eveksenli calisan kadinlarin kamu politikalari 2012 atolyesinde grup uyesi gulcan kaçan'in sundugu orgutlenme konulu teblig

1. EV EKSENLİ
ÇALIŞANLARIN YASAL
DURUMU VE SORUNLARI

2. KİMLERLE BİRLİKTEYİZ?
 ILO
 ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
 MALİYE BAKANLIĞI
 KALKINMA BAKANLIĞI
 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI
 İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
 KOOPERATİFÇİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
 KOSGEB
 İŞÇİ ÖRGÜTLERİ TEMSİLCİLERİ
 AKADEMİSYENLER
 STK
 EV EKSENLİ ÇALIŞAN KADINLAR VE ÖRGÜTLERİ

3. NEDEN BURADAYIZ?
 Devletin ilgili kurumlarının kendi
çalışmaları kapsamında ev eksenli
çalışmaya yer vermeye, kendi ev-
eksenli çalışma politikalarını
belirlemeye başlaması,
 Devlet kurumlarının ortak bir ev
eksenli çalışma politikası belirleme
yönünde bir planlama ve hazırlık
yapmaya başlaması,
 İşbirliği ve izleme imkanı
yaratılması

4. NEDEN BURADAYIZ?
YASAL HAKLARDA SORUNLARIMIZ
VAR….

5. «İŞÇİ» OLARAK ÇALIŞAN
EV-EKSENLİ ÇALIŞANLAR
 4857 sayılı İş Kanunu’nun kapsamındadırlar. (Yasaya iş yeri
tanımına eklenen «ekli yerler» ifadesi nedeniyle)
 Yargıtay’ın 2000’de aldığı karar nedeniyle bağımlı çalışanlar evde
çalışsalar da işçi sayılmalıdır.
 İşçi olan ev-eksenli çalışanlar:
 5510 sayılı Yasa’nın (Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu)
kapsamındadır.
 Asgari ücretten yararlanma hakları vardır. (2006’da ev-eksenli çalışanların
5000’den fazla imza ile yaptığı başvuruya Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı da yazılı olarak hakları olduğunu belirterek cevap verdi.)
 Sigortalı olanlar sendika üyesi de olabilirler. (İşyeri ve işçi sigorta sicil
numaraları varsa.)
 Borçlar Kanunu 2011’de yenilendi. (6098 sK) 1 Temmuz 2012’de
yürürlüğe girdi. Yeni Kanun’da “evde hizmet sözleşmesi başlığı
altındaki 9 maddede evde çalışma düzenlenmiş durumda.

6. SORUN:
YASALARIN UYGULANMASI
BOŞLUKTA.
EV NASIL DENETLENEBİLİR EN
ÖNEMLİ SORU
GÖRÜŞÜLMEKTE OLAN TOPLU İŞ
HUKUKU YASALARINDA EVDE
ÇALIŞANLAR YİNE GÖRÜNMEZ

7. «KENDİ HESABINA» ÇALIŞAN
EV-EKSENLİ ÇALIŞANLAR
 Dışarıdan işçi olmaksızın kendi araçlarıyla evde
üretim yapan ve dükkan açmadan satanlar, gelir
vergisinden muaftır.
 Kermeslerde, pazar yerlerinde ve sokaklarda
satış vergi muafiyetini engellemez.
 Vergi muafiyeti olanlar gönüllü olarak sigortalı
olabilirler. Bu sigorta iş kazası ve meslek
hastalığı risklerine karşı sigortayı kapsamaz.
Zaten genel olarak sigorta primleri ev-eksenli
çalışanlar için ödenebilir düzeyde değildir.

8. ÖRGÜTLENME HAKKI
 Sendika kurma hakkı yasal olarak yoktur.
 Mevcut bir sendikaya üye olmak için işçinin sigorta sicil
numarası olması ve işyerinin sigorta sicil numarası
istenmektedir.
 Esnaf ve sanatkarlar odalarına/birliklerine üye olmaları
mümkündür. Ama kayıtlı/formel üretici olmak özellikle
vergi ve yasal diğer sorumluluklarla ilgili korkular
nedeniyle çok da istenmemektedir.
 Ev-eksenli çalışan kadınlar kendi kooperatiflerini
kurmaktadırlar. (Örnek Kozadan İpeğe Ev-eksenli Çalışan
Kadınlar Kooperatifi)
 Ev-eksenli çalışan kadınlar dernek de kuruyorlar. Ama iş
yapmak istediklerinde şirketlerle aynı yasal
düzenlemelere tabi oluyorlar.

9. SORUN:
YASALAR ÇOK KARMAŞIK
KOOPERATİF KURMA VE KOOPERATİFİ
YAŞATMA SÜRECİNDE MALİ
YÜKÜMLÜLÜKLER ÇOK AĞIR
VERGİSEL BOYUTTTAKİ MUAFİYETLER
YETERİNCE KORUYUCU DEĞİL

10. NE İSTİYORUZ?
 KONUNUN TARAFLARI İLE İŞBİRLİĞİ
YAPMAK
 İLGİLİ TÜM KURUM/KURULUŞLARIN İÇİNDE
YER ALACAĞI ORTAK BİR PLATFORM
OLUŞTURMAK
 1999 YILINDAN BU YANA BİRİKTİRDİĞİMİZ
BİLGİ VE DENEYİMLERİ PAYLAŞMAK
 SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNE MÜDAHİL OLMAK
İSTİYORUZ…