SlideShare a Scribd company logo
ETKIN KAYNAK PAYLAŞIMI IÇIN LISANS
ANLAŞMALARININ ÖNEMI: YURT
DIŞINDAKI ÖRNEKLER VE ANKOS
UYGULAMALARI BAĞLAMINDA BIR
İNCELEME
ÖZHAN SAĞLIK – ÖĞRETİM GÖREVLİSİ BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
ANKOS LİSANS ANLAŞMALARI GRUBU ÜYESİ
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ,
2 KASIM 2018, BURSA
MEVCUT DURUM
 2000’li yıllardan önce daha çok yayıncı ve sağlayıcıların haklarını koruyan anlaşmalar
görmekteydik.
 2000’li yıllardan sonra ise kullanım hakkını da gözeten anlaşmalarla karşılaşmaktayız. Arşiv
hakkı ve ILL’nin lisans anlaşmalarında yer alması da bu gelişmelerin ürünü olarak ortaya
çıkmaktadır.
 Yayıncılar, ILL’i gelirlerini azaltabilecek bir tehdit olarak görse de, yapılan çalışmalar bunun
aksini gösteriyor (Bernardini ve Mangiaracina, 2011).
 Hem ABD’de hem Avrupa’daki örneklerde, bazı yayıncıların ILL’e izin verdiğini, bazılarının
Ariel ve ILLiad gibi sistemler üzerinden izin verdiğini, bazılarının da sadece ülke içerisinde
ILL’e izin verdiğini görüyoruz (Mangiaracina, Russo ve Tugnoli, 2015).
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
 2006’daki bir çalışmadan, kâr amacı gütmeyen yayıncıların %25.7’sinin ILL’e izin vermediğini
anlıyoruz. Bazı yayıncıların sadece basılı çıktı olarak ILL yapılmasına izin verdiğini de
görüyoruz.
 Yine, kâr amacı gütmeyen yayıncıların anlaşmalarının %46’sında sadece basılı çıktı olarak ILL
yapılmasına izin verildiğini gözlemliyoruz. ABD’de yapılan çalışmada 2006-2009 yıllarındaki
anlaşmalarda bu oranlarda kayda değer bir değişim olmadığını görüyoruz (Eschenfelder vd.,
2013).
 ABD’de ILL yapabilmek için telif hakkından ziyade sözleşme hukukunun geçerli olduğunu
görüyoruz. Kütüphanelerin ILL yapabilmesi için yayıncılarla yaptıkları sözleşmelerde ILL’e izin
verilmesi gerekmektedir. Yayıncıların güvenilir, izlenebilir sistemler aracılığıyla ILL’e izin
verdiği belirtilmektedir (Munson, 2012).
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
YURT DIŞINDAKİ YASALAR NE DİYOR?
 Kanada’da 1997 yılında yayınlanan telif hakkı kanunu neticesinde kütüphaneler sayısal ortamda
ILL yapamamaya başlamıştır. Sonraki yıllarda verilen bir Anayasa Mahkemesi neticesinde
kütüphaneler ILL yapmaya başlamıştır (Tiessen, 2012). Mevcut Kanada Telif Hakkı Kanunu’nda
ILL’nin telif hakkını ihlal etmediğinin ifade edildiğini görüyoruz (Canada Copyright Act).
 Avustralya’ya baktığımızda kütüphanelerin sayısal ortamda dokümanı sağladıktan sonra
silinmesini mümkün kılan bir yapı kurmaları takdirde ILL’nin mümkün olduğunu görüyoruz
(Mueller, 2008).
 ABD’de ve İngiltere’de de ILL yapmanın mümkün kılındığını görüyoruz. İngiltere’de kişinin yazılı
olarak yayını araştırması için kullanacağını belirtmesine ihtiyaç duyulmaktadır (Mueller, 2008).
 İtalya’dan ILL yaptığımızda e-posta adresimize gönderilmekteyken, Avustralya’dan ILL
yaptığımızda gönderdikleri makalenin belirli bir süre sonra silinmesini Telif Hakkı Kanunu’ndaki
maddelere bağlayabiliriz.
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
ALMANYA ÖRNEĞİ
 Almanya’da yayıncılar birliği araştırma kütüphanelerinin doküman sağlama için kullandığı
Subito hakkında bir dava açmıştır. Yayıncılar Birliği, haklarının ihlal edildiğini savunmakta,
kütüphanelerin ILL yapmamasını istemektedir. Verilen karara göre kütüphaneler arası
doküman sağlamak yasadışıdır, çünkü sanata zarar gelmektedir. Bir üst mahkeme ise bu
kararı değiştirmiş ve yayıncıların isteğini reddetmiştir. Bu tür sorunlara bir çözüm olması
amacıyla lisans anlaşmalarının önemine vurgu yapılmaktadır (Mueller, 2008).
 Bu durum üzerine, Almanya’da 2008 öncesi yurt dışına ILL yapmak için yayıncıyla anlaşma
yapmaya gerek yokken, 2008 sonrasında yayıncının haklarını da gözeten bir anlaşmanın
imzalanması gerekli görülmüştür. Bu noktada, Almanya Milli Bilim ve Teknoloji Kütüphanesi
2008-2013 arasında sadece yurt içinde ILL yapmıştır. 2013’ten itibaren OCLC üzerinden ILL
yapılmaktadır. Almanya’da da izlenebilir, güvenilir sistemler üzerinden ILL yapılmasının esas
olduğunu görüyoruz (Brammer ve Olf, 2014).
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
YÜZDE 10 İFADESİ NEREDEN KAYNAKLANIYOR?
Bir kaynağın en fazla yüzde 10’u çoğaltılır ifadesine pek çok kütüphanede rastlamaktayız. Bu
hususun yasal dayanağı var mıdır?
 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
 Madde 23: Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak
veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir.
 Madde 38: Bütün fikir ve sanat eserlerinin, kâr amacı güdülmeksizin şahsen kullanmaya mahsus
çoğaltılması mümkündür. Ancak, bu çoğaltma hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep
olmadan zarar veremez ya da eserden normal yararlanmaya aykırı olamaz.
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
 Bu %10 kuralının 1988 Antlaşmasından kaynaklandığını söylüyorlar. Fakat böyle bir anlaşma
göremiyoruz.
 Tecrübelerimizden biliyoruz ki 1988'de Birleşik Krallık'ta bir kanun çıktı ve bunun kütüphaneler,
arşivler ve müzelerle ilgili olan kısmı 2014'te güncellendi (Birleşik Krallık, 2014).
 Bu güncellemeye göre kütüphane, arşiv ve müze gibi kurumlarda araştırma amacıyla yapılacak
çoğaltmalar telif hakkını ihlal etmemektedir. Fakat, eserin uygun görülen kısmı çoğaltılır ve bir
derginin ise bir makalesi çoğaltılır maddeleri mevcut. Bununla birlikte, Birleşik Krallık'taki
düzenlemeye biz neden tabi olalım?
 Taraf olduğumuz WIPO Antlaşmasında da %10 veya kısıtlamaya dair bir hüküm göremiyoruz
(Kültür Bakanlığı, 2012).
 WIPO'nun atıf yaptığı Bern Sözleşmesinde de kısıtlamaya dair bir madde bulunmamakta.
Kısıtlamayı ülkelerin kendileri belirler şeklinde bir madde var (Türkiye Büyük Millet Meclisi
[TBMM], 1995).
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
 Hindistan, ders kitaplarından yapılan çoğaltmaların telif haklarını ihlal etmeyeceğini belirtmiş.
Almanya da halk kütüphanelerinde yapılan çoğaltmaların telif hakkını ihlal etmeyeceği kararını
almış (Önder Erol Ünsal,2016) 5 Mayıs 2017 tarihli Resmî Gazete’de şöyle der:
 T.C. vatandaşı öğretim elemanı, öğrenciler ve araştırmacıların, çalışma yaptıkları konularla
ve sınırlı olmak üzere, kütüphane ve müzeler bünyesinde elektronik ortama aktarılmış olan
veya elektronik ortama aktarılması mümkün olan eserlerin dijital görüntü almaları
tahsil edilmez (Resmi Gazete, 05.05.2017).
 YÖK'ün de 18 Haziran 2018'de sadece enstitü yönetim kurulu kararıyla tezlerin en fazla iki yıl
süreyle erişime kapanacağı yönündeki kararını belirtmekte fayda var (YÖK, 2018). Bu kararın
geçmişe yönelik uygulanması yönünde hazırlıkların yapıldığını da duyuyoruz.
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
ÇÖZÜMLEME?
Hukukçularla tartışıp, bir metin hazırlayarak yapılacak
çoğaltmalarda eser sahibinin haklarıyla ilgili
oluşabilecek herhangi bir olumsuz durumdan
kullanıcıları sorumlu tutmak görüşündeyim. Bunun
örneklerini yurt dışında görmekteyiz.
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
KONSORSİYUMLARDA DURUM NASIL?
 İtalya’da konsorsiyum anlaşmalarında tekbiçim bir metnin kullanıldığını biliyoruz. Burada, güvenilir elektronik
iletim sistemlerinin kullanılması şartıyla ILL’nin yapılabileceğini anlıyoruz ((Mangiaracina, Russo ve Tugnoli,
2015).
 ABD – CONTU (NorthEast Research Libraries Concortium, 2012).
 JISC – UK’daki kütüphanelere indirdikten sonra silme şartıyla (JISC, 2018).
 TRNSL – İndirdikten sonra silme şartıyla (ANKOS)
 Avustralya – Eğitim amacıyla ILL yapılabilir (Council of Australian University Librarians)
 Kanada – Geleneksel ILL ilkelerine uyumlu olmak ve telif hakkına uyumlu olmak şartıyla ILL yapılabilir
(Canadian Research Knowledge Network, 2016).
 Bazı anlaşmalarda görürüz CONTU (Commission on New Technology Uses of Copyrighted Works) Kuralları
geçerlidir der. CONTU kuralları, bir kütüphanenin son 5 yıla ait en fazla 5 istek yapabileceğini söyler (Tiessen,
2007, CONTU, 2003).
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
 LIBER ve ICOLC’un model lisanslarında ILL’in bir gereklilik olarak benimsendiğini biliyoruz (Croft, 2001).
ANKOS tarafından hazırlanan Ulusal Site Lisansı da bu konuda duyarlılık sergilemiştir.
 «Members may, subject to Clause 4 below, supply to a non-Member library (whether
by post, fax or secure electronic transmission, using Ariel or its equivalent, whereby
electronic file is deleted immediately after printing) a single paper copy of an
original copy of an individual document that is part of the Licensed Materials, for the
purposes of research or private study and not for Commercial Use.»
 Elektronik ortamda gönderilen dosyanın çıktısı alındıktan sonra silinmesi kaydıyla Ariel veya benzeri
gibi güvenli iletim yollarıyla üye olmayan kütüphanelere kaynak paylaşımı yapılır.
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
ANLAŞMALARDA ARADIĞIMIZ BİR İFADE ÖRNEĞİ
 Anlaşmalarda aranan iyi bir ifade örneği:
 «Supply to an Authorized User of another library (whether by post, fax or secure electronic
transmission, using Ariel or its equivalent whereby the electronic file is deleted immediately
after printing), for the purposes of research or private study, a single paper copy of an
electronic original of an individual document» (Carrico ve Smalldon, 2004).
 Başka bir kütüphanenin yetkili kullanıcısına posta, faks veya Ariel ve eşdeğeri gibi güvenli
elektronik iletim yolları aracılığıyla, araştırma veya kişisel çalışma amacıyla istenilen
elektronik dosya sağlanabilir.
 TRNSL’de gördüğümüz gibi dosya çıktısı alındıktan sonra silinir ifadesini yurt dışındaki örneklerde
de görmekteyiz. Burada, Birleşik Krallık yöntemini uygulayabiliriz. Kişiden, yayını kişisel araştırması
için istediğine dair bir yazı alabiliriz. Bunu, kurumlarımızdaki çoğaltımlarda da benimseyebiliriz.
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
ANKOS LISANS ANLAŞMALARI
 İzin veren: 30 – CONTU:5
 İzin yok: 20 (Standartlar, dergi analiz raporları, referans yönetimi, e-gazete vb.)
 ILL ile ilgili bir hüküm yok: 21
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
AÇIK ERİŞİM
 Açık erişimi, bilimsel yayınların iletimi konusunda paradigmayı değiştirecek bir araç olarak
görüyoruz. Bu görüşümüz, yurt dışında da benimsenmekte. Tüm akademik yayınlar, açık
erişimli olsa bu meseleleri tartışmıyor olacaktık.
 https://openaccessbutton.org/
 ILL isteklerini, açık erişim düğmesini kullanarak yönetebilirsiniz.
(https://openaccessbutton.org/deliveroa)
 Kütüphanenizin ILL ile ilgili Web sayfasına, kullanıcıların aradıkları makalenin açık erişimde
olup olmadığını kontrol edebilecekleri «Açık erişim düğmesi» araç çubuğunu ekleyebilirsiniz.
 (https://openaccessbutton.org/embedoa#interlibraryloan)
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
ANKOS LAG HEDEFLERI
Türkiye kaynaklı makalelerin tüm dünyada açık erişime açılması için savunuculuk yapmak
 Orta düzey: Türkiye’de açık erişime açılsın
 Alt düzey: Yazarın kendi kurumunda açık olsun, APC alınmasın
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
MUHTEMEL ÇALIŞMALAR
 E-Kitaplar’da konunun daha çetrefilli olduğunu görüyoruz. Bu konuda yayıncılar, daha çok
ILL’e izin vermemekte (Walters, 2014).
 Kütüphanecilerimiz, e-kitapların ILL’i için yayıncılarla pazarlık yapıyor mu?
 ILL alışkanlıklarımız nasıl? Lisans anlaşmalarında yazdığı gibi Ariel vb. mi kullanıyoruz yoksa,
e-posta, Whats app  mı kullanıyoruz?
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
ÖNERILER
 ANKOS Haklar-Kısıtlar, hangi kaynağın ILL’e izin verdiğini göstermesi açısından önemli.
Kütüphanecilerimiz bu hususa dikkat etmeli.
 http://www.ankos.gen.tr/web/index.php/lisans-anlasmalar/haklar-kisitlar-a
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
TEŞEKKÜRLER
 Sorularınız için:
 ozhansaglik@uludag.edu.tr
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
KAYNAKLAR
 ANKOS. Türk Ulusal Site Lisansı. Erişim adresi: http://www.ankos.gen.tr/web/index.php/lisans-anlasmalar/trnls-ilkeler
 Bernardini, E. and Mangiaracina, S. (2011), “The relationship between ILL/document supply and journal subscriptions”,
Interlending & Document Supply, Vol. 39 No: 1, pp. 9-25.
 Birleşik Krallık (2014).http://www.legislation.gov.uk/uksi/2014/1372/regulation/5/made.
 Brammer, M. and Olf, J (2014). “Current developments in document delivery in German”, Interlending & Document Supply, Vol.
42 No:2-3, pp. 75-78.
 Canada Copyright Act. Erişim Adresi: https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/c-42/
 Canadian Research Knowledge Network (2016). Model License. Erişim adresi: https://www.crkn-rcdr.ca/sites/crkn/files/2018-
01/CRKN%20Model%20License_FINAL.pdf
 Carrico, J. ve Smalldon, K. L. (2004). Licensed to ILL: A Beginning Guide to Negotiating E-Resources Licenses to Permit Resource
Sharing, Journal of Library Administration, Vol. 40, No:1-2, pp. 41-54.
 Commission on New Technology Uses of Copyrighted Works (2003). Final Report of the National Commission on New
Technology Uses of Copyrighted Works, Erişim adresi: http://www.digital-law-online.info/CONTU/.
 Council of Australian University Librarians. (2018). CAUL Electronic Information Resources Consortium Licences. Erişim adresi:
http://archive2010.caul.edu.au/caul-programs/ceirc/licence-management.
 Croft, J. B. (2001). “Model licences and interlibrary loan/document delivery from electronic resources”, Interlending &
Document Supply, Vol. 29 No: 4, pp.165-168.
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
 Eschenfelder, K. vd. (2013). “How Institutionalized Are Model License Use Terms? An Analysis of E-Journal Licence Use Rights
Clauses from 2000 to 2009”, College & Research Libraries, Vol. 74 No:4, pp. 326-355.
 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. Erişim adresi: http://www.telifhaklari.gov.tr/resources/uploads/2014/11/19/2014_11_19_741448.pdf
 JISC. (2018). Model Licences. Erişim adresi: https://www.jisc-collections.ac.uk/Help-and-information/How-Model-Licences-work/
 Kültür Bakanlığı (2012). WIPO Telif Hakları Anlaşması. Erişim adresi:
http://www.telifhaklari.gov.tr/resources/uploads/2012/03/18/2012_03_18_550148.pdf
 Mangiaracina, S., Russo, O., Tugnoli, A. (2015) "To each his own: how to provide a library user with an article respecting licence
agreements", Interlending & Document Supply, Vol. 43 No: 4, pp.199-206.
 Mueller, H. (2008). "The legal problems of document supply by libraries: an international perspective", Interlending & Document
Supply, Vol. 36 No: 2, pp.68-73.
 Munson, K. (2012). “Herding Cats: Challenges in Interlibrary Loan Lending of E-Journal Articles”, Journal of Interlibrary Loan,
Document Delivery & Electronic Reserve, No:22, pp. 163-173.
 NorthEast Research Libraries Concortium. (2012). NERL Model License. Erişim adresi: http://nerl.org/nerl-documents/nerl-model-
license
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA
 Resmî Gazete. (2017). Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Ait Eserlerden Faydalanma Usul ve Esasları Hakkında Tüzükte Değişiklik
Yapılmasına Dair Tüzük, 5 Mayıs 2017.
 TBMM (1995). Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesinde Değişiklik Yapan ve 1979'da Tadil Edilen Paris
Metnine Katılmamızın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun. Erişim adresi:
https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc078/kanuntbmmc078/kanuntbmmc07804117.pdf
 Tiessen, R. (2012). “"How copyright affects interlibrary loan and electronic resources in Canada”, Interlending & Document Supply,
Vol. 40, No:1, pp. 49-54.
 Tiessen, R. (2007). “Copyright's Effect on Interlibrary Loan in Canada and the United States”, Journal of Interlibrary Loan,
Document Delivery & Electronic Reserve, Vol. 18 No:1, pp. 101-111.
 Ünsal, Ö. (2016). Ders Kitaplarının Fotokopi Yoluyla Çoğaltılması Telif Hakkına Tecavüz Teşkil Eder mi? Hindistan’dan Çarpıcı Bir
Mahkeme Kararı. Erişim adresi: https://iprgezgini.org/2016/09/21/ders-kitaplarinin-fotokopi-yoluyla-cogaltilmasi-telif-hakkina-
tecavuz-teskil-eder-mi-hindistandan-carpici-bir-mahkeme-karari/
 Walters, W. H. (2014). “E-books in academic libraries: Challenges for sharing and use”, Journal of Librarianship and Information
Science, Vol. 46 No:2, pp. 85-95.
 YÖK. (2018). Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge. Erişim
adresi: http://www.yok.gov.tr/documents/10279/42750755/lisansustu_tez_elektronik_ortamda_yayimlanmasi_yonergesi.pdf
V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2
KASIM 2018, BURSA

More Related Content

Featured

Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
Expeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Pixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
marketingartwork
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
Skeleton Technologies
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
SpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Lily Ray
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
Rajiv Jayarajah, MAppComm, ACC
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
Christy Abraham Joy
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
Vit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
MindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Applitools
 

Featured (20)

Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 

Etkin Kaynak Paylasimi icin Lisans Anlasmalarinin Onemi: Yurt Disindaki Ornekler ve ANKOS Uygulamalari Baglaminda Bir Inceleme

  • 1. ETKIN KAYNAK PAYLAŞIMI IÇIN LISANS ANLAŞMALARININ ÖNEMI: YURT DIŞINDAKI ÖRNEKLER VE ANKOS UYGULAMALARI BAĞLAMINDA BIR İNCELEME ÖZHAN SAĞLIK – ÖĞRETİM GÖREVLİSİ BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ANKOS LİSANS ANLAŞMALARI GRUBU ÜYESİ V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 2. MEVCUT DURUM  2000’li yıllardan önce daha çok yayıncı ve sağlayıcıların haklarını koruyan anlaşmalar görmekteydik.  2000’li yıllardan sonra ise kullanım hakkını da gözeten anlaşmalarla karşılaşmaktayız. Arşiv hakkı ve ILL’nin lisans anlaşmalarında yer alması da bu gelişmelerin ürünü olarak ortaya çıkmaktadır.  Yayıncılar, ILL’i gelirlerini azaltabilecek bir tehdit olarak görse de, yapılan çalışmalar bunun aksini gösteriyor (Bernardini ve Mangiaracina, 2011).  Hem ABD’de hem Avrupa’daki örneklerde, bazı yayıncıların ILL’e izin verdiğini, bazılarının Ariel ve ILLiad gibi sistemler üzerinden izin verdiğini, bazılarının da sadece ülke içerisinde ILL’e izin verdiğini görüyoruz (Mangiaracina, Russo ve Tugnoli, 2015). V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 3.  2006’daki bir çalışmadan, kâr amacı gütmeyen yayıncıların %25.7’sinin ILL’e izin vermediğini anlıyoruz. Bazı yayıncıların sadece basılı çıktı olarak ILL yapılmasına izin verdiğini de görüyoruz.  Yine, kâr amacı gütmeyen yayıncıların anlaşmalarının %46’sında sadece basılı çıktı olarak ILL yapılmasına izin verildiğini gözlemliyoruz. ABD’de yapılan çalışmada 2006-2009 yıllarındaki anlaşmalarda bu oranlarda kayda değer bir değişim olmadığını görüyoruz (Eschenfelder vd., 2013).  ABD’de ILL yapabilmek için telif hakkından ziyade sözleşme hukukunun geçerli olduğunu görüyoruz. Kütüphanelerin ILL yapabilmesi için yayıncılarla yaptıkları sözleşmelerde ILL’e izin verilmesi gerekmektedir. Yayıncıların güvenilir, izlenebilir sistemler aracılığıyla ILL’e izin verdiği belirtilmektedir (Munson, 2012). V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 4. YURT DIŞINDAKİ YASALAR NE DİYOR?  Kanada’da 1997 yılında yayınlanan telif hakkı kanunu neticesinde kütüphaneler sayısal ortamda ILL yapamamaya başlamıştır. Sonraki yıllarda verilen bir Anayasa Mahkemesi neticesinde kütüphaneler ILL yapmaya başlamıştır (Tiessen, 2012). Mevcut Kanada Telif Hakkı Kanunu’nda ILL’nin telif hakkını ihlal etmediğinin ifade edildiğini görüyoruz (Canada Copyright Act).  Avustralya’ya baktığımızda kütüphanelerin sayısal ortamda dokümanı sağladıktan sonra silinmesini mümkün kılan bir yapı kurmaları takdirde ILL’nin mümkün olduğunu görüyoruz (Mueller, 2008).  ABD’de ve İngiltere’de de ILL yapmanın mümkün kılındığını görüyoruz. İngiltere’de kişinin yazılı olarak yayını araştırması için kullanacağını belirtmesine ihtiyaç duyulmaktadır (Mueller, 2008).  İtalya’dan ILL yaptığımızda e-posta adresimize gönderilmekteyken, Avustralya’dan ILL yaptığımızda gönderdikleri makalenin belirli bir süre sonra silinmesini Telif Hakkı Kanunu’ndaki maddelere bağlayabiliriz. V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 5. ALMANYA ÖRNEĞİ  Almanya’da yayıncılar birliği araştırma kütüphanelerinin doküman sağlama için kullandığı Subito hakkında bir dava açmıştır. Yayıncılar Birliği, haklarının ihlal edildiğini savunmakta, kütüphanelerin ILL yapmamasını istemektedir. Verilen karara göre kütüphaneler arası doküman sağlamak yasadışıdır, çünkü sanata zarar gelmektedir. Bir üst mahkeme ise bu kararı değiştirmiş ve yayıncıların isteğini reddetmiştir. Bu tür sorunlara bir çözüm olması amacıyla lisans anlaşmalarının önemine vurgu yapılmaktadır (Mueller, 2008).  Bu durum üzerine, Almanya’da 2008 öncesi yurt dışına ILL yapmak için yayıncıyla anlaşma yapmaya gerek yokken, 2008 sonrasında yayıncının haklarını da gözeten bir anlaşmanın imzalanması gerekli görülmüştür. Bu noktada, Almanya Milli Bilim ve Teknoloji Kütüphanesi 2008-2013 arasında sadece yurt içinde ILL yapmıştır. 2013’ten itibaren OCLC üzerinden ILL yapılmaktadır. Almanya’da da izlenebilir, güvenilir sistemler üzerinden ILL yapılmasının esas olduğunu görüyoruz (Brammer ve Olf, 2014). V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 6. YÜZDE 10 İFADESİ NEREDEN KAYNAKLANIYOR? Bir kaynağın en fazla yüzde 10’u çoğaltılır ifadesine pek çok kütüphanede rastlamaktayız. Bu hususun yasal dayanağı var mıdır?  Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu  Madde 23: Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir.  Madde 38: Bütün fikir ve sanat eserlerinin, kâr amacı güdülmeksizin şahsen kullanmaya mahsus çoğaltılması mümkündür. Ancak, bu çoğaltma hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden normal yararlanmaya aykırı olamaz. V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 7.  Bu %10 kuralının 1988 Antlaşmasından kaynaklandığını söylüyorlar. Fakat böyle bir anlaşma göremiyoruz.  Tecrübelerimizden biliyoruz ki 1988'de Birleşik Krallık'ta bir kanun çıktı ve bunun kütüphaneler, arşivler ve müzelerle ilgili olan kısmı 2014'te güncellendi (Birleşik Krallık, 2014).  Bu güncellemeye göre kütüphane, arşiv ve müze gibi kurumlarda araştırma amacıyla yapılacak çoğaltmalar telif hakkını ihlal etmemektedir. Fakat, eserin uygun görülen kısmı çoğaltılır ve bir derginin ise bir makalesi çoğaltılır maddeleri mevcut. Bununla birlikte, Birleşik Krallık'taki düzenlemeye biz neden tabi olalım?  Taraf olduğumuz WIPO Antlaşmasında da %10 veya kısıtlamaya dair bir hüküm göremiyoruz (Kültür Bakanlığı, 2012).  WIPO'nun atıf yaptığı Bern Sözleşmesinde de kısıtlamaya dair bir madde bulunmamakta. Kısıtlamayı ülkelerin kendileri belirler şeklinde bir madde var (Türkiye Büyük Millet Meclisi [TBMM], 1995). V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 8.  Hindistan, ders kitaplarından yapılan çoğaltmaların telif haklarını ihlal etmeyeceğini belirtmiş. Almanya da halk kütüphanelerinde yapılan çoğaltmaların telif hakkını ihlal etmeyeceği kararını almış (Önder Erol Ünsal,2016) 5 Mayıs 2017 tarihli Resmî Gazete’de şöyle der:  T.C. vatandaşı öğretim elemanı, öğrenciler ve araştırmacıların, çalışma yaptıkları konularla ve sınırlı olmak üzere, kütüphane ve müzeler bünyesinde elektronik ortama aktarılmış olan veya elektronik ortama aktarılması mümkün olan eserlerin dijital görüntü almaları tahsil edilmez (Resmi Gazete, 05.05.2017).  YÖK'ün de 18 Haziran 2018'de sadece enstitü yönetim kurulu kararıyla tezlerin en fazla iki yıl süreyle erişime kapanacağı yönündeki kararını belirtmekte fayda var (YÖK, 2018). Bu kararın geçmişe yönelik uygulanması yönünde hazırlıkların yapıldığını da duyuyoruz. V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 9. ÇÖZÜMLEME? Hukukçularla tartışıp, bir metin hazırlayarak yapılacak çoğaltmalarda eser sahibinin haklarıyla ilgili oluşabilecek herhangi bir olumsuz durumdan kullanıcıları sorumlu tutmak görüşündeyim. Bunun örneklerini yurt dışında görmekteyiz. V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 10. KONSORSİYUMLARDA DURUM NASIL?  İtalya’da konsorsiyum anlaşmalarında tekbiçim bir metnin kullanıldığını biliyoruz. Burada, güvenilir elektronik iletim sistemlerinin kullanılması şartıyla ILL’nin yapılabileceğini anlıyoruz ((Mangiaracina, Russo ve Tugnoli, 2015).  ABD – CONTU (NorthEast Research Libraries Concortium, 2012).  JISC – UK’daki kütüphanelere indirdikten sonra silme şartıyla (JISC, 2018).  TRNSL – İndirdikten sonra silme şartıyla (ANKOS)  Avustralya – Eğitim amacıyla ILL yapılabilir (Council of Australian University Librarians)  Kanada – Geleneksel ILL ilkelerine uyumlu olmak ve telif hakkına uyumlu olmak şartıyla ILL yapılabilir (Canadian Research Knowledge Network, 2016).  Bazı anlaşmalarda görürüz CONTU (Commission on New Technology Uses of Copyrighted Works) Kuralları geçerlidir der. CONTU kuralları, bir kütüphanenin son 5 yıla ait en fazla 5 istek yapabileceğini söyler (Tiessen, 2007, CONTU, 2003). V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 11.  LIBER ve ICOLC’un model lisanslarında ILL’in bir gereklilik olarak benimsendiğini biliyoruz (Croft, 2001). ANKOS tarafından hazırlanan Ulusal Site Lisansı da bu konuda duyarlılık sergilemiştir.  «Members may, subject to Clause 4 below, supply to a non-Member library (whether by post, fax or secure electronic transmission, using Ariel or its equivalent, whereby electronic file is deleted immediately after printing) a single paper copy of an original copy of an individual document that is part of the Licensed Materials, for the purposes of research or private study and not for Commercial Use.»  Elektronik ortamda gönderilen dosyanın çıktısı alındıktan sonra silinmesi kaydıyla Ariel veya benzeri gibi güvenli iletim yollarıyla üye olmayan kütüphanelere kaynak paylaşımı yapılır. V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 12. ANLAŞMALARDA ARADIĞIMIZ BİR İFADE ÖRNEĞİ  Anlaşmalarda aranan iyi bir ifade örneği:  «Supply to an Authorized User of another library (whether by post, fax or secure electronic transmission, using Ariel or its equivalent whereby the electronic file is deleted immediately after printing), for the purposes of research or private study, a single paper copy of an electronic original of an individual document» (Carrico ve Smalldon, 2004).  Başka bir kütüphanenin yetkili kullanıcısına posta, faks veya Ariel ve eşdeğeri gibi güvenli elektronik iletim yolları aracılığıyla, araştırma veya kişisel çalışma amacıyla istenilen elektronik dosya sağlanabilir.  TRNSL’de gördüğümüz gibi dosya çıktısı alındıktan sonra silinir ifadesini yurt dışındaki örneklerde de görmekteyiz. Burada, Birleşik Krallık yöntemini uygulayabiliriz. Kişiden, yayını kişisel araştırması için istediğine dair bir yazı alabiliriz. Bunu, kurumlarımızdaki çoğaltımlarda da benimseyebiliriz. V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 13. ANKOS LISANS ANLAŞMALARI  İzin veren: 30 – CONTU:5  İzin yok: 20 (Standartlar, dergi analiz raporları, referans yönetimi, e-gazete vb.)  ILL ile ilgili bir hüküm yok: 21 V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 14. AÇIK ERİŞİM  Açık erişimi, bilimsel yayınların iletimi konusunda paradigmayı değiştirecek bir araç olarak görüyoruz. Bu görüşümüz, yurt dışında da benimsenmekte. Tüm akademik yayınlar, açık erişimli olsa bu meseleleri tartışmıyor olacaktık.  https://openaccessbutton.org/  ILL isteklerini, açık erişim düğmesini kullanarak yönetebilirsiniz. (https://openaccessbutton.org/deliveroa)  Kütüphanenizin ILL ile ilgili Web sayfasına, kullanıcıların aradıkları makalenin açık erişimde olup olmadığını kontrol edebilecekleri «Açık erişim düğmesi» araç çubuğunu ekleyebilirsiniz.  (https://openaccessbutton.org/embedoa#interlibraryloan) V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 15. ANKOS LAG HEDEFLERI Türkiye kaynaklı makalelerin tüm dünyada açık erişime açılması için savunuculuk yapmak  Orta düzey: Türkiye’de açık erişime açılsın  Alt düzey: Yazarın kendi kurumunda açık olsun, APC alınmasın V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 16. MUHTEMEL ÇALIŞMALAR  E-Kitaplar’da konunun daha çetrefilli olduğunu görüyoruz. Bu konuda yayıncılar, daha çok ILL’e izin vermemekte (Walters, 2014).  Kütüphanecilerimiz, e-kitapların ILL’i için yayıncılarla pazarlık yapıyor mu?  ILL alışkanlıklarımız nasıl? Lisans anlaşmalarında yazdığı gibi Ariel vb. mi kullanıyoruz yoksa, e-posta, Whats app  mı kullanıyoruz? V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 17. ÖNERILER  ANKOS Haklar-Kısıtlar, hangi kaynağın ILL’e izin verdiğini göstermesi açısından önemli. Kütüphanecilerimiz bu hususa dikkat etmeli.  http://www.ankos.gen.tr/web/index.php/lisans-anlasmalar/haklar-kisitlar-a V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 18. TEŞEKKÜRLER  Sorularınız için:  ozhansaglik@uludag.edu.tr V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 19. KAYNAKLAR  ANKOS. Türk Ulusal Site Lisansı. Erişim adresi: http://www.ankos.gen.tr/web/index.php/lisans-anlasmalar/trnls-ilkeler  Bernardini, E. and Mangiaracina, S. (2011), “The relationship between ILL/document supply and journal subscriptions”, Interlending & Document Supply, Vol. 39 No: 1, pp. 9-25.  Birleşik Krallık (2014).http://www.legislation.gov.uk/uksi/2014/1372/regulation/5/made.  Brammer, M. and Olf, J (2014). “Current developments in document delivery in German”, Interlending & Document Supply, Vol. 42 No:2-3, pp. 75-78.  Canada Copyright Act. Erişim Adresi: https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/c-42/  Canadian Research Knowledge Network (2016). Model License. Erişim adresi: https://www.crkn-rcdr.ca/sites/crkn/files/2018- 01/CRKN%20Model%20License_FINAL.pdf  Carrico, J. ve Smalldon, K. L. (2004). Licensed to ILL: A Beginning Guide to Negotiating E-Resources Licenses to Permit Resource Sharing, Journal of Library Administration, Vol. 40, No:1-2, pp. 41-54.  Commission on New Technology Uses of Copyrighted Works (2003). Final Report of the National Commission on New Technology Uses of Copyrighted Works, Erişim adresi: http://www.digital-law-online.info/CONTU/.  Council of Australian University Librarians. (2018). CAUL Electronic Information Resources Consortium Licences. Erişim adresi: http://archive2010.caul.edu.au/caul-programs/ceirc/licence-management.  Croft, J. B. (2001). “Model licences and interlibrary loan/document delivery from electronic resources”, Interlending & Document Supply, Vol. 29 No: 4, pp.165-168. V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 20.  Eschenfelder, K. vd. (2013). “How Institutionalized Are Model License Use Terms? An Analysis of E-Journal Licence Use Rights Clauses from 2000 to 2009”, College & Research Libraries, Vol. 74 No:4, pp. 326-355.  Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. Erişim adresi: http://www.telifhaklari.gov.tr/resources/uploads/2014/11/19/2014_11_19_741448.pdf  JISC. (2018). Model Licences. Erişim adresi: https://www.jisc-collections.ac.uk/Help-and-information/How-Model-Licences-work/  Kültür Bakanlığı (2012). WIPO Telif Hakları Anlaşması. Erişim adresi: http://www.telifhaklari.gov.tr/resources/uploads/2012/03/18/2012_03_18_550148.pdf  Mangiaracina, S., Russo, O., Tugnoli, A. (2015) "To each his own: how to provide a library user with an article respecting licence agreements", Interlending & Document Supply, Vol. 43 No: 4, pp.199-206.  Mueller, H. (2008). "The legal problems of document supply by libraries: an international perspective", Interlending & Document Supply, Vol. 36 No: 2, pp.68-73.  Munson, K. (2012). “Herding Cats: Challenges in Interlibrary Loan Lending of E-Journal Articles”, Journal of Interlibrary Loan, Document Delivery & Electronic Reserve, No:22, pp. 163-173.  NorthEast Research Libraries Concortium. (2012). NERL Model License. Erişim adresi: http://nerl.org/nerl-documents/nerl-model- license V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA
  • 21.  Resmî Gazete. (2017). Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Ait Eserlerden Faydalanma Usul ve Esasları Hakkında Tüzükte Değişiklik Yapılmasına Dair Tüzük, 5 Mayıs 2017.  TBMM (1995). Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesinde Değişiklik Yapan ve 1979'da Tadil Edilen Paris Metnine Katılmamızın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc078/kanuntbmmc078/kanuntbmmc07804117.pdf  Tiessen, R. (2012). “"How copyright affects interlibrary loan and electronic resources in Canada”, Interlending & Document Supply, Vol. 40, No:1, pp. 49-54.  Tiessen, R. (2007). “Copyright's Effect on Interlibrary Loan in Canada and the United States”, Journal of Interlibrary Loan, Document Delivery & Electronic Reserve, Vol. 18 No:1, pp. 101-111.  Ünsal, Ö. (2016). Ders Kitaplarının Fotokopi Yoluyla Çoğaltılması Telif Hakkına Tecavüz Teşkil Eder mi? Hindistan’dan Çarpıcı Bir Mahkeme Kararı. Erişim adresi: https://iprgezgini.org/2016/09/21/ders-kitaplarinin-fotokopi-yoluyla-cogaltilmasi-telif-hakkina- tecavuz-teskil-eder-mi-hindistandan-carpici-bir-mahkeme-karari/  Walters, W. H. (2014). “E-books in academic libraries: Challenges for sharing and use”, Journal of Librarianship and Information Science, Vol. 46 No:2, pp. 85-95.  YÖK. (2018). Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge. Erişim adresi: http://www.yok.gov.tr/documents/10279/42750755/lisansustu_tez_elektronik_ortamda_yayimlanmasi_yonergesi.pdf V. ULUSAL KAYNAK PAYLAŞIM ÇALIŞTAYI - BİLGİYE ERİŞİMİN ÖNEMİ: KAYNAK PAYLAŞIMIN GELECEĞİ, 2 KASIM 2018, BURSA