Presentation analyzing helicopter icing, how can be created, how to avoid.

1. Παγοποίηση και Ελικόπτερο
Lt.Cdr. M.Trachalakis H.N
Air Safety Investigator

2. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-Prouty,HELICOPTER AERODYNAMICS,ch.27
-Aircraft Icing Handbook CAA vers.1 2000
-Inflight Icing and the Helicopter FSF Vol 16 no6
-ΓΜΤ,ΚΑΙΡΟ΢ ΚΑΙ ΑΓΡΟΠΟΡΙΚΑ ΑΣΤΥΗΜΑΣΑ
-ΓΓΥΓΙΡΙΔΙΟ ΜΓΣΓΩΡΟΛΟΓΙΑ΢ ΓΙΑ ΥΓΙΡΙ΢ΣΓ΢
Α/Φ,ΓΜΤ 1989

3. Ονηζμόξ
Παγμπμίεζε (icing), είκαη μ ζπεμαηηζμόξ ή ε
εκαπόζεζε πάγμο ζε εζςηενηθά θαη ελςηενηθά
μένε ημο αενμζθάθμοξ
Γίδε
α. ε ελςηενηθή παγμπμίεζε ή παγμπμίεζε δμμήξ
(structural icing) θαη
β. ε εζςηενηθή παγμπμίεζε (induction icing)

4. Eλςηενηθή παγμπμίεζε (structural icing)
• Πενηιαμβάκεη ηηξ επηθάκεηεξ ημο
Κ/΢, ζηα synchronized elevators,
ζημ tail boom, ζηηξ πηένογεξ, ηηξ
θεναίεξ, ηεκ θεθαιή ζηαηηθήξ
πίεζεξ θαη ημ ζςιήκα pitot
• Απώιεηα ηεξ αενμδοκαμηθήξ
ηθακόηεηαξ ημο Γ/Π

5. Γζςηενηθή παγμπμίεζε (induction icing)
• Η εζςηενηθή παγμπμίεζε επενεάδεη
ηε ιεηημονγία ημο θηκεηήνα,ελαηηίαξ
ηεξ πανεμπόδηζεξ ημο αένα κα μπεη
ζημκ θηκεηήνα. ΢ημοξ εηζαγςγείξ
αένα ζπεμαηίδεηαη πάγμξ θάης από
ηηξ ίδηεξ ζοκζήθεξ πμο εοκμείηαη
θαη ε παγμπμίεζε δμμήξ
• Η ρύλε μπμνεί κα είκαη ηόζμ
δναμαηηθή πμο κα μεηώζεη ηε
ζενμμθναζία θαηά 20μ C ή
πενηζζόηενμ. Μπμνεί δειαδή κα
οπάνλεη παγμπμίεζε εκώ ε
ελςηενηθή ζενμμθναζία είκαη
ανθεηά πάκς από ημ μεδέκ

6. Μορυές πάγοσ-Καζανόξ πάγμξ ή οαιόπαγμξ (glaze ice )
• Μεγάιεξ ζηαγόκεξ είκαη μεγάιεξ θαη ε ζενμμθναζία ιίγμ θάης από ημ
μεδέκ, ηόηε αοηέξ δηαζθμνπίδμκηαη πάκς ζηεκ επηθάκεηα ημο αενμζθάθμοξ
θαη ζηενεμπμημύκηαη ανγά ζπεμαηίδμκηαξ καθαρό πάγο ή σαλόπαγο
(clear ice or glaze).
• Ο θαζανόξ πάγμξ είκαη ιείμξ θαη ζοκήζςξ δηαθακήξ. Γίκαη ε πημ
επηθίκδοκε μμνθή πάγμο, γηαηί είκαη βανύξ θαη ζθιενόξ, πνμζθμιιάηαη
ζηαζενά ζηεκ επηθάκεηα ημο αενμζθάθμοξ θαη εθηόξ από ημ βάνμξ πμο
πνμζζέηεη, δηαηανάζζεη ζμβανά ημ ζπήμα ηεξ αενμημμήξ. Μεγάιεξ
ζηαγόκεξ ζοκακηά ημ αενμζθάθμξ όηακ πενκάεη μέζα από ζςνεηηόμμνθα
κέθε (Cu, Cb).

7. Μορυές πάγοσ- Ομιτλοκρύσταλλος (rime ice)
• Ακ μη ζηαγόκεξ είκαη μηθνέξ θαη ζηενεμπμηεζμύκ αμέζςξ μόιηξ
πνμζθνμύζμοκ ζημ αενμζθάθμξ, παγηδεύμοκ ακάμεζά ημοξ αένα θαη
ζπεμαηίδμοκ ομιτλοκρύσταλλο (rime ice). Ο μμηπιμθνύζηαιιμξ είκαη
ηναπύξ, πμνώδεξ, αδηαθακήξ, ιεοθόξ πάγμξ.
• Γοκμσθέξ ζοκζήθεξ γηα ηε δεμημονγία ημο είκαη ε ζενμμθναζία κα
βνίζθεηαη ανθεηά θάης από ημ μεδέκ, ζοκήζςξ –10μ έςξ –20μ C, θαη μη
ζηαγόκεξ κα είκαη μηθνέξ. Ακαπηύζζεηαη όηακ ημ αενμζθάθμξ πενκάεη μέζα
από ζηνςμαηόμμνθα κέθε, όπςξ Ns, As θαη St. Ο μμηπιμθνύζηαιιμξ έπεη
επίζεξ ζμβανή επίδναζε ζηεκ αενμδοκαμηθή ημο αενμζθάθμοξ, αιιά
γεκηθά είκαη ειαθνύηενμξ θαη απμμαθνύκεηαη πημ εύθμια.

8. • Ο μικτός πάγος (mixed ice) είκαη ζοκδοαζμόξ ηςκ δύμ άιιςκ
μμνθώκ. ΢πεμαηίδεηαη όηακ εηζπςνεί πηόκη ή παγμθνοζηάιιηα ζε
θαζανό πάγμ, δεμημονγώκηαξ έηζη μηα πμιύ ηναπηά ζοζζώνεοζε
Μορυές πάγοσ- Μικτός πάγος (mixed ice)

9. Μορυές πάγοσ- Πάτμη ( hoar frost)
• ΢ε αενμζθάθμξ ε πάπκε ζπεμαηίδεηαη με ημκ ίδημ ηνόπμ πμο
ζπεμαηίδεηαη θαη ζηα άιια ακηηθείμεκα. ΢οκήζςξ ηηξ κύπηεξ με
θαζανό μονακό, ε απώιεηα ζενμόηεηαξ ιόγς αθηηκμβμιίαξ,
παμειώκεη ηε ζενμμθναζία ηεξ επηθάκεηαξ εκόξ ζηαζμεομέκμο
α/θμοξ θάης από ημ ζεμείμ δνόζμο, πμο είκαη θάης από ημ μεδέκ
•
Ο βαζηθόξ θίκδοκμξ ζηεκ πάπκε είκαη ε ηναπύηεηα πμο πνμζδίκεη
ζηεκ επηθάκεηα ημο Γ/Π. Ακ θαη αοηό δε θαίκεηαη ηόζμ επηθίκδοκμ ακ
ημ ζογθνίκεη θακείξ με ημκ όγθμ πμο μπμνεί κα πνμζζέζεη μ θαζανόξ
πάγμξ, εκ ημύημηξ επηβναδύκεη ηε νμή ημο αένα πάκς ζηηξ πηένογεξ
θαη μεηώκεη ηεκ άκηςζε

10. ΢ΤΝΘΗΚΓ΢ ΠΑΓΟΠΟΙΗ΢Η΢
Θενμμθναζία από 5°C θαη θάης ζε ζοκδοαζμό:
• ύπανλε μναηήξ μμνθήξ ογναζίαξ
(Βνμπή, πηόκη, παιάδη, ζύκκεθα Cb)
• ύπανλε ορειήξ ογναζίαξ όηακ ε ημπηθή πίεζε είκαη ανθεηά παμειή.

11. ΠΙΟ ΑΝΑΛΤΣΙΚΑ:
• Σμ θύνημ γκώνηζμα ηεξ παγμπμίεζεξ ηςκ πηενύγςκ ημο
Γ/Π, είκαη ε αύλεζε ηεξ μπηζζέιθμοζαξ θαη ε μείςζε ηεξ
ακορςηηθήξ δύκαμεξ ηεξ
• ΢ε ζενμμθναζίεξ μεηαλύ 0 βαζμμύξ C θαη -3 βαζμμύξ C, μ
πάγμξ ζοκήζςξ δεμημονγείηαη ζημ πείιμξ πνμζβμιήξ, με
θμνά από ζεμείμ θμκηά ζημκ ηζηό θαη πνμξ ημ
αθνμπηενύγημ, θαιύπημκηαξ πενίπμο ημ 70% ηεξ
επηθάκεηαξ ηεξ πηένογαξ. Αοηό έπεη ςξ απμηέιεζμα ε
θηκεηηθή εκένγεηα ηεξ πηένογαξ κα μεηώκεηαη δναζηηθά
(εηδηθά ζε ζενμμθναζίεξ θάης ηςκ -3 βαζμώκ C).
• Έκα άιιμ γκώνηζμα ηεξ παγμπμίεζεξ είκαη ε πανμοζία
δμκήζεςκ, ημ μέγεζμξ ηςκ μπμίςκ ζα ελανηεζεί από ημκ
ηύπμ ηεξ πηένογαξ θαη ημ βαζμό ζπεμαηηζμμύ ημο πάγμο

12. • Γάκ ακηηιεθζείηε όηη γηα κα δηαηενήζεηε ημ Γ/Π ζε ΓΟΠ,
ζέιεηε αολεμέκμ torque, (6-10 %), ηόηε κα είζαζηε
ζίγμονμη όηη έπεηε ζεμακηηθή ζοζζώνεοζε πάγμο ζηηξ
πηένογεξ ημο θονίμο ζηνμθείμο θαη κα μεκ λεπάζεηε πμηέ
όηη με όζε μεγαιύηενε ηαπύηεηα αένμξ ημ Γ/Π
πεηάεη, ηόζμ πημ γνήγμνα ζοζζςνεύεηαη μ πάγμξ
• Έκα επίζεξ ζεμακηηθό πνόβιεμα είκαη ε δοζθμιία
αζθαιμύξ αοημπενηζηνμθήξ ζε θαηάζηαζε ακάγθεξ μηαξ
θαη γηα ηα AB-212 ζε δμθημέξ πμο έπμοκ γίκεη (US Army)
οπάνπεη απώιεηα πενίπμο 22 RPM (92%) με ηαπύηεηα
αοημπενηζηνμθήξ ημοξ 70 KIAS

13. Σχηματική απεικόνιση

14. • Οη ζοκζήθεξ παγμπμίεζεξ όμςξ είκαη επηθίκδοκεξ θαη γηα ημοξ
θηκεηήνεξ. Βέβαηα ηα Γ/Π έπμοκ ζοζηήμαηα anti-ice, ηα μπμία όμςξ
πνμζηαηεύμοκ ημοξ θηκεηήνεξ από ηηξ ζοκζήθεξ ηεξ ειαθνά
παγμπμίεζεξ, αιιά μ πάγμξ ζοκήζςξ ζοζζςνεύεηαη ζηεκ είζμδμ ηςκ
θηκεηήνςκ, θμκηά ζηε πνώηε βαζμίδα ζομπηέζεςξ αοηώκ.
• Σμ γεγμκόξ αοηό, δεκ ζα πνμθαιέζεη θνάηεζε ηςκ θηκεηήνςκ ή
flameout, αιιά ηα θμμμάηηα ημο πάγμο πμο ζα ζπάδμοκ θαη ζα
εηζένπμκηαη μέζα ζημκ θηκεηήνα, ζα είκαη ημ αίηημ είηε θαηαζηνμθήξ
ημο, είηε πανμοζίαξ flameout.
• ΢ύμθςκα με μεηνήζεηξ, μία πμζόηεηα κενμύ 350cc όηακ μπεη ζημκ
θηκεηήνα μπμνεί κα πνμθαιέζεη flameout. Αοηό πμο πνέπεη κα λένμομε
είκαη όηη μη θηκεηήνεξ με δηαπςνηζηέξ ζςμαηηδίςκ (Particle separator),
είκαη πημ ακζεθηηθμί, ζημ θαηκόμεκμ αοηό.

15. ΢ε πενηπηώζεηξ ιμηπόκ εκδείλεςκ
παγμπμίεζεξ, ε απόθαζή ζαξ πνέπεη
κα είκαη μία :
LAND AS SOON AS POSSIBLE
Οη εκένγεηέξ ζαξ:
• MΓΙΩ΢Η ΣΑΥΤΣΗΣΑ΢
• ΓΝΓΡΓΟΠΟΙΗ΢Η HEATERS-ANTI
ICE-DEFROST

16. Ο θαιύηενμξ ηνόπμξ γηα κα απμθύγεηξ έκα θαθό (πμο
ζίγμονα ζα ζομβεί)……. είκαη κα μεκ είζαη εθεί !!!!…
ΣΓΛΟ΢