28. Jambo
Jambo hardly ever needs
his strength. He behaves
like a real politician.
Distance Walked / Day
Sleeping Hours / Night
wkn31 wkn32
wkn31 wkn32
Missie van Gorillas in the Cloud (1)
Individual State
Observation & Analysis
29. Robin van Persie
Club Loyalty: 8
Injury sensitivity: 9
Estimated Value: 45M$
Distance Walked
Hart Rate
15min 30min
wkn31 30min
Season: 2013/14:
Cham. League: 6 Gms, 4 Gls
Pr. League.: 31 Gms 27 Gls
Player rating:
Missie van Gorillas in the Cloud (1)
Individual State
Observation & Analysis
30. Inge Janssen
Concentration Level
Hart Rate
0800U 0900u
0800u 0900u
Experience: 5 jaar
Culpable Errors: 0
Insurance rating:
2013:
Keyhole Surg: 63%
Abdominal Surg: 81%
Patient recovery: 92%
Missie van Gorillas in the Cloud (1)
Individual State
Observation & Analysis
39. Sensortechnologie vormt ogen oren en neus
van intelligente IT systemen
Help mee sensortechnologie verder te
brengen in het GITC Sensor Lab
Geniet van de Gorillas en help
hun soortgenoten overleven
41. TNO AISE | APPLIED INTELLIGENT SYSTEMS ENGINEERING
HOE SLIM IS UW
PRODUCT?
Producten om ons heen zullen
steeds slimmer worden. Gebruikers
verwachten ook meer en meer dat
producten intelligent functioneren
en inspelen op de situatie. Hoeveel
slimmer moet uw product of
systeem worden om competitief te
blijven? En hoe pakt u de ontwikke-
ling van dit nieuwe intelligente
product aan?
In de afgelopen 10 jaar heeft TNO veel
kennis ontwikkeld op het gebied van
intelligente systemen en producten en kan
daarmee helpen producten succesvol
slimmer te maken.
WERELDMARKT VOOR INTELLIGENTE
PRODUCTEN
Gedreven door innovatieve nieuwe
toepassingen en technologie verwacht
marktanalyse bureau IDC dat de wereld-
wijde markt voor intelligente systemen in
2017 een omvang zal hebben van 5 miljard
stuks met een geschatte waarde van
€1800 miljard. In de IDC studie “Worldwide
Intelligent Systems 2013–2017 Forecast:
The Rise of Intelligent Systems”1
wordt
tevens geconcludeerd dat intelligente
systemen pas écht de ware kracht van het
internet en de (mobiele) communicatie
tussen machines zullen gaan benutten.
TNO AISE
Gedreven door de ontwikkelingen in de
technologie en de markt heeft TNO een full
service consultancy team samengesteld
bestaande uit creatieve onderzoekers en
ontwikkelaars met meer dan 7 jaar kennis
en ervaring op het gebied van intelligente
systemen. Het TNO AISE -Applied Intelligent
System Engineering- team kan bedrijven bij
de productontwikkeling helpen vanuit een
brede kennisbasis die TNO met haar
partners heeft opgebouwd in de afgelopen
10 jaar. Deze kennisbasis is mede
opgebouwd in vooruitstrevende nationale
en internationale defensie-
onderzoeksprogramma’s.
AISE PORTFOLIO
TNO AISE kan als kennispartner helpen met
de ontwikkeling van intelligente producten
door op maat analyses van relevante
state-of-the-art technologie ontwikkelingen
in te brengen, en ook door vroegtijdig de
1
Worldwide Intelligent Systems 2013–2017 Forecast: The Rise of Intelligent Systems. Jul 2013. Doc # 241359. www.idc.com
42. The International Primate Field Lab @ Apenheul
TNO is een onafhankelijke innovatie-organi-
satie. We verbinden mensen en kennis om
innovaties te creëren die de concurrentie-
kracht van bedrijven en het welzijn van de
samenleving duurzaam versterken.
TNO focust haar inspanningen op 7
thema’s waaronder Integrale veiligheid:
focus op maatschappelijke veiligheid door
technologische innovatie en ondersteuning
van mensen die zich inzetten bij hulpdien-
sten, defensie, politie en beveiliging.
TNO
Oude Waalsdorperweg 63
2597 AK Den Haag
T 088 866 40 31
E martin.vanrijn@tno.nl
TNO.NL
TNO AISE | APPLIED INTELLIGENT SYSTEMS ENGINEERING
kansen en risico’s te identificeren. Hiermee
biedt TNO AISE bedrijven in de productont-
wikkeling effectieve ondersteuning om
sneller, en succesvol naar de markt te
kunnen gaan. Het TNO AISE team heeft in
haar portfolio onder meer:
• Quick Scans tbv product roadmap-ont-
wikkeling, state of the art analyses,
tech- & trend watch,
• Challenges – met multidisciplinair team
doorbraak forceren,
• Executive State-of-the-art briefings en
In-Company Training programma’s,
• Opdrachten en projectuitvoering /
-ondersteuning, interim-projectmanage-
ment, deelname in management of R&D
team.
PRODUCT SUCCESVOL SLIMMER
MAKEN
De ontwikkeling van een slim product is
geen sinecure, de organisatie zal in
aanraking komen met nieuwe kennisgebie-
den en uitgebreide technologische
mogelijkheden. Door al in een vroeg
stadium van het proces over de juiste
informatie en expertise te beschikken kan
er sneller en gericht gestart worden met de
productontwikkeling. Een up-to-date inzicht
in de technologische oplossingen onder-
steunt het nemen van investeringsbeslui-
ten. TNO AISE kan hiervoor haar brede
technologie expertise inzetten en beschikt
over een uitgebreid internationaal kennis-
en industrienetwerk.
WAARDE VAN NIEUWE TECHNOLOGIE
Doordat de technologische ontwikkelingen
zo snel gaan, en op zoveel gebieden
tegelijkertijd, is het volgen hiervan alleen al
een grote uitdaging. Zo kenmerkt
McKinsey2
dit als “The next new
thing - fatique”. Om deze nieuwe technolo-
gieën snel in perspectief te kunnen
plaatsen en op waarde te schatten voor
toepassing in slimme producten, hanteert
TNO AISE haar eigen Intelligent Systems
Framework. Dit framework biedt een
heldere kijk op intelligente systemen en
ondersteund in het integreren van de
benodigde technologieën en vakgebieden.
INTEGRALE PRODUCTONTWIKKELING
TNO AISE kan een bijdrage leveren in elk
van de volgende 5 fases van het gebruike-
lijke integrale productontwikkeling traject:
• Strategie & Roadmaps – “creating
lighthouses”,
• Functionele Specificatie – benodigde
functionaliteiten voor volgende stap,
• Technologieselectie en Ontwerp – in te
zetten technologieën,
• Waardeketens & Eco Systemen – finan-
ciering R&D door samenwerking,
• Ontwikkeling en Industrialisatie –
management, reviews en detachering in
projecten.
KENNISGEBIEDEN
Bij het ontwerp van een slim product krijgt
men te maken met vele vakgebieden
waarbinnen keuzes gemaakt moeten
worden. Deze breedte aan vakgebieden is
aanwezig binnen TNO en wordt door TNO
AISE geïntegreerd. Door domein-overstij-
gende onderzoekprogramma’s wordt het
Intelligent Systems kennisnetwerk
voortdurend uitgebouwd en ververst op het
gebied van:
• Sensortechnologie,
• Datafusie, Informatie integratie,
• Robuuste Navigatie,
• Lokalisatie indoor/outdoor,
• Automatic Management & Control,
• Communicatie, Wireless,
Machine2Machine,
• Cyber Physical Systems, Internet of
Things,
• Interoperabiliteit,
• Embedded Systems,
• Cloud computing, Virtualisatie,
• Cyber Security en Privacy,
• Human Machine Interaction,
• Modeling & Simulation,
• Kunstmatige Intelligentie,
• Utility Based Reasoning,
• Systems Engineering.
VOORBEELDPROJECTEN
Self-Driving Cars: Wanneer de voorganger
via draadloze communicatie zijn ‘intentie’
kenbaar maakt, kan er in een treintje
precies gelijktijdig geremd of geaccelereerd
worden. Alsof er een metalen stang tussen
de voertuigen is bevestigd. De real-time
Safety Checker zorgt dat de veiligheid in
elke situatie geborgd is. De minimale
veilige afstand tot de voorganger varieert
namelijk automatisch met variaties in
onzekerheid geïntroduceerd door het
communicatienetwerk en de sensoren.
Gorillas in the Cloud: Waar Apenheul
mensen laat kennismaken met apen en de
natuur, zorgt onderzoek, onderwijs en
innovatie voor verdieping door met actuele
sensor- en webtechnologie een andere kijk
te bieden op het leven en samenleven van
gorilla’s.
2
Disruptive technologies: Advances that will transform life, business, and the global economy. May 2013. McKinsey Global Institute.