Presentatie over wat je kan doen om effecten van extreem weer (neerslag, hagel, droogte, hitte, storm) op de gewasproductie te verminderen.

1. Extreem weer, kan je schade voorkomen?
Symposium ‘Anticiperen op weersextremen’
Tuinbouwrelatiedagen Venray, 1 december 2016
Janjo de Haan

2. 2
Bron: telegraaf
Bron: boerderijBron: hln.be
Bron: groente & fruit

3. Extreem weer, kan je schade voorkomen?
3

4. 4
Bron: greenbusinessnetwork.org

5. Afweging
maatregelen
5
Kosten/
baten
Risico
Kennis
en
kunde
Inpassing
in
bedrijfs-
voering

6. Type maatregelen
 ‘End of pipe’
● Aanpassingen om de teelt
● Alleen tbv risicoverminde-
ring extreem weer
 Systeemaanpassingen
● (kleine) aanpassingen in
de teelt
● Andere baten mogelijk
 Systeemveranderingen
● Andere wijze van telen
● Ook andere voordelen
6

7. Type maatregelen
7
Teelt
Bodem-
beheer
Water-
beheer
Afdekking
en af-
scherming

8. Kies juiste perceel
Kies perceel met goede
 ontwatering
 vochtvoorziening
 diepe bewortelbare laag
 structuur
Goed perceel is:
 met goede pH en o.s.%
 met lage indringingsweerstand
 zonder storende lagen
 met een kruimelige structuur
 met grondwaterstand 60 - 150 cm
● afhankelijk van grondsoort 8

9. Kies juiste gewas en ras
Kies gewas of ras:
 met goede beworteling
 tolerant tegen
● droge periodes
● natte periodes
● vorst
● wind
9
Bron Inagro

10. Verbeter je bodem: voorkom verdichting
 Timing van grondbewerking
en oogsthandelingen
 Minimaal berijden
 Bovenover ploegen
 Juiste bandenspanning
 Tijdig oogsten
10

11. Verdichting:
slechte beworteling, slechte infiltratie
11
Grondwater
Grondwater
Ondergrondverdichting beperkt de beworteling (figuur links)
Gevolgen: slecht gebruik water en meststoffen, ziektegevoelig, droogteschade
Regen Regen
Grondwater
Drain Drain
Grondwater
Ondergrondverdichting beperkt de infiltratie (figuur links)
Gevolgen: geen aanvulling grondwater, plassen, afstroming, verslemping, natscha

12. Verbeter je bodem: verbeter de structuur
 Minder intensieve grondbewerking (NKG)
 Vaste rijpadensysteem
 Vruchtwisseling, gewaskeuze en groenbemesters
● Diepwortelende gewassen
● Gewassen met beperkte bodemverstoring
● Gewassen met hoge organische stofaanvoer
 Verhoog de organische stofaanvoer met mest
 Juiste pH 12

13. Verbeter je waterbeheer
 Verbeter de drainage
 Leg waterberging aan:
● Verbreed sloten,
● Creeer een vijver
● Gebruik stuwtjes
 Verlaag peilen voor zware
neerslag
 (Efficiente) beregening
● Druppelirrigatie
● Meet bodemvocht
● Gebruik
beregeningsplanner
 Peilgestuurde drainage,
evt. met infiltratie
13

14. Afdekken en afschermen, eenvoudig
14
Hagel: hagelnet
Droogte: mulch laag
Vorst: Vliesdoek
Bron Pype
Wind: windscherm/singel
Bron eenvoudintuinonderhoud.nl

15. Kap, kas, gesloten teelt
 Meer controle  meer management
● Begint met zelf watergeven
● Tot klimaat en lichtsturing
 Meer productie, betere sturing
 Meer risico’s en meer kosten
15

16. Teelt de grond uit
 Tussenvorm tussen grondteelt en kas
 Minder gevoelig voor extremen in neerslag
 Tendens naar meer gesloten
16

17. 17
Teelt Bodem Water Afdekking en
afscherming
Gewas-ras,en
perceelskeuze
Stimulerenbeworteling
Verdampingbeperken
Infiltratieverbeteren
Berijdingverminderen
Waterbergend
vermogenverbeteren
Peilbeheer
Drainageeninfiltratie
Berging
Beregening
Nettenendoeken
Kap,Kas,gesloten
teelt
Teeltdegronduit
Windschermen
Neerslag
• Teveel
• Hagel
• Droogte
Temperatuur
• Hitte
• Vorst
Wind
• Storm

18. Ter afsluiting
 U kunt schade door extreem weer door goed
management deels voorkomen
 Deel van maatregelen levert ook andere baten op
 Maatregelen vergen investering:
● Geld, tijd, kennis, kunde, ....
 Maatwerk: elke situatie heeft eigen afweging
● Perceel, gewas, bedrijf, teler, omgeving
 Overblijvend risico verzekeren? 18

19. Bedankt voor
uw aandacht
19
Ik wens u
voorspoedig volgend
teeltseizoen toe
(niet te droog, niet te nat
(vooral in voor en najaar),
niet te koud, niet te warm,
niet te stormachtig, niet te
bewolkt, niet te zonnig,
zonder hagel en met wat
vorst in de winter, maar ja
dan is zal de prijs wel weer
slecht zijn......)