Ang pamilihan ay mahalagang bahagi ng buhay ng prodyuser at konsyumer. Ito ang nagsisilbing lugar kung saan nakakamit ng isang konsyumer ang sagot sa marami niyang pangangailangan at kagustuhan sa pamamagitan ng mga produkto at serbisyong handa niyang ikonsumo.Sa kabilang dako ang mga prodyuser ang siyang nagsisilbing tagapagtustos ng mga serbisyo at produkto upang ikonsumo ng mga tao. Sa pamilihan itinatakda kung anong produkto at serbisyo ang gagawin at kung gaano karami. Mayroong dalawang pangunahing tauhan sa pamilihan ang konsyumer at prodyuser.Ang konsyumer ang bumibili ng mga produktong gawa ng mga prodyuser, samantalang ang prodyuser naman ang gumagawa ng mga produktong kailangan ng mga konsyumer sa pamamagitan ng mga salik ng produksiyon na pagmamay-ari ng konsyumer
Ang pamilihan ay mahalagang bahagi ng buhay ng prodyuser at konsyumer. Ito ang nagsisilbing lugar kung saan nakakamit ng isang konsyumer ang sagot sa marami niyang pangangailangan at kagustuhan sa pamamagitan ng mga produkto at serbisyong handa niyang ikonsumo.Sa kabilang dako ang mga prodyuser ang siyang nagsisilbing tagapagtustos ng mga serbisyo at produkto upang ikonsumo ng mga tao. Sa pamilihan itinatakda kung anong produkto at serbisyo ang gagawin at kung gaano karami. Mayroong dalawang pangunahing tauhan sa pamilihan ang konsyumer at prodyuser.Ang konsyumer ang bumibili ng mga produktong gawa ng mga prodyuser, samantalang ang prodyuser naman ang gumagawa ng mga produktong kailangan ng mga konsyumer sa pamamagitan ng mga salik ng produksiyon na pagmamay-ari ng konsyumer
DEMAND
-Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na kaya at handing bilhin ng mga konsyumer sa alternatibong presyo sa isang takdang panahon.
BATAS NG DEMAND
-Ang konsepto ng batas demand ay mayroong inverse o magkasalungat na ugnayan ang presyo sa quantity demanded ng isang produkto. Kapag tumaas ang presyo Mababa ang demand quantity. At kung Mababa ang presyo tataas ang quantity demand o tinatawag na ceteris paribus.
AND DALAWANG KONSEPTO BAKIT MAGKASALUNGAT ANG PRESYO AT DEMAND
CETERIS PARIBUS
-Ito ay nangangahulugang ipinagpaplagay na ang presyo lamang ang salik na nakakaapekto sa pagbabago ng quantity demanded, habang ibang salik ay hindi nagbabago o nakakapekto.
SUBSTITUTION EFFECT
- – sa konseptong ito, ang mamimili ay naghahanap ng kapalit na mas mura kapag ang presyo ng isang produkto ay tumaas ang presyo. Halimbawa, imbes na bumili ng softdrinks sa isang tindahan ay bibili na lamang ng tubig na di hamak na mas mababa ang presyo kaysa sa softdrinks.
Income effect
-– ipinahahayag rito na mas mataas ang halaga ng kinikita kapag mas mababa ang presyo ng isang produkto.
Tumutukoy ang Gross Domestic Product (GDP) sa market value ng lahat ng tapos na mga produkto at serbisyo na ginawa sa loob ng hangganan ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
Ang Gross National Product (GNP) naman ay ang kita ng mga permanenteng residente ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
DEMAND
-Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na kaya at handing bilhin ng mga konsyumer sa alternatibong presyo sa isang takdang panahon.
BATAS NG DEMAND
-Ang konsepto ng batas demand ay mayroong inverse o magkasalungat na ugnayan ang presyo sa quantity demanded ng isang produkto. Kapag tumaas ang presyo Mababa ang demand quantity. At kung Mababa ang presyo tataas ang quantity demand o tinatawag na ceteris paribus.
AND DALAWANG KONSEPTO BAKIT MAGKASALUNGAT ANG PRESYO AT DEMAND
CETERIS PARIBUS
-Ito ay nangangahulugang ipinagpaplagay na ang presyo lamang ang salik na nakakaapekto sa pagbabago ng quantity demanded, habang ibang salik ay hindi nagbabago o nakakapekto.
SUBSTITUTION EFFECT
- – sa konseptong ito, ang mamimili ay naghahanap ng kapalit na mas mura kapag ang presyo ng isang produkto ay tumaas ang presyo. Halimbawa, imbes na bumili ng softdrinks sa isang tindahan ay bibili na lamang ng tubig na di hamak na mas mababa ang presyo kaysa sa softdrinks.
Income effect
-– ipinahahayag rito na mas mataas ang halaga ng kinikita kapag mas mababa ang presyo ng isang produkto.
Tumutukoy ang Gross Domestic Product (GDP) sa market value ng lahat ng tapos na mga produkto at serbisyo na ginawa sa loob ng hangganan ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
Ang Gross National Product (GNP) naman ay ang kita ng mga permanenteng residente ng isang bansa sa isang tiyak na panahon.
Araling Panlipunan 4
Ekonomiks Learning Module Yunit 3
------------------
Source: DepEd
Regional Mass Training for Grade 10 Teachers on K to 12 Basic Education Program
May 4 - 9, 2015 | Bicol University, Daraga, Albay
Araling Panlipunan 4
Ekonomiks Teaching Guide Part 5
------------------
Source: DepEd
Regional Mass Training for Grade 10 Teachers on K to 12 Basic Education Program
May 4 - 9, 2015 | Bicol University, Daraga, Albay
Buban, Mary Joy B. Ugnayan ng Kita, Pagkunsumo at Pag-iimpok FINALS IN PCK 10...bubanmaryjoy14
Ugnayan ng Kita, Pagkunsumo at Pag-iimpok
a. I choose educational resources because Using visuals to assist students guess the missing letters will get them more engaged. It is said that when students are involved in activities, they become more energetic and are more motivated to listen. They will become sleepy if they are not focused instantly. It's crucial to inspire them right away for this reason.
b. For assessment purposes, I opted for essay writing with two questions to allow students more freedom in expressing their knowledge. Through these questions, they can articulate their understanding of the difference between saving and investing, and they can freely convey the importance of saving during the pandemic.
2. MGA TIYAK NA LAYUNIN
a. Natataya ang bahaging ginampanan ng mga bumubuo sa paikot na
daloy ng ekonomiya;
b. Nasusuri ang ugnayan sa isa’t-isa ng mga bahaging bumubuo sa
paikot na daloy ng ekonomiya.
c. Natutukoy ang mga paraan upang matukoy ang halaga ng
Pambansang kita;
d. Nakapagbibigay ng 2-3 kahalagahan ng pagtukoy ng halaga ng
pambansang kita.
11. Kahinaan ng ganitong Sistema:
• Mabagal ang produksyon kung kaya’t mahirap
tugunan ang lahat ng ating pangngailangan at
kagustuhan.
• Maaksaya ang paggamit ng mga
pinagkukunang-yaman dahil walang
espesyalisasyon.
12. PAGLALAHAT
Ang kita ng buong ekonomiya ay
katumbas
ng Halaga sa kabuuang
Pagkonsumo na katumbas rin sa
halaga ng kabuuang produksyon.
PAMBANSANG KITA=C=P
14. Gusto ko ng
isda pero
magtanim lang
alam ko.
Gusto ko ng
karne pero di
mangisda lang
ang alam ko.
Gusto ko ng
gulay
pero
mangaso
lang ang
alam ko.
Magpalitan/makipagkalakalan
15. ANG BAHAY-KALAKAL AT SAMBAHAYAN SA PAMILIHAN NG TAPOS NA PRODUKTO AT SALIK NG
PRODUKSYON
PAMILIHAN NG KALAKAL AT
PAGLILINGKOD
PAMILIHAN NG SALIK NG
PRODUKSYON
Sambahayan
BAHAY-KALAKAL
Input para sa
Produksyon
Sahod, upa, at
tubo
Pagbebenta
ng kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
Kita Paggasta
Kita
Lupa,
paggawa, at
kapital
16. Lupa,
__________, at
kapital
_______ng
_______l at
paglilingkod
_____ para sa
_____________
Pagbebenta
ng _______ at
____________
BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
Pamilihan ng
kalakal at
paglilingkod
Pamilihan ng
salik ng
produksyon
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
Pagbebenta
ng kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa,
paggawa, at
kapital
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
1. Paano nababawi ng
bahay kalakal ang
gastos sa produksyon?
2. Para saan ang binibili
ng bahay-kalakal sa
pamilihan ng salik ng
produksyon?
3. Ano ang gawain ng
sambahayan upang sila
ay kumita sa
ekonomiya?
4. Paano bumabalik sa
paikot na daloy ang
kinita ng sambahayan?
ANG BAHAY-KALAKAL AT SAMBAHAYAN SA PAMILIHAN NG TAPOS NA PRODUKTO AT SALIK NG
PRODUKSYON
17. BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
Pamilihan ng
kalakal at
paglilingkod
Pamilihan ng
salik ng
produksyon
Pagbebenta
ng kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa,
paggawa, at
kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
• ANG KITA NG
SAMBAHAYAN AT
KITA NG BAHAY
KALAKAL AY
KATUMBAS NG
GASTOS NG
SAMBAHAYAN AT
GASTOS NG
BAHAY KALAKAL
ANG BAHAY-KALAKAL AT SAMBAHAYAN SA PAMILIHAN NG TAPOS NA PRODUKTO AT SALIK NG
PRODUKSYON
18. • Ang gastusin ng sambahayan sa pagbili ng kalakal at
paglilingkod ay katumbas ng kita ng bahay kalakal,
gayundin ang gastusin ng bahay kalakal sa input ng
produksyon katulad ng lupa, paggawa, at capital ay
katumbas rin ng kita ng sambahayan.
• Ang kabuuang gastos sa ekonomiya( gastos ng
sambahayan at bahay-kalakal) ay katumbas ng kabuuang
kita sa ekonomiya ( kita ng sambahayan at bahay-kalakal).
PAMBANSANG KITA=KABUUANG GASTOS=KABUUANG
KITA
Paglalahat
20. MGA TIYAK NA LAYUNIN
a. Natataya ang bahaging ginampanan ng mga bumubuo sa paikot na
daloy ng ekonomiya;
b. Nasusuri ang ugnayan sa isa’t-isa ng mga bahaging bumubuo sa
paikot na daloy ng ekonomiya.
c. Natutukoy ang mga paraan upang matukoy ang halaga ng
Pambansang kita;
d. Nakapagbibigay ng 2-3 kahalagahan ng pagtukoy ng halaga ng
pambansang kita.
21. TALASALITAAN:
1.IMPOK O SAVING- ISANG GAWAIN MULA SA
SAMBAHAYAN NA KUNG SAAN AY ITINATABI ANG ILANG
BAHAGI NG KITA PARA SA PANGANGAILANGAN SA
HINAHARAP.
2.PAMUMUHUNAN O INVESTMENT- ARI-ARIAN O KAPITAL
NA GINAGAMIT NG MGA BAHAY-KALAKAL UPANG
MAKALIKHA NG KITA SA HINAHARAP.
3.PAMILIHANG PINANSYAL-DITO ISINASAGAWA ANG PAG-
IIMPOK AT PAMUMUHUNAN
22. BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
Pamilihan ng
kalakal at
paglilingkod
Pamilihan ng
salik ng
produksyon
Pagbebenta
ng kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa,
paggawa, at
kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
1. ANO ANG
EPEKTO KAPAG
NAGTABI ANG
SAMBAHAYAN
NG ILANG
BAHAGI NG
KANYANG
KINITA?
23. MABABAWASAN RIN ANG KITA NG BAHAY-
KALAKAL KUNG KAYA’T MABABAWASAN RIN
ANG MABIBILI NIYANG INPUT NG
PRODUKSYON.
24. BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
Pamilihan ng
kalakal at
paglilingkod
Pamilihan ng
salik ng
produksyon
Pagbebenta
ng kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa,
paggawa, at
kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo 1. ANO ANG
EPEKTO KAPAG
HINDI GINAMIT
ANG ILANG
BAHAGI NG
KINITA NG
BAHAY
KALAKAL SA
PAGBILI NG
INPUT NG
PRODUKSYON?
25. MABABAWASAN RIN ANG KITA NG
SAMBAHAYAN KUNG KAYA’T MABABAWASAN
RIN ANG KAKAYAHANG NIYANG MAKABILI NG
KALAKAL AT PAGLILINGKOD.
26. BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
PAMILIHANG PINASYAL: PAG-IIMPOK AT PAMUMUHUNAN
Pamilihan ng
kalakal at
paglilingkod
Pamilihan ng
salik ng
produksyon
Pamilihang
Pinasyal
Pagbebenta
ng kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa,
paggawa, at
kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
Pag-iimpok
Pamumuhunan
31. BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
PAMILIHANG PINASYAL: PAG-IIMPOK AT PAMUMUHUNAN
Pamilihan ng
kalakal at
paglilingkod
Pamilihan ng
salik ng
produksyon
Pamilihang
Pinasyal
Pagbebenta
ng kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa,
paggawa, at
kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
Pag-iimpok
Pamumuhunan
33. ANG PAMAHALAAN AT PAMILIHANG PINANSYAL, SALIK NG PRODUKSYON, KALAKAL
AT PAGLILINGKOD
BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
Pamilihan ng kalakal
at paglilingkod
Pamilihan ng salik
ng produksyon
Pamilihang Pinasyal
Pagbebenta ng
kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa, paggawa, at
kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
Pag-iimpok
Pamumuhunan
PAMAHALAAN
BUWIS
BUWIS
PAGBILI NG
KALAKAL AT
PAGLILINGKOD
SUWELDO, TUBO,
TRANSFER
34. MAHALAGANG PAPEL NG PAMAHALAAN SA EKONOMIYA:
• MASIGURO ANG PAGLAGO NG EKONOMIYA UPANG
MATIYAK NA MAPALAKAS ANG KAPASIDAD NG ATING
PRODUKSYON
• MASIGURO ANG PAGKAKAROON NG PANTAY NA
DISTRIBUSYON NG KITA
• GAMIT NG PAMAHALAAN ANG PAGBUBUWIS AT
PAGGASTA UPANG MAISAKATUPARAN ANG MGA
HANGARIN ITO.
36. MGA TIYAK NA LAYUNIN
a. Natataya ang bahaging ginampanan ng mga bumubuo sa paikot na
daloy ng ekonomiya;
b. Nasusuri ang ugnayan sa isa’t-isa ng mga bahaging bumubuo sa
paikot na daloy ng ekonomiya.
c. Natutukoy ang mga paraan upang matukoy ang halaga ng
Pambansang kita;
d. Nakapagbibigay ng 2-3 kahalagahan ng pagtukoy ng halaga ng
pambansang kita.
38. ANG PAMAHALAAN AT PAMILIHANG PINANSYAL, SALIK NG PRODUKSYON, KALAKAL
AT PAGLILINGKOD
BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
Pamilihan ng kalakal
at paglilingkod
Pamilihan ng salik
ng produksyon
Pamilihang Pinasyal
Pagbebenta ng
kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa, paggawa, at
kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
Pag-iimpok
Pamumuhunan
PAMAHALAAN
BUWIS
BUWIS
PAGBILI NG
KALAKAL AT
PAGLILINGKOD
SUWELDO, TUBO,
TRANSFER
39.
40. ANG PAMBANSANG EKONOMIYA SA KALAKALANG PANLABAS
BAHAY-KALAKAL
Sambahayan
Pamilihan ng
kalakal at
paglilingkod
Pamilihan ng
salik ng
produksyon
Pamilihang
Pinasyal
Pagbebenta ng
kalakal at
paglilingkod
Pagbili ng
kalakal at
paglilingkod
Input para sa
Produksyon
Lupa, paggawa,
at kapital
Kita
Kita
Paggasta
Sahod, upa, at tubo
Pag-iimpok
Pamumuhunan
PAMAHALAAN
BUWIS
BUWIS
PAGBILI NG
KALAKAL AT
PAGLILINGKOD
SUWELDO,
TUBO,
TRANSFER
Panlabas na
sektor
Gastos sa
pag-aangkat
Kita sa
Pagluluwas