1. Օրգանիզմների
հարմարվածությունը
արտաքին
միջավայրի
պայմաններին
Նախազգուշացնող
գունավորում

2.  Կենդանիների
որոշ տեսակներ ձեռք են
բերել նախազգուշացնող գունավորում
հարմարվելով արտաքին միջավայրի
պայմաններին: Վառ գունավորումը
նախազգուշացնող ազդանշան է
թշնամիների համար:

3.  Այդպիսի
գունավորմ ունեն թունավոր,
խայթող երկկենցաղները, միջատները և
որոշ սողուններ: Օրինակ՝ անապատում
ապրող ականջավոր, կլորագլուխ մողեսը
վտանգի դեպքում բացում է իր բերանի
կողքը գտնվող մաշկային ծալքերը որոնք
ներսից վառ կարմրագույն են, վախեցնող
դիրք է ընդունում և այդ ճանապարհով
վախեցնում թշնամուն:

4.  Որոշ
կենդանիներ նաև իրենք
գունավորմամբ և մարմնի ձևով
արտաքին միջավայրից ելնելով
նմանվում են առարկաների՝ քարի,
ծառի կեղևի և այլն: Օրինակ կան
թիթեռներ, որոնք գունավորմամբ
նման են ծառի կեղևին և ծառերի
վրա դառնում են աննկատելի:

5. Թիթեռների
նախազգուշացնող
գունավորումը
 Ցերեկային
թիթեռների մեծ մասը վառ
գունավորված է խիստ խայտաբղետ
նախշերով, գիշերային թիթեռները
գունավորված են համեստ գույներով,
նույնիսկ կարող են աննկատ դառնալ
շրջակա միջավայրում: Օրինակ՝ թևերը
տանիքաձև ծալած՝ ծառի կեղևին նստած
բվիկ-ժապավենաթիթեռին ոչ ոք չի
նկատում, ասես անտեսանելի գլխարկ ունի:

6.  Իսկ
անհամաչափ նախշերով գորշ թևերն
ասես միաձուլվել են ծառի կեղևի
մակերևույթին: Թիթեռների թևերի գունեղ,
խայտաբղետ նախշերը հաճախ ծառայում են
որպես նախազգուշացում՝ «Ինձ մի՜ կեր»:

7.  Եվ
նման թիթեռներն իրոք էլ ուտելու համար
պիտանի չեն: Սակայն պատահում է նաև, որ
թռչունների համար պիտանի թիթեռը
նույնպիսի «հանդերձներ» է կրում, ինչպես
նրա «դառնահամ» ցեղակիցը, որի
նախազգուշացնող ծանոթ նախշը
նկատելով` թռչունները հեռանում են
նրանից:

8. Ծառագորտեր

Վառ գունավորված այս գորտերը համարվում են
երկրագնդի ամենաթունավոր կենդանիները:
Նրանց գունավորումը ծառայում է գիշատիչներին
նախազգուշացնելու համար: Որոշ տեսակների
թույնը այնքան վտանգավոր է, որ նույնիսկ
գորտին դիպչելը ունենում է մահացու
ազդեցություն: Գիտնականները նախընտրում են
նրանց անվանել թունավոր գորտեր, և նրանք,
չնայած տարածված կարծիքին, այդքան էլ
լայնորեն չեն օգտագործվում հնդկացիների
կողմից նետերը թունավորելու համար:

9. Ապակյա գորտ
 Ապակյա
գորտի մարմինը
ամբողջությամբ թափանցիկ է,
որը թույլ է տալիս տեսնել ներքին
օրգանները, նույնիսկ՝ սրտի
բաբախումը: Սրա միջոցով գորտի
մարմինը ձեռք է բերում
շրջապատող բուսականության
գունավորումը, որը գորտին
դարձնում է դժվար տեսանելի:

10. Միջատ գետնանուշ

Այս տարօրինակ արտաքինով միջատը
գլխիկի վրա ունի կեղևով գետնանուշի նման
դուրս ցցված գոյացություն: Սրա
նշանակությունը դեռևս մնում է անորոշ:
Գիտնականները կարծում են, որ հնարավոր է
դրանով միջատը նմանակում է մողեսի
գլուխը և պաշտպանվում գիշատիչներից:
Առանց դրա այս միջատը կլիներ հեշտ
խոցելի, չնայած որ նրա թևերի հետքերը
նման լինելով բուի աչքերին, գիշատիչների
մոտ նույնպես կարող են առաջացնել
խաբկանք:

11. Պոտտո

Օրվա ընթացքում, պոտտոն
կանգնում է մահացած ճյուղերի
գագաթներին՝ մնալով
բացարձակապես անշարժ: Նրա
փետրավությունը նման է իր
բնակության վայրին և խառնվում է
արտաքին միջավայրի
գունավորման հետ: Այն գիշերային
կենսակերպ վարող կենդանի է,
որսում է թռչող միջատներին և նրա
արձանանման վարքը օրվա
ընթացքում ծառայում է որպես
գիշատիչներից թաքնվելու միջոց:
Այս թռչնի ճտերը նույնպես
անշարժանում են, այս անգամ՝
նմանվելով սնկերի:

12. պատրաստեցին 9-3 դասարանի
Էդիտա Հարությունյանը և Դիանա Զորյանը
 Նյութը
 Օգտվել
ենք հետևյալ աղբյուրներից՝
gradaran.mskh.am
encyclopedia.am
hayeli.am/article