1. H4. Het koloniaal
imperialisme van Portugal en
Spanje (16de - 18de eeuw)

2. UITGPT: Spanje en Portugal, 2 kleine Europese landen beschikten
door de ontdekkingstochten over een uitgestrekt, over verschillende
oceanen en continenten verspreid rijk.
Na de ontdekkingsfase volgt de veroveringsfase
Na de veroveringsfase volgt de kolonisatiefase

3. 4.1 De hegemonie over de oceanen
Hoe slagen beide landen erin hun territoria te
beheren? (Zie doc.1, p. 26)
* Continentaal?
* Maritiem?
* Demografie?
Verdelingsverdragen: wording van
“invloedssferen”
Door anderen: betwist

5. 4.2 De veroverings- en kolonisatiefase
4.2.1 Het Portugese gedwongen factorijenimperium
Militair beheersen van “hun zeeën”
➡ blokkade Rode Zee en Perzische Golf
➡ Anderen (Arabieren, Aziaten): opleggen van vorstelijke
concessie zie doc. Vestiging Portugese macht Verre Oosten
Kust: met geweld verdragen opleggen aan lokale bevolking
met beperkte vestigingsplaats (factorij)

6. Portugese vorst = gigantisch rijk & bloei
Lissabon

7. Factorij te Oman

8. Factorij te Bombay

9. 4.2.2 Het Spaanse koloniale
imperialisme
Conquistadores veroveren binnenland van Midden- en Zuid
Amerika incl. Filippijnen b.v. Cortez en Pizarro
Maakten gebruik van militair overwicht en interne politieke
- niet culturele - zwakte inlandse rijken.
Sterke motivatie bij veroveraars.
Missionarissen leidden de kerstening
Azteken, Maya’s Centraal-Am, Inca’s Zuid-Amerika
werden onder de voet gelopen zonder respect voor
hun hoogstaande cultuur!
D.i. verovering met zwaard en kruis

10. Voor Spanje: kolonies = wingewesten, klaar voor een
roofbouweconomie o.l.v. de vorst
D.i. roven van grondstoffen (mijn- en plantages) uit de
kolonie die op haar beurt fungeerde als afzetgebied voor
“Spaanse producten”.

11. Producten kaart 7, p.22
EXPORT IMPORT
Edel metaal zoals goud en zilver Producten voor de kolonisten
(afgewerkte producten)
Huiden, suiker, exotische wijn, olie, wapens, luxeartikelen,
producten zoals verfstoffen, maïs, huishoudartikelen, ...
koffie medicinale planten (tabak)

12. De ondergang van de pre-Columbiaanse cultuur
doc. 4 & 6, p. 24-25
Welke factoren leidden tot de vernietiging?
militaire suprematie
andere militaire tactiek inlanders
interne politieke rivaliteiten
import Europese ziekten
vernietiging traditionele landbouwsysteem
extreme dwangarbeid

13. Schandelijke uitbuiting van de Indiaanse bevolking
(mijnbouw en plantage-arbeid) + gedwongen
kerstening

14. Gevolgen voor lokale bevolking?
Demografische verminking door: ontbering,
nieuwe ziekten en brutale omverwerping van
eeuwenoude leefpatroon
Nood aan nieuwe arbeidskrachten; zie les
Atlantische driehoekshandel
Ontwikkeling van mengrassen en mengcultuur

15. 4.3 De pre-Columbiaanse cultuur k2, p 24
Inca’s, Maya’s en Azteken
Hoog ontwikkeld: zie stedenbouw en
communicatie
polytheïsme met zonnecultus als
staatsgodsdienst
geen schrift cultuur noch kennis van het wiel