GLOBALLLASHUV JARAYONIDA MA'NAVIY TAHDIDLAR

1. GLOBALLASHUV VA G`OYAVIY
TAHDIDLAR

2.  “Biz bugun yurtimizda yangi
hayot barpo etar ekanmiz, bir
masalaga alohida e`tibor
berishimiz lozim. Ya`ni
kommunistik mafkura va axloq
normalaridan voz
kechilgandan so`ng jamiyatda
paydo bo`lgan g`oyaviy
bo`shliqdan foydalanib,
chetdan biz uchun mulaqo yot
bo`lgan, ma`naviy va axloqiy
tubanlik illatlarini o`z ichiga
olgan “ommaviy madaniyat”
yopirilib kirib kelishi
mumkinligi barchamizga ayon
bo`lishi kerak”

3. Globallashuv va aksilgloballashuv
tushunchalari
 Hozirgi paytda globallashuv atamasi barcha ijtimoiy
fan sohalari diqqat markazida bo`lmoqda. Unga turli
nuqtai nazardan yondashib ta`riflar berilmoqda, ijtimoiy
hayotga va jamiyat taraqqiyotiga ta`siri to`g`risida
tadqiqotlar olib borilmoqda.
 Globallashuv to`g`risida davlat va jamoat arboblari,
faylasuflar va jamiyatshunos olimlar, sharhlovchi va
jusnalistlar turli nuqtai nazardan yondashib, o`z
qarashlarini bildirishmoqda. Ularning qarashlari
shunchalik turli-tumanki, hatto globallashuvning foydali
yoki zararli tomonlariga nisbatan qarama-qarshi
ta`riflar, izohlarni ham uchratish mumkin. Lo`nda qilib
aytganda, bugungi davrning bu qadar “tilsim”lariga
boyligi globallashuvni zamonaviy mavzuga aylantirdi.

4. Globallashuv va aksilgloballashuv
tushunchalari
 Umuman olganda, “global” so`zi baynalminal so`z
bo`lib, deyarli barcha millatlarda uchraydi. “Global”
so`zi “yer sharini qamrab olgan”, “butun yer shariga,
dunyoga tarqalgan”, “dunyo miqyosidagi”, “butun
jahonga oid”, “umumbashariy” kabi ma`nolarni
anglatuvchi sifat hisoblanadi. “Globallashuv”
umumbashariy jahon miqyosidagi jarayon, faoliyat,
holat va harakat ma`nolarini anglatuvchi yoki voqea
hodisalarni ifodalovchi atama hisoblanadi.
Globallashuv tushunchasiga turli nuqtai nazardan
yondashib uning mohiyatini fenomen, ijtimoiy holat va
jarayon sifatida talqin qilish mumkin.

5. Birinchidan, globallashuv – fenomen.
 Falsafada fenomen mohiyat yoki
hodisaning ifodasi yoxud
namoyon bo`lishi sifatida talqin
qilinadi. Globallashuvga
Prezidentimiz I.A.Karimov
fenomen sifatida quyidagicha izoh
beradi: “… Bu atama bugungi
kunda ilmiy falsafiy, hayotiy
tushuncha sifatida juda keng
ma`noni anglatishini ta`kidlash
lozim. Umumiy nuqtai nazardan
qaraganda, bu jarayon mutlaqo
yangicha ma`no-mazmundagi
xo`jalik, ijtimoiy-siyosiy, tabiiy-
biologik global muhitning
shakllanishi va shu bilan birga,
mavjud milliy va mintaqaviy
muammolarning jahon
miqyosidagi muammolarga
aylanib borishini ifoda etmoqda”.

6. Globallashuv jarayonida dunyo
miqyosida odam savdosi
 Prezidentimizning “mavjud
milliy va mintaqaviy
muammolarning jahon
miqyosidagi muammolarga
aylanib borishini ifoda
etmoqda”, degan ta`kidi
globallashuv jarayonida
dunyo miqyosida odam
savdosining rivojlanishini,
terrorizm, narkobiznes va
diniy ekstremizmning
kuchayishini, global iqtisodiy-
moliyaviy inqirozni, global
tabiiy muammolarni, tabiiy
energiya resurslarining
noto`g`ri taqsimlanishini va
shu kabilarni o`z ichiga
qamrab oladi.

7. Globallashuvga fenomen sifatida
 Ushbu ta`riflarda
Prezidentimiz Islom
Karimovning
globallashuvga fenomen
sifatida bergan ta`rifidagi
ijtimoiy hodisalar
ta`kidlanayotgan bo`lsa-
da, globallashuvga “o`zaro
aloqa va o`zaro
bog`liqlikning
chuqurlashuvi” asosidagi
ijtimoiy holat sifatida
yondashishi ko`proq
namoyon bo`lmoqda.

8. “Millatni asrash kerak”
 Prezidentimiz “Millatni asrash kerak” degan
g`oyani qayta-qayta uqtirishdan charchamaydi.
Millatni asrash – uning dinu-diyonatini, imon-
e`tiqodini, axloq-odobini, bugunga qadar
yetishgan madaniy darajasini asrash demakdir.
O`tmishda yurtimizga bostirib kelgan har
qanday mustabid borki, birinchi navbatda,
millay qadriyatlarni oyoq osti qilishga, millat
ruhini singdirishga harakat qilgan. Bugungi
kunda ham butun dunyo inson qalbi ujchun
shiddatli kurash ketayotganini yaxshi
tushunamiz. Demokratiya niqobidagi nafsga
qullikni dil niqbidagi jaholatni targ`ib etishdan
ko`zlanayotgan, uzoqlarga ketadigan
manfaatlarni teran anglaymiz. Va bularning
bariga nimaki qanday qudratni qarshi qo`yish
lozimligiga ham aqlimiz yetadi. Bu birinchi
navbatda xalqimizning or-nomusi, diniy va
dunyoviy e`tiqodi, ma`rifatini o`zida mujassam
etgan ma`naviy qudratdir.

9.  Ta`bir joiz bo`lsa aytish mumkinki,
bugngi zamonda mafkura
poligonlari yadro poligonlaridan
ham ko`proq kuchga ega. Bu
masalani kishining doimo ogoh
bo`lishga vundovchi tomoni
shundaki, agar harbiy, iqtisodiy,
siyosiy tazyiq bo`lsa, buni sezish,
ko`rish, oldini olish mumkin,
ammo mafkuraviy tazyiqni, uning
ta`siri va oqibatini tezda ilg`ab
yetish nihoyatda qiyin.

10. Xulosa
 Shunday qilib, globallahuvning ma`naviy
kurash jarayonlari oshkora yoki ko`zga
ochiq tashlanmasada biroq milliy-ma`naviy
qarash va fikrlashimiz yuzaga kelayotgan
ziddiyatlarni yengishimiz, milliy ijtimoiy
muhitni ta`minlashimizda namoyon
bo`lmoqda. Shuni ham alohida aytib o`tish
lozimki, yoshlarda milliy-ma`naviy
immunitetni shakllantirish bu –
umuminsoniy qadriyatlar, zamonaviy fan va
texnika yutuqlaridan voz kechish kerak
degani emas? Aksincha, mana shu
globallashuv ta`sirida umuminsoniy
qadriyatlar bilan birga qorishib kirib
kelayotgan ommaviy ma`naviyatdan ogoh
bo`lishini va milliyligimizga salbiy ta`sir
ko`rsatuvchi qarashlarga nisbatan milliy-
ma`naviy odob, axloq, an`ana va o`ziga xos
qadriyatlarimiz bilan javob berishimiz kerak.

11. Xulosa; hikmatli so`zlar
 Eng yovuz zo’ravon- qonun soyasiga berkinib adolat bayrog’i ostida
ish ko’radi.
 Sh.Montekye
 Qonunning o’ta qattiqqo’lligi-o’ta adolatsizlikdir.
 Siseron
 Zulm ko’rsa davringda zolimdan el,
 O’sha zulm sendan erur, yaxshi bil.
 Sa’diy
 Nomaqbul qonunchilik qumdan to’qilgan arqonga o’xshaydi, uni
eshmoqchi bo’lsang, boshidanoq sochilib ketishini dono odamlar
biladilar.
 R.Emerson
 Yaxshi qonunlarni hurmatlamoq, be’manilarini esa bekor qilmoq
yohhud o’zgartirmoq lozim.
 Rusinek

12.  Bajardi: 202-guruh talabalari
Fayzullayev Temurbek
Jo`raqulov Kamronbek