การย่อยอาหาร (Digestion) คือการเปลี่ยนสภาพอาหารที่รับประทานเข้าไปจากขนาดใหญ่ ให้กลายเป็นสารอาหารขนาดเล็กที่ร่างกายสามารถดูดซึมไปใช้ได้ อวัยวะที่ทำหน้าที่ย่อยอาหารจะมีหลายส่วน ได้แก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก และ ลำไส้ใหญ่ อวัยวะช่วยย่อยในสิ่งมีชีวิต มีความสําคัญต่อระบบย่อยอาหารเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ ยังมีอวัยวะอื่นๆ ที่ไม่ได้มีหน้าที่ย่อยอาหารโดยตรง แต่ทำหน้าที่ช่วยย่อยในทางอ้อม ได้แก่ ตับ ตับอ่อน และต่อมน้ำลาย ซึ่งอวัยวะเหล่านี้จะทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ เรียกว่า "ระบบย่อยอาหาร"

1. รายวิชาสุขศึกษาและพลศึกษา (สุขศึกษา)
รหัสวิชา พ๑๖๑๐๑
เรื่อง การทางานของระบบหายใจ
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖
ครูผู้สอน ครูปฏิญญา ประจันบาน
ครูภัทรวรรธน์ เหงี่ยมสุวรรณ

2. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายการทางานของระบบหายใจ
๒. เห็นความสาคัญของระบบหายใจ

3. กิจกรรม
ใช้มือลองสัมผัสที่บริเวณ
หน้าอกของตนเองแล้วหายใจ
เข้า – หายใจออก ช้า ๆ

4. คาถาม
หลังจากใช้มือสัมผัส
นักเรียนรู้สึกอย่างไร

5. คาถาม
นักเรียนทราบหรือไม่
อากาศที่เราหายใจเข้าไป
คือแก๊สชนิดใด

6. คาถาม
นักเรียนทราบหรือไม่
อากาศที่เราหายใจออกมา
คือแก๊สชนิดใด

7. อวัยวะที่สาคัญ
ของระบบหายใจ

8. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
จมูก
หน้าที่เป็นทางผ่าน
ของอากาศ เข้าและออก

9. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
หลอดคอ
เมื่ออากาศผ่านเข้าสู่จมูก
แล้วจะผ่านมายังหลอดคอ

10. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
หลอดเสียง
อากาศจะผ่านต่อมายัง
หลอดเสียง

11. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
หลอดลม
• ลักษณะเป็นหลอดกลม ๆ
• ภายในมีกระดูกอ่อนจึงทาให้
เปิดอยู่ตลอด อากาศผ่านเข้า
ออกได้ตลอดเวลา

12. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
หลอดลม
หลอดลมจะแตกแขนงออกเป็น
หลอดลมแขนงใหญ่ข้างซ้าย
และข้างขวา

13. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
หลอดลม
เมื่อเข้าสู่ปอดจะแตกแขนงเป็น
หลอดลมเล็กในปอด เรียกว่า
หลอดลมฝอย

14. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
ถุงลมปอด
• ลมหายใจเข้าจะสิ้นสุดที่ ถุงลมปอด
ซึ่งเป็นการที่อากาศอยู่ใกล้กับเลือด
ในปอดมากที่สุด

15. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
ปอด
• มีอยู่ ๒ ข้าง
• ฐานของปอดแต่ละข้างจะ
ใหญ่และวางแนบสนิทกับ
กะบังลม

16. อวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ
กะบังลม
• อวัยวะที่กั้นอวัยวะภายใน
ช่องอกและช่องท้องออกจากกัน
• มีหน้าที่ช่วยในการหายใจ

17. การทางานของ
ระบบหายใจ

18. การทางานของระบบหายใจ
กระบวนการ
แลกเปลี่ยนแก๊ส
กระบวนการ
หายใจเข้าและ
หายใจออก

19. กระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส
เมื่อเราหายใจเข้า
อากาศจะผ่านไปยังอวัยวะ
ต่าง ๆ ของระบบหายใจ

20. กระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส
ลมหายใจจะผ่านเข้ามา
จนถึง ถุงลมปอด
เป็นบริเวณที่อากาศใกล้
กับเลือดมากที่สุด

21. กระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส
ลมหายใจจะผ่านเข้ามา
จนถึง ถุงลมปอด
เป็นบริเวณที่อากาศใกล้
กับเลือดมากที่สุด

22. กระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส
ออกซิเจนก็จะผ่านผนัง
ถุงลมปอด เข้าสู่
เม็ดเลือดแดง

23. กระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส
คาร์บอนไดออกไซด์
ก็จะออกจากเม็ดเลือดแดง
ผ่านผนังถุงลมปอด

24. กระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส
หลังจากนั้นลมหายใจก็จะ
ผ่านอวัยวะในระบบหายใจ
แล้วหายใจออกมายัง
ภายนอก

25. กระบวนการหายใจเข้า - หายใจออก
หายใจเข้า
กะบังลมจะเลื่อนต่าลง
กระดูกซี่โครงจะยกสูงขึ้น

26. กระบวนการหายใจเข้า - หายใจออก
หายใจออก
กะบังลมจะเลื่อนสูงขึ้น
กระดูกซี่โครงจะลดต่าลง

27. ให้นักเรียนอธิบายหน้าที่
ของอวัยวะให้ตรงกับภาพและ
อธิบายขั้นตอนการทางานของ
ระบบหายใจ
เรื่อง การทางานของระบบหายใจ
ใบงานที่ ๓
สามารถดาวน์โหลดได้ที่ www.dltv.ac.th

28. ใบงานที่ ๓ เรื่อง การทางานของระบบหายใจ
คาชี้แจง : ให้นักเรียนเขียนอธิบายหน้าที่ของอวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ ให้ตรงกับ
ภาพที่กาหนดให้และอธิบายขั้นตอนการทางานของระบบหายใจ
จมูก
หลอดลม
หน้าที่ ............................................................
........................................................................
........................................................................
หน้าที่ ............................................................
........................................................................
........................................................................

29. ใบงานที่ ๓ เรื่อง การทางานของระบบหายใจ
ถุงลมปอด
ปอด
หน้าที่ ............................................................
........................................................................
การทางานของระบบหายใจ.........................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
หน้าที่ ............................................................
........................................................................

30. คาชี้แจงในการทา
กิจกรรมนักเรียน
คาชี้แจงบทบาท
ครูปลายทาง
ให้นักเรียนทาใบงานที่ ๓
เรื่อง การทางานของ
ระบบหายใจ
- อธิบายคาชี้แจงการทาใบงาน
อีกครั้ง
- เดินตรวจสอบนักเรียนระหว่าง
ปฏิบัติกิจกรรม
- ให้คาแนะนาระหว่าง
การทากิจกรรม

31. ให้นักเรียนอธิบายหน้าที่
ของอวัยวะให้ตรงกับภาพและ
อธิบายขั้นตอนการทางานของ
ระบบหายใจ
เรื่อง การทางานของระบบหายใจ
เฉลย ใบงานที่ ๓
สามารถดาวน์โหลดได้ที่ www.dltv.ac.th

32. เฉลย ใบงานที่ ๓ เรื่อง การทางานของระบบหายใจ
คาชี้แจง : ให้นักเรียนเขียนอธิบายหน้าที่ของอวัยวะที่สาคัญในระบบหายใจ ให้ตรงกับ
ภาพที่กาหนดให้และอธิบายขั้นตอนการทางานของระบบหายใจ
จมูก
หลอดลม
หน้าที่ ............................................................
........................................................................
........................................................................
หน้าที่ ............................................................
........................................................................
........................................................................
ทางผ่านของอากาศเข้าสู่ปอด
ดักจับฝุ่นละออง แบคทีเรีย
ทางผ่านของอากาศเข้าสู่ปอด

33. ถุงลมปอด
ปอด
หน้าที่ ............................................................
........................................................................
........................................................................
หน้าที่ ............................................................
........................................................................
อากาศจะอยู่ใกล้กับเลือดมากที่สุด
จะเกิดการแลกเปลี่ยนแก๊สบริเวณนี้
แลกเปลี่ยนแก๊สออกซิเจนกับ
แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
เฉลย ใบงานที่ ๓ เรื่อง การทางานของระบบหายใจ

34. การทางานของระบบหายใจ
เมื่อหายใจเข้า อากาศจะผ่านอวัยวะต่าง ๆ ของระบบหายใจมาจนถึงถุงลมปอด
อากาศจะอยู่ใกล้กับเลือดมากที่สุดในบริเวณนี้ แก๊สออกซิเจนจะผ่านผนังถุงลมปอดไป
ยังเม็ดเลือดแดง แล้วแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์จะผ่านผนังถุงลมปอดกลับเข้าสู่ถุงลมปอด
แล้วหายใจออก
เฉลย ใบงานที่ ๓ เรื่อง การทางานของระบบหายใจ
การหายใจเข้า กะบังลมเลื่อนต่าลง กระดูกซี่โครงยกสูงขึ้น
การหายใจออก กะบังลมเลื่อนสูงขึ้น กระดูกซี่โครงลดต่าลง

35. สรุปบทเรียน

36. การหายใจเข้า และ การหายใจออก จะมีการแลกเปลี่ยน
แก๊สออกซิเจน กับ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
หายใจเข้า กะบังลมเลื่อนต่าลง กระดูกซี่โครงยกสูงขึ้น
หายใจออก กะบังลมเลื่อนสูงขึ้น กระดูกซี่โครงลดต่าลง

37. วิธีดูแลระบบหายใจ
บทเรียนครั้งต่อไป
สามารถดาวน์โหลดได้ที่ www.dltv.ac.th
แบบทดสอบท้ายบทเรียน
สิ่งที่ต้องเตรียม