Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

IDZ DO
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£

SPIS TREŒCI Fotografia cyfrowa.
Ilustrowany przewodnik
KATALOG KSI¥¯EK
Autor: Anna Owczarz
KATALOG ONLINE ISBN: 83-246-0189-9
Format: B5, stron: 168
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG

TWÓJ KOSZYK
Naucz siê korzystaæ ze wszystkiego, co oferuje fotografia cyfrowa
DODAJ DO KOSZYKA
Zamierzasz kupiæ cyfrowy aparat fotograficzny? A mo¿e ju¿ go masz? Pora na naukê
fotografowania. Wbrew pozorom samo wciœniêcie spustu migawki nie wystarczy do
CENNIK I INFORMACJE
zrobienia dobrego zdjêcia. Trzeba wiedzieæ, jakie mo¿liwoœci posiada aparat, jak
skadrowaæ zdjêcie i jak siê odpowiednio „ustawiæ”. Na szczêœcie fotografia cyfrow¹
ma tê zaletê, ¿e nieudane zdjêcia mo¿na jeszcze uratowaæ, korzystaj¹c z mo¿liwoœci ich
ZAMÓW INFORMACJE obróbki w komputerze. Przera¿a Ciê iloœæ zagadnieñ, które musisz poznaæ? Nie martw
O NOWOŒCIACH siê — wszystkiego mo¿esz nauczyæ siê szybko, ³atwo i przyjemnie.
ZAMÓW CENNIK Dziêki ksi¹¿ce „Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik” dowiesz siê, co zrobiæ, aby
przestaæ „klikaæ” i zacz¹æ robiæ zdjêcia. Poznasz wszystkie mo¿liwoœci swojego
aparatu, nauczysz siê korzystaæ z programów tematycznych i rêcznych nastaw.
CZYTELNIA Dowiesz siê, jak fotografowaæ ró¿ne obiekty i jak radziæ sobie ze zmiennymi warunkami
oœwietleniowymi. Przeczytasz tak¿e o cyfrowej obróbce zdjêæ i ich drukowaniu.
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE • Podstawowe parametry aparatu cyfrowego
• Ogniskowa, g³êbia ostroœci i parametry ekspozycji
• Kompozycja ujêcia
• Portrety
• Fotografowanie architektury, przyrody i zdjêcia nocne
• Przenoszenie zdjêæ do komputera
• Edycja i korekcja fotografii
• Drukowanie zdjêæ

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treœci

Rozdzia³ 1. Zanim kupisz kota w worku... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Na co nale¿y zwróciæ uwagê podczas zakupu
aparatu cyfrowego?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Rozmiar to nie wszystko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Optyka aparatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1
Matryca œwiat³oczu³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Kontrola balansu bieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Wyœwietlacz aparatu (ekran LCD, monitor LCD) . . . . . . . . . . . . . . . 13
Karta pamiêci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Dostêpnoœæ przynajmniej dwóch formatów zapisu fotografii. . . . . 14
Zapotrzebowanie aparatu na energiê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Zakres migawki i zakres przys³ony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Programy tematyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Tryby pracy lampy b³yskowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Rozdzia³ 2. Pe³ne wykorzystanie mo¿liwoœci aparatu
w celu tworzenia doskonalszych obrazów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Okreœlanie rozmiaru zdjêcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Widzieæ ostro to podstawa, chocia¿ s¹ wyj¹tki... . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Ma³a g³êbia ostroœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Du¿a g³êbia ostroœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Zmiana pola widzenia i jej zastosowanie w fotografii . . . . . . . . . . . . . 23
Szerokie pole widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Standardowe pole widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
W¹skie pole widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Kontrolowanie ustawieñ ekspozycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Nieprawid³owa ekspozycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Ekspozycja prawid³owa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
U³atw sobie proces ustawiania parametrów ekspozycji
– preferencja czasu czy preferencja przys³ony?. . . . . . . . . . . . . . . 29
Bracketing pomocny przy uzyskaniu w³aœciwej ekspozycji . . . . . . 29

5

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Balans bieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Lampa b³yskowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Kadrowanie zdjêæ, czyli uwa¿aj na paralaksê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Blisko, bli¿ej, coraz bli¿ej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Makrofotografia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Fotografowanie z bliska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
W jaki sposób korzystaæ z programów tematycznych?. . . . . . . . . . . . . 42
Wykorzystywanie w³aœciwoœci czu³oœci ISO dla uzyskania
okreœlonych efektów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Rozdzia³ 3. Ogólne wskazówki dotycz¹ce
sztuki fotografowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
G³ówny temat zdjêcia, czyli zastanów siê, co chcesz
uwieczniæ na fotografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Umiejêtnoœæ wykorzystania w³aœciwoœci œwiat³a. . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Barwa i charakter œwiat³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Kierunek œwiat³a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Kompozycja ujêcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Plany w fotografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Zasada trójpodzia³u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Linia horyzontu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Po¿¹dany dodatkowy element w kompozycji niecentralnej . . . . . 56
Przestrzeñ dla ruchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Perspektywa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Wybór kadru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Punkt widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Obramowanie i jego naturalne oblicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Wykorzystanie walorów fotografowanych obiektów dla nadania
fotografii niepowtarzalnego klimatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Harmonia barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Kontrast barw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Low-Key i High-Key . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Wp³ywanie na kszta³t fotografowanych obiektów . . . . . . . . . . . . . 67
Wzór i faktura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Zdjêcia panoramiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

6

Spis treœci

Rozdzia³ 4. Najpopularniejsze tematy fotografii,
czyli co zrobiæ, aby zdjêcia by³y jeszcze lepsze . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Na co zwróciæ uwagê podczas fotografowania ludzi?. . . . . . . . . . . . . 74
W jaki sposób tworzyæ portrety?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Portret œrodowiskowy i portret kreacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Pe³na naturalnoœæ, czyli jak wykonywaæ
dobre zdjêcia niepozowane? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Jak fotografowaæ dzieci? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
W jaki sposób tworzyæ doskona³e akty?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Krajobraz. Na co zwróciæ uwagê podczas wykonywania fotografii? . . 89
Punkt widzenia i wysokoœæ aparatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Pory roku i ich wp³yw na charakter krajobrazu . . . . . . . . . . . . . . . 91
W jaki sposób fotografowaæ zwierzêta? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Fotografowanie obiektów architektonicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Wp³yw oœwietlenia i punktu widzenia na wygl¹d fotografii. . . . . . 97
Œwiadome wykorzystywanie wygl¹du nieba dla uzyskania
zamierzonych efektów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
Poszukiwanie detali architektonicznych w celu podkreœlenia
charakteru fotografowanego obiektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
Jak fotografowaæ zjawiska meteorologiczne?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Deszcz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Burza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Œnieg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Zdjêcia nocne i wieczorne. W jaki sposób uchwyciæ urok nocy
za pomoc¹ fotografii? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Fotografowanie budynków i pomników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Fotografowanie zachodów s³oñca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
W jaki sposób fotografowaæ obiekty w ruchu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

Rozdzia³ 5. Przesy³anie zdjêæ z aparatu i ich przechowywanie . . . . 1 0
1
Urz¹dzenia wykorzystywane do przesy³ania fotografii
z aparatu do komputera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0
1
Kabel po³¹czeniowy i stacja dokuj¹ca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1
Czytnik kart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
12
Przesy³anie danych z aparatu do komputera pracuj¹cego
pod kontrol¹ systemu Windows XP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1

7


Ochrona fotografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1
Segregowanie zdjêæ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1

Rozdzia³ 6. Edycja fotografii, czyli co zrobiæ, aby... . . . . . . . . . . . . . . 120
Po co poddawaæ zdjêcia edycji? – Cel i œrodki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Jak usun¹æ ziarno z fotografii? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Jak kadrowaæ fotografie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
W jaki sposób prostowaæ obrazy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Jak usun¹æ z fotografii efekt czerwonych oczu? . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Zdjêcia przeœwietlone i niedoœwietlone, czyli jak skorygowaæ
skutki nieprawid³owej ekspozycji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
Fotografie przeœwietlone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
Fotografie niedoœwietlone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Korekcja kolorów, czyli jak usun¹æ wszelkie przebarwienia,
sprawiæ, aby kolory na zdjêciu sta³y siê bardziej ¿ywe i nasycone? . . 135
Korekcja poziomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Usuwanie przebarwieñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Korekcja barw pod wzglêdem nasycenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Jak dodaæ do fotografii efekt naœladuj¹cy zastosowanie flesza? . . . . 139
Jak zmieniæ kolor wybranego fragmentu fotografii? . . . . . . . . . . . . . . 142
Zmiana koloru wybranego elementu zdjêcia . . . . . . . . . . . . . . . 142
Zmiana koloru fragmentu fotografii w celu zaakcentowania
wybranego elementu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Jak wyostrzyæ fotografiê?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

Rozdzia³ 7. Drukowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Przygotowanie zdjêcia do wydruku to nie taka prosta sprawa . . . . . 148
Wielkoœæ fotografii a rozdzielczoœæ, czyli jak uzyskaæ
fotograficzn¹ jakoœæ wydruków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Optymalna rozdzielczoœæ wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Zmiana rozdzielczoœci zdjêcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Ustawienia drukowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

Dodatek Co zrobiæ, aby zmniejszyæ koszty wydruku zdjêæ? . . . . . . . 156
Wp³yw zastosowania okreœlonych rodzajów papieru
na efekt koñcowy wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Jakoœæ wydruku nie zale¿y tylko od papieru... . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

Skorowidz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

8

Rozdzia³ 4.
Najpopularniejsze
tematy fotografii,
czyli co zrobiæ,
aby zdjêcia by³y
jeszcze lepsze
wiat tematów, które mo¿emy za- dê czêsto ró¿nica pomiêdzy zdjê-
Œ mieszczaæ na fotografiach, jest ciem, które wywo³uje zachwyt, a tym
niezwykle bogaty. W wyj¹tkowy spo- wygl¹daj¹cym banalnie i zwyczajnie
sób mo¿na uwieczniæ na zdjêciu nie- wynika z obrania niew³aœciwego
mal¿e wszystko, co nas otacza. Aby miejsca, z którego rejestrujemy ujê-
zrobiæ to dobrze, nale¿y poznaæ za- cie, minimalnej ró¿nicy w k¹cie pa-
sady i metody, które zosta³y przypi- dania œwiat³a czy na przyk³ad nie-
sane do poszczególnych grup tema- w³aœciwe dobranych parametrów
tycznych. Nie jest tych zasad wiele, ekspozycji. Niby s¹ to drobiazgi, ale
a bardzo pomagaj¹ podczas fotogra- jednak diametralnie zmieniaj¹ cha-
fowania. Warto je poznaæ i na zawsze rakter fotografii. Warto zatem po-
zapamiêtaæ, a przede wszystkim sto- znaæ zasady obowi¹zuj¹ce przy wy-
sowaæ, by zdjêcia wygl¹da³y jeszcze konywaniu zdjêæ z poszczególnych
lepiej i nabra³y g³êbi. Bo tak napraw- grup tematycznych.

73


Na co zwróciæ uwagê
podczas fotografowania ludzi?

Postacie ludzkie s¹ najczêstszym tema- grafuj¹cy musi wykazaæ siê czêsto cier-
tem fotografii. Fotografie osób wywie- pliwoœci¹, gdy¿ czeka na wydarzenia
raj¹ przewa¿nie znacznie wiêksze wra- i sytuacje, które zdarzaj¹ siê sponta-
¿enie i wywo³uj¹ potê¿niejsze emocje nicznie, bez jego interwencji.
u ogl¹daj¹cych je ni¿ innego rodzaju
zdjêcia. Najczêœciej okreœlenie „foto- W jaki sposób
grafowanie ludzi” przywo³uje na myœl
tworzyæ portrety?
skojarzenie z wykonywaniem ich por-
tretów. Jednak warto pamiêtaæ o tym, W przypadku fotografowania ludzi
¿e portret nie jest jedyn¹ form¹ bardzo wa¿n¹ zasad¹ jest poznanie
uwieczniania ludzi na fotografii. Ni- modela. Aby zdjêcie portretowe by³o
gdy nie powinieneœ bagatelizowaæ zna- udane, powinno oddaæ nie tylko fi-
zyczny wygl¹d fotografowanej posta-
ci, ale przede wszystkim odzwiercie-
dliæ jej wnêtrze. Wa¿ne jest tutaj zapre-
zentowanie wyj¹tkowej osobowoœci
modela oraz jak najbardziej precyzyj-
ne przedstawienie za pomoc¹ zdjêcia
jej prawdziwego charakteru. Trzeba
zatem dowiedzieæ siê czegoœ wiêcej
o osobie fotografowanej. To bardzo
wa¿ne, gdy¿ tylko wtedy pojawi siê
Image Copyright © 2000 DigiTouch mo¿liwoœæ przedstawienia go w natu-
ralny sposób, co uwiarygodni zdjêcie.
czenia aktu ani zapominaæ o takiej Nale¿y zatem zdobyæ jak najwiêcej
formie, jak¹ jest portret kreacyjny. informacji o modelu, jego profesji
Musisz równie¿ pamiêtaæ o tym, ¿e i zainteresowaniach. Przebywaj¹c
istniej¹ dwa rodzaje fotografii ludzi: z nim, poznaj charakterystyczne dla
zdjêcia pozowane, czyli takie, w któ- niego cechy osobowoœci. Pozwoli Ci
rych model wspó³pracuje czynnie to okreœliæ, które z cech chcesz wydo-
z fotografem, oraz zdjêcia tzw. doku- byæ na fotografii. Nastêpnie powinie-
mentalne, czyli takie, w przypadku neœ zastanowiæ siê nad poz¹, strojem,
których nie istnieje scenariusz wyda- za pomoc¹ których cechy charakteru
rzeñ. W tym drugim przypadku foto- stan¹ siê jeszcze bardziej widoczne.

74

Rozdzia³ 4. Najpopularniejsze tematy fotografii...

Elementami, na które nale¿y ponadto
zwróciæ uwagê podczas portretowania
ludzi, s¹: k¹t widzenia aparatu, zoom
optyczny, oœwietlenie oraz otoczenie.

K¹t widzenia aparatu
Sposób ustawienia postaci to jeden
z elementów, na jaki nale¿y zwróciæ
uwagê podczas jej portretowania. Za-
równo fotografowi, jak i jego modelo-
wi zale¿y na uzyskaniu jak najlepsze-

Image Copyright © 2000 DigiTouch


go efektu koñcowego. Powinni oni za-
tem wspó³pracowaæ ze sob¹ i wykonaæ
wiele próbnych ustawieñ. Model po-
proszony o przyjêcie ró¿nych póz
z pewnoœci¹ nie odmówi. Pozami, ja- Image Copyright © 2000 DigiTouch

75


Wskazówka
Jeœli model ma doœæ wydat-
ny nos, unikaj pozy trzy czwarte.
Mo¿e ona spowodowaæ jego wi-
zualne wyd³u¿enie, zw³aszcza jeœli
zastosujesz obiektyw szerokok¹tny
lub standardowy. Pamiêtaj rów-
nie¿ o tym, ¿e okr¹g³a twarz nie
najlepiej wypada w pozie en face.


kie nale¿y sprawdziæ, s¹: profil, trzy
czwarte oraz en face (pozycja frontal-
na), a wszystkie one z g³ow¹ podnie-
sion¹ wy¿ej lub opuszczon¹ ni¿ej.
W takiej sytuacji zadaniem modela
jest zmieniaæ pozy na proœbê fotogra-
fa, a zadaniem tego drugiego jest ob-
serwacja, w jaki sposób zmienia siê
wygl¹d twarzy fotografowanej postaci.

Zmieniaj¹c pozycjê aparatu, mo¿esz
podkreœliæ pewne cechy modela. Fo-
Image Copyright © 2000 DigiTouch tografuj¹c z góry, uzewnêtrzniasz je-

Wskazówka
Fotografuj¹c z bardzo k¹ta. Nale¿y na to bince), uwydatnia-
niskiej lub bardzo wy- uwa¿aæ. Fotografuj¹c my czo³o postaci, oczy
sokiej pozycji aparatu, z wysokiej pozycji i koœci policzkowe. Linia
mo¿na nadaæ twarzy (np. staj¹c na podwy¿- szczêki i broda wydaj¹
kszta³t zbli¿ony do trój- szeniu, niewielkiej dra- siê byæ zmniejszone.

76


go wra¿liwoœæ, natomiast kiedy wy- ostroœci. Nale¿y o tym pamiêtaæ
konujesz ujêcia z do³u – eksponujesz i w razie potrzeby ustawiæ ostroœæ na
jego nieprzystêpnoœæ, wynios³oœæ oku modela znajduj¹cym siê bli¿ej
(patrz rysunki na str. 76).

Zoom optyczny
Podczas fotografowania w zbli¿eniu
lub pó³zbli¿eniu najlepszy efekt daje
zastosowanie zoomu optycznego bê-


aparatu. Nastêpnie nale¿y sprawdziæ
ostroœæ ca³ej twarzy. Jeœli wiêksza jej
czêœæ jest nieostra, nale¿y zastanowiæ
siê nad d³u¿szym czasem otwarcia
Image Copyright © 2000 DigiTouch migawki i mniejszym otworem przy-
s³ony. Pomóc mo¿e tutaj równie¿
d¹cego odpowiednikiem wystêpuj¹- ustawienie wiêkszej czu³oœci (patrz
cego w fotografii tradycyjnej niezbyt rysunki powy¿ej).
d³ugiego obiektywu w¹skok¹tnego –
85 – 135 mm. Umo¿liwia on fotogra- Oœwietlenie
fowanie z wiêkszych odleg³oœci. Mo-
del nie czuje siê wówczas przyt³oczo- Wielu fotografów w celu oœwietlenia
ny obecnoœci¹ aparatu. Wad¹ d³u- portretowanej postaci wykorzystuje
gich obiektywów jest ma³a g³êbia oœwietlenie zastane. Modyfikuj¹ je

77


oni za pomoc¹ b³ysku wype³niaj¹cego z rozk³adem œwiat³a o ró¿nych po-
lub powierzchni odbijaj¹cych œwia- rach dnia. Dopiero wtedy nale¿y
t³o (eliminuje to niepotrzebne cie- zdecydowaæ, w jakich godzinach za-
nie). Pozwala to poprawiæ kontrast prosimy modela do wspó³pracy.
oraz kompozycjê ujêcia. Zwykle naj-
korzystniejsze dla modela jest œwia-
t³o miêkkie i rozproszone. Czasem
jednak lepszy efekt mo¿na uzyskaæ
za pomoc¹ bocznego wyrazistego
oœwietlenia. Przyk³adem naturalne-
go, miêkkiego œwiat³a jest to, które
pada przez okna do pomieszczenia.


B³ysk wymuszony (inaczej B³ysk wy-
pe³niaj¹cy) to jedna z funkcji lampy
b³yskowej dostêpnych w aparatach cy-
frowych. Umo¿liwia wymuszenie b³y-

Image Copyright © 2000 DigiTouch Wskazówka
Do wykonywania portretów
w plenerze najlepsze jest œwiat³o
Podejmuj¹c zamiar portretowania
poranka, póŸnego popo³udnia
w plenerze, nale¿y najpierw wybraæ a tak¿e pochmurne dni
miejsce, w którym odbêdzie siê sesja z rozproszonym œwiat³em.
zdjêciowa, a nastêpnie zapoznaæ siê

78


staci. Gdy postaæ jest portre-
towana przy u¿yciu œwiat³a
zastanego, np. dziennego pa-
daj¹cego z okna na jego syl-
wetkê, mo¿e siê zdarzyæ tak,
¿e jedna z po³ówek twarzy (ta,
na któr¹ nie padaj¹ bezpo-
œrednio promienie s³oneczne)
mo¿e zostaæ niedoœwietlona,
co sprawi, ¿e widoczny bê-
dzie na niej cieñ. Umieszcza-
j¹c po niedoœwietlonej stro-
Image Copyright © 2000 DigiTouch nie twarzy bia³y karton (w od-
leg³oœci uniemo¿liwiaj¹cej
jego pojawienie siê w kadrze),
sku lampy b³yskowej w celu doœwie- mo¿emy w cudowny sposób usun¹æ
tlenia obiektu znajduj¹cego siê w ka- cienie z twarzy modela i sprawiæ, ¿e je-
drze. Jest ona najczêœciej przydatna go twarz bêdzie wygl¹da³a niezwykle
w sytuacji, gdy za plecami obiektu fo- atrakcyjnie.
tografowanego (w tym przypadku
osoby) znajduje siê jakieœ du¿e Ÿród³o Otoczenie
œwiat³a, np. s³oñce. Je¿eli w takiej sytu-
acji nie u¿yjemy b³ysku wymuszone- Otoczenie ma ogromny wp³yw na
go, na zdjêciu zamiast szczegó³ów fotografowan¹ osobê – zarówno na
obiektu (twarzy) widoczne bêd¹ jedy- jej samopoczucie, jak i stopieñ od-
nie jego kszta³ty (sylwetka). prê¿enia. Poza tym stanowi swego ro-
dzaju kontekst charakteryzuj¹cy mo-
Powierzchnia odbijaj¹ca œwiat³o – dela – daje mo¿liwoœæ sfotografowa-
brystol, bia³y karton – jest równie¿ nia postaci w naturalnych dla niej
doskona³ym materia³em polepszaj¹- sytuacjach, np. podczas pracy lub
cym oœwietlenie fotografowanej po- wypoczynku.

Wskazówka
Podczas portretowania niêcie ze sceny niepo- jest tylko dodat-
postaci pamiêtaj trzebnych elementów kiem, dlatego nie po-
o tym, aby nie konku- staje siê niemal¿e ko- winno rozpraszaæ
rowa³o z ni¹ t³o. nieczne. To model jest uwagi ogl¹daj¹cego
W zwi¹zku z tym usu- tutaj najwa¿niejszy, t³o fotografiê.

79


Portret œrodowiskowy hobby. Wa¿ne jest wszystko to, czym
i portret kreacyjny siê dana osoba zajmuje. Dlatego te¿
wa¿ne jest, aby nie wykonywaæ tutaj –
Aby rozpocz¹æ fotografowanie posta- tak jak w przypadku zwyk³ych portre-
ci, nale¿y j¹ poznaæ. Tylko wówczas tów – zbli¿eñ lub pó³zbli¿eñ. W ka-
portret bêdzie móg³ w pe³ni odzwier- drze powinna bowiem byæ widoczna
ciedliæ jej osobowoœæ. Poza portretami i postaæ modela, i elementy tworz¹ce
w potocznym tego s³owa znaczeniu t³o. Dobrze jest zatem zastosowaæ (je-
istniej¹ równie¿ tzw. portrety w ento- œli to mo¿liwe) obiektyw szerokok¹t-
urage’u oraz portrety kreacyjne. ny lub najmniejszy dostêpny w apara-
cie zoom optyczny, aby uzyskaæ efekt
Portret œrodowiskowy jak najbardziej zbli¿ony do zastosowa-
nia obiektywu szerokok¹tnego.
Portret œrodowiskowy, zwany równie¿
portretem w entourage’u, to taki, Przed przyst¹pieniem do zdjêæ, tak
w którym model wystêpuje w swym jak w przypadku tradycyjnego portre-
tu, nale¿y poznaæ osobowoœæ postaci,
któr¹ chcemy uwieczniæ na zdjêciu.


naturalnym otoczeniu zawodowym.
W zdjêciach tego rodzaju wa¿ne jest,
aby pokazaæ nie tylko samego mode-
la, ale tak¿e œrodowisko jego pracy,

80


Wskazówka
Fotograf powinien pracowaæ
tak, aby otoczenie nie zwraca³o
uwagi na aparat i na niego samego

aby pokaza³a owoce pracy, obserwuj
jej zachowanie i zapamiêtuj wszystkie
te elementy, które mog³yby stworzyæ
interesuj¹c¹ kompozycjê. Podczas fo-
tografowania postaci nale¿y zrobiæ
wszystko, aby pozosta³a ona w ubra-
niu, w którym wykonuje pracê lub re-
alizuje swoje hobby. Zdjêcie musi wy-
gl¹daæ naturalnie. Nie mo¿na dopu-
œciæ, aby np. rybak hobbista wyst¹pi³
na nim z wêdk¹ i w garniturze. Nie
bêdzie to wiarygodne.
Fotografuj¹c we wnêtrzu, nale¿y do-
stosowaæ parametry ekspozycji do pa-
Trzeba poprosiæ j¹, aby opowiedzia³a nuj¹cych w nim warunków oœwietle-
o swojej pracy czy hobby, najlepiej je- niowych. Przed przyst¹pieniem do
œli zrobi to podczas pracy lub zajêcia, wykonywania zdjêæ nale¿y sprawiæ,
które poch³ania jej uwagê. Poproœ j¹, aby model poczu³ siê rozluŸniony.

Wskazówka
Fotografuj¹c w ento- i wiele mówi¹ o ich hi- ry skóry jej twarzy
urage’u ludzi w pode- storii. Jeœli s¹ to mê¿- – dobrze jest u¿yæ
sz³ym wieku, nale¿y czyŸni, to wszystko miêkkiego oœwietlenia
mieæ na uwadze na- w porz¹dku. Zastoso- ukrywaj¹cego efekty
stêpuj¹ce wskazówki. wanie tego rodzaju starzenia lub specjal-
Po pierwsze, interesu- efektu przyniesie cieka- nej nak³adki zmiêkcza-
j¹co wygl¹daj¹ zaak- we rezultaty. Natomiast j¹cej œwiat³o (dyfuzora)
centowane na fotogra- jeœli fotografujemy ko- zak³adanej na g³owicê
fii zmarszczki i bruzdy bietê w podesz³ym lampy b³yskowej (oczy-
na ciele tych osób – wieku – o ile nie zale¿y wiœcie, nie we wszyst-
wnosz¹ autentyzm, nam na specjalnym kich modelach apara-
podkreœlaj¹ ich wiek zaakcentowaniu faktu- tów jest to mo¿liwe).

81


Najlepszy efekt uzyskasz wówczas, Portrety kreacyjne s¹ jednym z rodza-
gdy nie bêdzie on spodziewa³ siê mo- jów zdjêæ pozowanych. Wykonujemy
mentu, w którym zostanie naciœniêty je w celu zaznaczenia stworzonego
spust migawki. Aby doprowadziæ do wygl¹du, podkreœlenia pewnych
takiej sytuacji, nale¿y poprosiæ osobê cech lub wykorzystania modela do
portretowan¹, aby zajê³a siê prac¹ utworzenia kompozycji graficznej.
i w miarê mo¿liwoœci nie zwraca³a na Nie s¹ one zwi¹zane z fotografowan¹
nas uwagi. Dyskretnie j¹ obserwujmy. osob¹. Najwa¿niejsz¹ rolê w tego ro-

Wêdruj¹c po otoczeniu, w którym
znajduje siê model, szukajmy odpo-
wiedniego punktu widzenia. Mo¿na
poprosiæ modela, by – od czasu do
czasu – spojrza³ w nasz¹ stronê. Kie-
dy nadejdzie odpowiedni moment,
wykonaj zdjêcie. Fotografia cyfrowa
ma tê zaletê, ¿e mo¿na od razu poka-
zaæ modelowi efektu pracy. To spra-
wia, ¿e ludzie (nawet obcy) chêtniej
poddaj¹ siê fotografowaniu.

Portrety kreacyjne


dzaju zdjêciach odgrywaj¹: makija¿,
rekwizyty, uczesanie oraz ubranie –
a raczej kostium, to w³aœciwsze okre-
œlenie. Za pomoc¹ tych elementów
mo¿na zmieniaæ diametralnie cha-
rakter zdjêcia. Wszystko zale¿y od
inspiracji i wyobraŸni fotografa oraz
Image Copyright © 2000 DigiTouch talentu modela. W przypadku tego

82


rodzaju zdjêæ niebagateln¹ rolê od-
grywa dobry kontakt fotografuj¹cego
z fotografowanym.

Pe³na naturalnoœæ,
czyli jak wykonywaæ dobre
zdjêcia niepozowane?
Zdjêcia niepozowane s¹ przeciwieñ-
stwem portretów. W ich przypadku
nie istnieje scenariusz wydarzeñ.
Mo¿na robiæ je zarówno w sytu-
acjach osobistych, czêsto wrêcz in-
tymnych, jak i w t³umie. Najwa¿niej-
sze jest to, ¿eby wiedzieæ, co chcemy
sfotografowaæ i umieæ przewidywaæ
rozwój sytuacji. Nale¿y zrezygnowaæ



z lampy b³yskowej, gdy¿ zwraca ona
uwagê fotografowanych osób. Planu-
j¹c u¿ycie obiektywu szerokok¹tnego,
nale¿y pamiêtaæ o ustawieniu przy-
s³ony zapewniaj¹cym du¿¹ g³êbiê
ostroœci (ma³y otwór, du¿a wartoœæ),
a jeœli chcemy u¿yæ obiektywu w¹sko-
k¹tnego, musimy pamiêtaæ o odpo-
wiedniej ostroœci. Trzeba ustawiæ j¹
na miejscu, w którym mo¿e pojawiæ

83


Wskazówka
Podczas wykonywania to uprzednio poprosiæ nale¿y siê bo-
tego typu zdjêæ nale- o pozwolenie na foto- wiem wyjaœnie-
¿y wzi¹æ pod uwagê grafowanie (chocia¿ nie, w jakim celu wy-
fakt, ¿e nie ka¿dy zdajê sobie sprawê konujesz fotografiê.
chce zostaæ uwiecz- z tego, ¿e oczywiœcie Pozwoli to unikn¹æ
nionym na fotografii. nie zawsze jest to wielu nieprzyjemnych
W zwi¹zku z tym war- mo¿liwe). Modelowi sytuacji.

siê fotografowana osoba. Jeœli foto- podejmuj¹cy siê tego zadania powi-
grafowana postaæ mo¿e byæ w ruchu, nien wykazaæ siê cierpliwoœci¹, po-
a chcemy zastosowaæ zoom optyczny czuciem humoru oraz umiejêtnoœci¹
przyci¹gania uwagi dziecka. Przydaje
siê to zw³aszcza podczas portretowa-
nia milusiñskich, zw³aszcza tych
w m³odszym wieku. Doskonale w ta-
kich sytuacjach sprawdzaj¹ siê apara-
ty umo¿liwiaj¹ce zmianê ogniskowej.
Pozwalaj¹ one na fotografowanie bez

bêd¹cy odpowiednikiem obiektywu
w¹skok¹tnego, musimy ustawiæ krót-
ki czas otwarcia migawki.

Jak fotografowaæ dzieci?
Fotografowanie dzieci jest kolejn¹ ka-
tegori¹ uwieczniania postaci za po-
moc¹ zdjêæ. Dlaczego fotografowanie
dzieci omawiam w osobnym punk-
cie? No có¿, s¹ one szczególn¹ grup¹
modeli, a wykonanie ich fotografii
wymaga zastosowania odpowiednich
technik i przygotowania. Fotograf Image Copyright © 2000 DigiTouch

84


koniecznoœci zbli¿ania siê do modela Wskazówka
– gdy chcemy wype³niæ kadr sam¹
twarz¹ modela (stosujemy wówczas Rozmowa z dzieckiem i wy-
najwiêkszy dostêpny w aparacie kazywanie zainteresowania tym,
co ono mówi, pozwoli sprawiæ,
zoom optyczny) i odsuwania siê od
¿e poczuje siê ono swobodnie.
niego, gdy zechcemy umieœciæ w ka-

Podczas fotografowania dzieci zwykle
trzeba dzia³aæ szybko, gdy¿ rzadko po-
zostaj¹ one nieruchome, zw³aszcza
gdy poch³oniête s¹ zabaw¹. Ruch to
jest to, co w pe³ni oddaje spontanicz-
noœæ i energiê dziecka na fotografii.
Fotografuj¹c dzieci w ruchu, mo¿na
uzyskaæ dwa efekty: „zamro¿enie” ru-
Image Copyright © 2000 DigiTouch chu lub obraz czêœciowo poruszony.
Aby zamroziæ ruch i nie spowodowaæ

drze ca³¹ jego sylwetkê (stosujemy
mniejszy ni¿ najwiêkszy dostêpny
w aparacie zoom optyczny). Tworz¹c
portret dziecka, nale¿y tak ustawiæ
aparat, aby jego obiektyw znalaz³ siê
na wysokoœci oczu dziecka. Nale¿y
zatem przyklêkn¹æ lub posadziæ
dziecko na podwy¿szeniu (co mo¿e
siê okazaæ znacznie trudniejsze, bio-
r¹c pod uwagê temperament niektó-
rych m³odych osóbek).

Wskazówka
Kiedy zabierasz siê do d³u¿szy czas skupiæ jeœli siê nimi za-
fotografowania ma- uwagi – zaopatrz siê interesuje, zapomni
³ych dzieci – bior¹c w zabawki lub koloro- o obecnoœci aparatu
pod uwagê fakt, we ksi¹¿eczki, aby i fotografa – nie bê-
¿e szybko siê one nu- w razie potrzeby zaj¹æ dzie siê stresowa³o
dz¹ i nie potrafi¹ na nimi modela. Dziecko, Twoj¹ obecnoœci¹.

85


Wskazówka Fotografuj¹c dzieci podczas zabawy
– niezale¿nie od tego, czy jest to gru-
Stopieñ czu³oœci ISO ma pa, czy jedna postaæ – nale¿y stoso-
wp³yw na swobodê wyboru czasu waæ jak najwiêksz¹ mo¿liw¹ d³ugoœæ
otwarcia migawki i rozmiaru otwo-
ogniskowej aparatu. Pozwoli to wy-
ru przys³ony, szczególnie podczas
nie najlepszych warunków atmos- konywaæ zdjêcia z wiêkszej odleg³o-
ferycznych. W takiej sytuacji nale-
¿y stosowaæ wy¿sz¹ czu³oœæ.

poruszenia – co jest bardziej wskazane
podczas portretowania (chyba ¿e
chcesz uzyskaæ specjalny efekt), nale-
¿y zastosowaæ krótki czas otwarcia mi-
gawki oraz wysok¹ czu³oœæ, natomiast
aby uzyskaæ efekt poruszenia – d³ugi
czas otwarcia migawki.

Niebagatelne znaczenie dla uzyska-
nia jak najlepszej ostroœci zdjêæ szyb-
ko poruszaj¹cych siê dzieci ma usta-
wienie mniejszego otworu przys³ony
aparatu (wiêkszej wartoœci f). Pozwa-
la to zniwelowaæ ewentualn¹ pomy³-
kê podczas nastawiania ostroœci.


œci, co po pierwsze – umo¿liwi foto-
grafowanie z jednego miejsca, i to za-
równo wybranego dziecka, jak i ca³ej

Wskazówka
Fotografuj¹c dzieci, trzymaj
siê na uboczu, aby nie znajdowaæ
siê w ich polu widzenia. Bêd¹ siê
one wówczas zachowywa³y bar-
dziej naturalnie.

86


bawi¹cej siê grupy tak, aby postacie uwagê odbiorcy dziêki wyeksponowa-
w kadrze nie by³y bardzo ma³e, a po niu wyrazistych, a zarazem niezwykle
drugie – pozostawi swobodê mode- miêkkich – dziêki jasnym partiom –
lom w poruszaniu siê. zarysów jej cia³a.

Wa¿ny jest wybór punktu widzenia.
Fotografuj¹c bawi¹ce siê dzieci z gó-
ry czy te¿ z do³u (w drugim przypad-
ku tak, aby aparat znajdowa³ siê na
wysokoœci ich oczu), mo¿na uzyskaæ
ca³kiem odmienny efekt.

W jaki sposób
tworzyæ doskona³e akty?
Akt jest jednym z najtrudniejszych te-
matów fotograficznych. Jest swo-
istym studium ludzkiego cia³a i spo-
sobem jego prezentowania (w sposób
romantyczny, realistyczny, erotyczny
czy te¿ niewinny). Jest tak¿e doskona-
³ym sprawdzianem umiejêtnoœci fo-
tograficznych. Najwa¿niejszym czyn-
nikiem wp³ywaj¹cym na uzyskany
efekt jest tutaj – poza kszta³tem cia³a
modela – stosowany do jego zapre-
zentowania rodzaj oœwietlenia. W celu
sfotografowania op³ywowych kszta³- Jeœli zale¿y Ci na podkreœleniu kszta³-
tów modela warto zastosowaæ miêk- tu sylwetki czy te¿ zaznaczeniu faktu-
kie oœwietlenie kierunkowe. Stosuj¹c ry skóry, znacznie lepiej sprawdzi siê
taki rodzaj oœwietlenia, sprawimy, ¿e tutaj ostre œwiat³o przednie. Nie jest
pewne obszary cia³a bêd¹ doœæ jasne, ono generalnie zalecane do stosowa-
inne zaœ bêd¹ przechodziæ stopniowo nia podczas fotografowania ludzkie-
w coraz wiêksze i g³êbsze cienie – syl- go cia³a. Odziera nieco obraz z subtel-
wetka zostanie zaprezentowana noœci i wyrafinowanego smaku.
w sposób tajemniczy, nie ods³aniaj¹- Wszystko jednak zale¿y od zamierzo-
cy wszystkich jej detali. Na rysunku nego efektu. Akt to nie tylko fotogra-
poni¿ej oœwietlenie sprawia, ¿e czêœæ fowanie ca³ego cia³a, ale i jego po-
sylwetki modelki pozostaje w ukry- szczególnych fragmentów. Wykorzy-
ciu. Widoczny jej fragment przykuwa stuj¹c kolor, a tak¿e rekwizyty, mo¿na

87


poni¿ej rekwizyt w postaci folii oraz
sposób kadrowania przyci¹ga uwagê
widza do jednego z fragmentów cia-
³a, w niezwyk³y sposób uplastycz-
niaj¹c jego kszta³t i wywo³uj¹c wra-
¿enie trójwymiarowoœci. Oœwietle-
nie za spraw¹ kierunku, z którego
pada, byæ mo¿e nieco odziera foto-
grafiê z delikatnoœci, jednak¿e jest
to zapewne efekt zamierzony. Ca³oœæ
niezwykle oddzia³uje na wyobraŸ-
niê, idealnie prezentuj¹c kontur cia-
³a modelki.


podkreœlaæ charakter aktu. Na rysun-
ku powy¿ej oœwietlenie oraz czerwo-
ny drobiazg w d³oni modelki nadaj¹
fotografii zarówno niezwykle deli-
katny, jak i nieco erotyczny charak-
ter. Wszystko to jest jednak wywa¿o-
ne i w dobrym smaku. Na rysunku Image Copyright © 2000 DigiTouch

88


Krajobraz. Na co zwróciæ uwagê
podczas wykonywania fotografii?

Krajobraz to jeden z ulubionych te- wa¿niejsze w danym miejscu. Wy-
matów fotografii, chyba najbardziej obraŸ sobie, ¿e chcesz o nim opowie-
intymny i pozostawiaj¹cy du¿e pole dzieæ komuœ znajomemu. Na co
do popisu dla fotografuj¹cego. Na zwrócisz uwagê? Co Ciê urzek³o?
pewno ju¿ nieraz zdarzy³o Ci siê
uwieczniæ na zdjêciu jakiœ zapieraj¹-
cy dech w piersiach widok krajobra- Wskazówka
zu – czy to podczas wycieczki w gó-
rach, czy podczas rejsu statkiem po Do fotografowania
widoków, w których wa¿na
morzu lub spaceru po lesie. Nie wy- jest barwa, mo¿na spróbowaæ wy-
maga on ani zgody fotografowanego korzystaæ pochmurn¹ pogodê.
obiektu, ani pomocy osób trzecich Zwiêksza siê wówczas intensyw-
podczas wykonywania zdjêæ. Foto- noœæ kolorów.
grafuj¹cy znajduje siê sam na sam
z obiektem czy widokiem, który
chce uwieczniæ na zdjêciu. ZnajdŸ odpowiedzi na te pytania.
Bêdzie to stanowi³o istotê zdjêcia. Je-
Wykonanie dobrej fotografii krajo- œli masz mo¿liwoœæ powracania w to
brazu wymaga cierpliwoœci, pomy- miejsce o ró¿nych porach, rób to.
s³owoœci, przemyœlenia, a czasem na- Wykonuj zdjêcia przy ró¿nym oœwie-
wet wysi³ku fizycznego. Na czym po- tleniu. Zwykle najlepsze efekty mo¿-
lega sekret dobrej fotografii
krajobrazu? Na takim wyko-
rzystaniu dostêpnych œrod-
ków – ekspozycji, oœwietle-
nia, zasad tworzenia kom-
pozycji, aby za ich pomoc¹
przekazaæ charakter foto-
grafowanej przestrzeni i jej
g³ówny motyw. Kiedy na-
stêpnym razem zachwyci
Ciê jakiœ widok, zanim roz-
poczniesz fotografowanie,
zastanów siê, co jest naj- Image Copyright © 2000 DigiTouch

89


na uzyskaæ wczesnym rankiem lub
póŸnym popo³udniem. Czêsto bywa
tak, ¿e dane warunki oœwietleniowe
zdarzaj¹ siê tylko raz w roku, na
przyk³ad podczas najkrótszego lub
najd³u¿szego dnia.

Nale¿y zastanowiæ siê, czy w kadrze
widniej¹ elementy mog¹ce przeka-
zaæ emocje, które wywo³a³ w nas wi-
dok. Szczegó³y czêsto nadaj¹ charak-
ter zdjêciom. S¹ niekiedy bardziej
wymowne ni¿ ca³oœæ.

Spróbuj kiedyœ, zamiast fotografo-
wania lasu, zbli¿yæ siê do tworz¹-
cych go drzew i postaraæ siê je sfoto-
grafowaæ tak, aby widoczna by³a fak-
tura kory.

Punkt widzenia
plan, a tym samym wywo³aæ u od-
i wysokoœæ aparatu
biorcy wra¿enie trzeciego wymiaru
W dobrej kompozycji zdjêcia krajo- lub podkreœliæ elementy odleg³e.
brazowego liczy siê równie¿ punkt
widzenia. Warto zmieniaæ ustawie- Podczas fotografowania krajobrazu
nie aparatu i obserwowaæ ró¿nice niezwykle wa¿na jest równie¿ wyso-
w wygl¹dzie sceny. Spojrzenie na ni¹ koœæ, na jakiej trzymamy aparat.
Przykucniêcie podkreœli pierwszy
plan, zaœ trzymanie aparatu bardzo
Wskazówka wysoko pozwoli usun¹æ z kadru –
w razie potrzeby – Ÿle wygl¹daj¹cy
W fotografii krajobrazowej
i znajduj¹cy siê w nim doœæ blisko
bardzo wa¿ne jest, aby zawiera³a
ona punkt, który przyci¹ga wzrok. szczegó³ krajobrazu.

Fotografuj¹c p³yn¹ce rzeki, wodo-
z innego punktu widzenia zmienia spady czy strumyki, nale¿y pamiêtaæ
scenê pod wzglêdem formy, barw, o odpowiednim czasie otwarcia mi-
kierunku oœwietlenia. Mo¿na w ten gawki – powinien to byæ d³ugi czas
sposób wyeksponowaæ pierwszy naœwietlania, wynosz¹cy oko³o 1/8 s.

90


Pory roku i ich wp³yw
na charakter krajobrazu
Tak¿e pory roku maj¹ niebagatelny
wp³yw na charakter krajobrazu.
Szczególnie mam tutaj na myœli to-


W tym przypadku nale¿y oczywiœcie
pomyœleæ o statywie lub jakiejœ pod-
porze dla aparatu, aby unikn¹æ ryzy-

Wskazówka warzysz¹ce im barwy – wiosn¹ paste-
lowe, latem jasne, ciep³e, pe³ne soczy-
Przed zmierzchem stej zieleni i ¿ó³ci, jesieni¹ br¹zowe
i podczas burzy nale¿y
zastosowaæ d³ugi czas otwarcia
migawki oraz zachowaæ szczegól-
n¹ ostro¿noœæ. Wskazówka
Krajobraz letni lepiej fotogra-
fowaæ, gdy s³oñce jest nisko na
ka poruszenia. Jeœli zaœ chcesz zatrzy- niebie (czyli rano i wieczorem).
maæ wodê „w locie”, zastosuj krótki
czas otwarcia migawki.

Krajobraz ci¹gle siê zmienia.
W zale¿noœci od pory dnia,
roku i warunków pogodo-
wych, nabiera on odmienne-
go charakteru. Zarówno
o zmierzchu, jak i np. w trak-
cie burzy wygl¹da on znacz-
nie bardziej dramatycznie
ni¿ podczas s³onecznego po-
po³udnia.

91


oraz czerwone, natomiast zi-
m¹ biel i zimny niebieski. To
wszystko wywo³uje subiek-
tywne wra¿enie ciep³a – pod-
czas ogl¹dania fotografii wy-
konanych latem – i zimna –
jeœli fotografie by³y wykona-
ne w zimie. Wywo³uje skoja-
rzenia, uplastycznia i uru-
chamia wyobraŸniê, pobu-
dzaj¹c zmys³y. Image Copyright © 2000 DigiTouch

92


W jaki sposób fotografowaæ zwierzêta?

Zwierzêta – zarówno dzikie, jak i na- kim zwierzêciem w jego naturalnym
si domowi ulubieñcy – bywaj¹ rów- œrodowisku – mo¿e to i nawet lepiej.
nie¿ czêstym tematem zdjêæ. Cech¹, Jednak nie trzeba wyje¿d¿aæ np. do
która przydaje siê podczas fotografo- Kenii, aby sfotografowaæ ¿yrafê. Nie
nale¿y wiêc nigdy zapominaæ
o ogrodach zoologicznych. Ale
pamiêtajmy – nie wolno niepo-
koiæ zwierz¹t i podchodziæ zbyt
blisko z aparatem.

Ogólnie rzecz bior¹c, nale¿y za-
chowywaæ bezpieczn¹ odleg³oœæ
od zwierz¹t. W sfotografowaniu
dzikiego zwierzaka (zarówno te-
go na wolnoœci, jak i w ogrodzie
zoologicznym) z bliska pomaga
zoom optyczny odpowiadaj¹-
wania zwierz¹t, jest cierpliwoœæ. Do- cy obiektywowi o d³ugiej ogniskowej.
brze, jeœli znasz naturê zwierzaka, Jeœli zamierzamy uwieczniæ na foto-
masz pojêcie o sposobie jego porusza- grafii ruch modela (wszystko jedno,
nia siê i nawykach. Aby zrobiæ dobre
zdjêcie, nale¿y przede wszystkim go
obserwowaæ. Prawdê mówi¹c, zapew-
ne niewielu Czytelników bêdzie mia-
³o szansê spotkaæ siê oko w oko z dzi-

Wskazówka
Szczególnie nale¿y uwa¿aæ
podczas zbli¿ania siê ze statywem
do boksów, w których znajduj¹ siê
¿yrafy. Zwierzêta te s¹ bardzo
wra¿liwe. Widok statywu (dla nich czy jest to zwierze udomowione, czy
jest to kijek) mo¿e wywo³aæ w nich te¿ dzikie), ustawienie wysokiej czu-
agresjê – uderzaj¹ wówczas swo-
im cia³em o œciany boksu. ³oœci ISO pozwoli zastosowaæ krótki
czas otwarcia migawki i ma³y otwór

93


Wskazówka
Aby podkreœliæ ubarwienie
zwierzêcia, mo¿na je umieœciæ
na tle, którym jest kontrastuj¹ca
roœlinnoœæ.

przys³ony (czyli wysok¹ wartoœæ f), co
umo¿liwi zamro¿enie ruchu i uzy-
skanie du¿ej g³êbi ostroœci.
Wówczas nale¿y ju¿ tylko wybraæ od-
powiednie miejsce, poczekaæ na jak fotografowany model), nale¿y
zwierzê, a nastêpnie œledz¹c jego zwróciæ uwagê na wielkoœæ stosowa-
dzia³ania, ustawiæ ostroœæ. W chwili, nego otworu przys³ony. Czêsto warto
kiedy kompozycja, ostroœæ i oœwie- jest bowiem zastosowaæ du¿y otwór
tlenie bêd¹ odpowiednie,
mo¿na wykonaæ zdjêcie.
Zawsze nale¿y staraæ siê
tak wykadrowaæ zdjêcie,
aby zwierzê zajmowa³o ca-
³¹ powierzchniê kadru.
Dobrze jest wyeliminowaæ
z niego zbêdne szczegó³y.

Fotografuj¹c ma³e zwie-
rzêta w ich naturalnym
otoczeniu (zw³aszcza gdy
ma ono podobny kolor

Wskazówka
Podczas wykonywa- tek zwierz¹t. Aby wy- bezpoœrednio
nia zdjêæ w ogrodzie konaæ poprawne do siatki (uwaga na
zoologicznym czêst¹ zdjêcie przez siatkê obiektyw!) i zastoso-
przeszkod¹ dla foto- ogrodzenia, nale¿y waæ du¿y otwór
grafuj¹cego mo¿e przód obiektywu przys³ony (ma³¹
byæ ogrodzenie kla- aparatu przy³o¿yæ wartoœæ f).

94


(ma³¹ wartoœæ f) dla uzyskania efek- Koty i kociêta, a tak¿e ma³e zwierz¹t-
tu ma³ej g³êbi ostroœci, co pozwoli ka, takie jak chomiki lub œwinki
wyró¿niæ ma³ego zwierzaka z t³a. morskie, czêsto trudno jest uwiecz-
niæ na zdjêciu. Szybko siê poruszaj¹
i raczej trudno jest je nak³oniæ do
pozowania. Istnieje jednak sposób
zmuszenia ich na chwilê do tego, aby
zastyg³y w bezruchu. Polega on na

W przypadku zwierz¹t domowych
nale¿y stosowaæ zoom optyczny po-
siadaj¹cy cechy obiektywu standardo-
wego lub szerokok¹tnego. Fotografo-
wanie milusiñskich podczas zabaw
o¿ywi zdjêcie i pozwoli zaprezento- umieszczeniu zwierzaka na szkla-
waæ ich energiê i charakter. Zdjêcia nym blacie np. stolika. Jednak do wy-
zwierz¹tek domowych s¹ najlepsze, konania tego rodzaju fotografii nale-
¿y poprosiæ kogoœ o pomoc,
gdy¿ jednoczesne ustawianie
zwierzaka i obs³ugiwanie
aparatu jest po prostu bar-
dzo trudne, a w³aœciwie nie-
mo¿liwe. Kolejn¹ wa¿n¹
kwesti¹ zwi¹zan¹ z fotogra-
fowaniem zwierz¹t domo-
wych w pomieszczeniach
jest w³aœciwe u¿ycie lampy
b³yskowej. Po pierwsze, nale-
¿y pamiêtaæ, aby zachowaæ
kiedy fotografujemy z ich wysokoœci, odpowiedni¹ odleg³oœæ pomiêdzy
tzn. fotograf powinien le¿eæ na pod- lamp¹ b³yskow¹ aparatu a pupilem.
³odze lub ziemi – no có¿, czasem trze- Zarówno zwierzêtom, jak i ludziom
ba siê poœwiêciæ. b³ysk lampy mo¿e trwale uszkodziæ

95


wzrok. Po drugie, u¿ywaj¹c ze- œcianê lub sufit, aby unikn¹æ tzw.
wnêtrznej lampy b³yskowej, nale¿y efektu czerwonych oczu (chyba ¿e
pamiêtaæ o skierowaniu jej œwiat³a na zdjêcie wykonywane jest z boku).

Wskazówka
Wiele aparatów cyfro- gawki. Dzia³a on jak fotografowania
wych udostêpnia funk- ci¹g³y przesuw filmu domowych zwierz¹-
cjê Obrazów seryjnych. w aparatach tradycyj- tek. Pozwoli ona zare-
Ten tryb pracy aparatu nych. Jeœli Twój aparat jestrowaæ jego ruch
pozwala zarejestrowaæ zosta³ wyposa¿ony klatka po klatce. Umo¿-
seriê obrazów przy wci- w tê opcjê, warto sko- liwi to wykonanie kilku
œniêtym spuœcie mi- rzystaæ z niej podczas zdjêæ jednej akcji.

96


Fotografowanie
obiektów architektonicznych

Zarówno budynki z zewn¹trz, jak ry chcemy sfotografowaæ. Trzeba so-
i ich wnêtrza s¹ popularnym tema- bie uœwiadomiæ, dlaczego w³aœnie ten
tem zdjêæ. Zachwycaj¹ wielu swoj¹ obiekt chcemy uwieczniæ. Czy zdecy-
ró¿norodnoœci¹, w³asnym, niepowta- dowa³ o tym jego kszta³t, faktura, czy
rzalnym stylem. Inaczej oddzia³uj¹ mo¿e kolor lub uczucia, jakie wzbu-
na odbiorcê stare, zabytkowe mury dza w nas jego widok?
ni¿ nowoczesne budynki. Ten niepo-
wtarzalny charakter, jaki nadaj¹ bu- Wp³yw oœwietlenia
dynkom ich kszta³ty oraz materia³y,
i punktu widzenia
z których zosta³y one wybudowane –
na wygl¹d fotografii
kamieñ, ceg³a, szk³o – jest wiêc dosko-
na³ym materia³em na zdjêcie. Najwiêkszy wp³yw na wygl¹d zdjêæ
budynków wywiera oœwietlenie oraz
Czy zatem uwiecznianie budynków punkt widzenia.
za pomoc¹ fotografii jest trudne? Nie
jest to zadanie ³atwe, ale przy odpo- l Oœwietlenie. Inaczej wygl¹da pa-
wiedniej wprawie i zrozumieniu te- norama miasta w ci¹gu dnia,
matu mo¿na sobie z tym zadaniem a inaczej noc¹, kiedy zostaje spo-
poradziæ. Obiekty cechuje ró¿norod-
noœæ. Podkreœlenie za pomoc¹ zdjêcia
cech w³aœciwych dla danego stylu ar-
chitektonicznego oraz wygl¹du danej
budowli (czêsto wygl¹daj¹cej na foto-
grafiach nieciekawie), mo¿e sprawiaæ
trudnoœci. K³opoty czêsto stwarza
równie¿ odpowiednie oddanie per-
spektywy. Z fotografowaniem archi-
tektury jest podobnie jak z fotografo-
waniem krajobrazu – zanim przyst¹-
pimy do wykonywania zdjêæ, powi-
nniœmy siê zastanowiæ, co w danym
budynku nas zainteresowa³o, byæ mo-
¿e zaintrygowa³o. Warto postawiæ to
pytanie, gdy¿ pomaga ono zastano-
wiæ siê nad charakterem obiektu, któ-

97


wita œwiat³ami neonów, wystaw wykorzystaæ do tego celu ognisko-
sklepowych, latarni itp. Zdjêcia w¹ obiektywu o d³ugoœci oko³o
wykonane o dwóch ró¿nych po- 35 mm (odpowiednik obiektywu
rach dnia i odmiennym sposobie szerokok¹tnego w fotografii tra-
oraz stopniu oœwietlenia maj¹ zu- dycyjnej). Skierowanie obiektywu
pe³nie odmienny charakter. Warto
spróbowaæ podczas fotografowa-
nia np. ruin budowli wykorzystaæ
naturalne oœwietlenie – œwiat³o
s³oneczne lub œwiat³o zachodz¹ce-
go s³oñca. W tym celu nale¿y usta-
wiæ siê z aparatem w taki sposób,
aby s³oñce znajdowa³o siê z ty³u za
ruinami. W ten sposób mo¿na
doskonale podkreœliæ ich kszta³t.

l Punkt widzenia. Jego zmiana po-
woduje w wiêkszoœci przypadków do góry pozwoli uzyskaæ ciekaw¹
diametraln¹ zmianê wygl¹du perspektywê. Budynek nabierze
obiektu. Wynika to przewa¿nie ogromnych rozmiarów, a ponad-
ze zmiany rozmieszczenia pierw- to bêdzie wygl¹da³, jakby za chwi-
szego i drugiego planu. Poniewa¿ lê mia³ przewróciæ siê do ty³u. In-
z budynkami, zw³aszcza tymi interesuj¹ce efekty daje to podczas
teresuj¹cymi, najczêœciej mamy fotografowania wie¿owców. Za-
do czynienia w mieœcie, trudno- wsze mo¿na równie¿ spróbowaæ
œci mo¿e sprawiaæ sfotografowa- sfotografowaæ wybrany obiekt ar-
nie go w taki sposób, aby w ka- chitektoniczny z budynku znaj-
drze nie pojawi³y siê inne budow- duj¹cego siê na wprost niego (jeœli
le. Nale¿y jednak spróbowaæ takowy istnieje).

Wskazówka
Fotografowanie wybra- stron i pod ró¿nymi k¹- wa nie jest tak
nego obiektu rozpocz- tami. Dobrze jest wyko- kosztowna jak wykony-
nij od wykonania zdjê- nywaæ zdjêcia budynku wana za pomoc¹ apa-
cia en face – na wprost. o ró¿nych porach dnia, ratów tradycyjnych.
PóŸniej mo¿esz podejœæ roku, a tak¿e w ró¿nych A wiêc fotografuj do
do niego bli¿ej i sfoto- warunkach pogodo- woli – nie ¿a³uj miejsca
grafowaæ go z kilku wych. Fotografia cyfro- w pamiêci.

98


Œwiadome wykorzystywanie
wygl¹du nieba
dla uzyskania
zamierzonych efektów
Podczas fotografowania budynków
nale¿y zwróciæ uwagê na wygl¹d nie-
ba. Jeœli ma ono charakter burzowy,
ponury, mo¿na dziêki niemu spotê-
gowaæ na obrazie wra¿enie dramaty-
zmu, zw³aszcza gdy tematem zdjêcia
jest np. stara, rozlatuj¹ca siê chata lub
ruiny zamku. £adne, jasne, ³agodne
niebo pozwoli nadaæ obrazowi wi-
docznemu w kadrze ³agodny lub baj-
kowy charakter. Jeœli niebo jest szare,
równomiernie pokryte chmurami –
poczekaj. Budynki fotografowane Nie nale¿y obojêtnie obok nich
w takich warunkach nie wychodz¹ przechodziæ. Jeœli s¹ one b³yszcz¹ce –
na fotografii zbyt korzystnie. szyldy, klamki, ko³atki itp. – warto
zaopatrzyæ siê w filtr polaryzacyjny
Poszukiwanie nak³adany na obiektyw, gdy¿ pozwa-
la on zmniejszyæ odblaski.
detali architektonicznych
w celu podkreœlenia
charakteru
fotografowanego obiektu

Podczas fotografowania budynków
warto równie¿ zwracaæ uwagê na de-
tale zwi¹zane z ich architektur¹. Bar-
dzo wiele mog¹ one o nim mówiæ.

Wskazówka
Przed przyst¹pieniem do wy- Przy fotografowaniu detali najlepiej
konywania zdjêæ budowli, pomni- sprawdzaj¹ siê aparaty umo¿liwiaj¹-
ków zaopatrz siê w statyw.
ce zmienianie obiektywów lub takie,
które wyposa¿one s¹ w zoom optycz-

99


ny o doœæ du¿ym zakresie ognisko-
wej (np. bêd¹cy odpowiednikiem
ogniskowej w fotografii tradycyjnej
30 – 300 mm). Wynika to z faktu, i¿
szczegó³y architektoniczne budyn-
ków wymagaj¹ czêsto dla ich w³aœci-
wego uwiecznienia zastosowania raz
obiektywu w¹skok¹tnego (du¿ego
zoomu optycznego) – wtedy, gdy
znajduj¹ siê one gdzieœ wysoko na
budynku, albo te¿ zbyt du¿a odle-
g³oœæ od nich nie pozwala na uwiecz-
nienie ich w inny sposób, a kiedy
indziej obiektywu szerokok¹tnego
(mniejszego zoomu optycznego) –
gdy np. umieszczone zosta³y w po-
ziomie nad jego wejœciem i zajmuj¹
spor¹ powierzchniê. Image Copyright © 2000 DigiTouch

100


Jak fotografowaæ
zjawiska meteorologiczne?

Deszcz, œnieg, mg³a czy burza s¹ nie
tylko zjawiskami, które w odpowied-
ni sposób wykorzystane o¿ywiaj¹
i uatrakcyjniaj¹ obiekty przedstawio-
ne na zdjêciu, ale równie¿ s¹ pasjo-
nuj¹cymi obiektami obserwacji do-
skonale nadaj¹cymi siê do uwiecz-
niania za pomoc¹ fotografii.

Deszcz
Jest to zjawisko, które mo¿e mieæ
ogromn¹ si³ê oddzia³ywania na sce-
nê. Przede wszystkim o¿ywia j¹, na-
daj¹c blasku i wyrazu. Wspaniale wy-
gl¹daj¹ zdjêcia ulic miasta wykonane
zaraz po deszczu.
Nadaje on im bowiem po³ysk.
Deszcz, jako jeden z elementów foto- przekazanie odbiorcy ró¿nych emo-
grafii, mo¿e wp³ywaæ na jej charakter cji. Radosny rolnik witaj¹cy na polu
i staæ siê œrodkiem umo¿liwiaj¹cym deszcz oraz zmoczona przez deszcz
kobieta, która wysz³a w³aœnie
z salonu fryzjerskiego – dwa
zdjêcia, a ka¿de z nich wywo-
³uje odmienne uczucia i reak-
cje. Deszcz mo¿e staæ siê sam
w sobie obiektem godnym
uwiecznienia za pomoc¹ foto-
grafii. W zale¿noœci od usta-
wieñ czasu otwarcia migawki,
mo¿na przedstawiæ go w po-
staci zatrzymanych w locie
kropli lub rozmazanych
Image Copyright © 2000 DigiTouch smug. Pierwszy efekt uzysku-

101


Wskazówka
Fotografuj¹c podczas kropla deszczu lub rzystaæ parasol
deszczu lub opadów p³atek œniegu na niego lub po prostu za-
œniegu, nie wolno do- upad³. Tak wiêc najle- opatrzyæ siê w prze-
puœciæ do zamoczenia piej przed przyst¹pie- Ÿroczysty filtr nak³ada-
sprzêtu. Woda lub niem do fotografowany na obiektyw, który
œnieg mog¹ spowodo- nia podczas wspo- ochroni go przed za-
waæ jego uszkodzenie. mnianych warunków moczeniem, oraz
Szczególn¹ uwagê pogodowych znaleŸæ specjalny wodoszczel-
nale¿y zwróciæ na jakieœ zas³oniête ny pokrowiec na apa-
obiektyw. Nie mo¿na miejsce (zadaszony rat (patrz rysunek
pozwoliæ na to, aby taras, balkon), wyko- poni¿ej).

Burza

Z deszczem zwi¹zane jest równie¿ zja-
wisko burzy. Wywo³uje ona wra¿enie
dynamiki nieba. Burza, podobnie jak
towarzysz¹ce jej b³yskawice rozdziera-
j¹ce niebo na pó³, mo¿e staæ siê tema-
tem zdjêcia. Podczas jej fotografowa-
nia nale¿y zwróciæ uwagê na prawi-
d³owe naœwietlenie zdjêcia. Jeœli
Dziêki uprzejmoœci FujiFilm Polska podczas burzy niebo bêdzie bardzo
ciemne, urz¹dzenie s³u¿¹ce do po-
jemy, stosuj¹c krótki czas naœwietla- miaru œwiat³a w aparacie bêdzie wska-
nia, drugi – d³ugi czas naœwietlania, zywa³o zawy¿one parametry naœwie-
ju¿ od 1/60. Aby krople deszczu by³y tlenia. Nale¿y je skorygowaæ. Wy³a-
czytelne na zdjêciu, dobrze jest je dowania atmosferyczne najlepiej
uwieczniaæ na ciemnym tle. Jeœli jest fotografowaæ noc¹. W takiej sytuacji
to niemo¿liwe, a zale¿y nam na pod- warto zamocowaæ aparat na sta³e na
kreœleniu pogody panuj¹cej podczas statywie. Podczas fotografowania b³y-
wykonywania fotografii, wystarczy skawic nale¿y ustawiæ czu³oœæ na 200
uchwyciæ w kadrze fotografowanej – 400 ISO, a ostroœæ aparatu na nie-
sceny jakiœ element, który bezdysku- skoñczonoœæ. A co z parametrami eks-
syjnie pokazuje, ¿e pada deszcz – lu- pozycji? No có¿, niezbêdne oka¿e siê
dzi trzymaj¹cych w d³oniach paraso- w tym przypadku zastosowanie mak-
le (patrz rysunek poni¿ej), zmoczone symalnego otworu przys³ony (ma³a
deszczem w³osy postaci na zdjêciu, wartoœæ f) przy najd³u¿szym mo¿li-
ka³u¿e itp. wym do ustawienia czasie naœwietla-

102


nia (najlepiej oko³o 1 minuty). Po w trybie automatycznym pracy, jak
ustawieniu wszystkich parametrów i w rêcznym – funkcjê korekcji na-
nale¿y wykadrowaæ scenê i uzbroiæ siê œwietlania. SprawdŸ w instrukcji ob-
w cierpliwoœæ w oczekiwaniu na pio-
run, a natychmiast po jego uderzeniu
nacisn¹æ spust migawki.
Wskazówka
Œnieg Kiedy pada œnieg, nie nale¿y
u¿ywaæ do fotografowania lampy
Œnieg jest tym ze zjawisk meteorolo- b³yskowej. Œwiat³o z niej odbije
gicznych, którego uwiecznianie na siê od p³atków i nie oœwietli ni-
czego innego.
fotografii przysparza najwiêcej trud-
noœci. Spowodowane jest to przede
wszystkim wprowadzaniem przez
niego w b³¹d czujnika natê¿enia œwia- s³ugi swojego aparatu, w jaki sposób
t³a aparatu, co mo¿e byæ przyczyn¹ mo¿na j¹ w³¹czyæ (jeœli w ogóle jest
niedoœwietlenia zdjêæ. Nale¿y o tym dostêpna). W przypadku œniegu, któ-
ry mo¿e zostaæ zarejestrowa-
ny przez aparat zbyt ciem-
no, wystarczy skorygowaæ
naœwietlenie o +1 lub +2
EV1 przed wykonaniem
zdjêcia, co spowoduje pra-
wid³owe odwzorowanie wy-
gl¹du sceny.

Najlepsz¹ por¹ w czasie zi-
mowego dnia, gdy zamie-
rzamy fotografowaæ sceny
ze œniegiem w tle lub uczy-
Image Copyright © 2000 DigiTouch niæ ze œniegu g³ównego ich
bohatera, jest wczesne rano
pamiêtaæ przed przyst¹pieniem do lub póŸne popo³udnie. W tym czasie
fotografowania na œniegu. Wiele apa- utrwalimy na fotografii znacznie
ratów cyfrowych posiada – zarówno wiêcej szczegó³ów ni¿ podczas wyko-

1 EV (ang. Exposure Value) oznacza wartoœæ œwietln¹. Zmiana wartoœci o 1 EV oznacza

dwukrotn¹ zmianê wartoœci naœwietlenia. Jeœli czas otwarcia migawki 1/30 s i przys³ona f
5/6 daj¹ przeœwietlenie o 1 EV, to dwukrotne skrócenie czasu do 1/60 s lub dwukrotne
zmniejszenie otworu przys³ony do f/8 pozwoli uzyskaæ poprawne naœwietlenie.

103


Wskazówka
Podczas du¿ego mrozu nale-
¿y staraæ siê trzymaæ aparat w cie-
ple, np. pod kurtk¹. Pozwoli to
prawid³owo pracowaæ bateriom.

nywania zdjêæ w po³udnie, gdy s³oñ-
ce jest bardzo wysoko na niebie.
Wa¿ne jest to, by nie fotografowaæ ze
s³oñcem za plecami.

Na zdjêciach zimowych, poza œnie-
giem, dobrze jest przedstawiæ takie
szczegó³y, które poka¿¹ odbiorcy, ¿e
jest mróz, np. ciep³o ubranych ludzi,
parê powstaj¹c¹ podczas oddycha-
nia na dworze w mroŸne dni, szron
lub sople lodu.

104


Zdjêcia nocne i wieczorne.
W jaki sposób uchwyciæ urok nocy
za pomoc¹ fotografii?

Wykonywanie zdjêæ noc¹ jest jednym ni¿ wykonane noc¹ (patrz rysunek
z najtrudniejszych arkanów fotogra- poni¿ej).
fii. Przysparza sporo trudnoœci nawet
doœwiadczonym fotoamatorom.

Charakterystyczn¹ cech¹ zdjêæ noc-
nych jest wystêpuj¹cy na nich wyso-
ki kontrast. Aparat czêsto nie radzi
sobie w takiej sytuacji. Aby mu po-
móc, warto przestrzegaæ podczas
nocnej sesji kilku prostych zasad.

Pierwsza z nich mówi o tym, ¿e naj- Image Copyright © 2000 DigiTouch
lepsz¹ por¹ do wykonywania tego ro-
dzaju zdjêæ jest godzina przed za- Druga zasada dotyczy sposobu uwie-
chodem s³oñca i pierwsza po nim czniania za pomoc¹ ujêæ fotograficz-
(patrz rysunek poni¿ej). nych poruszaj¹cych siê osób i innego
rodzaju obiektów. Dobrze
jest tak ustawiæ postaæ w ka-
drze, aby wykorzystaæ œwia-
t³o padaj¹ce z wystaw czy
neonów. Nale¿y unikaæ na-
tomiast œwiat³a latarñ – mo-
¿e ono sprawiæ, ¿e postacie
na zdjêciu bêd¹ mia³y na
twarzy okropne cienie.

Trzecia zasada g³osi, ¿e zdjê-
Image Copyright © 2000 DigiTouch cia miasta noc¹ najlepiej
wychodz¹, jeœli fotografuje-
Dobrze jest fotografowaæ o zmierz- my tu¿ po deszczu – wówczas chod-
chu. Fotografie wygl¹daj¹ wówczas niki i drogi s¹ mokre i odbijaj¹ œwia-
naturalniej i bardziej prawdziwie t³a wystaw.

105


Wskazówka
Do fotografowania noc¹
dobrze jest u¿ywaæ statywu,
chyba ¿e fotografujemy Ÿród³a
œwiat³a, np. neony. Wówczas,
stosuj¹c œrednio czu³y film,
mo¿na fotografowaæ z rêki,
ale fotografowane œwiat³a musz¹
byæ bardzo jasne i zajmowaæ
du¿¹ czêœæ kadru.

Do wykonywania zdjêæ nocnych sto-
sujemy d³ugie czasy naœwietlania. In-
teresuj¹ce efekty mo¿emy uzyskaæ,
fotografuj¹c noc¹ poruszaj¹ce siê po
mieœcie samochody. Efektem jest
zdjêcie z widocznym na nim splo- Fotografowanie
tem strumyków kolorowych œwiate³. zachodów s³oñca

Fotografowanie Najczêstszym motywem zdjêæ wie-
czornych s¹ zachody s³oñca. Do ich
budynków
fotografowania warto u¿ywaæ obiek-
i pomników
tywów o d³ugiej ogniskowej lub zoo-
Poniewa¿ noc¹ wiele pomników, bu- mu optycznego odpowiadaj¹cego
dynków i pos¹gów jest oœwietlo- d³ugiej ogniskowej aparatu. Pozwala
nych, warto spróbowaæ utrwaliæ je, to przedstawiæ na zdjêciu tarczê s³o-
wykorzystuj¹c padaj¹ce na nie
œwiat³o. Najlepsz¹ por¹ bêdzie
chwila po zmierzchu, gdy te-
mat zdjêcia jest ju¿ oœwietlony,
lecz na niebie widoczne s¹ jesz-
cze barwy. Nie nale¿y siê tym
jednak bezwzglêdnie kierowaæ.
Pomniki fotografowane po
zmroku, pod warunkiem, ¿e s¹
dobrze oœwietlone i fotografo-
wane pod odpowiednim k¹-
tem, równie¿ wygl¹daj¹ atrak-
cyjnie na fotografii.

106


neczn¹ w du¿ym rozmiarze.
Aby ustawiæ odpowiednio para-
metry ekspozycji, nale¿y skiero-
waæ uprzednio obiektyw apara-
tu w to miejsce kadru, w któ-
rym widniej¹ œrednio nasycone
barwy – najczêœciej na niebie,
lekko w bok (oko³o 50) od s³oñ-
ca, a nastêpnie obserwuj¹c wy-
œwietlacz aparatu, ustawiæ eks-
pozycjê. Jeœli w aparacie dostêp-
na jest funkcja Bracketing (by³a o niej Wówczas wszystko, co zajmuje w ka-
mowa w rozdziale 2.), warto z niej drze pierwszy plan, bêdzie jawiæ siê
skorzystaæ. Pozwoli to wykonaæ kilka na fotografii w postaci konturu. Jed-
zdjêæ o ró¿nym stopniu naœwietle- nak zastosowanie wiêkszego otworu
nia. Po zachodzie s³oñca nale¿y mie- przys³ony (mniejsza wartoœæ f) lub
rzyæ œwiat³o (ustawiaæ ekspozycjê) lampy b³yskowej sprawi, ¿e szczegó³y
prosto z nieba, czyli kieruj¹c obiek- elementów tworz¹cych pierwszy
tyw w stronê zachodz¹cego s³oñca. plan stan¹ siê widoczne.

107


W jaki sposób fotografowaæ
obiekty w ruchu?

Fotografowanie obiektu w ruchu po-
zostawia do wyboru osobie dzier¿¹-
Wskazówka
cej w d³oniach aparat dwie mo¿liwo- Przy stosowaniu d³ugiego
œci jego przedstawienia. Pierwsza po- czasu otwarcia migawki warto za-
lega na zarejestrowaniu go w postaci opatrzyæ siê w statyw.
stop-klatki, czyli „zamro¿eniu”, na-
tomiast druga na zaprezentowaniu
go w postaci rozmytej, jakby nast¹pi- wy bêdzie taki sam. W przypadku
³o poruszenie. obiektów poruszaj¹cych siê czas ma
ogromne znaczenie.
Zasady obowi¹zuj¹ce podczas foto-
grafowania obiektów w ruchu mo¿- Nale¿y równie¿ pamiêtaæ o tym, ¿e
na stosowaæ zarówno wtedy, gdy to, jaki efekt uchwycenia ruchu uzy-
obiektami poruszaj¹cymi s¹ osoby, skamy, zale¿y w du¿ej mierze (oczy-
pojazdy, zwierzêta, jak i wtedy, gdy wiœcie, poza ustawieniem odpowied-
fotografujemy padaj¹cy œnieg czy niego czasu otwarcia migawki) od
deszcz, p³yn¹c¹ wodê itp. kierunku, w którym obiekt siê poru-
sza. Stosuj¹c ten sam czas otwarcia
Za sposób uchwycenia na zdjêciu ru- migawki, mo¿emy uzyskaæ odmien-
chu odpowiedzialna jest w aparacie ne efekty, w zale¿noœci od kierunku
migawka, a raczej ustawiona wartoœæ ruchu obiektu wzglêdem osi aparatu
czasu jej otwarcia. Gdy fotografowa- (obiektywu).
ny jest obiekt pozostaj¹cy w spo-
czynku, niezale¿nie od d³ugoœci cza- l Jeœli ruch bêdzie nastêpowa³
su naœwietlania zdjêcia efekt koñco- wzd³u¿ osi aparatu (obiektywu) –

Wskazówka
Im d³u¿szy czas mazanie (nieostroœæ) ka go opisuj¹ce-
otwarcia migawki (tzn. wywo³ane ruchem go, np. 1/500 s), tym
im mniejsza wartoœæ obiektu. Im krótszy wiêksza szansa na
wystêpuj¹ca w mia- czas otwarcia migaw- wyraziste przedstawie-
nowniku u³amka go ki (tzn. im wiêksza nie na zdjêciu szybko
opisuj¹cego, np. 1/8 wartoœæ wystêpuj¹ca poruszaj¹cego siê
s), tym wiêksze roz- w mianowniku u³am- obiektu.

108


zapewne spowoduje to du¿e
rozmycie poruszaj¹cego siê
obiektu, postaci, zjawiska etc.

Podczas wykonywania zdjêæ
obiektów w ruchu trzeba przez
wizjer optyczny lub ekran
LCD obserwowaæ poruszaj¹cy
siê obiekt. Aparaty cyfrowe na
Image Copyright © 2000 DigiTouch ogó³ nie wykonuj¹ zdjêcia
w momencie naciœniêcia spu-
tzn. na wprost obiektywu, wów- stu migawki. Wystêpuje pewne opóŸ-
czas nie nast¹pi du¿e rozmycie nienie, które trzeba mieæ na uwadze,
(albo nawet w ogóle nie wyst¹pi st¹d koniecznoœæ swego rodzaju wy-
ten efekt).

l Jeœli zaœ ruch bêdzie nastêpowa³
prostopadle do osi, tzn. przed
obiektywem w prawo lub w lewo,


przedzenia kadru. W zwi¹zku z tym
w chwili naciskania spustu migawki
mo¿na delikatnie przesun¹æ kadr
w kierunku zgodnym z ruchem foto-
Image Copyright © 2000 DigiTouch grafowanego obiektu.

109

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (19)

Similar to Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Similar to Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik (13)

More from Wydawnictwo Helion

More from Wydawnictwo Helion (20)

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik