B06 Berritzeguneko ikastetxeetako aholkularien mintegian, Marisa Revillak, B06ko Komunikazioaren ulergarritasuna eta garapena arloko aholkulariak, emandako prestakuntza saioetako apunteak.

1. AHOLKULARI MINTEGIA
Maiatzaren 12, 26a
Marisa Revilla 1

2. KINESTEMAK: HELBURUAK
1. Kinestemak zer diren jakitea.
2. Kinestemen erabilera ezagutzea.
3. Kinestemen erabileraren oinarrizko
gaitasuna lortzea
Marisa Revilla 2

3. ZER DIRA KINESTEMAK?
1.- Ahozko soinuak ikusteko keinua da.
2.- Ahozko artikulazio puntua eta modua
adierazteko keinua da.
3.- Ahozko Soinuen ezaugarri fisikoak
bizitzeko aukera ematen duen keinua da:
nola eta non kokatzen diren ahozkatzeko
organoak, nola eta nondik irteten den
airea, giharreen tentsioa eta erlajazioa,
kilikiliak,…
Marisa Revilla 3

4. ZER DIRA KINESTEMAK?
4.- Soinua bizitzeko aukera.
Propiozepzioaren lana.Kontzienteak izateko
5.- Aurpegiaren laukian zentratzen dira.
6.-Hitzen egitura fonologikoa ikustarazteko
eta bizitzeko oso lagungarriak dira.
7.- Aho hizkuntza memorian finkatzeko
lagungarriak dira. Eta idazketarako ere bai.
Marisa Revilla 4

5. ZER DIRA KINESTEMAK?
8.- Ahozkeraren soinuen katea astiro astiro
egitea uzten dizkigun keinuak dira.
Kontzienteagoak izanez.
9.- Esaldien markadore morfosintaktikoak eta
atzizkiak ikustarazteko eta erabiltzeko
lagungarriak dira.
10.- Kinestemen bitartez bai entzumen,
ikusmen zein motorearen feedbacka lortzen
da
11.- Askoz erakargarriagoak dira: ikaskuntza-
irakaskuntza egoeratan ikasleen inplikazioa
lortzen da.
Marisa Revilla 5

6. ZER DIRA KINESTEMAK?
12.- Irakurketa eta idazketa aldi berean
lantzen da.
13.- Zerbait egiteko irakurtzen eta idazten
da, ez irakurri eta idatzi egiteagatik.
Testuingurua ezinbestekoa
14.- kinestema bakoitzak soinu bakoitzaren
errepresentazioa da:
IDENTIFIKAZIOA===ASOZIAZIOA
15.- Fonema eta grafemaren arteko
asoziazioa indartzen saiatzen da.
16.- Ikusmen eta entzumen arteko zubia
dira.
Marisa Revilla 6

7. ZERTARAKO?
Irakurketa–idazketarako prozeduran
erabiltzeko. Laguntza bezala.
 Ondo egiteko berba.
Entzumen diskriminazioa lantzeko.
Metafonologiaren ariketak errazteko.
Marisa Revilla 7

8. kinestemak
Praktikak eta ariketak
SONIDOS CONSONÁNTICOS:
/ b / Mejilla hinchada, dedo índice sobre ella.
/ z / Lengua posición interdental, mano en comisura
labial, a la vez que se realiza la emisión de aire,
movimiento rápido y seco de la mano hacia delante.
/ d / Lengua posición interdental, dedo índice desde la
barbilla, movimiento hacia delante suavemente.
/ j / Dedo índice sobre la garganta.
/ g / Dedos índice y pulgar sobre la garganta, para
sentir las vibraciones.
/ k / Dedo índice empuja barbilla hacia abajo
emitiendo el sonido.
Marisa Revilla 8

9. kinestemak
Praktikak eta ariketak
/ l / Dedo índice y pulgar extendidos, los otros en
puño. El pulgar sobre mandíbula inferior
lateral. Movimiento hacia arriba de la mano y
descender suavemente.
/ ll / Doble movimiento.
/ m / Palma de la mano en la mejilla, sintiendo
vibraciones.
/ n / Índice sobre la aleta de la nariz.
/ ñ / Posición / n / apretando la narina y soltando.
/ p / Labios cerrados. Explosión con la mano
desde palma a puño y debajo de la barbilla.
Marisa Revilla 9

10. kinestemak
Praktikak eta ariketak
/ r / Movimiento articulado con el índice y
corazón al lado de la boca y labio superior.
/ r / El mismo que para la / r/ repetidamente
vibrándolo.
/ ch / Ponemos el puño en la comisura de la
boca y extendiendo los dedos con fuerza al
emitir el sonido y expulsar el aire.
/ s / Sonriendo, dientes juntos, expulsar el
aire lentamente, movimiento suave desde
comisuras labiales hacia delante con la
mano extendida y plana.
/ x / Participa de los dos kinestemas / ks /.
Marisa Revilla 10

11. kinestemak
Praktikak eta ariketak
/ t / Puño cerrado y pulgar
levantado, golpe seco, debajo de
la barbilla. Posición de la lengua
alveolo-dental.
/ f / Dientes superiores sobre labio
inferior, emitir el sonido soplando
a la vez que con la mano se hacen
zarpazos de gato al lado de
comisuras labiales.
/ y / Repetir rápidamente io-io-io-
io-io-io.
Marisa Revilla 11

12. kinestemak
Praktikak eta ariketak
SONIDOS VOCÁLICOS:
/ a / Circunducción de brazos, simultáneamente abrir bien
la boca emitiendo: aaaaaaaaaaaa.................
/ o / Pulgares e índices de las dos manos haciendo la / o /
colocados alrededor de los labios y emitiendo:
ooooooooooooooo.....................
/ u / Un dedo índice en cada mejilla, apuntando hacia la
boca, van hacia delante y siguen en paralelo emitiendo
la: uuuuuuuuuuuuu..........................
/ e / Palma detrás de la oreja, la lengua queda caida y
emitiendo: eeeeeeeeeeeee.............................
/ i / Palma encima de la cabeza, se hacen sentir las
vibraciones al emitir la / i /, o bien, dedo índice en nariz
y emitiendo la: iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.....................
Marisa Revilla 12

13. kinestemak
Praktikak eta ariketak
EUSKERAZ:
/s/ Idem. Gaztelaniaz egiten dugun bezala.
/z/ Idem. Gaztelaniaz egiten dugun bezala.
/x/ Eskuko hatzamarrak lotuak. Ahoaren aloban.
Atzerantz eramaten ditugu eskua hatzamarrak
zakabanatzen. Dedos de la mano cerrados y
apiñados. A la altura de comisuras labiales.
Movimiento hacia atrás extendiendo los dedos.
/ts/ Idem bi kinestemak bata bestearen atzetik.
/tz/ Idem bi kinestemak bata bestearen atzetik.
/tx/ Idem bi kinestemak bata bestearen atzetik.
Marisa Revilla 13

14. PRAKTIKA
Marisa Revilla 14

15. K.F. lantzeko eta lortzeko abileziak:
1. Fonemak eta silabak identifikatzea
2. Antzeko hizak grafiaz zein eztzumenaz diskriminatzea
3. Hitzetatik fonemak kentzea.
4. Hitz baten zein leku duen fonemak identifikatzea
5. Hitz bateko silabak identifikatzea
6. Hitzak silabaka eta silabak fonemaka banatzea
7. Silabak lekuz aldatzea eta beste hitzak egitea
8. Zenbat bider agertzen den fonema bat emandako hitz
zerrendan diskriminatzea.
9. Sakabanatutako silabekin hitzak egitea
10. Ahokorapiloak, onomatopeiak, errimak.

16. Marisa Revilla 16