Recommended
More Related Content
Similar to ĐHDược13B-N2-Sử dụng thuốc cho người cao tuổi.pptx
Similar to ĐHDược13B-N2-Sử dụng thuốc cho người cao tuổi.pptx (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
ĐHDược13B-N2-Sử dụng thuốc cho người cao tuổi.pptx
- 1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ KHOA DƯỢC – ĐIỀU DƯỠNG CHUYÊN ĐỀ: SỬ DỤNG THUỐC CHO NGƯỜI CAO TUỔI Giảng viên hướng dẫn: Th.s Lê Phú Nguyên Thảo Lớp: ĐH Dược 13B Nhóm: 2
- 2. 187130141 1. Quý Hưng 187130118 2. Vũ Thị Tường Vi 187130149 3. Văn Thiện Như 187130102 4. Dương Huỳnh Trâm Anh 187130145 5. Nguyễn Thị Yến Nhi 187130129 6. Huỳnh Thị Mỹ Duyên 187130144 7. Mai Trung Hậu 187130153 8. Lê Phương Thảo 187130178 9. Lý Thanh Hiền 187130115 10. Lê Thị Huyền Trang 187130276 11. Huỳnh Ngọc Tuyết 187130142 12. Lê Vũ Linh 187130151 13. Nguyễn Tường Vy 187130215 14. Nguyễn Lâm Thành 2
- 3. Sử dụng thuốc ở người cao tuổi Mục tiêu Trình bày được những khác biệt về dược động học ở người cao tuổi so với ngươi lớn Phân tích được các nguyên nhân dẫn đến thay đổi về đáp ứng với thuốc ở người cao tuổi. Trình bày được những biện pháp hạn chế ADR khi dùng thuốc cho người cao tuổi. Nêu được các nguyên tắc kê đơn cho người cao tuổi. 3
- 4. Đặc điểm người cao tuổi: Dễ mắc bệnh Đa bệnh lý Nhu cầu sử dụng thuốc ở người cao tuổi rất lớn (≥65 tuổi được kê đơn với tỉ lệ cao nhất). Tai biến, phản ứng phụ hoặc tác dụng không mong muốn của thuốc khi sử dụng nhiều thuốc cùng lúc. Thường xảy ra ở đối tượng người cao tuổi nhiều hơn lứa tuổi trẻ. 4
- 5. Tương tác thuốc Tăng ADR Rối loạn bệnh lý nghiêm trọng Thay đổi đáp ứng với thuốc Rối loạn hoạt động nhiều cơ quan 5
- 6. Người cao tuổi thường dễ nhầm lẫn,hay quên, mắt mờ khó nhìn thấy để phân biệt thuốc, tay chân yếu, khó uống.... Có hai khuynh hướng cực đoan: Không muốn dùng thuốc Rất thích dùng thuốc Tự sử dụng thuốc với đơn thuốc cũ từ những lần khám trước hoặc mượn đơn thuốc của bạn bè khi có cùng triệu chứng tương tự . 6
- 7. Bảng 1.Các biến đổi sinh lý ở người cao tuổi Thông số Thanh niên (20-30 tuổi) Người cao tuổi (60-80 tuổi) Tỷ lệ nước của cơ thể 61% 53% Tỷ lệ khối cơ 19% 12% Tỷ lệ mỡ 26-33%(nữ) 18-20%(nam) 38-45%(nữ) 36-38%(nam) Albumin/huyết tương 4.7 g/dL 3.8 g/dL Trọng lượng thận 100% 80% Dòng máu qua gan 100% 55-60% 7
- 9. Hấp thu thuốc Đường uống Giảm tốc độ tháo rỗng dạ dày Giảm hoạt động tiết HCl của thành dạ dày Giảm diện tích bề mặt hấp thu Đường tiêm bắp Khối cơ giảm Sự tưới máu giảm Hấp thu không ổn định Đường qua da Da khô,thành phần lipid giảm Khó thấm 9
- 10. - Giảm tổng máu Giảm phân bố máu đến các cơ quan trong cơ thể. - Giảm Albumin, Globulin Tăng lượng thuốc tự do Tăng tác dụng và độc tính. Kéo dài thời gian tác dụng và tích luỹ trong cơ thể. Kéo dài thời gian tác dụng và tích luỹ nhiều ở mô mỡ. 10
- 11. Bốn yếu tố ảnh hưởng đến chuyển hóa thuốc tại gan bao gồm: Cần chỉnh liều đối với thuốc bài xuất trên 60% ở dạng còn nguyên vẹn qua thận và có độc tính cao như: Aminosid,Methotrexat,Cephalosphorin,Digoxin…Cho người cao tuổi có chức năng thận suy giảm hoặc bị suy thận. 11
- 12. Thay đổi sinh lý Thay đổi trong sử dụng thuốc -Giảm tiết acid dạ dày,làm tăng pH -Giảm tưới máu dạ dày -ruột -Chậm tháo rỗng dạ dày -Chậm lưu chuyển trong dạ dày-ruột Ít ảnh hưởng tới hấp thu thuốc dung thuốc theo đường uống -Giảm lượng nước trong cơ thể -Giảm khối cơ -Tăng lượng mở trong cơ thể Cần thay đổi liều nap của thuốc -Giảm lượng albumin huyết tương -α1-acid glycoprotein ít bị ảnh hưởng Thay đổi liều với các thuốc liên kết với protein huyết tương -Giảm kích thước gan -Giảm dòng máu qua gan -Giảm hoạt tính các enzyme chuyển hóa thuốc. Có thể cần giảm liều những thuốc có hệ số chiết xuất tại gan lớn, một số thuốc chuyển hóa qua pha 1 tịa gan(oxy hóa) và trên bệnh nhân bị xơ gan nặng. Giảm chức năng thận do: -Giảm dòng máu tới thận -Giarm sức lọc cầu thận -Giảm bài tiết qua ống thận -Giảm khối lượng thận Tốc độ lọc cầu thận gairm khoảng 1ml/phút mỗi năm. Cần giảm liều của các thuốc thải trừ qua thận. 12
- 13. 13
- 14. Dễ bị tụt huyết áp thế đứng Giảm điều hòa thân nhiệt Giảm chức năng nhận thức Giảm chức năng các cơ nội tạng Dễ bị ngã do mất thăng bằng tư thế 14
- 15. 15 • Thay đổi về số lượng thụ thể. • Ái lực với thụ thể: Là đặc tính của một loại thuốc • Thể hiện khả năng gắn kết với thụ thể của thuốc với tế bào. • Tác dụng hậu thụ thể bên trong tế bào
- 16. 16
- 17. Nguyên tắc kê đơn người cao tuổi sử dụng thuốc: Nắm vững tiền sử dùng thuốc của người cao tuổi (bao gồm thuốc kê đơn, không kê đơn, thực phẩm chức năng...); Nên kê đơn bắt đầu từ liều dùng thấp nhất có hiệu lực, và kéo dài nhịp dùng thuốc thích hợp. Một số liều dùng thuốc cần thấp hơn liều của người trưởng thành (ví dụ: thuốc chống đông warfarin); Với những loại thuốc dùng kéo dài, nếu được nên có thời gian nghỉ thuốc để hạn chế hiện tượng tích lũy thuốc; Ưu tiên những thuốc dạng lỏng, dễ nuốt và ít thuốc; Thận trọng khi kê những loại thuốc mới cho người cao tuổi; Duy trì theo dõi, đánh giá hiệu quả và tác dụng phụ của thuốc (đặc biệt trên gan, thận). Ngưng dùng thuốc nếu thấy không rõ hiệu quả hoặc có dấu hiệu bị ADR; Tránh lạm dụng thuốc, kể cả các thuốc được cho là “thuốc bổ” hoặc thực phẩm chức năng; Điều trị sử dụng thuốc cho người cao tuổi chủ yếu hướng đến việc duy trì và phục hồi. Mục tiêu điều trị chính là chữa khỏi bệnh, hạn chế tai biến và cải thiện chất lượng sống. 17
- 18. Về phía bác sĩ kê đơn và dược sĩ lâm sàng: Phải nắm vững tiền sử dụng thuốc ở bệnh nhân và các bệnh và bệnh nhân đang điều trị. Phải lưu ý hiệu chỉnh nồng độ thuốc Tránh các thuốc có nguy cơ tương tác cao Chọn các phát đồ đơn giản Giải thích rõ tình hình bệnh tật và mục đích điều trị Lưu ý tới giá tiền trong điều trị 18
- 19. Không có tự ý mua thuốc Tuân thủ điều trị của Bác sĩ - Dược sĩ Thông báo cho bác sĩ,dược sĩ khi gặp hiện tượng bất thường 19
- 20. Việc sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi Theo hướng dẫn trong báo cáo thứ 7 của Ủy ban Quốc gia về Phát hiện, Ðánh giá và Ðiều trị tăng huyết áp: mục đích của việc điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi là giảm huyết áp xuống dưới 140/90 mmHg và dưới 130/80 mmHg đối với người cao tuổi bị tiểu đường hoặc suy thận mạn. Hầu hết người cao tuổi bị tăng huyết áp được điều trị với ít nhất 2 thuốc để ổn định huyết áp. Cần phải đo huyết áp ở cả hai cánh tay và dùng bên tay có huyết áp cao hơn trong quá trình theo dõi điều trị. Ngoài ra, cần đo huyết áp ở người cao tuổi khi đứng thẳng cũng như ở tư thế ngồi. Cần lặp lại việc đo huyết áp để theo dõi sự biến đổi của huyết áp theo độ tuổi. 20
- 21. Tác dụng không mong muốn của các thuốc điều trị tăng huyết áp: Tất cả các thuốc điều trị tăng huyết áp, đặc biệt là thuốc lợi tiểu, ức chế men chuyển, ức chế thụ thể angiotensin (ARA), chẹn kênh calci và dẫn xuất nitrat đều có thể gây hạ huyết áp thế đứng triệu chứng, tụt huyết áp sau bữa ăn, ngã hoặc ngất ở người cao tuổi. Thuốc lợi tiểu có thể gây ra giảm thể tích tuần hoàn. 21
- 22. Ngoài ra cần lưu ý các thuốc điều trị tăng huyết áp: Các thuốc chẹn kênh calci nhóm dihydropiridin tác dụng ngắn có thể làm tăng các biến cố tim mạch và nên tránh sử dụng. Chống chỉ định dùng verapamil và diltiazem ở bệnh nhân bị nhịp chậm xoang nặng. Cần thận trọng khi sử dụng các thuốc nhóm này ở bệnh nhân bị tiểu đường không ổn định và có tiền sử hạ đường huyết bởi các thuốc chẹn β-adrenergic có thể che dấu triệu chứng hạ đường huyết. Thuốc chẹn beta cũng có thể gây ra trầm cảm hoặc lẫn lộn ở người cao tuổi. 22
- 23. Ngoài ra cần lưu ý các thuốc điều trị tăng huyết áp: Thuốc lợi tiểu và ức chế men chuyển được chỉ định để dự phòng đột quỵ tái phát ở người cao tuổi có tăng huyết áp. Nên điều trị cho bệnh nhân cao tuổi bằng thuốc lợi tiểu, ức chế men chuyển phối hợp cùng thuốc chẹn β-adrenergic. Còn bệnh nhân cao tuổi mắc tiểu đường, suy thận mạn và protein niệu nên được chỉ định thuốc ức chế men chuyển hoặc ức chế thụ thể angiotensin II typ 1. Nếu bệnh nhân cao tuổi không dung nạp được thuốc ức chế men chuyển do bị ho, phù mạch thần kinh, phát ban hoặc bị thay đổi vị giác khi sử dụng captopril và các thuốc ức chế men chuyển nhóm sulfhydryl khác, nên dùng một thuốc ức chế thụ thể angiotensin II thay thế. 23
- 25. 25