2.  Debat over multiculturele
samenleving (2000-2008)
 Moord op Pim Fortuyn en
Theo van Gogh
 Succes Partij Voor de
Vrijheid (en Trots Op
Nederland)

3. Prologue Hans Janmaat (1982)
Frits Bolkestein (1991)
Paul Scheffer (2000)

4. Trauma

5. Cargocult
 ‘Vaillala-razernij’
 Reactie op Nederlandse
kolonisatie
 Collectief autisme
 Charismatische leiders
 Hysterie
 Schip met voorouders met
cargo

6. Nedercult
 Collectief autisme:
sociaal isolement
 Charismatische leiders:
Pim Fortuyn; Geert
Wilders; (Rita Verdonk)
 Hysterie: publiek debat
 Schip met voorouders:
etnisch nationalisme

7. Autisme: sociaal isolement
 Putnam, 2007
 Afname in politiek
vertrouwen (Nationale
Kiezers
Onderzoeken)
 ‘Low trust country’
(SCP, 2008)

8. Charismatische leiders
 ‘Trots op Nederland’
won in opiniepeilingen
zonder een
programma
 Pim Fortuyn
 Geert Wilders
 Trendsetters

9. Hysterie: publiek debat
 Drie taboes
geschonden:
 Niet oproepen tot
geweld
 Geen uitsluiting
 Menselijke
waardigheid
respecteren

10. Schip met voorouders: etnisch nationalisme
 Etnisch en contract
nationalisme
 Terug naar de
‘Nederlandse’ cultuur
 Anti-Islam

11. Reactie Nederlandse moslims
 Democratische
reactie: stijging
opkomst bij
gemeenteraads-
verkiezingen
 Zeer kleine
minderheid:
radicalisering

12. Reactie van politici
 Politici willen macht
 Zwevende kiezers
 Onzekerheid over
eigen positie
 Trendvolgers

13. De Nedercult voorbij
 Sociale cohesie
 ‘Weak ties’
 Verzuiling
 Pragmatische
verdraagzaamheid
 Zakelijke politiek