Prima del Sinodo Panamazzonico... La Esmeralda _ Venezuela _ pl

1. 1
W KIERUNKU SYNODU PAN-AMAZOŃSKIEGO
„Amazonia: nowe ścieżki dla Kościoła i integralnej ekologii”
OBECNOŚĆ FMA W LA ESMERALDA
Inspektoria „Św. Jana Bosko”
WENEZUELA
Internat – Szkoła podstawowa dla tubylców i Kreolów – Szkoła techniczna – Kursy promocji dla dorosłych –
Kuchnia dla salezjanów i potrzebujących
POCZĄTEK DZIEŁA
„Inauguracja dzieła „La Esmeralda”: dzisiaj, siódmego listopada, Roku Pańskiego 1974, za
Pontyfikatu Ojca Świętego Pawła VI, za Przełożonego Generalnego Towarzystwa Salezjańskiego
Księdza Luigiego Ricceri; Przełożonej Generalnej Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki
Matki Ersilii Canta; Wikariusza Apostolskiego Biskupa Segundo García; Inspektora salezjanów
w Wenezueli Księdza Ignacio Velasco; Inspektorki FMA w Wenezueli Siostry Agostiny Castro;
Prezydenta Republiki Carlosa Andrésa Péreza i Gubernatora Federalnego Rejonu Amazonii
Dr Pablo Anduce, przybyły siostry do tego nowego domu misyjnego w miejscu zwanym „La
Esmeralda”, położonym na ogromnej równinie majestatycznej „Duidy” i na brzegu imponującej
rzeki Orinoco.
Z czterech sióstr, przeznaczonych do tej misji, przybyły trzy: siostra Angela Moneo
(dyrektorka), siostra Giuseppina Ballarino, siostra Ligia Medina.
Nasza placówka nosi nazwę „Dom Matki Angeli Vespy”, ponieważ dzięki niej powstało to
dzieło: internat dla Indian Guaicas. Była to jedna z jej ostatnich trosk przed zakończeniem
urzędowania w Zgromadzeniu. Potem, już po jej śmierci, jej też została powierzona sprawa
znalezienia personelu, który zrealizowałby to wielkie pragnienie. Chodziło o dobro i skuteczny
impuls, jaki dałby internat: misyjne dzieło wśród Indian Guaicas.
Niech Pan błogosławi to nowe pole misji, Najświętsza Dziewica niech prowadzi nas
w naszej pracy, a niezapomniana Matka Angela niech będzie zawsze naszą protektorką” (z kronistorii
domu).
LA ESMERALDA DZISIAJ
Dzieło edukacyjne „La Esmeralda”,
zlokalizowane w Autonomicznej Gminie
„Górne Orinoco”, w stolicy o tej samej nazwie,
liczy około 300 uczniów w wieku od 11 do 20
lat, z których co najmniej 180 mieszka tu
tworząc „dom-rodzinę”, tzn. mieszkają oni na
terenie szkoły przez cały okres szkolny, także
w weekendy i święta, ze względu na wielką
odległość od ich wspólnot pochodzenia.
Wszyscy są tubylcami, należącymi
w większości do plemion Yanomami
i Ye’kuana, ale są też z plemion Arawacos, Yeral, Huotuja (Piaroa), Curripacos, Inga.

2. 2
Nasi uczniowie pochodzą z różnych osad gminy Górne Orinoco, leżących wzdłuż brzegów
rzek Orinoco, Padamo, Cunucunuma i Caño Iguapo, takich jak: Kosh, Toky, Sanema, Faruri, Cuwa,
Alacrán, Watamo, Saint Lucia, Buena Vista, Jahamana, Konoñamaña, Yanatuña, Arajameña,
Sabanita, Ocamo, San Juan de Padamo, Witohi, Lechosa, Paila, Mavaca, Mavaquita, Platanal,
Sipoi, Mishimishi, Cunucunuma, Tamatama, Cejal, LauLao, Kiritare, Puruname, Kariche San
Antonio , Tabicure, Acanaña, Porvenir, Culebra, Huachamacare, Mawhisiña. I z innych sąsiednich
gmin, Río Negro, Maroa. Aby dostać się do La Esmeralda muszą pokonać wielkie odległości rzeką.
Nauka tutaj zakłada, że w ich osadach lub w pobliskich punktach istnieją lub były ośrodki
podstawowej edukacji.
Posługa „domu-rodziny”, oferowana przez dzieło edukacyjne „La Esmeralda” jest
odpowiedzią na tę geograficzną rzeczywistość. Umożliwia dostęp do powszechnej edukacji średniej
dzieciom, które kończą cykl edukacji podstawowej i nie mają żadnych krewnych ani w La
Esmeralda, ani w pobliskiej wiosce Tama Tama, gdzie działa liceum Kamasso (bez internatu).
Gdyby nie było tego „domu-rodziny”, dzieci i młodzież z wiosek gminy nie miałyby dostępu do
szkoły, chyba że mieszkałyby w La Esmeralda lub w Tama Tama, czy też w innych gminach
w Amazonii. Wiąże się to jednak z szeregiem komplikacji, które narastają z upływem czasu. Wiele
razy młodzi ludzie, którzy wyjeżdżają z gminy na studia do Ayacucho, wracają sfrustrowani, bo nie
są w stanie przystosować się do rytmu życia w mieście, tracą czas, w konsekwencji rok szkolny, są
bez środków ekonomicznych, stają się ofiarami narkomanii lub przestępczości i nowym
problemem, z którym trzeba się zmierzyć.
Obecnie „dom-rodzina” w „La Esmeralda” znajduje się w wielkiej sytuacji kryzysowej, nie
ma już wystarczających środków, aby odpowiedzieć na realne potrzeby. Przede wszystkim zmalała
liczba uczniów z powodu trudności w utrzymaniu „domu-rodziny”, nieliczne są środki, na które
można liczyć i ograniczona jest dotacja otrzymywana od agencji rządowych.
Wśród problemów, które wpływają na normalny rozwój edukacyjny gminy
– a w konsekwencji na dzieło edukacyjne „La Esmeralda” – należy wymienić na pierwszym
miejscu brak żywności, problem narastający od 2013-2014 roku.
W minionym roku szkolnym w „La Esmeralda” nie mieliśmy lekcji ani w październiku, ani
w styczniu z powodu braku jedzenia. A w ciągu ostatnich piętnastu dni czerwca mieliśmy wielkie
zmartwienie i wszystko musieliśmy wywrócić do góry, ponieważ zamówiona przez nas żywność
nie dotarła na czas. W ostatnim tygodniu uczniowie jedli tylko śniadanie z ciepłym „yucuta”
i kolację z białym ryżem i wodą. W tym roku sytuacja jeszcze uległa pogorszeniu, co zmusiło nas
do ZAMKNIĘCIA „DOMU-RODZINY” aż do odwołania, czego godną ubolewania konsekwencją
jest utrata roku szkolnego tych tubylczych dzieci (z Relacji do Ministerstwa Ludowego i Ludów
Tubylczych, Luty 2018).
W grudniu 2017 spłonęła centrala elektryczna szkoły i „domu-rodziny”, stawiając nas
w ciężkiej sytuacji i jeszcze bardziej utrudniając przyjęcie uczniów do szkoły. Bez prądu
praktycznie niemożliwe staje się funkcjonowanie internatu i wszystkiego, co się z tym wiąże,
przede wszystkim sieci wodno-kanalizacyjnej. W mieście nie ma stabilnej sieci elektrycznej, działa
ona bardzo nieregularnie, więc nie można liczyć na to dobro publiczne, tak niezbędne do życia.
Wspólnota w La Esmeralda ma również inne poważne problemy:
Brak benzyny i smarów. Dostawy benzyny do gminy są coraz bardziej opóźniane, a ich
ilość niewytłumaczalnie maleje. Wiadomo, że bez żywności i benzyny, koniecznej do
transportu, nie może być edukacji.
Brak pomocy materialnych do nauki to kolejny newralgiczny punkt. Szkoły nie mają
żadnych pomocy, nawet artykułów piśmienniczych, nie mówiąc już o pomocach sportowych

3. 3
i rekreacyjnych. Stoły, krzesła i biurka są w coraz gorszym stanie. Szkoła szuka możliwości bycia
samowystarczalną, ale coraz trudniej o jakiekolwiek darowizny.
Ideał edukacyjny ustanowiony w konstytucji boliwijskiej, w Prawie i Prawach Człowieka
jest poważnie kwestionowany w gminie Górne Orinoco, ponieważ wydaje się, że jest nie tylko
fizycznie usuwany z najbardziej zaludnionych ośrodków kraju, ale także emocjonalnie i praktycznie
odległy, nieobecny w programach, które od czasu do czasu się pojawiają i mają służyć dobru ludzi,
podczas gdy ludzie cierpią głód, biedę i opuszczenie.
Obecna wspólnota.
W centrum s. Maria Cecilia Toro, z prawej
s. Carmen Nohemi Telleria, z lewej
s. dyrektorka Katiuska Rodriguez .
Tubylcy z różnych plemion z La Esmeralda:
Yekuanas, Yanomami, Yeral, Warekena,
Creoli, Ingas.

4. 4
Współpracowała s. Maria Eugenia Ramos
Wrzesień - 2019