ tàkò# jö
juo# #ùö i#&@@ tìa ikale#u, #nia# juo# tia ikomeï
#äï jau #ó#o, laj&@ ityeï #no#o lingä¢ chie
atinaü #&@@ në.
Jyimata¢ adõ
Ila àsia ko#ìè mà #ò#o ilingä¢ lei iköö atinaü
tio#ö isi #yo#ï naüi.
55
Chinanteco U M3 LA int.indd 55
02/07/12 12:23 p.m.

57. #Ei tìa irasa@ në, jñia#a #le#e lako#ö kö jau.
Nàï ga i#&@@ #éi #ùõ kà#a lajö juo# jnia lingä¢ jau irasa@.
Kolá#i tsei neî kíé#
alia# kè#u#i
La majìa ni yè#i #liö maï tsei kolá#i tsei makui.
Ni yè#i masaï Atibursio. Lako#ö ma#ò#i at©@ makui jniä
kolá#i tsei. #ei #liö maï madõi latöö maná#i pii. T&@ #lèï
jniä tìa kore pama naüi. #liö maï ma tse¢ kui kolá#i tsei.
Jniä ma pé#i pee majö.
—Yoake#u a#èi tyei —sà@ jniä wakùai.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
—Nàï ike#u maku# añèï, ájua në tyei. Lanë uo tíe#
mja#ä. Asia jyi# tá tia. Asia ke#u ityei.
56
Chinanteco U M3 LA int.indd 56
02/07/12 12:23 p.m.

58. Juö ko #éitsei neî kíé# i#&@~
Aràngä¢ #ë# ra#le# kè#i irasa@.
Jë (
)
Àsia (
)
Aka¢ maèu kachìe alia# #lei ko#ö kö kè#i irasa@.
Jë (
)
Àsia (
)
#Ei i#&@@ në “Ajau jnia átsai naü”, neî Jyimata¢
i#&@@, jnia neî wajñiá kà#a lajö #&@@ tìa.
Iratöö taneî në mà #òo #nëï kà#a jö juo# alia# #&@@:
• #Éi tochiö irasa@ në jnia #nië# #ë# jö #nii lei.
• #Íe alia# nàï jau #le#e.
• #Nie# jau ityeï at&@ #ò#o jnia #ei ijuo# tia màmeï#, #uä, tijää jnia isi#yo#
#äí #ó#o kà#a lajö ngëï iat&@ #ò#o irasa@.
• Tyiö #ò#o #ë# saï irasa@, üö iratöö #aï asa@ jnia #aï ajuo# jau lia#. Ila jö
l©@ tõnìë nࢠga imàlìe #&@@.
Jyimata¢ adõ
57
Chinanteco U M3 LA int.indd 57
02/07/12 12:23 p.m.

59. #Ei neî irasa@ në, jé kore nìo# jnia #ei jau ira tyia në.
Sä lèi Jé Jeu Jeï# ma #lò#o kui# majyi kíé# itie# jàu# ít&@ kíé#adõ atie#
primaria kíé#jnia secundaria, atikiä matyi tio#ö jei àsia sia ijuï jm, jö
amm i ikö mdaï kíä jeu kö ijuï jm tio#ï.
Ma út&@ pa jm
iku#i majyi já»
jûô jm.
Máá mà ®# mdaï jàu# juo#
kíé#neî tá ijno jûô.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Wajûô kö majyi
kíe mdaï kíä jeu.
58
Chinanteco U M3 LA int.indd 58
02/07/12 12:23 p.m.

60. Júa# jnia ngáî ingä¢ tà neî në.
#Ë# silei neî nìo# në.
#Aï majyi sisa@ am siyeï në.
Oma asa#@ kö majyi lanë.
Al&@ rà#nia# iko#ö ajuö majyi lanë.
Jyimata¢ adõ
59
Chinanteco U M3 LA int.indd 59
02/07/12 12:23 p.m.

61. T
Si #lìö# jñia ótè¢# kíé# majyi i®m i në.
I #a@@ jau
Seyo
#Ïë jnia yie#
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Jm isaï jnia
firma kíé#
ajuö majyi
tiö#
Jm isaï chie
akíé# majyi
I®m i o #ë#
le sa@ majyi
Sää Lèi Jé Jeu Jeï# Maló, Ñijeu kiä 19 s&@ julio ñ@ 2010.
C. At&@ Ebaristo Abendaño Ortega
Mdäï kíä neï tá
Sää Lèi Jé Jeu Jeïn Maló Ñijeu
S I S A Ï
Lajä¢ nìë asa@ CC. Javier Inocente Martínez, Gabriela Contreras de Dios
Jnia Elena Anastacio Isidro, tecnico, ajüö ju#o jnia ama#òo akiä Plasa
comunitaria (i#ei jyi kíe# adõ, jà#u ít&@ kíe# adõ) yá tàï neï tá kíe# jeu la,
ko#ö jua# majyi la sài jnìë #neï jnia #liö maï màkõõ jnìë #neï mm jnìé iko#ö
ima#ò#o, kàlajö ku#o jàu pá kíe# neï tá, kiä 24 s&@ julio ñ@@ la, ue në ral©@
iku#o jnìë majyi ia tö#ö primaria jñä sekundaria akíä plasa comunitaria la
iyátàï jà#u ikíe# lajä¢ chie asiä jò Gojm i #ei jyi kíe# adõ (INEA).
#Liö maï kù#o jnìë #neï ti#mãä laj&@ ima#ò#o neï kíe# imata¢ adõ, Ti#mää.
AJÜÖ JAU,
Javier Inocente Martinez Gabriela Contreras de Dios
Tecnico
jüö ju#o kíä Plasa comunitaria
Elena Anastacio Isidro
Ama#òo kíä Plasa comunitaria
C.c.p. Lic. Markos L. Leon Martínes coordinador kíä IEEA sona 2014
Maló Ñijeu
C.c.p. ínië majyi kolà@
60
Chinanteco U M3 LA int.indd 60
02/07/12 12:23 p.m.

62. Kie kö jéu jau irangᢠkore.
Neî majyi i®m i #nia# chiee.
a) Jm isaï #aï ikoö mm i, #yie# jnia jm isaï amm.
ä) Jau irasa@, #yie#, jm isaï #ë# jö mm i jnia jm isaï amm.
b) Nìo# kíé# jàu# ít&@ i®m i.
Tyíô #ò#...
Majyi i®m i në l©@ kö irasa@ isaï iköö sitá,
akíä jeu pé#i jnia o akíä jeu ka#a; inë sa@ #ë#
mm i i #nia# mà #ò# sitá kí#i.
#Ei irasa@ tàneî në jnia amatie#e irasa@ në.
Ko#ö jua# ichie ja áj™ ñ^ la, jnia lako#ö jua# a#ei jm jö ajëü...
Ima ra#le# lama jìà në, sa@ #aï neî jö silei majyi i®m i.
Jyimata¢ adõ
61
Chinanteco U M3 LA int.indd 61
02/07/12 12:23 p.m.

63. Sa@@ #aï jau lei li ma dyàà neî majyi i®m i në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ïë jnia yie#.
Jm isaï jnia firma kíé# ajüö majyi i®m i në.
62
Chinanteco U M3 LA int.indd 62
02/07/12 12:23 p.m.

64. Lia# mara sa@ jua kia#ä lama jìà në, sa@@ majyi
i®m i kia#ä íra siöö në.
Jyimata¢ adõ
63
Chinanteco U M3 LA int.indd 63
02/07/12 12:23 p.m.

65. Ájua në #nia#, jú#ö irasa@ lia# ra#le# ko#ö kö irasa@
tàneî në.
•
•
•
•
Oajé#e laj&@ naï ima #nia# lia# ma aju#ö majyi i®m i kia#ä.
Oatìë neî majyi i®m i në ima mm.
Oatìë jm isaï jnia firma kia#ä.
Oatìë jm isaï #aï iköö chiee majyi i®m i në.
Jé jnia jú#ö alia# ra#le# tàneî në.
Osa@@ jeu letra ipá koralìè jm isaï chie jnia o jm isaï ukoi.
Oatìë kö ámm pí# kö ama ato# lako #nää imasisa@@.
Kö ama aràlìè jau iasa@@ o aju#ö letra pá.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ei jñia#a amàta¢ majyi i®m i kia#ä jö jè#ui #neï
wa jei oral©@ alia# ra#le# tàneî në.
Alia# saï sitá kíé#majyi i®m i në.
#Aï #ïë jnia yie# al&@ majyi i®m i në.
Ongä¢ ada #neï jau irasa@ inë.
64
Chinanteco U M3 LA int.indd 64
02/07/12 12:23 p.m.

66. Jú#ö ise&@ majyi i®m i kia#ä ájua në sa jöö jnia
ájua në ajñia#a màta¢ akui kö wa#eitsei alia#
liju#ö lia#.
Jyimata¢ adõ
65
Chinanteco U M3 LA int.indd 65
02/07/12 12:23 p.m.

67. Ityìe #èi# irasa@
Wanía#a ko#nää ira #ée majyi isaï ijuï jau jnia majyi
i®m i. Olijua# #ne@ jau alia# l&@ ko#ö kö irasa@ jau.
Majyi isaï ijuï jau
Majyi i®m i
Sa@ jnia tyia jau.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ë# màkeï l&@ majyi në.
Al&@ jnia jáî #nia# la ko#ö kö majyi në.
66
Chinanteco U M3 LA int.indd 66
02/07/12 12:23 p.m.

68. Ile #nia# sa@i.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~
#Éi jáu irasa@ tànéï në jnia jé jau irasa@ paï á#ëï
lia# në.
Ñî awa jèu në ikö asiä Jé Jeu Jeï# al&@ #là@.
Niyèi# tie ájñ¢ tyíi sí ke#ui kö ám a#mää kööla aniäï #ò #nèï.
Niyèi# ng㣠íköö jnìë laj&@ ing䢢.
Új®, #Yíe jnia tyíi gë#ï laj&@ isia jnia laja@@ jníâ.
Ámarei sà@@ ajõõ lat&@ íñèï ama#a tití#é jlࢠkíé tàla ku#.
Ámarisol ajëï jä á#nèï jö a#le#i tìa jng㣠nài# ga ikà#ui #neï.
Are#ü lࢠamata¢.
Sia juö ákä #ñeï jö tyíai néï amesa.
Jyimata¢ adõ
Yìe tée Ajüä si #né#ï kö j® isaï új® matyei.
67
Chinanteco U M3 LA int.indd 67
02/07/12 12:23 p.m.

69. Jé jau irasa@ päï á#ëï lia# në madyìà jnia ngâ¢
laj&@ ingä¢ tànéï në.
#Ne#ï jnìe átyii lakö# kö
.
a) ájñ¢
ä) ñî
Niyèi# tie
tyíi #liö maï ngä¢ juï #éi lakö jua# #óo.
a) ñî
ä) ájñ¢
#Ë# jua# am rèü# ajõ aréü# ijñiä neï# köama ajeï á#nèï
a) ngã£
ä) jngã£
ikö jnìë #liö ikèï neï kíé# iloo.
Niyè#i
a) jngã£
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
.
ä) ngã£
Lia# ralìè jau iratöö tàneî ne, madyà irasa@ sa#@
kore #ñiö jau i #nia#.
Jnáï
Níá
M
áro
ñî
j®
kin
ájñ¢
jlà¢
jníä
là@
ku#
La kö# kö
ta#i
Sà#i #neï wa jla¢ kíé tàla #éi
tyíi.
jä akù#. #Neï lia#
.
68
Chinanteco U M3 LA int.indd 68
02/07/12 12:23 p.m.

70. #ò #nèï ne kíé tàla lajang
ialìa# tyìe jö #liö
#liö maï tyei laî.
tìe#.
Jnáï kö mtil&@ jau iral&@ ichìè.
Ajüä ngö kö m.
Ajüä ngö kö jm.
Ñî la àsia alóo mku.
Ájñ¢ la àsia alóo mku.
Níyè#i ng㣠kö ityéï kèª ingä¢.
Níyè#i jng㣠kö ityéï kèï ingä¢.
Níá ákùo në jö tyì#ä ákàu.
Jníä ákùo në jö tyì#ä ákàu.
Jlࢠkà#a jö sáli jñi#ä
Jyimata¢ adõ
Lࢠkà#a jö sáli jñi#ä.
69
Chinanteco U M3 LA int.indd 69
02/07/12 12:23 p.m.

71. Kö iköï jau chìe
Wa níá# ikö# is&@
Si #lìö #ë# t&@ lako#ö kö irasa@ në.
L©@ kö irasa@ ite#i jä chie kö #ïë
jnia ora kà#a jei kö néî tio#ï.
L©@ kö majyi irasa@ isäï iköö
sitá, akíä jeu jnia o jä jèu, ijö
sa@@ i® #ë# #nié mà #ò#i jníá.
Majyi i #ye#i
Majyi isaï
ijuï jau
L©@ kö irasá@ isà#í jä chie a#nié
tyíé kö j® ijúô.
Majyi ite sitá
L©@ kö majyi iratöö ikuo jau
chìe isia kö imakúó, jnia o akö#
ákàu.
Majyi ikii jau
L©@ kö nái majyi itsei ikíé# kà#a
liñî# #ë# sìlei, iköï jau chìe, ikui
jua kíé# ija#ï jau, jnia o ityíí kö
jau re.
Majyi i®m i
L©@ jau ít&@ isäï jnia o kii ikíé# jä
chie at©@ sali tyai jau jñíäï.
Majyi iteii
70
Chinanteco U M3 LA int.indd 70
02/07/12 12:23 p.m.

72. #Ei laj&@ irasa@ tàneî në jnia ró# kore kà#a jö lingä¢
#ë# rasa@ majyi në.
C. Bitoria Náa Dáí
C. JMAI SIMA#I
SI SÀÏ
ERATÈI: I#II
KO#Ö TÈI MAJYI. 17/2011–2012
Kù# jnìë #neï ti#ma# ko# ñèï inia#a matè#i ma# jnia ilࢠjä chie ayíe #a¢
neî kíé# imata¢.
JÜÖ JAU
Neî Ma#, Jé Jeu Jeï#, Maló Ñijeu kiä 21 s&@ abrei ñ@ 2012
JÀU# ÍT&@ PRIMARIA I#LE#I TEÜ JAU
“BINEÎ JÙA” 20DPB01581
ÁSIT<> Ákí Itái Séi C. ARTURO Mgie Sëë
________________________
_______________________
ÁSIT<> TYEÏ KÍÂ JÀU# ÍT<>
MDAï KÍÂ JMAï SIMAI#
Jàu# iyátࢠjàu# ít.&@ la jñiai sitá kíä jmai sima#i, JUÏ JAU iko#ö lajä¢
tio#ö, atio# jös&@ jàu# ít&@ la, INGâ TIO#Ö LAJÄ¢ TOMAÏ KIÄ 25
S<> ABREI ÑÎ LA, NÍ 10:00 TÒ #IE. Kà#ä jö chiee jau itye¢ yíe #nia#
neî kíé# imata¢ ilei jàu# ilei laj&@ n«ë.
#AÏ NEÎ: ite sitá
71
Chinanteco U M3 LA int.indd 71
02/07/12 12:23 p.m.

73. Ró# kore alia# #nia# chíe majyi ite sitá neî irasiö në.
72
Chinanteco U M3 LA int.indd 72
02/07/12 12:23 p.m.

74. Sa@ laj&@ náï i #nia# sa@@.
Sa@ ila kö majyi ikii jau.
73
Chinanteco U M3 LA int.indd 73
02/07/12 12:23 p.m.

75. #Ei irasa@ në jnia ngáî ingä¢ tàneî në.
Juan Contreras Martínes
Selia Martínes Bautista
Jabier Ernándes Solís
María Bustamante Aragón
Tio#ï isa#ä ajòï tio#ï:
Aerik jñiä Angeles
Si #yio#ï téi #neï tiö# jñia# chie kia# isa#ä ajòï tio#ï, ilei kiä 21
s&@ marso ko# ní 12 jàu# kua# kíé# Sä Lèi Jé Jeu Jeï# mañî
pa #neï tiö# jáî sè#i.
At©@ ato# asa#ï kua#, sijñìä jnìë #neï tiö# imaréü jnìë jàu#.
Sä Lèi Jé Jeu Jeï# Maló, Ñijeu.
#Ë# neî saï majyi itei në.
74
Chinanteco U M3 LA int.indd 74
02/07/12 12:23 p.m.

76. #Aï tiö# te#i isä# ajòï tio#ï.
#Aï yie# sä# Aerik jñiä Angeles.
Sa@ #ë# le tõnìë #nia# #&@@ tìa kö irasa@.
75
Chinanteco U M3 LA int.indd 75
02/07/12 12:23 p.m.

77. ‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Kö itìè# 2
76
Chinanteco U M3 LA int.indd 76
02/07/12 12:23 p.m.

78. Chie amai# jnia adõ:
• #Le#i jeu rasa@ laj&@ i#yia ko #éitsei nàí
ga ijuï laj&@ ijuï.
• Tyí#i iral©@ kore ira #le# neî irasa@.
• #&@@ tìa irasa@ #no#i ko #éitsei ityeï #nia#.
• Tyí#i laj&@ il©@ jnia liku# i #ë# tá juö irasa@
ityai jau.
• Juï at©@ #nia# sa@@: alia# juï, sa@ jnia ju#ï
at©@ sia kö isa@@.
• Sa@@ is&@ jnia ju#ï irasa@ #ii laj&@ itìe# to#ï
o saa@ ira #le# neî majyi.
• Tyí#i kachìe alia# iral&@ jau irasa@.
Jyimata¢ adõ
77
Chinanteco U M3 LA int.indd 77
02/07/12 12:23 p.m.

79. 1
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Nää ira #ée
#Ë# #nii lei
• Jei alia# ra#le# majyi jnia nìo#
iratöö kà#a jö tyí#i #ë# ra#le# neî
irasa@.
• Ngä¢ alia# ral©@ kà#a jö liku#i
alia# rasa@.
• Ká@ jm lingä£ irasa@ kà#a jö juï
laj&@ i #nia# ra#le# isa@@.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi isäï.
• Sa@ neî majyi isaï alia# l©@ i #nia#
sa@@.
• Jei jnia ju#ï isajö neî majyi isaï.
• Tyí#i alia# ral©@ majyi isìlei j®
jnia majyi isaï.
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi isìlei
j® jnia neî majyi isaï.
• Tyai #è#i ira #le neî majyi isìlei j®
jnia neî majyi isaï.
• Tyí#i at©@ #nia# sa@@ letra la: m, l,
ñ, y, n/#m, #l, #ñ, #y, #n.
78
Chinanteco U M3 LA int.indd 78
02/07/12 12:23 p.m.

80. Jé kore nìo# iratöö tàneî né jnia #ei jau ira tyai.
Mati juï kojñíâ isìlei
jm kíé# Sää Lèi.
Jë, jä# kö kà#a lajö
tìë# a#nèï kia#ä.
Ti#ma#ä.
Júa#.
Jyimata¢ adõ
#Ë# la¢ sikiª adõ ñï# në a#nèï kua#.
#Ë# le la¢ kiª majyi në akùa#.
Jáî ikö ma ajé#e majyi në.
#Aï majyi në la¢.
79
Chinanteco U M3 LA int.indd 79
02/07/12 12:23 p.m.

81. #Ni#ë neî majyi juo# iratöö #ë# sìlei, #ei jm isaï, t&@
teü jm isaï jnia iratìe#; jö jua#a #ë# la#ï ra#le#.
Jm kíéꞌ asityeï jeu
Sää Lei Jé Jeu Jeïꞌ 2012
Jeu ukoo Sää Lei Jé Jeu Jeïꞌ, siꞌyoꞌï téi ilei
jḿ kíeꞌ Sää tioꞌö Alei jñia Satia kiä
2, 3, jnia 4 sɇɨ mayo 2012.
Lanë silei jḿ:
TOMAÏ kiä 25 sɇɨ abrei.
5:00 a.m.
8:00 a.m.
to ꞌie ralie jḿ ñḯï jñiä rasaa
to ꞌie misa ꞌëë
Alei ajuaꞌ:
“Seño, majniä iköö jnië
TOMAÏ kiä 2 sɇɨ mayo
naꞌi inë pa ꞌnië jnië”.
2:00 p.m. chíi jeu ulei latä jeu jüö kíéꞌ jé
jeu.
4:00 p.m. angɇɨ jeu kíéꞌ isiꞌyoꞌï tioꞌï aꞌneï
kuaꞌ.
7:00 p.m. misa ꞌëë.
Jesus angäɨ:
“Alei ma awajeu jḿ
saï jñiä ꞌneï
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
LËÏ kiä 3 sɇɨ mayo
12:00 p.m. ta ꞌloo ꞌyeꞌï adö Asé Seꞌu Castiyo
Renteria ñijüö kíä Maló.
4:00 p.m. ta ꞌloo jieꞌ kaɨ jaꞌu kíéꞌ mdaï kíä
jḿ adö Sebero Alejandro Ramires,
tɇɨ col. Buena vista.
7:00 p.m. ta näï ꞌleꞌi jau kíeꞌ Jödái malie
ñijüö Castiyo Renteria (MNM)
ñijüö kua ta jeu Maló.
9:00 p.m. CHÍIE CHIE JÄÄ
tioꞌö, ínë sama kḇmm
jniä tioꞌö
Amä aje jniä,
Ma ajëï pi neꞌï”.
ꞌËꞌ ꞌleꞌe juꞌa:
“Majniä iköö jnië naꞌi
Oasia ꞌaï jniä sisäï jñiä
MARTES kiä 4 sɇɨ mayo
6:00 p.m. to ꞌie ꞌei seü to ꞌie kíeꞌ neꞌï tyeï
jeu la.
8:00 p.m. to ꞌie lei misa soꞌö simaï jḿ kíéꞌ
ñijüö ijüö adö Sé Seꞌu Castiyo
Renteria (MNM). ñijüö kua ta jeu
Maló.
neꞌɨ jnia neꞌï si säï jñiäi jniä leꞌ”.
Jn. 14, 9-10
Neꞌï ajüö mm jnië konaï jie jnie
neꞌï sää Lei jnia Satia latɇɨ ñijeu në
¡makuꞌo okoo jnië!
Asebero Jaa Rameï
Ateï Osa Mateɨ
Avito Ugo Chiä Dóo
Ajuä sëë Ka
Mdaï kíä jḿ
tɇɨ jyii
aꞌie ókau
mchie. Sesar Castro Gomes
80
Chinanteco U M3 LA int.indd 80
02/07/12 12:23 p.m.

82. Ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
#Aï ko #éitsei ju#ö at&@ #&@@ jm isaï irasa@.
Laj&@ jau ia#e#i ira #le# inë ol©@ sakonaï lia# ko #éitsei imaju#ö.
#Ë# ra#le# #nìo# në.
Jyimata¢ adõ
#Ei ise@ Majyi isìlei j® në.
81
Chinanteco U M3 LA int.indd 81
02/07/12 12:23 p.m.

83. T
Jnáî kö mnil&@ ira #le# jáî ratöö i #nia# tiï neî majyi
kíé# isìlei j®.
Yie# jnia tá ijuï, #ïë ájöö sí kui, kö# tèi, ora, #aï neî, #ïë isìlei, jm isaï
majyi, nìo#, itatìe#, jm isaï jnia firma kíé# sitá kíä j®
Ngáî jnia sa@ jau ingä¢ në.
Jua në Ásää #nii chií misa kíé# isòö jm kíé# ñìjüö #aï j® jnia ora
#nia# chii.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Abito #nii te#i amkíâ jm kíé# Jé Jeu Jeï#, #ë# #nia# jei neî Majyi isìlei
j® në.
#Ë# sìlei leï kiä 3 s&@ mayo ko#ö ní 9 tà naï.
82
Chinanteco U M3 LA int.indd 82
02/07/12 12:23 p.m.

84. T
Kie kö jéu jau irangᢠkore.
#Ë# juo majyi kíé# isìlei j® në:
a) Juï juo#
ä) Teii
b) #Na£
#Ë# ratìe# neî majyi isilei jm:
a) Jm isaï, itìe#
ä) Jm isaï, itìe# jnia jm isaï chie
b) Jm isaï, jnia jm isaï ajuö seü
Tyíô #ò#...
Kö majyi isa@@ isilei j® ral©@ kore alia# sìlei
la ko#ö kö tá, j® jnia ora isìlei. Ral©@ kö
majyi ingä¢i jau, #nia# ràtöö kö nìo# jnia jau
t&@ kà#a lajö chie kochie tsèi jnia #&@@ lia#.
I#&@@ tìa
#Ei jau në alia# ra ®m.
(Ikojàï)
(Mtsaï#i)
(Ikojàï )
(Mtsaï#i)
Jyimata¢ adõ
¡#Ë# al&@, #liö maï si #yo#ö ajçë #neï.
Tya jau alia# al&@.
¡Lia# ka tsei jnia ila!
Mtsà#ïi #ë# le lanë juo#.
83
Chinanteco U M3 LA int.indd 83
02/07/12 12:23 p.m.

85. #Nie# iteü jau se@ i#le#i lanë.
Omañ~#ï #ë#...
At©@ #&@@ #nia# tõnìë tyàä alia# l&@ at©@ mtsa#ïi
jnia kojàï, lia# ima aràjú#ö lia# il©@ isi #yo#ö,
imakòi jnia ititèi.
Àsia jè#u ilila#ï alia# l©@ at©@ a#e#i irasa@ në, jua
në ral©@ kö jau ityaii ileili ra#éi imtsa#ïi, ikojàï,
jnia imakòi. at©@ #&@@ tõnìë júo# i&@@ në kà#a jö
tyìää alia# l©@ jau jnia makoo at©@ #nia# jñia#
iajé# kö m pi# irasa@ në, ila ma#òo jníâ ityáâ ko
#éitsei kèï irasa@ në.
#Ei tìa jau ityii la.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
At©@ naü chie jm isaï l©@ isa li #aï, laja¢ pa #nië ikß #neï jau chìè, Jé Jeu
Jeï# pa sia#ä.
(Áj™# mkaü)
Àsia jüö jau at©@ kùö, laja¢ pa jìè jnìa kà#a jö lóo ijneî, at©@ #nòo
pèe kùö.
(Áj™™)
84
Chinanteco U M3 LA int.indd 84
02/07/12 12:23 p.m.

86. Tsei jnìa amajau kiä# i tyeï tsei, jà#u àsia li ke#ü jñiä asa¢ aséï kèï átyii
l©@ j®m jö l©@ átyi# kö asa@ iti tséi neî matyi# t©@ sia kö j®.
(Am siä Jé Jeu Jeï#)
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~.
Oaka¢ maèu }@ kachi& jau ityii la.
#Aï jau aka¢ maèu ma a #&@@.
Jáî lijuö tá ikòö i #nia# #}@ tìa.
Anaü laj&@ iasà@ jniä a#ee kië neî kíé# laj&@ ia #&@@.
#Ei i#&@@ në “Ityia jau kíé# a#ya# jnia á#lá#”, neî
Jyimata¢ i&@@, jnia neî wajñiâ kà#a lajö #&@@ tìa.
Iratöö taneî në mà #òo #nëï kà#a jö juo# alia# #&@@.
#Éi tochiö irasa@ në jnia #nië# #ë# jö #nii lei.
#Íe alia# nàï jau #le#e.
Tyí#i la ineî jau irasa@ jnia lia# li#le#e ise@ lia#.
Tyíô #ò#o #ë# saï irasa@, °ö iratöö #aï asa@ jnia #aï ajuo# jau lia#. Ila jö
l&@ tõnìë nࢠga imàlìe #&@@.
Jyimata¢ adõ
•
•
•
•
85
Chinanteco U M3 LA int.indd 85
02/07/12 12:23 p.m.

87. #Ei irasa@ në, jé kore nìo# në jnia #ei jau ira tyia.
Álëë #ëï Gojm juï tá, ma öö s&@ àsia ñî alia# siä jmaï, #ei tio#ï Jé Jeu
Jeï#, ijä atèi jau kíaï chia# ukoi. Álëë mm ikoö atèi jau #aï sia kó ikõï.
Tsei tà#loo majyi la kia#ä pa
#neï ma kìë asa#¢ Álëë jo#ö.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Liö maï ti#mã#ä
péi# kiää.
#Le# jnia ngáî laj&@ iranga¢ tàneî në.
#Aï majyi la¢ si#yei adõ ñï# në.
#Aï tio#ö sa@ majyi në.
Oma asa@ kö majyi lanë.
86
Chinanteco U M3 LA int.indd 86
02/07/12 12:23 p.m.

88. T
Jé jnia #ei kore #ñiö irasa@ në. Jàï #ë# saï ko#ö kö
irasa@ në.
Gojm D. F. kiä kiee s&@ agosto ñ@ 2012.
#Aï neî
I #a@@ jau
Aasaï
Yie# jnia
#ïë
Jau tsei
#Aï Kíé#
C. Manuel Gómez García.
Paa kiä:
Saa@ majyi la jniä jñiä isia#ä tsei iwaka#ä u#yiö tsei
jñia#a siaa jnia sire#ü, jniä tàla ti#mà#a Jödái siää
tsei, Ila pa jua#.
Paa jéu #neï lia# ma kùä Gojm, uo pa ajñiäa sa
ajuö tá ti#màä pa Asé re#ü, a#noi kö tá kië íjuö
#ei jö pi juö tá lia# mà#õï jniä juö jnìë a #èi rapää,
kale#u pa #lìä tíela lanë jua# are#ü at©@ aràta¢ júö
re tá fe#i #liö pí mà #mãï kië, tá tia pa sàï ákàu kà#a
jö la#a kö ikùö sia jnia #neï lia# sà#ï aujy@ ima am#m.
#liö maï yíe ke#ü tsei #neï tio#ö at©@ anië kale#u
ákàu kië ili lia# laj&@ i#nia# júö a#nèï kië ná#i. #liö maï
#nõ#ö #neï tio#ö.
AJÜÖ JAU
Am jo#ö
Jyimata¢ adõ
Álëë Taa Sei
87
Chinanteco U M3 LA int.indd 87
02/07/12 12:23 p.m.

89. Sa@ #ë# le #nia# tõnìë irasa@ tàneî në.
Yie#:
#Aï Kíé#:
Aasaï:
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Aï neî:
I#a@@ jau:
88
Chinanteco U M3 LA int.indd 88
02/07/12 12:23 p.m.

90. Tyíô #ò#...
Majyi isäï: rasa@ jau isäï jä chie iköö jä
asa¢. Ijö l©@ kö ityai jau jeu rasa@ jä sa@ jö
#yei# ijä asa¢, ila jö juï at©@ jä chie #ëï igm#.
Jeu rasa@ në pa lei li tyai jau tio#ï.
Sa@@ kö majyi isaï iköö jä chie atèi jau kia# a#ëï tà
s&@.
Juö kö ko #éitsei i#ëï jä atèi jau kia#ä Gojm o jeu tà s&@. #neï #no#ö liñ~#i
alia# siäï jö sa@@ kö majyi isäï kíé#.
Sa@@ #ë# #nia# chíe neî majyi isäï kia#ä.
#Aï iköö sa#ï majyi isäï në.
#Ë# #no#ö liñî# kíé#chie në.
Jyimata¢ adõ
89
Chinanteco U M3 LA int.indd 89
02/07/12 12:23 p.m.

91. Al&@ sa#ï majyi në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Tàneî irasiöö në sa@@ majyi isäï alia# l&@ jau iasa@@
la ma jìà në.
90
Chinanteco U M3 LA int.indd 90
02/07/12 12:23 p.m.

92. Jé majyi isäï iaju#ö në jé irasa@ tàneî në laj&@
ingä¢ jnia jú#ö ájua në #nia#.
•
•
•
•
•
Majyi isäï kia#ä oratöö yie#.
Oasa#@ kö jau tsei.
Oasa#@ jm aasaï.
#Aï jau tsei rasa@ neî majyi isäï në kië.
#Aï jau ia#a@@ jau ratö neî majyi isäï në kië.
Laj&@ isajöö rasa@, júo# jnia sa@@ ise@ majyi isäï në.
Jyimata¢ adõ
91
Chinanteco U M3 LA int.indd 91
02/07/12 12:23 p.m.

93. Ityìe #èi# irasa@
Wanía#a ko#nää ira #ée Majyi isìlei j® jnia majyi
isäï. Olijua# #ne@ jau alia# l&@ ko#ö kö irasa@ jau.
Majyi isìlei j®
Majyi isäï
Sa@ jnia júa#.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ë# màkéï l&@ majyi në.
Al&@ jnia jáî #nia# la ko#ö kö majyi në.
92
Chinanteco U M3 LA int.indd 92
02/07/12 12:23 p.m.

94. Ile #nia# sa@i.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~
#Nie# néî ásopa l&@ letra laj&@ jáu iratöö tànéï në.
là¢
yìe
ñèï
mää
neî
#là@
#Yíe
#ñeï
#mãã
#neï
a
l
s
m
a
ï
à
t
ï
é
#ñ
t
à
e
d
y
ts
è
j
e
#ñ
b
k
¢
k
l
s
ì
k
m
@
à
#l
ñ
e
e
ñ
ã
î
e
n
#m
ä
ë
s
è
p
n
k
ã
#a
n
e
ï
e
r
#y
ï
ã
#n
e
m
ä
ä
e
í
e
o
a
k
ã
e
o
ï
¢
#n
ö
k
#Y
#n
#y
#a
#m
Jyimata¢ adõ
¢
93
Chinanteco U M3 LA int.indd 93
02/07/12 12:23 p.m.

95. Ró# kore jau í atyìää néï ásopa l©@ letra jò kore
níkin në. Jé alia# ra #ée në.
Jau isa ratöö íkö ( )
Jau isia iratöö (# )
Yìe
#Yíe
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#E# la#ï l©@ màkéï jáu në.
94
Chinanteco U M3 LA int.indd 94
02/07/12 12:23 p.m.

96. Si #lìö jau irasa@ ne jñiä ótèï kíé# àsia #nia# t}@ jéu
ima rasa@ ne jñiä isa#@. Jé alia# ra #ée ne.
#Neï
Yìe
neî
amesa
#liö maï
#Mää
majyi
isa@
tinìë
ákä
sì #à@@
Tä
#yíe
Mää
wà #ࢢ
#là@
#ñeï
në
là¢
are#ü
Jyimata¢ adõ
95
Chinanteco U M3 LA int.indd 95
02/07/12 12:23 p.m.

97. #Éi jau në jnia #nië# #ë# sá ral&@ kore.
1. #Lio maï tyei
Jeï#.
Jé Jeu
kíé
2. Ñî awa jèu ne al&@
tàla wa jèu ajuö #yíe.
#ñeï
Neî
3. Tä
al&@ átài tyia# në.
ñèï
4. Tä
ama# në.
#là@
5.
amesa tyía a#èi në.
Yìe
6.
ná#i Jé Jeu Jeï#.
#yíe
Si#lìö jau në jñiä jau rasa@ kore.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
1. #Lio maï tyei
Jé Jeu Jeï#
2. Ñî awa jèu ne al&@
tàla wa jèu ajuö #yíe.
kíé
#ñeï
neî
3. Tä
al&@ átài tyia# në.
Ñèï
4. Tä
ama# në.
#là@
5.
amesa tyía a#èi në.
Yìe
6.
ná#i Jé Jeu Jeï#.
#Yíe
96
Chinanteco U M3 LA int.indd 96
02/07/12 12:23 p.m.

98. 2
#Nää ira #ée
#Ë# #nii lei
Jyimata¢ adõ
• Jei alia# ra#le# majyi jnia nìo# iratöö
kà#a jö tyí#i #ë# ra#le# neî irasa@.
• Ngä¢ alia# ral©@ kà#a jö liku#i alia#
irasa@.
• Tyí#i #ë# irakië laj&@ jau irasa@
lako#ö jua# iratìe# jnia alia# #nië
irasa@ lia#.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi ira #le alia#
juï kö mää.
• Sa@ neî majyi ira #le alia# juï kö
mää alia# l©@ i #nia# sa@@.
• Jei jnia ju#ï isajö neî majyi ira #le
alia# juï kö mää.
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi ijuï jau
jnia neî majyi ira #le alia# juï kö
mää.
• Tyai #è#i ira #le neî majyi ijuï jau
jnia neî majyi ira #le alia# juï kö
mää.
• Tyí#i at©@ #nia# sa@@ letra la:
#a, #e, #i, #o, #u, a#, e#, i#, o#, u#.
97
Chinanteco U M3 LA int.indd 97
02/07/12 12:23 p.m.

99. Jé kore nìo# iratöö tàneî në.
Pé#i kiä wa jàï neî kà#a
nía# itää isia kà#a jö lá
atomm kia#ä.
Jë bei chíe.
Pna@ alo
tseei matai
álei majeu
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Chíe si
sá#i adõ m
re#ü lia#.
Júa#.
#Aï majyi la¢# tijei tio#ï.
Jáî juö tá majyi në.
#Ë# ra#le# majyi në.
98
Chinanteco U M3 LA int.indd 98
02/07/12 12:23 p.m.

100. #Ei alia# saï majyi në jnia júa# #ë# leili ra#le#
majyi në.
I#na@ alo tseei mata@
álei majeu
Tomaï kiä #ne@ se@ abrei, #na@ tä# #má# alo
t&@
tseei mata@, malìe ko#ö ní kia tò #ie tie#
#a
ní #ñia tà #lo. Tè#e jnìë #neï lajä¢ tio#ö kà
jö #nia# nia lìa#a alo tsei mata@.
Sijñìä jnìë, në niä kíä tio#ö
Ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
Jé alia# saï majyi në jö jua#a #ë# la¢ ra#le# majyi ijuï jau.
Jyimata¢ adõ
99
Chinanteco U M3 LA int.indd 99
02/07/12 12:23 p.m.

101. Atyàä ra#le# inë.
#Ei ise@ majyi ijuï jau në.
Kie kö jéu jau irangᢠkore.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Jau iratöö majyi ijuï jau në l©@.
a) #Liö jnia jè#u
ä) Kale#u jnia tsei
b) Kale#u jnia jè#u
#Ë# ra ®m irasa@ në:
a) Te#i chie sì je atomm.
ä) Ja#ï atomm.
b) Kà#a sì lìa chie atomm ita#ä #má#.
Sa@ #ë# raki#ë jau në:
Lajäng chie.
100
Chinanteco U M3 LA int.indd 100
02/07/12 12:23 p.m.

102. Lìà tá la ta#ä #má#.
T
Ma dyà jau irasa@ në jñia jau ratöö tà je#u në.
Koralìè jau neî majyi juï jau ratöö:
a) Laj&@ itìe#
ä) Jm isaï ilei
b) I#a@@ jau
Iato#o majyi ijuï jau ratöö:
a) Laj&@ itìe#
ä) Jm isaï ilei
b) I#a@@ jau
Laj&@ isa@ neî majyi ijuï jau ratöö
a) Laj&@ itìe#
ä) Jm isaï ilei
b) I#a@@ jau
Tyíô #ò#...
Jyimata¢ adõ
Majyi ijuï jau në juö jau kà#a chie li ku#i
laj&@ ityai #má#. Irasa@ në l©@ jau itsei jnia
kale#u.
101
Chinanteco U M3 LA int.indd 101
02/07/12 12:23 p.m.

103. I#&@@ tìa
#Ei jnia júo# jau në alia# ra ®m.
Sama ata#a pída na#i, majuö pa jà# nài jau inài.
Lࢢ jä chie tse¢.
Jua në ñª#ï kö jeu #là@, #nië kö jeu itsei ne¢.
Ojuo# áda #neï tá tio#ö.
Koralìè #ïë ata¢ jnìë ñ@@ la.
#Liö maï si#yo#ö jèï jnia tio#ï.
(Jau #{¢)
(Isakuö)
(Jau #{¢)
(Isakuö )
(Jau #{¢)
(Isakuö)
Júö# jnia #le# jau lia# marà #le# në la tä lìteü naï.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Omañ~#ï #ë#...
Lako#ö jä chie #&@@ màkeï pa #&@@, ájua në
alia# lࢠawanaü tio#ö. #liö pa naï sia li#&@@,
jua në lࢠjma# sima#i pé#i jnia ojma#a adõ
tio#ö, oku#u jnia oàsia isi#&@@, ot&@ tsèi jnia
oàsia. Jöpa at©@ #éí #nia# jée kore alia# là¢
chie atinaü tio#ö, kà#a jö níá# alia# #éí, jua në
to#ö síku#o at©@ #&@@, jnia o lako#ö jè#ë chie
atinaü isi#&@@ kà#a jö liñ~#i o wanaüi.
#Nia# pali ñ@@ isi#&@@, #ë# #&@@ kà#a jö ngã¢
iköö chie anaüu #ë# si #&@@.
102
Chinanteco U M3 LA int.indd 102
02/07/12 12:23 p.m.

104. Kore naï ira #le# tàneî në jnia #ei tìa.
Akua jñia ájè#e
Ma awajèu j®, jä a #ya# pá makùa
ama#a itìè#liö a#mä. #Ei malࢠRé kíä
lajä¢ ja#a atio#ö ma#a jö.
Kö jm, a #ya# Ré #aï awa#à@ wàjèï lajä¢
añï# ré#üi atio#ö ma#a, jö ma a#a@@ oö
chie asa#ä ja# kí#i. lako#ö jua# imaneî
tsèi pa a#ya# #aï, aloï sa angä¢ chie kí#i.
Maangë¢ lajeu ratyii, adyàï kö a#ma#
jö akiöï #uo, lamajö pa anoï jö angë¢
lajeu ratyii lia# la iatyaï jàu# kíé#…
Aasa@: Gerónimo Ricardo Can Tec
Jyimata¢ adõ
103
Chinanteco U M3 LA int.indd 103
02/07/12 12:23 p.m.

105. Tyia jau jñia# chie aanaü ia#e#i në.
#Ë# rajua# irasa@ në.
#Aï kíé# #le#i.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~.
Oaràgä¢ ira #le# lako#ö kö #nää irasa@.
Jë (
)
Àsia (
)
Arà jè#u ikõö #lé# lako#ö kö #nää irasa@ në.
Jë (
)
Àsia (
)
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ei i#&@@ në A#ya# lïö jnia áleu neî, Jyimata¢ i#&@@
jnia neî wajñiá kà#a lajö #&@@ tìa.
Iratöö taneî në mà #òo #nëï kà#a jö juo# alia# #&@@:
• #Éi tochiö irasa@ në jnia #nië# #ë# jö #nii lei.
• #Íe alia# nàï jau #le#e.
• Tyí#i jau koralìe jnia t&@ teu, jö júo# alia# ikö ise@ li #le#e jau në, tõnìë
pa si#e kale#u mama# kà#a jçë chie atinaü tio#ö, yoo wayie #a¢¢ jeeu
isi#&@@ në.
• Tyiö #ò# #ë# saï irasa@, üö iratöö #aï asa@ jnia #aï ajuo# jau lia#. Ila jö l©@
tõnìë nࢠga imàlìe #&@@.
104
Chinanteco U M3 LA int.indd 104
02/07/12 12:23 p.m.

106. #Ei irasa@ në, jé kore nìo# në jnia #ei jau
ira tyia.
Ámarisol siä jä apéi# ñï# jõï asì #ei #ne@ ñ@@ jö #nii juï kö jm imàjnìai
ajõõ #ei #nii juï áj™# mkaü kíe tàla jñio# atëë kíaï atio#ö Gojm, añï# ré#üi
aràkm i lama nge¢ #ñiai jö #nii ngçï a#aï tio#ö mää ita¢ kíé#Jé Jeu Jeï#
ke#ui áj™# mkaü #ei àsia ñi¢ #ë# to#ï jò# áj™# në jö ngöï jàu# kíé# jmaï wà
mm i ià #òo jmaï kí#i.
Paa. Olijè#uu jnia alia#
juï ájm# mkaü.
Jyimata¢ adõ
Jë pé#i kiää o kia#ä
#ë# tìë jyi.
105
Chinanteco U M3 LA int.indd 105
02/07/12 12:23 p.m.

107. Jëë apa #le#…
Sa@@.
Júa# jnia ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Aï tiö# sa@ lia# il&@ irasa@ në.
Alia# saï irasa@ në.
Oma asa@@ kö irasa@ lanë.
106
Chinanteco U M3 LA int.indd 106
02/07/12 12:23 p.m.

108. T
Jé jnia #ei irasa@ në. Jnáí kö mnil&@ alia# saï ko#ö
kö irasa@ në.
JYI I#EI ALIA# JUÏ MÄÄ
ITÌE#
1. A#mä#
2. Mj™#
3. Mjyéi jmm
4. M#aü
5. Mjyéi jõ# yeï
6. Áma #nã¢
7. 疢
8. Áuüö
ALIA# JUÏ ÚJ™ MKAÜ
1. Kore jàjöï a#mä#.
2. Tyai kosïä akú, jé akú jö roi mkaü, jö tiai jyi.
3. Mj™#, áma#nä¢, mjyéijõ# yeï, m#aü, jnia mjyéi
jmm #ui jnia o tei lia#.
4. Jò# akúa# roi ia#ui jö, roi áuüö, áñ¢ y jö roi
ikale#u újm kà#a kö sa#ñeï új™.
5. At©@ matyei kore mkaü jö kòï kö m mkaü jeu
a#mä ka#u, jö to#ï jò# akúa#, kojua# mkaü pali
tyei új™ at&@ ma ajää jö t㢠a#mä# to#ï ikö m
mkaü lia# kà#a jö koo a#mä#.
Sa@ neî jeu në #ë# ra#le# lako#ö kö tèï irasa@ në.
Itìe#:
Jyimata¢ adõ
107
Chinanteco U M3 LA int.indd 107
02/07/12 12:23 p.m.

109. Alia# juï áj™# mkaü:
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Tyíô #ò#...
Kö majyi ira #le alia# juï mää l©@ kö ira #ée,
kíe ra#le# alia# #nië sìlei, alia# juï kö i#nii juï
kà#a sì #ࢠkore. Ira #ée në ratöö #ë# #éí i
#nia# sì lei, kö irasa@ alia# #nia# lei jnia kachìè
#le#i #ë# jö sa #nia# sì lei lia# kà#a jö sì #à@@
re ijuï.
108
Chinanteco U M3 LA int.indd 108
02/07/12 12:23 p.m.

110. Sa@@ kö majyi ira #le alia# juï mää.
Ámiriam ràñî iju#ö mää jmä, jö #nii sìjèï #neï kà#a sì mm i kó majyi ira #le
alia# juï kö mää, #neï àsia jë#ë, àsia sia jm kia#ä i#è#e #ei, tsei pí sa@@ kö
majyi kà#a jö at©@ tyii kö iku#o pa #neï ikoï.
Sa@@ jma# jau ityeï #nia# ichiee neî majyi ira #le
alia# juï kö mää., ingä¢ tàneî në mà #òo nëi:
Alia# saï majyi ira #le alia# juö kö mää.
#Ë# jö tìe# jnia ako#ö lia#.
Jyimata¢ adõ
109
Chinanteco U M3 LA int.indd 109
02/07/12 12:23 p.m.

111. Alia# juï.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Aï kolái# tsei ku#o kà#a jö sì #à@@ kore.
110
Chinanteco U M3 LA int.indd 110
02/07/12 12:23 p.m.

112. Lia#a jau rasa@ lama jìà në sa@@ kö majyi ira #le#
alia# juö kö mää iku#o iköö Ámiriam.
Jyimata¢ adõ
111
Chinanteco U M3 LA int.indd 111
02/07/12 12:23 p.m.

113. m iköö jä ajñia#a màta¢ wa #éi majyi ira #le# alia#
juö mää kia#ä jö ng㢠#neï ira #le# tàneî në:
Oratöö jm isaï majyi ira #le# alia# juö mää kia#ä.
Oatìë laj&@ itìe#.
Ongä¢ ada chie ira #le# alia# juï.
Oàsia jè#uu lingä¢ kolái# tsei iatìë në.
Orasa@ ada kore jau në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Sa@ ise@ jyi i#éi alia# juï mää në ájua në sa ral©@ re
jnia o ájua në ajñia# màta¢ akui kö kolá#i tsei alia#
#nia# ju#ö.
112
Chinanteco U M3 LA int.indd 112
02/07/12 12:23 p.m.

114. Ityìe #èi# irasa@
Wanía#a ko#nää ira #ée majyi ijuï jau jnia majyi
ira #le alia# juï kö mää. Olijua# #ne@ jau alia# l©@
ko#ö kö irasa@ jau.
Majyi ijuï jau
Majyi ira #le alia# juï kö mää
Jyimata¢ adõ
113
Chinanteco U M3 LA int.indd 113
02/07/12 12:23 p.m.

115. Sa@ jnia júa#.
#Ë# màkeeï l©@ majyi në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Al&@ jnia jáî #nia# la ko#ö kö majyi në.
Ile #nia# sa@i.
114
Chinanteco U M3 LA int.indd 114
02/07/12 12:23 p.m.

116. Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~
Jé kore letra irasa@ paï á#ëï lia# në.
Ja#
#a@@
jàu#
#èi jyi
#ò #nèï
a#yie#
#ée síkuo
nài#
áma#
#aüö
añï#
jó#
#éï
atiö#
chie tiö#
#íe#
kíé#
#éi
si#yio#
reü#
#íé j®
sireü#
péi#
#ùo
aki#
Ngáî laj&@ ingä¢.
#Ë# màkéï l&@ majyi në.
Jnáî kö jeu kore nikïn laj&@ jau i#le#i tìa nài# ga
í#yía kö jau jnia kö mnil&@ laj&@ jau i#ní#ä át&@ ato#
jau #le#e.
#a@@
jàu#
#èi jyi
#ò #nèï
a#yie#
#ée síkuo
nài#
áma#
#aüö
añï#
jó#
#éï
atiö#
chie tiö#
#íe#
kíé#
#éi
si#yio#
reü#
#íé j®
sireü#
péi#
#ùo
aki#
Jyimata¢ adõ
ja#
115
Chinanteco U M3 LA int.indd 115
02/07/12 12:23 p.m.

117. #Nië# jau sé&@ il&@ lia# íl©@ ima amatä¢#¢ në jnia sá@
jò# ínikin ratöö ínë.
Jau iratöö tàneî në tìë kö a#mä pí# í#nia#.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
éï
aüö
Pé
i
nà
i
íé
ùo
a@@
añï
jà
j
u
a
116
Chinanteco U M3 LA int.indd 116
02/07/12 12:23 p.m.

118. 3
#Nää ira #ée
#Ë# #nii lei
Jyimata¢ adõ
• #<@@ alia# saï jnia kà#a jö tyí#i ira
#le# neî majyi kuo t&@ ™™.
• Ngä¢ alia# ral&@ kà#a jö liku#i
alia# rasa@.
• #No#i laj&@ il&@ jnia liku#i #ë# tá
juö irasa@.
• Tyí#i jau isìsa@ neî majyi ijuï at&@
sia kö ilai.
• Sa@ neî majyi ijuï at&@ sia kö ilai
alia# l&@ i #nia# sa@@.
• Jei jnia ju#ï isajö neî majyi ijuï
at&@ sia kö ilai.
• Tyí#i jau ira #le# neî majyi kuo
t&@ ™™ jnia neî majyi ijuï at&@
sia kö ilai.
• Tyí#i jau ira #le# neî Majyi kuo
t&@ ™™ jnia neî majyi ijuï at&@
sia kö ilai.
• Tyai #è#i ira #le# neî majyi ikuo
t&@ ™™ jnia neî majyi ijuï at&@
sia kö ilai.
• Tyí#i at©@ #nia# sa@@ letra la: aa,
ee, ii, oo, uu/a#a, e#e, i#i, o#o,
u#u.
117
Chinanteco U M3 LA int.indd 117
02/07/12 12:23 p.m.

119. Jé kore nìo# iratöö tàneî në jnia #ei jau ira tyia.
Ila pa majyi ikíé# ™™ yoo
wayie kò#ö #ò# iku#o apé# m
në ™™ ora ké#.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
La irasa@ në
pa je#e.
Tsei pa, àsia wa#ei
tsei juo#.
Ti#ma#ä.
Júa#.
#Aï majyi si#yei adõ m në.
#Ë# tá tsei majyi në.
#Aï juö majyi në.
118
Chinanteco U M3 LA int.indd 118
02/07/12 12:23 p.m.

120. #Nië neî á°ö majyi juo# në majyi ikuo t&@ ™™, #ei
#ë# saï jnia nìo# ratöö lia# jö jua#a.
NEÏ TÁ KÍE# MM
IKUI KUTA> KA#A SÏÄI ITSEI JO ÑIJEU
IJUÏ #E#I JOO ÑIJEU KA#A TIO#Ö CHIE KÖ ITSEI
MAJYI KÍE# T<> MM KO RALIE
KÖ ISE#I JA#U KÍE# T<> MM:
JM ISAÏ T<> MM:
JM ISAÏ ACHÍE:
Ñ> #ËÏ:
C.S.R. 2 NB. USILA
MPSS ÁSIT<> MM ÁPALOMA. MATE> R.
ÁBETSA ANGEL CONTRERAS
4 ÑÎ
SEGURO
POPULAR
OPORTUNIDADES
SSO
#Ë# LÄ>: EDA SIN DESHIDRATACIÓN
ÜÖ:
YIE#
08
08
11
JM
S<>
ÑÎ
JM ISAÏ MM
TRIMETROPRIN- SULFAMETAXAZOL
ÁJA#
AMM I
KLABE
ALIA# #NIA# JUÏ
#A@@ 3 ML. MaKO#Ö JÑIÄ ORA TÁLA 7 JM
AJA#
AKUI
JM ISAÏ MM
JM ISAÏ MM PARACETAMOL GOTAS
ÁJA#
AMM I
KLABE
ALIA# #NIA# JUÏ
ALIA# #NIA# JUÏ #A>> 2 GOTERO MaKO#Ö 6 ORA TÁLA 3 JM.
AJA#
AKUI
JM ISAÏ MM
ÁJA#
AMM I
KLABE
ALIA# #NIA# JUÏ
FIRMA KÍE# T<> mm
Ja#U I#NA#> mm
ÜÖ:
842802
JM ISAÏ JNIA FIRMA KÍE# AAKU#O mm
JUÖ KÖ ITSEI #o# WAKIA#Ä mm LA TÁ LA TeI 72 ORAS. AT<> A#YIÄ ILA.
Jyimata¢ adõ
FIRMA KÍE# AA#YEI
AJA#
AKUI
119
Chinanteco U M3 LA int.indd 119
02/07/12 12:23 p.m.

121. Ngáî laj&@ ingä¢ tàneî në.
#Aï ko #éitsei ju#ö at&@ ajé#e kö nìo# lia# ratöö nëi majyi kuo t&@
™™ në.
Aja# #nää ral©@ neî majyi në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ë# la¢ rakië# nìo# ititöö neî majyi ikuo t&@ ™™ në.
#Ei ise@ “Majyi kuo t&@ ™™” në jö ngä¢ #ë#
rangä¢ inë.
#Ë# jau li tyà#ä lako#ö kö #nàä në.
120
Chinanteco U M3 LA int.indd 120
02/07/12 12:23 p.m.

122. T
Tìë 1-13 alia# ral&@ majyi kuo t&@ ™™.
(
(
(
(
(
(
(
) Koralìè matyi
) Nìo#
) Üö
) Alia# juï
) Jm isaï t&@ ™™
) Yie#
) Ira #le# kíé# kuo ™™
(
(
(
(
(
(
) Firma kíé# t&@ ™™
) Ira #le# kíé# jàu# kíé# t&@ ™™
) Alia# #nia# juï Sugerencias
) #Ë# lã¢
) Jm isaï ™™
) Jm isaï achí#e
Sa@@ (I) laj&@ ichìè, (J) laj&@ jau ta jau imakà#¢
majyi ikuo t&@ ™™ në:
Imachìì
I
J
Koralìè #nää neî majyi kuo t&@ ™™ në chíe
firma kíé# t&@ ™™.
Koralìè #nää ra#le# laj&@ jm isaï t&@ ™™ jnia ikíé#
achí#e.
Iato# #nää ra#le# iku#i ™™ jñia firma kíé# akuo ™™.
Jyimata¢ adõ
T&@ teü #nää neî majyi kuo t&@ ™™ ra#le# jm isaï
™™ aja# kui jnia ora i#a¢@.
121
Chinanteco U M3 LA int.indd 121
02/07/12 12:23 p.m.

123. Kie kö jéu jau irangᢠkore.
#Ë# juö majyi ikuo t&@ ™™:
a) #Ei i
ä) Mm i
b) Juï juo#
Ira #le# neî majyi kuo t&@ ™™ në kíé#.
a) Jä chie
ä) Oö chie
b) Öö chie
Tyíô #ò#...
Majyi kuo t&@ ™™ l&@ kö ijuö #èì iasa@ t&@
™™ kà#a jö achí#e #yi#e kö jnia o #liö ™™,
ira #le# kale#u #ë# lࢠachí#e ko#ö jua# iaje t&@
™™ kí#i, jñia ra#le# alia# #na¢ ™™ kà#a jö lài
tsèi achí#e.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
I#&@@ tìa
#Ei jau ratöö inë alia# l©@ i mm i.
Asia atyìà i jnia. (Saja¢tsèi)
Alia# sia#ä. (Si #yo#i)
Në maja ajno tio#ö. (Saja¢tsèi)
Maja áj™. ( Si #yo#i)
#Nie# jau s&@ jö juo# latä lìteü naï në.
122
Chinanteco U M3 LA int.indd 122
02/07/12 12:23 p.m.

124. Omañ~#ï #ë#...
I#&@@ tìa, #nia# tõnìë #àï #òi lia# ra#le#, kà#a jö
lingä¢ chie i#&@@.
Jua në rée #&@@ jau iratyia në, al&@ lia# ratyia,
#le#i kore i #nia# jnia chíe alia# tisa@, lajang
chie pa lingä¢ i#&@@.
#Ei tìa jau irasa@ tàneî në.
Nàï imalíé# juö iratöö tàneî në:
#Ei tochiö jnia #°#ö tio#ö. Jé kore #ë# ra#le# jnia alia# jö l&@ raki#ë. Jú#ö
irasa@ në jnia neî ujñíâ kà#a jö #&@@ tìa.
Jä apéi# jõõ ré
(Á#nàa: iaja#ï átsai kíä ma#)
Jyimata¢ adõ
Átsai kíä ma# sà@ jä chie pí#. Jma#
imtsàï pee siä: jmà# ási#yie jnia añï#
tio#ö jma#i jniä. Konaï pa jniä laja¢
ási#yie jnia añï# konaï pa jniai tio#ï
lia#. Jö pal&@, ma aasikìä tseei siä.
Ájua në #neï tìä ikale#u alia# là¢,
™ku kië lei isi #yo#ö jnia tsei lia#.
123
Chinanteco U M3 LA int.indd 123
02/07/12 12:23 p.m.

125. Likuu alia# #àï nge¢ a#nie# kö inéï. Ikia#a #neï, lei li jáu isi#èï;
lei la il&@ kö seü. Jnia, oje#e jé rakia irajnia ám kíé# ájeu
kíé# a#èi ñî# jno, jniä àsia a#èi ñî# ke#u# ám jno àsia kië, jé
jno àsia #nia# ikòõ. ¡#liö maï chi#ö tsèi!
Átyi#i jnia la ijnia ákàu níë. Ájua në #neï tìä ikale#u alia# là¢,
¡#liö maï tsei lei! Jé ijnia ám kíé# a#èi ñ~# në lei li tyìö tsei
átyi# ijnia la ijnia ákàu níë në, jnia #liö maï si#yo#ö lei at&@
anaü tyii i#éí jé atõõ në…
Antoine de Saint-Exupéry. El Principito, México, Editores Mexicanos Unidos,
1996, pp. 74-75.
Tyia jau jñia# chie aanaü ia#e#i në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ë# rajua# irasa@ në.
#Aï tiö# tyiai jau kíé#.
Alia# la¢ tie# iratyia në.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~.
Aràngä¢ #ë# rajua# lako#ö kö irasa@ në.
Jë (
)
Àsia (
)
Aràjè#u ikòö #}~ komei# jau irasa@ inë.
Jë (
)
Àsia (
)
124
Chinanteco U M3 LA int.indd 124
02/07/12 12:23 p.m.

126. #E i#&@@ në Átsai jnia áüö, neî Jyimata¢ i#&@@ kia#a
jnia neî wajñíá kà#a lajö #&@@ tìa. Ira #le# tàneî në
mà#ò# iko#ö kà#a lajö juo# i#e@@:
Éi tochiö irasa@ në jnia #nië# #ë# jö #nii lei.
#Íe alia# nàï jau #le#e.
#Nia# likm#m alia# nàï jau ityeï paï inë jö mà#ò# #neï kà#a jö nàï re i#&@@.
Tyiö #ò# #ë# saï irasa@, üö iratöö #aï asa@ jnia #aï ajuo# jau lia#. Ila jö
l©@ tõnìë nࢠga imàlìe #&@@.
#Ei irasa@ në, jé
kore nìo# në jnia
#ei jau ira tyia.
#Liö maï t&@
tsei #uo në
láá pee.
Tä tsei, chié jàu# jö kà#a lei kö majyi
isia ialai jnia ia#na#¢ kà#a jö sa li siâ
wajáí tsei tà ka¢¢.
Jyimata¢ adõ
Adõ Erik Utoo Nèü arà siaï
kö wajáî tsei jö #ni#i #na¢¢
#uo kíé#irakia Ma# Sije#i Sä
Lèi Jé Jeu Jeï# yíe tèi jòò
Maló, #nii #na¢¢ iköö adõ
Abé Se¢¢ Seii, kà#a jö tio#ï
wajáï tsei isiaï, kà#a jö ka¢¢
ia#na¢¢ jö #nia# juï kö majyi
iratöö firma kí#i.
Ila pajö #uo
i#na¢¢ jé ájua
në #no#ö.
125
Chinanteco U M3 LA int.indd 125
02/07/12 12:23 p.m.

127. Sa@@.
#Ée jm isaï
tí#yìä kà#a jö
sá@ ila.
Júa# jnia ngáî ingä¢ tà neî në.
#E# la¢ silei neî nìo# në.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
#Ë# la¢ si sa@ adõ ñï# në neî majyi.
Al&@ juï majyi lanë.
Oma asa@@ kö majyi lanë.
126
Chinanteco U M3 LA int.indd 126
02/07/12 12:23 p.m.

128. T
#E i#&@@ në Átsai jnia áüö, neî Jyimata¢ i#&@@ kia#a
jnia neî wajñíá kà#a lajö #&@@ tìa.
Jé jnia #ei irasa@ në.
MAJYI ISIA IALAI JNIA IA#NA#fl
Jeu Ma# Sije#i itàï Jé Jeu Jeïn yá tèi Maló, Ñijeu, ní 10:00
ora jm 23 s&@ febrero ñ@ 2012 si lei majyi ilai jnia i#na@ kö
#uo iköö adõñ@# Erick Pantoja Manuel jnia adõm Isabel
Jacinto Isidro lìwäï tio#ï siaï Ma# Sije#i jò kíe# adõñ@# Erick
Pantoja Manuel a#na¢i kale#u #uo kíe# i#yiö tsèi #ñiaï $800.00
(JÑIÄ ÑIÄLO IKÀU 00/100 M.N.) konë a#ye#i si#yo#i jnia
konë tèi ia#na¢:
Tà ñéï tèi: 25 #èi
Tà jia #yie tèi: 14 #èi
Tà tyä #yie tèi: 30 #èi
Tà kiä tèi: 20 #èi
Al&@ majyi isia ialai jnia ia#na#¢ la jeu Ma# Sije#i, Jé Jeu Jeïn
Maló Ñijeu, 23 s&@ febrero ñ@ 2012.
Aa#na#¢
Aala
Atèi neï tio#ö
C. Sergio Palacios Agustín C. Mario Pedro Santiago
Jyimata¢ adõ
Erick Pantoja Manuel Isabel Jacinto Isidro
127
Chinanteco U M3 LA int.indd 127
02/07/12 12:23 p.m.

129. Jnia ma dyã tà neî në alia# li sì sa@ kore majyi në.
Koralìe neî majyi isía ialái jnia ia#na#¢ në rat öö:
a) Jm isaï majyi në.
ä) Jm isaï jnia firma kíé# aa#na¢¢ jnia aala.
b) Jm isaï atèi neî tio#ö.
Tà iato# kö majyi isía ialái jnia ia#na#¢ rat öö:
a) Iratìe#
ä) Jm isaï jnia firma kíé# aa#na#¢, aala jnia atèi neî tiö#
b) Jm isaï majyi në.
Neî majyi isía ialái jnia ia#na#¢ rat ìe#:
a) Jm isaï aa#na#¢, atio#ö u#ñiö#, jm isaï aala jnia ako#ö aka¢.
ä) Ako#ö aka¢, firma kíé# aa#na#¢.
b) Jm isaï jnia firma kíé# aa#na#¢ jnia tio#ö u#ñiö#.
Tyíô #ò#...
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Kö majyi isía ialái jnia ia#na#¢ l&@ kö majyi ijuö öö
chie kö jòò kíé# (a#na#¢) il©@ i #nia# ku#ii kö ia#na#¢
(ala) #nia# mà #mãï, ákàu jnia #ë# ikö iratöö.
Sa@@ kö majyi isía ialái jnia ia#na#¢. Jé iratöö tàneî
në jö sa@@.
Se@ awajèu në adõ Sé Éú Contreras asiä Gojm arà #nii kuai Sä Lèi Jé
Jeu Jeï#, #ei àsia tä¢ kí#i nge¢ ja jeu matà¢.
128
Chinanteco U M3 LA int.indd 128
02/07/12 12:23 p.m.

130. Kö jm Asé Éú atyii jàu# kia#ä jö asà@@ #neï i#nii #n࣠jä akùàj&@# kíaï a#ëï
jò# a#a kia#ä.
Sa@ alia# #nia# sì sa@ neî majyi isía ialái jnia ia#na#¢
kia#ä.
Jm isaï a#n࣠akùàj©@#.
Jm isaï atèi neî tiö#.
#Ïë jnia yie# ial&@ majyi isía ialái jnia ia#na#¢.
#Ë# #na¢¢.
Jyimata¢ adõ
Ako#ö kèï.
129
Chinanteco U M3 LA int.indd 129
02/07/12 12:23 p.m.

131. ‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Lia# ma aralìe irasa@ në sa@@ kö majyi isia ialai jnia
ia#na#¢ iku#oo iköö Asé Éú Contreras.
Ájua në #nia#, jú#ö irasa@ në jé alia# ramm tàneî në.
Majyi isía ialái jnia ia#na#¢ ratöö j® isaï atèi neî tiö#.
#Ë# awà #na#¢ jnia o alai.
#Aï laa.
130
Chinanteco U M3 LA int.indd 130
02/07/12 12:23 p.m.

132. Jáî al&@ majyi isía ialái jnia ia#na#¢ në.
#Aï tiö# juö firma neî majyi isía ialái jnia ia#na#¢ në.
m iköö ajñia#a màta¢ në wa jei ira #le# tàneî në.
Alia# rasa@ në ol©@ ada kore.
Oaràsia jau isa rasa@ kore.
La ma aralìè oasa@@ jñiaa letra pá.
Tà iato# ko#ö kö tèï në oatìë ám pí#.
Sa@ ise@ majyi isía ialái jnia ia#na#¢, ájua në sa jöö
rasa@ jnia o ájua në ajñia# màta¢ akui kö kolá#i
tsei alia# ju#ö.
Jyimata¢ adõ
131
Chinanteco U M3 LA int.indd 131
02/07/12 12:23 p.m.

133. Ityìe #èi# irasa@
Wanía#a ko #nää ira #ée majyi kuo t&@ ™™ jnia
Majyi isía ialái jnia ia#na#¢. Olijua# #ne@ jau alia# l©@
ko#ö kö irasa@ jau.
Majyi kuo t&@ ™™
Majyi isía ialái jnia ia#na#¢
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Sa@ jnia júa#
#Ë# màkéï l©@ majyi në.
Al&@ jnia jáî #nia# la ko#ö kö majyi në.
132
Chinanteco U M3 LA int.indd 132
02/07/12 12:23 p.m.

134. Ile #nia# sa@i.
Juö ko #éitsei neî kíé# ì#&@~
Jé, #éi laj&@ jau jnia ngáî laj&@ ingä¢.
alóo
ukòo
álòo
Jyimata¢ adõ
àasia#
133
Chinanteco U M3 LA int.indd 133
02/07/12 12:23 p.m.

135. átaa
#èe
Át©@ #le#e, o wakä#ä kuo kachìe jau.
Jnáî kö jeu kore nikïn íwakäï kuo jau at©@ #le#i.
alóo
ukòo
álòo
átaa
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
àasia#
#èe
#Éi laj&@ jau në jnia ngáî laj&@ ingä¢.
ataa
tiaa
loo
aaii
isiee
akuua
134
Chinanteco U M3 LA int.indd 134
02/07/12 12:23 p.m.

136. Jau ima rà#é#i në #ë# atyì#ä màkéï l©@.
Jau iratöö jòo tà chíé në tìë neî jeu i#nia# chíee.
ake#ui jé ku.
në.
Tä tsei jnìä
Tä pá
alóo
loo
.
àasia#
#àï.
At&@ juo# j® júó tä
Tyìe alää ne#ï jä
Tä
.
jö kùaa pí në àràsiä.
tiia
ataa
ukòo
#Éi laj&@ jau në jnia júö# jáî# sajöö rasa@.
álòò
álóó
áaíí
isieé
eé
Jyimata¢ adõ
átáa
135
Chinanteco U M3 LA int.indd 135
02/07/12 12:23 p.m.

137. Kö iköï jau chìe
Wa níá# ikö# is&@
Kie kö jéu jau irangᢠkore alia# t&@ la ko#ö kö
iranga¢ në.
L&@ kö jau isia kö i #na¢, ikö chie, l©@ kö jau t}@ jnia sajèu#.
a)
ä)
b)
ch)
Majyi kíé# t&@ ™™
Majyi ijuï jau
Majyi isäï
Majyi isía ialái jnia ia#na#¢
L©@ kö jau isäï jä chie iköö jä asa¢. Ityíái jau jeu rasa@, at©@ chie tio#ï
igm# tio#ï. Ilala pa lei li tyiai jau tio#ï jeu rasa@ la.
a)
ä)
b)
ch)
Majyi isäï
Majyi ijuï jau
Majyi isìlei j®
majyi ijuï jau
L©@ kö ijuö #è#i isa@ t&@ ™™ kà#a jö li #lia# ™™ kíé# achí#é.
a)
ä)
b)
ch)
Majyi kuo t&@ ™™
Majyi ijuï jau
Majyi kuo t&@ ™™
Majyi isía ialái jnia ia#na#¢
136
Chinanteco U M3 LA int.indd 136
02/07/12 12:23 p.m.

138. L©@ kö ityíí jau re kö jò, il©@ i#naï iku#i jnia íköjò #nia# mà #màï kö #má#,
ákàu jnia o #ë# ikö ise@.
a)
ä)
b)
ch)
Majyi kuo t&@ ™™
Majyi isäï
Majyi isìlei j®
Majyi isía ialái jnia ia#na#¢
L©@ kö irasa@ komeï# tìe# nìo# jnia ral©@ ratìe# kore, #liö #nä ra #le#, #aï jm
jnia ora juï lako# kö isìlei.
a)
ä)
b)
ch)
Majyi isìlei j®
Majyi isía ialái jnia ia#na#¢
Majyi ijuï jau
Majyi isäï
L©@ kö ira #ée alia# lei kà#a jö sì #àng #ë# #níi juï.
a)
ä)
b)
ch)
Majyi kuo t&@ ™™
Majyi ira #le alia# juï kö mää
Majyi isìlei j®
Majyi ijuï jau
#Ei ira #le# tàneî në.
Juö kö ko #eitsei i #nia# jèu# añï# (am) reü# akùa tàs&@ jò Gojm la, ia kùa
#löö sí kíáï jm lái #uo i#na¢ areü#.
Nài# ga isá#@ majyii isäï jau, kie kö jéu jau i #nia# chíé tõnìë neî majyi
isäï jau.
137
Chinanteco U M3 LA int.indd 137
02/07/12 12:23 p.m.

139. Yie# jnia #ïë
#aï kíé#
Jau tsei
üö
jm isaï sitá
laj&@ ikíé# chie #ñiä
i #ee
jm isaï jnia
itìe#
firma
i #a@@ jau
Sa@@ majyi isäï jau.
138
Chinanteco U M3 LA int.indd 138
02/07/12 12:23 p.m.

140. Notas
Jyimata¢ adõ
139
Chinanteco U M3 LA int.indd 139
02/07/12 12:23 p.m.

141. ‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Notas
140
Chinanteco U M3 LA int.indd 140
02/07/12 12:23 p.m.

142. Notas
Jyimata¢ adõ
141
Chinanteco U M3 LA int.indd 141
02/07/12 12:23 p.m.

143. ‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Notas
142
Chinanteco U M3 LA int.indd 142
02/07/12 12:23 p.m.

144. Chinanteco U M3 LA int.indd 143
02/07/12 12:23 p.m.
Itids&í# kiadsà kö# laníí
#Nang 2
Jmaïdsà
• Jai# kur@ e ne músi l@a já töö makë ní j}g kia# lak&ng #nang.
• Jai# e r@ju# j}g titöö já makajmodsa tá kia# lak&ng #nang si já töö
j}g
• Kal@kuë# al@e@#, at&# e l@a kuín jma#dsa tá j}g töö ní #nang ja r@s&n .
RFE o CURP
Itids&í# kiadsà já matâg
• Kal@kuë# lal@a lak&ng ne j}g a ja jma#dsa tá, jula ja töö kudsû# j}
g, signo kia# punto kiä# ala# s&ndsa j}g i #niudsa ju&#.
E jmáï
Jmáïdsa kiä# firma kia# dsa e si
#E#dsa dsa #l@a# j}g jmeï
E jmáï
• Jai# ala# kas&ndsa kur@ j}g töö #nang ja r@s&n makajai#.
Jmáïdsa kiä# firma kia# dsa e si
Jmojne j}g i kakâ# kur@ #nang laa
• Jai# ala# l@a s&ndsa j}g kiä# j}g jmeï imakajai# töö #nang.
• Kal@kuë# ala# #niu# s&ndsa si kiä# j}g jmeï ní si já töö j}g
madyio.
Jmojne j}g i kakâ# kur@ #nang laa
• Kal@kuë# e l@a chikiëê jmáï #@&dsa tij talajmodsa j&g e riju# já r@s&n
ir@töö madyio o kalaj} j}g.
• R@ñ@ë# e liju&# j}g töö ni si i #@&a dsa kia# #nang já maka jmó tá
• Jai# kur@ ala# l@a kalaj& j}g ir@töö kiä# i #niu# ju&# j}g r@s&n ni si.
• Jai# kur@ ala# l@a lak&ng ne j}g töö ni lak&ng #nang.
• Kal@kuë# lak&ng ne músi kiä# j}g r@töö jula músi kâdsa í jáds&
#ê# kia# dsa käâ# , si i tôg dsa, si jmodsa j}g, si ke@dsa j}g,
si t}dsa kiä# músi @s&n r@jü# #n@& j&ng jai e j}g r@ju# kiä# e tá
jma#dsa lak&ng ne ilaa
#Nang 1
S&n kiä# k&ng paloma làk&ng tareé imakal@a
kur@ kia# já titöö lak&ng 'nang.
Jmaï dsa chii# ò dsa käâ#
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Jyimata¢ adõ

145. Dato kia# jmáï kajmodsa
E jmáï
At&# kajmodsa
kaku&
É kal@kuei
A li#niu# ki&@
Jmaïdsa kiä# firma kia# dsa
Eksamen i ngäïdsa ïä# já kato# j@
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Jyimata¢ adõ
Firma kia# dsa chii# o dsa käâ#
#E#dsà dsa #l@a# j}g jmeï
02/07/12 12:23 p.m.
Chinanteco U M3 LA int.indd 144

146. En este material encontrarás
actividades que te ayudarán
a poner en práctica tu
conocimiento sobre la lectura
y la escritura de nuestra lengua
Chinanteca de Usila, a través
del trabajo con diferentes tipos
de textos.
Tè'e jnië ‘neï kà lajö ‘no‘ö ‘liö
maï näï alia‘ jö likm‘m laj&@ í
awàsa@ neî majyi la.
Leo y escribo
en mi lengua.
Chinanteco Usila
‘<@ jnia sa@ jàu.
Jau j™ kíé# Jé
Jeu Jeï#
Leo y escribo en mi lengua. Chinanteco Usila
La finalidad de este material
es que sigas interesándote por
aprender más sobre la lectura y
la escritura en tu lengua.
Neî jyimata¢ la tyà'ä ‘liö ililei
itsei iko'ö imà'ò’neï kàjö lei
likm’m alia’ &@ jnia sa@ jàú Jau
j™ kíé@ Jé Jeu Jeï, laj&@ näï tá
ial&@ irasa@ ila. Awàsa@ kà lajö
‘neï tio'ö jia ke’ü ‘ò’o ili ngä¢
alia’ jö ‘&@@ jnia sa@@ jà‘u.
‘<@ jnia sa@ jàu. Jau j™ kíé# Jé Jeu Jeï#
Libro del adulto
Jyimata¢ adõ
DISTRIBUCIÓN GRATUITA
Itä kui
jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila • jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila
Chinanteco U M3 LA f.indd 1
jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila • jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’ • chinanteco Usila • jau j™ • kíé’ • jé jeu jeï’
12/07/12 01:11 p.m.