Embbrochurebegraven

MOSLIMS VAN BELGIË
EXECUTIEVE VAN DE
ISLAMITISCH
BEGRAVEN

Executieve van de Moslims van België
EXECUTIEVE VAN DE MOSLIMS VAN BELGIË
Rouppeplein 16 — 1000 Brussel

Tel: 02/648.35.60—Fax: 02/626.15.99

DATUM: OKTOBER 2007

EXECUTIEVE VAN DE MOSLIMS VAN BELGIË EXECUTIEVE VAN DE MOSLIMS VAN BELGIË

LITERATUUROVERZICHT

Islamitisch begraven: voorschriften en rituelen, door Brahim Laytouss
ISLAMITISCH BEGRAVEN

Brochure: “Wat bij het overlijden van uw dierbare?” van MEDIMMI-
EXECUTIEVE VAN DE MOSLIMS VAN BELGIE GRANT

Samenstelling en redactie: Bayram Saatci en Omar Van den Broeck
Omzendbrief van 10 maart 2006 betreffende de toepassing van het de-
(administratie EMB)
creet van het Vlaams Parlement op de begraafplaatsen en de lijkbezor-
ging
Ontwerp: Bayram Saatci

Pagina 2 Pagina 27

EXECUTIEVE VAN DE MOSLIMS VAN BELGIË EXECUTIEVE VAN DE MOSLIMS VAN BELGIË

ADRESSENLIJST
INHOUDSOPGAVE

vzw Arrahma Inleiding

Sint Bernardsesteenweg 267, 2660 Hoboken/Antwerpen
gsm : 0475/ 31 69 68, Fax : 03/ 825 35 32 Begrafenisbegeleiding in de Islam

e-mail : info@arrahma-fonds.be Inleiding

Tijdens de doodstrijd

Onmiddellijk na het overlijden
bevoegde overheidsinstantie:
De begrafenisverplichtingen
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
departement Binnenlandse Aangelegenheden.
Begraven in het herkomstland of in België
Markiesstraat 1, 1000 Brussel
Repatriëring naar het herkomstland
tel : 02/ 553 40 16, fax : 02/ 553 39 52
e-mail : edwin.lefebre@ewbl.vlaanderen.be
Islamitische begraafpercelen in Vlaanderen
Beginselen die de begraafplaatsen kenmerken
medisch steunpunt mensen zonder papieren: Islamitische begraafpercelen
Medimmigrant Een stand van zaken
Gaucheretstraat 164, 1030 Brussel
tel : 02/ 274 14 33/34, fax : 02 274 14 48 Adressenlijst

www.medimmigrant.be
Literatuuroverzicht

Pagina 26 Pagina 3

ISLAMITISCH BEGRAVEN ISLAMITISCH BEGRAVEN

INLEIDING ADRESSENLIJST

Executieve van de Moslims van België
Deze brochure brengt het islamitisch begraven in het land van herkomst Rouppeplein 16, 1000 Brussel
of in België in kaart, op basis van recente literatuur over islamitisch be-
graven in Vlaanderen en eigen gegevens. De doelgroepen zijn in eerste Tel : 026/ 48 35 60
instantie de lokale overheden en de moslimgemeenschap om een zicht
te geven van het islamitisch begraven in Vlaanderen. e-mail : info@embnet.be

In het eerste hoofdstuk bekijken we de godsdienstige rituelen na het administratief verantwoordelijke Sociale Zaken, Yasemin Kilic, e-mail :
overlijden van een moslim. Het tweede hoofdstuk behandelt de admini- ykilic@embnet.be
stratieve verplichtingen bij het begraven in het land van herkomst of in
België. Hoofdstuk drie beschrijft de mogelijkheden binnen het wettelijke
kader voor islamitische begraafpercelen in Vlaanderen. Enkele islamitische uitvaartfondsen:
Wij hopen dat deze brochure zal bijdragen tot een dialoog tussen de Belçika Türk Islam Diyanet Vakfi/ Turkse Religieuze Islamitische
lokale overheden en de moslimgemeenschap om noden rond het islami- Stichting van België
tisch begraven te detecteren en samen naar oplossingen te zoeken.
BTIDV Cenaze Nakil Fonu
De verantwoordelijken van het departement Sociale Zaken staan in prin-
cipe ook ter beschikking voor ondersteuning. Haechtsesteenweg 67, 1210 Brussel
Tel : 02/ 218 57 55, Fax : 02/ 223 01 52
e-mail : diyanet@skynet.be

Belçika Islam Federasyonu/ Belgische Islamitische Federatie
BiF Cenaze Fonu
Haechtsesteenweg 124, 1030 Brussel
Tel : 02/ 219 80 79, Fax : 02/ 218 20 49
e-mail : cenaze@fibif.be

Pagina 4 Pagina 25

EXECUTIEVE VAN DE MOSLIMS VAN BELGIË ISLAMITISCH BEGRAVEN

ISLAMITISCHE BEGRAAFPLAATSEN IN BEGRAFENISBEGELEIDING
VLAANDEREN

INLEIDING
Volgens de islam is de dood geen einde, maar wel het begin van een
NEERPELT
ander leven, namelijk het hiernamaals.
Sinds 2005 is de mogelijkheid tot islamitische begraving voorzien op de
begraafplaats Sint-Huibrechts-Lille. Een mens verdient respect zowel in dit leven als na de dood. De was-
sing van de overledene en de andere begrafenisrituelen staan symbool
OOSTENDE enerzijds voor de zuivering van bezoedeling door deze vergankelijke
De begraafplaats aan de Stuiverstraat te Oostende heeft een perk voor wereld, anderzijds voor de voorbereiding en het begin van het eeuwige
moslims. Het zijn concessies voor 1 persoon met een duur van 25 jaar. leven.

RONSE De begrafenisrituelen voor een moslim(a) (zoals de wassing, de plaat-
Ronse onderzoekt een werkgroep de mogelijkheden voor islamitische sing van het lichaam in een lijkwade, het gebed voor de overledene, en
begraving. De begraafplaats wordt binnenkort heringericht. Op een de begraving) zijn een gemeenschappelijke verplichting voor de mos-
nieuw perk zal rekening worden gehouden met de moslimvoorschriften. lims (farzoe ‘l-kifâya).

SINT-NIKLAAS
Sedert januari 2006 beschikt de begraafplaats Heimolen aan de Waas- WAT MOETEN MOSLIMS DOEN TIJDENS DE DOOD-
munsterse Steenweg over een perk, geschikt voor islamitische begra- STRIJD VAN EEN MOSLIM?
vingen. Concessies worden afgesloten voor een duur van 20 of 25 jaar.
Het is aangeraden, zo mogelijk, de stervende op zijn rechterzijde te ori-
enteren in de richting van de Ka°ba, zijn hoofd een beetje op te heffen
TIENEN
(met een kussen) en zijn voeten in de richting van de Ka°ba te leggen.
Op de begraafplaats ‘Pollepelveld’, in Tienen centrum is een met hagen
onderscheiden perk voorzien waar moslim kunnen begraven worden. De traditie wil ook dat de ‘kalimatoe ‘t-tawhied’, de eenheidsformule (lâ
ilâha illaLlâh) en de ‘sjahâda’, de geloofsbelijdenis (asjhadoe an lâ ilâha
TURNHOUT illaLlâha, wa asjhadoe anna Moehammadan °abdoehoe wa rasoêloe-
Turnhout heeft sinds 2003 op de begraafplaats "Nazareth" een perk hoe) worden herhaald, zonder de zieke te dwingen ze te herhalen.
voorbehouden voor het begraven van Moslims. De regeling kwam tot
stand na een gesprekken tussen de moslimgemeenschap, de integratie- Het is ook aanbevolen soera ‘Yâsien’ of ‘ar-Ra°d’ te reciteren.
sector en het stadsbestuur Het gemeentelijk reglement op de begraaf-
plaatsen hoefde er niet voor aangepast te worden.
WAT DOEN W E ONMIDDELLIJK NA HET OVERLIJDEN?
Na het overlijden sluit men de ogen en de mond van de overledene
Doc.vmc / dirk beersmans eventueel met een band van onder de kin tot boven het hoofd. De voe-
email: dirk.beersmans@vmc.be ten worden samengebonden. De lectuur van de Koran wordt afgeraden

Pagina 24 Pagina 5


BEGRAFENISBEGELEIDING ISLAMITISCHE BEGRAAFPLAATSEN IN
VLAANDEREN

in de plaats waar de overledene zich bevindt, en dit tot na de rituele
wassing. LEOPOLDSBURG
Het gemeentebestuur is op zoek naar uitbreiding van de gemeentelijke
begraafplaatsen. Zodra deze gevonden is wil men rekening houden met
DE BEGRAFENISVERPLICHTINGEN belijders van de islamitische godsdienst.
Bij het overlijden van een moslim(a) zijn er vier plichten t.o.v. hem/haar: LEUVEN
1. De dodenwassing (ghoesl). De nieuwe parkbegraafplaats "Diestseveld" langs de Diestsesteenweg
in Leuven (Kessel-Lo) heeft sinds 2000 een perk ingericht als moslimbe-
2. Het omwikkelen van het lijk in een (niet- graafplaats (richting Mekka georiënteerd).
genaaide) lijkwade (de kafan)
LOMMEL
3. Het verrichten van het gebed voor de dode (salât De gemeente voorziet om tegen 2008 op een nieuwe perk rekening te
al-Djanaaza). houden met de moslimvoorschriften.
4. Hem/haar islamitisch begraven.
MAASEIK
Begravingen die, omwille van religieuze motieven, met het hoofd van de
overledene naar het oosten georiënteerd moeten gebeuren, kunnen
De dodenwassing sinds 1998 plaatsvinden op de daartoe voorziene ruimte op de begraaf-
plaats van Egelsveld. Overledenen van buiten de gemeente worden
Wanneer een moslim overlijdt (thuis of in het ziekenhuis) wordt een
toegelaten mits er uitzonderlijke banden zijn met Maaseik.
imaam of een deskundige zo snel mogelijk geroepen om over te gaan
tot de wassing.
MAASMECHELEN
Zodra het lichaam koud is, wordt het gelegd in de richting van Mekka. De gemeente onderzoekt momenteel wat de mogelijkheden zijn.
Een imaam, of een naaste bloedverwant van hetzelfde geslacht, of de
echtgenoot of echtgenote, of een professionele lijkenwasser geeft het MECHELEN
lichaam een volledige wasbeurt volgens een ritueel gereglementeerde Er is een plaats voorzien waar rituele wassingen kunnen gebeuren. De
wijze. gemeente onderzoekt hoe kan tegemoetgekomen worden aan de wen-
sen voor een islamitische begraving, rekening houdende met de be-
Het lichaam moet in de islam zo snel mogelijk gewassen worden. staande regelingen, o.m. inzake concessies.
• Het lichaam 3x of meer wassen, afhankelijk van hoe noodzake- MOL
lijk het is. De gemeente heeft op de begraafplaats Kruisven een perk voor de belij-
ders van de islamitische godsdienst, waarbij de graven in de richting
• De wassing doen met een doek (washandje) en het lichaam (de
van Mekka worden geordend.

Pagina 6 Pagina 23


VLAANDEREN

EEKLO geslachtsdelen) bedekken.
Het stadsbestuur van Eeklo heeft plannen om op de begraafplaats van
Eeklo centrum een perk te voorzien waar moslims kunnen worden be- • De geslachtsdelen wassen.
graven.
• De kleine rituele wassing (woedoê’) verrichten zoals voor het
gebed.
GENK
Het kerkhof van Waterschei beschikt over een perk waar moslims met • Het ganse lichaam wassen, beginnend met de rechterzijde.
het gezicht naar Mekka kunnen worden begraven. Het is geen exclusief
moslimperk en het betreft een begraving in een concessie van minimaal • Mannen worden door mannen gewassen en vrouwen door vrou-
30 jaar volgens de geldende voorschriften. wen, met uitzondering van de echtgenoot: hij mag zijn vrouw
wassen en omgekeerd.
GENT
Op de Gentse begraafplaatsen is er geen afzonderlijke moslimperk • De wassing dient te gebeuren door iemand die ermee vertrouwd
voorzien. Wel wordt er op aanvraag een perceel gezocht waarvan de is en best iemand die familie is van de overledene.
ligging het best overeenstemt met de richting Mekka.

HAALTERT De lijkwade of “Kafan”
Momenteel wordt er gewerkt aan de herinrichting en verfraaiing van de
begraafplaats van de verschillende deelgemeenten en er zal nagegaan Hoewel er variaties zijn, wordt de voorkeur gegeven aan eenvoud in het
worden op welke begraafplaats eventueel ook een perk kan ingericht omwikkelen van het lijk, met de lijkwade. Meestal gebruikt men drie
worden voor teraardebestelling van moslims. stukken stof voor mannen en vijf voor vrouwen, waarbij het lichaam ge-
heel en al omwikkeld is door het finale, strak aangetrokken doek. Hoe-
HEUSDEN-ZOLDER wel een eenvoudige kist mag gebruikt worden, is zulks toch niet vereist.
Op de begraafplaats Berkenbos is er een perk voorzien voor het begra-
ven van Islamitische kinderen. Er worden ondertussen ook Islamitische Het omwikkelen gebeurt als volgt:
volwassenen begraven.
Eerst legt mijn beide armen over elkaar waarbij de rechterarm op de
linker bovenarm ligt. Kortom: op de manier hoe men zijn handen tijdens
HOUTHALEN-HELCHTEREN
het islamitische gebed legt.
Er is een perk aangelegd waarbij rekening is gehouden met de moslim-
voorschriften. Dan is het beste dat er twee personen aan beide uiteinden van het li-
chaam staan namelijk aan het hoofd en aan de voeten. Men moet zor-
KORTRIJK gen dat de eerste inwikkeling goed en degelijk gebeurt, anders kan het
Er is een ruimte vrijgemaakt op een openbare begraafplaats om mos- moeilijkheden met zich meebrengen voor de overige twee kafans.
lims te begraven in de richting van het oosten, de ruimte wordt afge-
schermd door een groenscherm met een ingang en uitgang.

Pagina 22 Pagina 7


VLAANDEREN

Het gebed voor de dode EEN STAND VAN ZAKEN

De uitvaartplechtigheid (met het gebed voor de dode, de salât al-
djanâzah) mag gehouden worden in een zuivere en waardige plaats, Overgenomen van vzw Vlaams Minderhedencentrum
binnenshuis of buitenshuis uiteraard ook in de moskee. Bij de korte,
vierdelige dienst blijft de congregatie de gehele tijd rechtstaan.
September 2007

Begrafenisrituelen Basis: gegevens lokale integratiediensten en regionale integratiecentra
De dode wordt gezamenlijk naar het graf gedragen. Men zorgt er even-
eens voor dat hij correct in het graf wordt neergelegd en het graf aan- ANTWERPEN
sluitend weer met aarde gevuld wordt. De stad Antwerpen heeft sinds februari 1993 op haar begraafplaats een
perk specifiek voor moslims opgezet. De islamitische begraafplaats is
Islamitisch begraven en begrafenisrituelen: tot stand gekomen na gesprekken met vertegenwoordigers van de mos-
limverenigingen in Antwerpen en het Islamitisch centrum van Brussel.
1. De moslims moeten op eigen begraafpercelen worden begraven. Deze laatste treedt op als borg voor de concessiehouders.
2. Het graf van de overledene moet georiënteerd zijn in de richting
van Mekka. BERINGEN
Op de begraafplaats van Beringen-Mijn, de 'parochie' waar ook veruit de
3. Het lichaam van de overledene moet in het graf op zijn rechterzij- meeste moslims wonen en waar zich de moskee situeert, is er een apart
de worden geplaatst, in de richting van Mekka. perk voorzien waar er volgens de moslimvoorschriften kan begraven
worden.
4. Moslims worden in het algemeen in een lijkwade begraven, recht-
streeks in de grond. BRUGGE
Op de parkbegraafplaats Blauwe Toren is er sinds 1999 mogelijkheid
5. Het graf wordt in de islam beschouwd als het goed van de dode,
voor de moslims om zich te laten begraven volgens de voorschriften van
een eeuwig bezit toegewezen door de gemeenschap. De dode
de Islam. Een perk is gezien de gunstige oriëntatie zeer gepast voor
wordt altijd alleen begraven.
islamitische teraardebestellingen. Het is geen voorbehouden perk, enkel
6. In geval van overmacht is het toegestaan een lichaam te ontgra- voor moslims.
ven nadat het lichaam ontbonden is, ten einde met andere overle-
denen begraven te worden. De resten van het lijk moeten worden DEINZE
overgebracht naar een gemeenschappelijke, islamitische grafkuil, De gemeente Deinze onderzoekt de mogelijkheid voor de aanleg van
binnen hetzelfde islamitische perceel. In geval het lijk niet zou zijn een perk voor moslims.
ontbonden, aan het einde van de concessie, moet er een bijko-

Pagina 8 Pagina 21


VLAANDEREN

• als de gemeente het voorbehouden perceel of een in dit perceel 6. In geval van overmacht is het toegestaan een lichaam te ontgra-
gelegen individueel graf herneemt, met name nadat de concessie ven nadat het lichaam ontbonden is, ten einde met andere overle-
verstreken is zonder dat een aanvraag tot hernieuwing werd inge- denen begraven te worden. De resten van het lijk moeten worden
diend, kunnen de opgegraven stoffelijke overblijfselen naar een overgebracht naar een gemeenschappelijke, islamitische grafkuil,
daarvoor bestemd perceel van de begraafplaats overgebracht binnen hetzelfde islamitische perceel. In geval het lijk niet zou zijn
worden. ontbonden, aan het einde van de concessie, moet er een bijko-
mende duur worden voorzien.
7. Het graf kan een beetje verheven worden, ten einde het te kun-
De begraving van een belijder van de islamitische godsdienst moet dus nen herkennen als graf (maar niet versierd met bv. een grafmonu-
gebeuren in het kader van de geldende regelgeving op de begraafplaat- ment).
sen en de lijkbezorging.
8. Het graf moet ruim genoeg zijn en over de nodige diepte beschik-
ken; men kan voor de uitgraving kiezen tussen 2 opties; a) een
eenvoudige, diepe put; b) de beste optie is de zogenaamde 'lahd',
De aanvraag om te worden begraven op het moslimsperceel kan wor-
d.w.z. met een nis in het onderste gedeelte van het graf, uitgegra-
den gedaan door:
ven in de richting van Mekka. De wanden worden verstevigd, zo-
• de overledene (d.m.v. de tijdens zijn leven opgemaakte dat zij met stenen of planken kunnen worden afgedekt, om aldus
wilsbeschikking); te voorkomen dat er aarde zou vallen op de dode. Daarop kan het
graf met aarde opgevuld worden.
• de familie
9. Het graf mag gemarkeerd worden met een eenvoudige steen aan
• andere personen die bevoegd zijn om in de lijkbezorging het hoofd, maar alles wat verder dan dat gaat, moet vermeden
te voorzien. worden. Bezoek aan het graf en het brengen van gebeden voor
de afgestorvene zijn verdienstelijke handelingen.
10. Het is verboden op het graf te zitten of te stappen, uit respect
voor de overledene. Hierdoor kan een grasperk een probleem zijn
in de mate dat er over gelopen wordt, als het gras gemaaid wordt;
het verdient dus de voorkeur keien te gebruiken.
11. De familie of andere moslims dragen de kist tot aan het graf. Bij
begravingen in België mogen de grafdelvers wel helpen om de
overledene (d.m.v. koorden) in het graf te laten zakken.

Pagina 20 Pagina 9


VLAANDEREN

12. De begrafeniskosten worden afgetrokken van het vermogen van dene tijdens zijn leven of van zijn familie of van iedere persoon
de overledene; anders zijn ze ten laste van de wettelijke erfgena- die voor de begrafenis kan instaan. Het moet steeds mogelijk zijn
men of ten laste van de moslimgemeenschap. om in de andere gedeelten van de begraafplaats begraven te
worden;

• de burgemeester tot wie een verzoek tot begraving in een voorbe-
houden perceel gericht wordt, mag in geen geval bij de betrokken
religieuze overheid nagaan of de overledene al dan niet moslim
Rituelen beschreven in dit hoofdstuk zijn algemeen geldig voor de ver-
was. Het behoort dus niet aan de religieuze overheid om te bepa-
schillende rechtsscholen in de islam. Hier doen we een oproep om met
len wie al of niet op het perceel begraven kan worden. De tussen-
de lokale moslimgemeenschap te overleggen voor verduidelijking en
komst van de burgemeester beperkt zich tot de registratie van de
verdere verdieping.
wens van de overledene of van zijn familie of van degene die
voor de begrafenis kan instaan;

• het perceel in kwestie mag niet geïsoleerd worden van de rest
van de begraafplaats door een materiële scheiding van welke
Gelezen en verbeterd door: aard dan ook. Het is wel mogelijk om het perceel te identificeren,
bijvoorbeeld door middel van een toegang via een apart gangpad.
UGURLU Semsettin (Raad van Theologen) Het betreft enkel een voorbehouden perceel waarvan de algeme-
OZCAN Hayrettin (Raad van Theologen) ne aanleg toelaat dat de graven in een welbepaalde richting, na-
melijk naar de stad Mekka, worden gericht en dat de graven wor-
den verhoogd;

• de kisting en begraving moet gebeuren met naleving van de re-
gelgeving inzake de hygiëne en de volksgezondheid. De begra-
ving kan gebeuren in een doodskist of ander lijkomhulsel, waar-
van de voorwaarden worden omschreven in het besluit van de
Vlaamse regering tot bepaling van de voorwaarden waaraan een
doodskist of een ander lijkomhulsel moet beantwoorden;

• bij de uitoefening van het recht om op het graf van zijn verwante
of vriend een grafteken te laten plaatsen, tenzij de overledene
anders heeft beschikt of zijn verwanten zich ertegen verzetten en
zonder afbreuk te doen aan het recht van de concessiehouder,
moet het gemeentelijk reglement terzake uiteraard worden nage-
leefd;

Pagina 10 Pagina 19


ISLAMITISCHE BEGRAAFPLAATSEN IN BEGRAVEN IN HERKOMSTLAND OF BELGIE
VLAANDEREN

richten op een manier die rekening houdt met de gevoeligheden en de Aangepast overgenomen uit de brochure: “Wat bij het overlijden van uw
geloofsovertuigingen van de overledene en zijn familie. Dat betekent dierbare?” van MEDIMMIGRANT
niet dat gemeentelijke begraafplaatsen kunnen worden aangelegd die
tegelijk confessioneel zijn, dat wil zeggen ingedeeld volgens de geloofs-
overtuiging die de overledenen tijdens hun leven hebben beleden. Het De familie kan beslissen het lichaam van de overledene in het her-
is evenwel niet onverenigbaar met de hiervoor vermelde fundamentele komstland te begraven. Deze wens kan gebaseerd zijn op velerlei rede-
beginselen dat de gemeente aparte percelen zou reserveren voor een nen bv. de wens om de overledene in zijn/haar geboortedorp te begra-
bepaalde groep, bijvoorbeeld de belijders van een bepaalde godsdienst ven of bij andere familieleden. Ook kan de familie wensen dat het graf
of filosofische overtuiging, waardoor de graven met soortgelijke externe een eeuwige concessie is.
kenmerken kunnen worden gegroepeerd.
De gemeenten zijn trouwens al op die manier te werk gegaan ten op- In de meeste situaties komen reisbijstandverzekeringen, levensverzeke-
zichte van bepaalde categorieën van overledenen. Zo heeft men op ring, schuldsaldoverzekering, overlijdensverzekering of andere verzeke-
een begraafplaats bijvoorbeeld een ereperk gereserveerd voor de ge- ringen tussen bij de repatriëring van het lichaam en het betalen van de
wezen burgemeesters, een perceel voor de oud-strijders of voor kinde- kist.
ren die op jonge leeftijd overleden zijn, enzovoort.
In andere gevallen wordt het lichaam hier in een islamitische begraaf-
plaats begraven. Hier kan een begrafenisondernemer ingeschakeld wor-
den die alsook de administratieve zaken opneemt.
ISLAMITISCHE BEGRAAFPERCELEN:
De huidige regelgeving sluit bijgevolg de inrichting van een apart per- De taak van de begrafenisondernemer is het begeleiden bij vele prakti-
ceel op basis van de volgende principes niet uit: sche zaken na het overlijden. Hij regelt vooral de administratieve forma-
liteiten bij de gemeente zoals bijvoorbeeld de aangifte van overlijden,
• de graven worden in de richting van Mekka geordend; het aanvragen van concessie, enz.
• de toegang tot het perceel gebeurt - binnen de begraafplaats –
Daarna regelt hij de lijkenwassing, verzorging van de begrafenisdienst
via een aparte weg of een apart gangpad;
en het lijkenvervoer in samenwerking met een imam. Achteraf levert hij
• de graven worden gedurende een bepaalde termijn behouden een kopie van de factuur van de lijkkist voor de aanvraag van een be-
(dat kan verwezenlijkt worden door middel van een concessie; grafenisvergoeding bij de mutualiteit.
niet-geconcedeerde graven kunnen na 10 jaar worden herno-
men). Een altijddurende concessie is echter niet mogelijk, over- Na het overlijden moet de dienst van Burgerlijke Stand op de hoogte
eenkomstig het decreet; gebracht worden waarbij volgende documenten voorgelegd worden:

• de begraving van de overledenen in het aparte perceel kan enkel • het attest van overlijden opgemaakt door de geneesheer die het
voortvloeien uit een uitdrukkelijke uiting in die zin van de overle- overlijden heeft vastgesteld

Pagina 18 Pagina 11


BEGRAVEN IN HERKOMSTLAND OF BELGIE ISLAMITISCHE BEGRAAFPLAATSEN IN
VLAANDEREN

• de identiteitskaart van de overledene godsdienst belijden. Om dezelfde reden kan men niemand al of niet offi-
cieel verzoeken om een niet-gemeentelijke begraafplaats te kiezen voor
• het rijbewijs van de overledene, indien van toepassing zijn begraving. Het is evenmin conform het gelijkheidsbeginsel om ie-
mand te verplichten of te verzoeken de voorkeur te geven aan een be-
• het huwelijksboekje; voor ongehuwde overledenen het huwelijks- graafplaats in het buitenland of aan een particuliere begraafplaats in het
boekje van de ouders of een geboorteakte Vlaamse Gewest.
• voor niet-inwoners: tevens een attest inzake de plaats van begra-
fenis afgeleverd door het gemeentebestuur van de laatste woon- Kortom: de gelijke toegang tot de gemeentelijke begraafplaats moet
plaats voor iedereen – inclusief de moslims - worden gegarandeerd.

• voor begravingen buiten het grondgebied is een "toelating tot be-
graven" vereist van het gemeentebestuur op wiens grondgebied 3. De keuze van de begraafplaats door de burgerlijke gemeente-
de begraafplaats gelegen is.
lijke overheid op basis van de godsdienst of de geloofsover-
tuiging kan niet.
REPATRIËRING NAAR HET HERKOMSTLAND
De burgerlijke overheid kan niet op basis van de godsdienst of de ge-
administratieve formaliteiten loofsovertuiging van de overledene bepalen waar hij/zij op de begraaf-
plaats begraven wordt. Alleen het individu – of na zijn overlijden zijn
De familie kan het lichaam vergezellen en een ticket boeken voor het
familie of iedere persoon die voor de begrafenis kan instaan – kan dat
vliegtuig dat het lichaam als vracht meedraagt. Deze informatie krijgen
bepalen.
ze van de begrafenisonderneming die de repatriëring organiseert.
Bovendien betekent de gelijke toegang tot de begraafplaats dat er geen
De volgende documenten moeten voorhanden zijn vooraleer het repatri-
voorrechten worden gegeven aan bepaalde godsdiensten ten aanzien
eren doorgaat:
van andere godsdiensten of ten aanzien van zij die geen godsdienst
1. Medisch attest waaruit blijkt dat overledene niet aan een besmet- belijden.
telijke ziekte leed. Dit wordt geëist door de douane. Dit document Krachtens artikel 4, eerste lid, van het decreet vallen de gemeentelijke
wordt opgesteld door de dokter die de dood vaststelde. begraafplaatsen onder het gezag, de politie en het toezicht van de ge-
meenteoverheden, die ervoor zorgen dat er geen wanorde heerst, dat
2. Toelating van de ambassade of consulaat van het herkomstland
er geen handelingen in strijd met de eerbied voor de doden worden ver-
om het stoffelijk overschot over te brengen. richt en dat er geen opgraving plaatsheeft zonder verlof.
3. Toelating van de gemeente van bestemming. Deze toelating De gemeentelijke overheid, die met toepassing van deze bepaling de
wordt gegeven via het consulaat of ambassade. politiemacht uitoefent op de begraafplaatsen waarover zij verantwoorde-
lijk is, kan binnen het kader van de wetgeving die begraafplaatsen in-
4. Bewijs van ter plaatste zijn van een ontvanger van het lichaam.

Pagina 12 Pagina 17


ISLAMITISCHE BEGRAAFPLAATSEN IN BEGRAVEN IN HERKOMSTLAND OF BELGIE
VLAANDEREN

BEGINSELEN DIE BEGRAAFPLAATSEN KENMERKEN: Dit kan een familielid of een loodseigenaar op de luchthaven zijn.
Het is belangrijk dat de identificatiedocumenten van de overledene zo
M.b.t. dit onderwerp is het noodzakelijk te herinneren aan de drie funda- snel mogelijk naar de ambassade van het herkomstland gefaxt worden.
mentele beginselen: Deze moet immers toelating geven tot de acceptatie van het lichaam.
Het is niet mogelijk om iemand zonder identiteitsdocumenten te repatri-
1. Het gemeentelijke karakter van de begraafplaatsen. eren.

De begraving van de stoffelijke overschotten van overleden personen In de meeste situaties komen reisbijstandverzekeringen, levensverzeke-
en daaruit voortvloeiend de inrichting van de begraafplaatsen, vallen ring, schuldsaldoverzekering, overlijdensverzekering of andere verzeke-
onder de taken die de gemeentelijke overheid moeten behartigen, in- ringen (bv. van de veroorzaker van een dodelijk ongeval) tussen bij het
zonderheid inzake de openbare veiligheid en hygiëne. repatriëren van het lichaam en het betalen van de kist.
Het decreet kent aan de gemeenten een belangrijke rol toe voor wat de
begraafplaatsen betreft. Krachtens artikel 16, § 1, van het decreet mag
alleen op gemeentelijke of intergemeentelijke begraafplaatsen worden factoren van belang bij een repatriëring
begraven.
De gemeenteadministratie:
De overledene mag en moet begraven liggen op de openbare begraaf- De gemeente van overlijden vraagt een tussenkomst voor de verzege-
plaats, waarvan de inrichting een recht en een plicht is voor de gemeen- ling van de kist. Dit is voor elke gemeente verschillend.
te.
De vliegtuigmaatschappijen:
Het bestaan van een gecentraliseerde wetgeving geeft echter aan dat Elke vliegtuigmaatschappij heeft een andere prijs voor het vervoeren
het niet om een materie van louter gemeentelijk belang gaat. van vracht. Meestal ligt de prijs erg hoog. Deze prijs kan variëren van
750 Euro tot 3.500 Euro. De nationale vliegtuigmaatschappijen van Pa-
kistan en Iran vervoeren gratis de lichamen van de onderdanen.
2. Het neutrale karakter van de begraafplaats.
De douaneadministratie:
De begraafplaats heeft een neutraal karakter. Het is bijgevolg niet toe- De douanes vragen al dan niet een tussenkomst voor toelaten of door-
gestaan op de begraafplaats een onderscheid te maken of te discrimi- laten van een lichaam plus een bedrag voor het vervullen van andere
neren op basis van geloof of eredienst van de overledene of omstandig- administratieve formaliteiten.
heden eigen aan zijn dood.
Het type lijkkist:
Het zou strijdig zijn met het gelijkheidsbeginsel dat van toepassing is op Als het lichaam van de overledene per vliegtuig wordt vervoerd, is een
de gebruikers van een openbare dienst, om aan personen de toegang speciale zinken binnenkist met een houten of spaanplaat buitenkist no-
tot de openbare begraafplaats te ontzeggen omdat ze een bepaalde dig. Het gewicht van de kist is belangrijk, want er moet per kilo worden

Pagina 16 Pagina 13


BEGRAVEN IN HERKOMSTLAND OF BELGIE ISLAMITISCHE BEGRAAFPLAATSEN IN
VLAANDEREN

betaald. Aangepast overgenomen uit de omzendbrief van 10 maart 2006 betref-
fende de toepassing van het decreet van het Vlaams Parlement op de
Het gewicht van het lichaam: begraafplaatsen en de lijkbezorging
Het lichaam wordt beschouwd als vracht waarvoor per kilo betaald moet
worden.
De bijdrage van hoofdstuk 3 van deze brochure is de situatie m.b.t. de
De consulaten van het herkomstland: begraafplaatsen en de lijkbezorging voor de belijders van de islamiti-
Ze kunnen al dan niet een bedrag vragen om het lichaam op het grond- sche godsdienst in Vlaanderen nader toe te lichten en te vermelden wie
gebied te laten. in Vlaanderen hieromtrent bevoegd is en waar men zich eventueel met
vragen kan wenden.

luchthavenmortuarium Vanaf 1 januari 2002 zijn de gewesten bevoegd voor de materie van de
begraafplaatsen en lijkbezorging. Het decreet van 16 januari 2004 op de
In Vlaanderen mag een overledene niet langer dan twaalf uur op regel- begraafplaatsen en de lijkbezorging regelt dit voor het Vlaams Gewest.
matige basis bewaard worden in een ruimte, zonder dat men beschikt
over een koelcel of rouwkamer. Er zijn drie uitvoeringsbesluiten op het decreet van 16 januari 2004:

• Het besluit van de Vlaamse Regering van 14 mei 2004 tot organi-
aankomst in het herkomstland satie, inrichting en beheer van begraafplaatsen en crematoria.

Een Belgische begrafenisondernemer gaat in principe niet mee naar het • Het besluit van de Vlaamse Regering van 21 oktober 2005 tot
herkomstland. Eenmaal in het herkomstland wordt het lichaam in ont- bepaling van de voorwaarden waaraan een doodskist of een an-
vangst genomen door een loodseigenaar die de douanedocumenten der lijkomhulsel moet beantwoorden.
regelt, of rechtstreeks door de familie. Dit moet op voorhand vaststaan,
• Het besluit van de Vlaamse Regering van 24 februari 2006 tot
anders kan de luchtvaartmaatschappij beslissen dat de repatriëring niet
vaststelling van de wijzen van lijkbezorging en de rituelen van de
doorgaat.
levensbeschouwing voor de uitvaartplechtigheid. Deze kunnen
opgenomen worden in de schriftelijke kennisgeving van de laatste
wilsbeschikking die aan de ambtenaar van de burgerlijke stand
kan overgemaakt worden.
De omzendbrief van 10 maart 2006 handelt in punt VII. over de lijkbe-
zorging van overledenen die tijdens hun leven een bepaalde godsdienst
of filosofische overtuiging beleden.

Pagina 14 Pagina 15

Embbrochurebegraven

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Embbrochurebegraven