Eindrapportage-website

Eindrapportage
Praktijksimulatie
maatregelen GGZ
Augustus 2012
Joost Kruytzer
Lianne van Hoeij
Ronald van Houdt
Sanneke de Smit
Stef Groenewoud

1© 2012 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige
ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative („KPMG International‟), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in Nederland. De naam KPMG, het logo en „cutting
through complexity‟ zijn geregistreerde merken van KPMG International
Praktijksimulatie maatregelen GGZ in de regio Oss
Contact

Stappen
plan

Maatregelen

In verband met continue ontwikkelingen in de
beleidsvorming, ook na oplevering van dit rapport, is het
mogelijk dat de genoemde beleidsmaatregelen in dit
document en de verwachte effecten niet meer actueel zijn.
Oplossingen
 Samen
vatting


Samenvatting
■ Overheveling
extramurale
begeleiding van
AWBZ naar WMO
THEMA1THEMA2THEMA3
■ Waarborgen kwaliteit en
continuïteit van de begeleiding
van chronische GGZ cliënten
in de wijk
■ Toerusten van de 1e lijn
op de toestroom van een
nieuwe cliëntenstroom
■ Voorkomen van
„zorgwekkende
zorguitvallers‟
■ Participatieteam dat
participatiewensen van chronische
GGZ cliënten in de wijk
inventariseert
■ Ketenbekostiging
■ Eigen bijdrage vrije
ketenprestaties
■ Verbeteren samenwerking
■ Eenmalige regeling voor
vergoeding eigen bijdrage van
meest zorgwekkende zorguitvallers
■ Nieuwe arrangementen van
passende zorg, hulp en begeleiding
■ Pakket en budget
maatregelen
■ Eigen bijdrage 2e lijn
■ Eigen bijdrage 2e lijn
■ Verhoging participatie cliënten in eigen
wijk
■ Afname van beroep op zorg
■ Sneller best passende zorg
■ Vaker met 0e lijn kunnen volstaan
■ Sneller best passende zorg
■ Vaker volstaan met zorg in 1e en 0e lijn
■ Minder onnodige verwijzingen naar 2e lijn
■ Daadwerkelijke zorgverlening indien nodig
■ Voorkomen van ontstaan
zorgwekkende zorguitvallers in meest
zorgwekkende situaties
■ Nieuwe definitie van passende zorg,
hulp en begeleiding
Vraagstelling
■ Precieze effecten van de maatregelen op
voorhand niet duidelijk waren
■ Interesse bij bestuurders van GGZ instellingen
en het Ministerie van VWS in het uitvoeren van
een praktijksimulatie in een concrete regio
■ Doel: effecten in kaart brengen en
oplossingsrichtingen uitwerken
Aanpak
■ Praktijksimulatie in een concrete regio (regio
Oss)
■ Door middel van analyse in kaart brengen
verwachte effecten
■ Tijdens interactieve workshops (Stimulabs)
uitwerken oplossingsrichtingen
Situatie
■ Beleidsmaatregelen langdurige en
curatieve GGZ zijn majeur (oa
bezuinigingen in de curatieve GGZ
van 593 miljoen euro
■ Gevolgen (in)direct voelbaar voor
cliënten, aanbieders, gemeenten,
verzekeraars en zorgkantoren en de
maatschappij in den brede
Maatregel Uitdaging Oplossing Impact

Betrek de juiste mensen
Breng focus aan in de
maatregelen
Zorg voor draagvlak
Zorg voor het uitspreken
van een intentie
Onderbouw je aannames door het afnemen
van interviews met experts
Ga zorgvuldig om met gevoelige informatie
Valideer de gegevens
Vraag niet meer informatie op dan nodig
Schat cijfers op waarde
Zorg voor een onafhankelijk terrein
Breng focus aan in thema‟s
Stel de juiste focusvragen
Gebruik out of the box aanpak
Zorg voor commitment bij partijen
voor realisatie oplossingen
Nodig andere regio‟s uit via
kernstakeholders
Zorg voor vertegenwoordigers
van alle typen stakeholders
Neem voldoende tijd voor
uitwisseling tips
Samenvatting
Stappenplan Het doel van het project „Praktijksimulatie‟ was het komen tot oplossingen voor de effecten van de stapeling van GGZ
maatregelen in de regio Oss. De stappen die we in dit traject hebben doorlopen, staan op deze pagina weergegeven.
START
Draagkracht en focus
■ Selectie van betrokken stakeholders 
■ Startbijeenkomst met geselecteerde kernstakeholders
■ Aanbrengen focus in maatregelen 
OPLOSSINGEN
Stimulabs 
■ Stimulab 1:Verkennen van de oplossingsrichtingen
■ Stimulab 2: Concretiseren van de oplossingsrichtingen
ANALYSE
Analyse van effecten en validatie
■ Interviews met inhoudelijk deskundigen in Oss
■ Doorrekening van verwachtte effecten per maatregel
■ Analysekader 
■ In kaart brengen zorglandschap 
■ Benoemde thema‟s 
■ Validatie van bevindingen met de stakeholders
SCHADUW
Landelijke verspreiding
■ Selecteren deelnemers schaduwgroep 
■ Schaduwgroep bijeenkomst 
■ Communicatie
1. Startfase  2. Analysefase  3. Oplossingsfase  4. Verspreidingfase 
Kritieke succesfactoren In iedere fase van het project hebben we specifieke beslissingen genomen. In onderstaand overzicht zie je welke
kritieke beslispunten in de verschillende fases van dit project tot een succes hebben gemaakt.
1. Startfase 2. Analysefase 3. Oplossingsfase 4. Verspreidingsfase
OPLOS-
SINGEN
VER-
SPREIDING

Stappenplan
1. Startfase
Draagkracht en focus
■ Selectie van betrokken stakeholders 
■ Startbijeenkomst met geselecteerde kernstakeholders
■ Aanbrengen focus in maatregelen 
1. Startfase 2. Analysefase 3. Oplossingsfase 4. Verspreidingfase

1. Startfase
Selectie van betrokken stakeholders
Selectie van betrokken stakeholders Om een goed beeld te vormen van de effecten van de maatregelen die op de GGZ sector
afkomen was het van belang dat de juiste stakeholders hierbij betrokken werden.
Longlist stakeholders Selectie van kernstakeholders Toetsing van selectie
Longlist
In overleg met GGZ Oost
Brabant is er een longlist
gemaakt van stakeholders
die actief zijn voor de GGZ
populatie in gemeente Oss.
Selectie op longlist
We wilden met de betrokken stakeholders flinke slagen maken, daarom zijn er
uit de longlist kernstakeholders geselecteerd. Dit zijn de stakeholders die:
• naar verwachting het meeste effect gaan voelen van de GGZ maatregelen.
• gezamenlijk het cliëntenperspectief, het maatschappelijk perspectief en het
ondernemersperspectief vertegenwoordigen
Toetsing
De selectie is uiteindelijk
getoetst met GGZ Oost-
Brabant en de gemeente
Oss.
De stakeholders in Oss Binnen iedere organisatie hebben we het onderscheid gemaakt tussen kernstakeholders en inhoudelijk
deskundigen. De kernstakeholders zijn de bestuurders van deze organisaties. De inhoudelijk deskundigen zijn medewerkers die
inhoudelijke input hebben gegeven op gebied van dienstverlening, financiën en bedrijfsvoering.
Gemeente Oss
Cliëntenorganisatie
Door en Voor
Welzijnsorganisatie
Vivaan
Maatschappelijk werk
Aanzet
Maatschappelijke opvang
Verdihuis
GGZ Oost Brabant
Zorgverzekeraar VGZ
Huisartsenorganisatie
Synchroon

1. Startfase
Aanbrengen focus in maatregelen
Focus aanbrengen in de GGZ maatregelen In dit project willen we de effecten van de maatregelen GGZ in kaart brengen, maar
belangrijker nog: stakeholders met dit inzicht toe rusten zodat zij qua organisatie, bedrijfsvoering en samenwerking kunnen anticiperen op
de voorgestelde beleidsmaatregelen en eventuele alternatieven. Concrete oplossingen staan dan ook centraal. En daarvoor is een
concreet beeld van de effecten van de maatregelen nodig. Om dit binnen de beschikbare tijd en middelen zo goed mogelijk te doen
hebben we een duidelijke focus in de maatregelen aangebracht.
Kamerbrieven In het project praktijksimulatie GGZ in de gemeente
Oss gaan we uit van de maatregelen zoals omschreven in de brief
van de minister van VWS aan de Tweede Kamer, dd. 10 juni 2011,
haar daaropvolgende brieven van 27 juni 2011 en 26 juli 2011 en in
de Programmabrief Langdurige Zorg van de staatssecretaris van
VWS aan de Tweede Kamer dd. 1 juni 2011. We hebben belangrijke
maatregelen buiten de brieven ook in kaart gebracht.
Focus Al in het plan van aanpak is een duidelijke keuze gemaakt
om de maatregelen jeugdzorg buiten beschouwing te laten. Tijdens
de startbijeenkomst hebben we vervolgens samen met de
kernstakeholders focus aangebracht op deze maatregelen. Alle
maatregelen op de volgende pagina nemen we mee, en van de
maatregelen met focus hebben we de effecten gekwantificeerd. In
de tabel is ook aangegeven welke wijzigingen met betrekking tot
deze maatregelen zijn opgetreden naar aanleiding van het
Begrotingsakkoord 2013 en het Bestuurlijk Akkoord GGZ. In de tabel
rechts staat een toelichting bij de gebruikte symbolen.
Om tot concrete oplossingen te komen is inzicht in de concrete impact van maatregelen noodzakelijk.
Wil je dit binnen de beschikbare tijd en middelen te doen, dan is focus aanbrengen essentieel.
 De impact van deze maatregel heeft focus en hebben we
gekwantificeerd
* Deze maatregel heeft impact op een stakeholder buiten de
betrokken kernstakeholders en heeft daarom geen focus
** De impact van deze maatregel is vooral merkbaar voor één
kernstakeholder en daarom minder relevant om voor dit
project te kwantificeren
*** De impact van deze maatregel is zodanig onduidelijk dat
kwantificering op dit moment niet mogelijk is
**** De maatregel valt buiten de scope van het project en zullen
we daarom alleen kwalitatief meenemen

Appendix layout grid: to remove go to slide Master select Grid object and delete
Curatieve GGZ Uitleg maatregel Jaar invoering
(zoals bekend bij
start project)
Focus Wijziging ivm
actualiteit
Actueel nav
Eigen bijdrage 1e lijn
Eigen bijdrage 2e lijn
Verhoging van eigen bijdrage in de 1e lijn (€ 20,- per zitting).
Terugbrengen van aantal vergoede zittingen van 8 naar 5.
Invoering van eigen bijdrage voor een internetbehandeltraject (€ 50,-)
Invoering van eigen bijdrage voor cliënten ouder dan 18
• € 100,- voor een DBC tot 100 minuten (incl. indirecte tijd), € 200 voor
een DBC vanaf 100 minuten (incl. indirecte tijd) (excl. DBCs met alleen
indirecte tijd, crisis, bemoeizorg en vanuit BOPZ maatregel)
• € 145,- per maand voor verblijf
2012
2012
*


Compensatie
eigen bijdrage 2e
lijn voor
kwetsbare
groepen € 55
miljoen
Begrotingsakkoord
2013
Pakketmaatregelen Aanpassingsstoornis uit pakket
Begrenzing van de 18.000 + minuten DBCs
No-show is niet meer declarabel
2012
2012
2012


*
Budgetkorting Korting op budget van 5,55% (door daling volume en/of tarief)
In de regio Oss leidt dit tot:
- Daling volume kortdurende DBCs
- Afname klinieken
- Efficiency slag
2012

Meer financiële ruimte Verhoging van de ZZP tarieven met 636 miljoen euro. De NZa heeft alle
ZZP-tarieven verhoogd, waardoor per ZZP een extra bedrag
beschikbaar komt.
2012 ** Eindigt per 2012 Begrotingsakkoord
2013
Verschuiving van AWBZ
zorg naar gemeenten
Overheveling van de extramurale begeleidingsfunctie van AWBZ naar
de Wmo
2013 overgang
2014 totaal
 Controversieel Begrotingsakkoord
2013
Afschaffen ZZP 1,2,3 Cliënt gaat zelf betalen voor verblijf
Invoering van de normatieve huisvestingscomponent
2014 stapsgewijs
2014 stapsgewijs
***
Uitvoering van AWBZ voor
eigen verzekerden
Zorgkantoorfunctie wordt overgenomen door zorgverzekeraar voor eigen
verzekerden. Tevens verdwijnt de contracteerplicht.
2013 *** Controversieel Begrotingsakkoord
2013
Afname regeldruk Diverse maatregelen, waaronder vereenvoudiging indicatiestelling, die
er toe moeten leiden dat de regeldruk in de GGZ vermindert.
2012 ***
Druk en mogelijkheid tot ambulantisering in de GGZ 2012 ****
Invoering van de Basis GGZ onbekend **** Per 2013
flexibilisering
prakt.ond. module
Bestuurlijk Akkoord
Invoering van prestatiebekostiging GGZ 2013 **
Bezuinigingen huisartsenzorg 2012 ****
Invoering van Wet Werken naar Vermogen (WWNV) 2013 **** Controversieel Begrotingsakk.2013
CuratieveGGZLangdurendeGGZOverig

Stappenplan
2. Analysefase
Analyse van effecten en validatie
■ Interviews met inhoudelijk deskundigen in Oss
■ Doorrekening van verwachtte effecten per maatregel
■ Analysekader 
■ In kaart brengen zorglandschap 
■ Benoemde thema‟s 
■ Validatie van bevindingen met de stakeholders

2. Analysefase
Analysekader
Huidige situatie
Oss Maatregelen GGZ
Nieuwe
(ongewenste?)
situatie
Stap 1.
In kaart brengen van de huidige
situatie in gemeente Oss
Stap 2.
In kaart brengen van het effect van de maatregelen op de
huidige situatie (kwantitatief en kwalitatief)
Stap 3.
Beschrijving van de ambitie in
de gemeente Oss
Oplossingen?
Ambitie Oss
(gewenste situatie)
Stap 5. (Stimulab)
Oplossingen bedenken om zo
dicht mogelijk bij ambitie te komen
Stap 6. (Stimulab en daarna)
Signaleren van beren op de weg
voor implementatie.
Hoe kunnen we de beren uit de
weg ruimen?
Oplossingen
Knelpunten
Stap 4.
Signaleren van knelpunten: gaten
tussen nieuwe situatie en ambitie
Analysekader voor knelpunten Doel van het project is om concrete en implementeerbare oplossingen te genereren voor de
stakeholders in Oss. Deze oplossingen spelen in op de effecten van de maatregelen die op dit moment afkomen op de GGZ sector en in
de toekomst (mogelijk) voor knelpunten gaan.zorgen. Om de belangrijkste knelpunten in de gemeente Oss in kaart te brengen hebben we
onderstaand analysekader gebruikt.
Ambitie In dit project willen we niet simpelweg oplossingen
bedenken die de maatregelen „ongedaan maken‟. We willen
daarentegen oplossingen bedenken die toewerken naar de
ambitie die de stakeholders met elkaar hebben uitgesproken.

2. Analysefase
In kaart brengen zorglandschap
Een assenstelsel met 2 schalen Om de huidige situatie in de regio Oss eenduidig in kaart te brengen, is het aanbod van de
kernstakeholders weergegeven op een assenstelsel. De verwachte impact van de beleidsmaatregelen in termen van verwachte
cliëntverschuivingen is tijdens de analyse in dit assenstelsel weergegeven. De assen beschrijven 2 cliëntkenmerken op basis waarvan het
zorgaanbod van de kernstakeholders in de regio Oss is in te delen. Natuurlijk is het zo dat het aanbod in de werkelijkheid op basis van
veel meer dan 2 cliëntkenmerken wordt vastgesteld. Dit raamwerk is dan ook alleen gebruikt om een gezamenlijke en globale indeling van
het diverse aanbod in de regio Oss te kunnen duiden en om de richting van verwachte cliëntverschuivingen aan te geven.
1
Mate van complexiteit van psychische
aandoening. Hierin maken we onderscheid in
mensen zonder psychische aandoening, een
enkelvoudige psychische aandoening en een
meervoudige of gecompliceerde aandoening. We
willen de effecten van de maatregelen GGZ in kaart
brengen. De mate van complexiteit van de
psychische aandoening is in dit project daarom een
belangrijk cliëntkenmerk.
2
Mate van afhankelijkheid. Op deze as
maken we onderscheid in mensen die geheel
zelfstandig kunnen leven (wonen én
participeren), mensen die afhankelijk zijn van
hulp om zelfstandig te kunnen leven, mensen
die tijdelijk niet zelfstandig kunnen leven en
mensen die niet zelfstandig kunnen leven.
Deze laatste categorie mensen zijn vaak een
gevaar voor zichzelf. Hierbij is het streven
naar zelfstandigheid altijd een einddoel,
maar in de meeste gevallen niet haalbaar.
Gevaar
voor
zichzelf
of
anderen
Matevancomplexiteitpsychischeaandoening
Mate van afhankelijkheid
enkelvoudige
psychische
aandoening
meervoudige/
gecompliceerde
aandoening
geen psychische
aandoening
Zelfstandig Hulp nodig om
zelfstandig te blijven
leven
Tijdelijk niet in staat
om zelfstandig te
leven
Niet in staat om
zelfstandig te
leven
Burgers
zonder
hulpvraag
Burgers met niet-psychische
hulpvraag
Burgers met
enkelvoudige
aandoening
Burgers met
psychisch
complexe
aandoeningen
Burgers met meervoudige psychische
problemen binnen
meervoudige hulpvraag
Gevaar voor
zichzelf of
anderen
vanuit
psychische
aandoening
Burgersdievanuitaandoening
delictenhebbengepleegd
Schadelijk
voor zichzelf
Burgers met enkelvoudig psychisch
probleem, binnen een meervoudige
hulpvraag
AMBITIE Het kan lastig zijn om met veel verschillende partijen een gezamenlijke ambitie te formuleren. Door middel van een richting in het
assenstelsel kun je gemakkelijk een gezamenlijke ambitie vormgeven, zonder deze uitgebreid te beschrijven.

2. Analysefase
Benoemde thema’s vanuit verwachte cliëntverschuivingen
Maatregelen met meeste verwachte impact:
 Overheveling van de extramurale begeleiding naar de WMO
 Verschillende pakket- en budgetmaatregelen
 Introductie van de eigen bijdrage in de 2e lijn
THEMA 1: Verbeteren van kwaliteit en continuïteit van de
begeleiding voor chronische GGZ cliënten in de wijk 
Overheveling van de extramurale begeleiding naar de WMO De
inkoop van extramurale begeleiding wordt (gedeeltelijk per 2013 en
volledig per 2014) overgeheveld van het zorgkantoor naar de
gemeente en daarnaast vindt een korting plaats van 5%. Het precieze
effect hiervan is nog niet duidelijk, maar de uitdaging wel. De
uitdaging is het waarborgen van de kwaliteit en continuïteit van de
begeleiding voor de chronische GGZ cliënten, ter bevordering van
participatie van deze mensen in de maatschappij.
Pakket- en budgetmaatregelen Door de pakket- en
budgetmaatregelen zal de 2e lijns GGZ het aanbod van zorg
inperken. Daardoor zal naar verwachting een groep cliënten vanuit de
2e lijns GGZ zorg gaan vragen bij de 1e lijns GGZ of huisartsenzorg.
Dit zijn relatief zwaardere cliënten dan tot nu toe in de 1e lijn worden
gezien. Dit effect wordt versterkt door de verwachte toename van
cliënten in 1e lijn als gevolg van de eigen bijdrage. De uitdaging ligt
dan ook in het toerusten van de 1e lijn op de toestroom van cliënten.
Introductie van de eigen bijdrage in de 2e lijn Door de invoering
van de eigen bijdrage op DBC‟s in de 2e lijn zal een groep cliënten
“uit zorg vallen”. Een deel van deze groep zal naar verwachting
voldoende geholpen zijn met lichtere vormen van zorg. Een ander
deel van deze groep cliënten zal echter zorg gaan mijden en op
termijn zwaardere zorg afnemen . Dit is ongewenst, omdat de
kwaliteit van leven voor deze cliënten achteruit gaat en omdat de
maatschappelijke kosten stijgen. De uitdaging ligt dus in het
voorkomen van deze „zorgwekkende zorguitvallers‟.
THEMA 2: Versterking van de 1e lijn 
THEMA 3: Voorkomen van zorgwekkende zorguitvallers 

Stappenplan
3. Oplossingsfase
Stimulabs
■ Stimulab 1:Verkennen van de oplossingsrichtingen
■ Stimulab 2: Concretiseren van de oplossingsrichtingen

3. Oplossingsfase
Thema 1: Verbeteren van kwaliteit en continuïteit van de begeleiding voor
chronische GGZ cliënten in de wijk
Hoe verbeteren we de kwaliteit en continuïteit van de begeleiding voor chronische GGZ cliënten in de wijk?
Overheveling van de extramurale begeleiding naar de WMO De inkoop van extramurale begeleiding wordt overgeheveld
van het zorgkantoor naar de gemeente en daarnaast vindt een korting plaats van 5%. Het precieze effect hiervan is nog niet duidelijk,
maar de uitdaging wel. De uitdaging is het waarborgen van de kwaliteit en continuïteit van de begeleiding voor de chronische GGZ
cliënten, ter bevordering van participatie van deze mensen in de maatschappij.
Brainstorm
Afspraken
over
regievoering
Wijkpunten
Burgerkracht
centraal
Moderne
media:
E-Health
‘Wijkzuster’
Consultatiefunctie
vanuit de wijk
Fysieke afstemming
WAT
■ Organisch „participatieteam‟ om de participatie van chronische GGZ cliënten te verhogen
■ Uitgangspunten 1) Toename van participatie (in de zin van sociale contacten in de omgeving en zinvolle
vrijetijdsbesteding) door GGZ cliënten in hun woonomgeving betekent een toename van het gevoel van
welzijn en 2) het gevoel van welzijn leidt tot een afname van het beroep op zorg
WIE
■ 2 pilots in bestaande wijkpunten in Oss
■ Inventarisatie van participatiewensen vanuit FACT team of wonen binnen een beschermde woonvorm van
de GGZ (later ook breder)
■ Toeleiding naar participatie door woningbouwcoöperatie, GGZ instelling en welzijn. Eventueel haken er
andere professionals van de wijkpunten aan (zoals maatschappelijk werk en ouderenzorg).
PILOTS
■ Door woningbouwcoöperatie, GGZ instelling en welzijn. Eventueel andere professionals van wijkpunten
(oa maatschappelijk werk, ouderenzorg)
■ Voor wijkbewoners met psychiatrische kwetsbaarheid met wens om maatschappelijk mee te doen, maar
agv kwetsbaarheid onvoldoende eigenstandig participatie en maatschappelijk herstel kunnen vormgeven
IMPACT
■ Verhoging van de participatie van cliënten in hun eigen wijk/buurt, waarbij ze aangesproken worden op
hun talenten/krachten. Hierdoor neemt beroep op zorg af.
■ Een betere samenwerking tussen partijen in de wijk waardoor cliënten sneller de best passende zorg
krijgen en daardoor vaker met zorg in de 0e lijn kunnen volstaan
Oplossing: Participatieteam voor burgers met psychiatrische kwetsbaarheid.

3. Oplossingsfase
Thema 2: Versterken van de 1e lijn
Hoe zorgen we dat de 1e lijn in de gemeente Oss voorbereid is op de verwachte toename van cliënten?
Pakket- en budgetmaatregelen Door de pakket- en budgetmaatregelen zal de 2e lijns GGZ het aanbod van zorg inperken.
Daardoor zal naar verwachting een groep cliënten vanuit de 2e lijns GGZ zorg gaan vragen bij de 1e lijns GGZ of huisartsenzorg. Dit zijn
relatief zwaardere cliënten dan tot nu toe in de 1e lijn worden gezien. Dit effect wordt versterkt door de verwachte toename van cliënten in
1e lijn als gevolg van de eigen bijdrage. De uitdaging ligt dan ook in het toerusten van de 1e lijn op de toestroom van cliënten.
Brainstorm
Ketenafspraken
Samenwerking
WAT
■ Afspraken over ketenbekostiging
■ Eigen bijdrage vrij
■ Verbeterde samenwerking rondom:
■ Consultatie
■ Verwijsafspraken
■ Eenduidige taal
■ Inzet informele zorg
WIE
■ Pilot van een half jaar (startdatum nader te bepalen)
■ Ketenprestaties zijn eigen bijdrage vrij (ivm 1e lijn)
■ Coördinerende projectgroep met huisartsen, verzekeraar, 1e lijn GGZ praktijk, 2e lijns GGZ, ROS
PILOTS
■ Door huisartsenpraktijken, 1e en 2e lijns GGZ, welzijn, maatschappelijk werk, cliëntenorganisaties,
zorgverzekeraar
■ Voor mensen die met een GGZ hulpvraag aankloppen bij de huisarts of 1e lijns GGZ
IMPACT
■ Sneller best passende zorg (door betere samenwerking tussen partijen in 0e, 1e en 2e lijn)
■ Meer zorgverlening binnen 1e en 0e lijn (door betere samenwerking tussen partijen in 0e, 1e en 2e lijn)
■ Minder onnodige verwijzingen naar 2e lijn (door beter afspraken over consultatie 2e lijn)
■ Daadwerkelijke zorgverlening aan cliënten die dit nodig hebben (door geen eigen bijdrage 1e lijn)
Oplossing: Eigen bijdrage vrije ketenbekostiging
Kennisvergroting
Weg met financiële
drempels
Eenduidige taal
Scholing
Nieuw zorgaanbod
Efficiëntere
communicatie

3. Oplossingsfase
Thema 3: Voorkomen van zorgwekkende zorguitvallers
Hoe voorkomen we een toename van zorgwekkende zorguitvallers door invoering van de eigen bijdrage?
Invoering van eigen bijdrage in de 2e lijn Door de invoering van de eigen bijdrage op DBC‟s in de 2e lijn zal een groep cliënten
“uit zorg vallen”. Een deel van deze groep zal naar verwachting voldoende geholpen zijn met lichtere vormen van zorg. Een ander deel
van deze groep cliënten zal echter zorg gaan mijden en op termijn zwaardere zorg afnemen. Dit is ongewenst, omdat de kwaliteit van
leven voor deze cliënten achteruit gaat en omdat de maatschappelijke kosten stijgen. De uitdaging ligt dus in het voorkomen van deze
„zorgwekkende zorguitvallers‟.
Brainstorm
Niet innen
Eigen Risico
Restitutieregeling
Eigen Bijdrage
WAT
■ Restitutieregeling voor acute zorgwekkende zorguitvallers
■ Gemeente Oss vertrouwt voor toekenning restitutie op beoordeling zorgprofessionals
■ Niet innen eigen risico door verzekeraar bij cliënten die eigen bijdrage gerestitueerd krijgen
■ Risicoprofiel voor onderscheiden doelgroepen (binnen FACT)
■ Beschreven zorgbehoefte per risicoprofiel
WIE
■ Pilot restitutieregeling voor 2012, tussentijdse evaluatie in juli 2012
■ De FACT-teams beoordelen welke cliënten in aanmerking komen voor restitutie
■ Finale besluit toekenning door toewijzingscommissie centrale toegang bemoeizorg
PILOT
■ Door Gemeente Oss, GGZ-instelling en overige partijen via toewijzingscommissie centrale toegang
bemoeizorg (oa maatschappelijk opvang, verslavingszorg)
■ Voor (acute) zorgwekkende zorguitvallers (breder uit te waaieren over andere „vindplaatsen‟)
IMPACT
■ 50 – 100 FACT-cliënten vallen niet uit zorg. Dit betreft cliënten die anders zouden decompenseren en/of voor
overlast zouden zorgen.
■ Zorgbehoefte in kaart door risicoprofiel verschillende doelgroepen (binnen FACT). Hierdoor zijn cliënten beter
te ondersteunen bij hun problematiek
Oplossing: Restitutieregeling voor de acute zorgwekkende zorguitvallers
Acute
zorgwekkende
zorguitvallers
Vindplaatsen
zorgwekkende
zorgmijders
Risicoprofiel
FACT-cliënten

Stappenplan
4. Verspreidingsfase
Landelijke verspreiding
■ Selecteren deelnemers schaduwgroep 
■ Schaduwgroep bijeenkomst 
■ Communicatie

Schaduwgroep
GGZ
Breburg
Neos
1ste lijn
Amsterdam
Yulius
Steunpunt GGZ
Utrecht
REAKT
RMC Land van Cuijk
CZ
Menzis
Leger des
Heils
GGZ Eindhoven
Cliëntenbelang
Assen
Besproken uitgangspunten voor elke oplossingsrichting
■ Centraal stellen van de cliënt/burger. Dat betekent de
vraag kunnen beantwoorden wat een oplossingsrichting de
cliënt/burger echt oplevert
■ Verhogen van participatie is altijd een doel
■ Waar mogelijk werken vanuit de wijk
■ Beter expliciteren van de rol van informele zorg en 0e lijn
■ Ervaringsdeskundigen actief betrekken
■ Onbekend is onbemind. Om te komen tot een betere
samenwerking tussen 2e lijn en 0e en 1e lijn is het een
voorwaarde dat professionals elkaar kennen.
GGZ-instelling (2 partijen)
Gemeente
Welzijn
Maatschappelijk werk
Maatschappelijke opvang
Verzekeraar (2 partijen)
Cliëntenorganisatie
1e lijn / huisartsen
Deelnemers schaduwgroep Om zo goed mogelijk toepasbare inzichten te kunnen
uitwisselen, bestond de schaduwgroep uit vertegenwoordigers van vergelijkbare organisaties als
die in de kerngroep in Oss maar dan uit andere regio‟s uit het land. De vertegenwoordigers van de
kernstakeholders uit Oss waren ook zelf aanwezig bij de schaduwgroep.

Initiatieven
Thema 1: verbeteren van kwaliteit en continuïteit van de
begeleiding voor chronische GGZ cliënten in de wijk
1. BED-project
2. Woodstock woonvoorziening
3. Lokaal dienstencentrum
4. Wijkschakelteams
5. Module Opname
6. Straathoekwerk
7. Gebiedsgerichte GGZ-consulent
8. Welzijn op recept
Thema 3: voorkomen zorgwekkende zorguitvallers
14. Kwijtschelden Eigen Bijdrage
15. Grenspaal 37
16. De Halte
17. Klaverblad
18. Crisiskaart
19. Laagdrempelige voorzieningen
20. Tupperware-project
Thema 2: versterken van de 1e lijn
9. Betrekken GGZ-medewerker bij 0e lijn overleg
10. Populatiegerelateerde bekostiging
11. Gebruikersplatform ervaringsdeskundigen
12. Lokale organisatieoverstijgende casuïstiek-overleggen
Maatschappelijk Steunsystemen (MASS)
13. Kernteam GGZ op één locatie
Initiatieven uit wederzijdse verrijking
Tijdens de schaduwgroep hebben de deelnemers initiatieven uit hun eigen regio‟s ingebracht op het gebied van de 3 thema‟s. Hieronder
staat een overzicht van de initiatieven, die op de volgende pagina‟s verder worden toegelicht.

Initiatief Korte beschrijving Resultaten Kritieke
succesfactoren
Naam
contactperso
on
1. BED-project
(Bureau Ervarings
Deskundigen)
(klik hier voor
nadere informatie
over dit initiatief)
Ervaringsdeskundigen gaan om de tafel zitten
met cliënten: wat heb je nodig om terug te keren
naar werk? Wat is jouw droom?
Het BED levert begeleiding en ondersteuning.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van de
ervaringsdeskundigheid van de BED-
medewerkers. Belangrijk is dat de cliënt eigenaar
blijft van de droom.
• Cliënt wordt in zijn/haar
kracht gezet om terug te
keren naar werk
• Cliënt verlaagt hiermee
de kans op terugval
• Beschikbaarheid middelen
voor begeleiding
• Eigenaarschap van de droom
blijft bij de cliënt. Hierdoor staat
de cliënt in zijn/haar eigen
kracht en houdt hij/zij eigen
regie
Cor Bras,
Gebruikersplatform
GGZ Drenthe
2. Woodstock
woonvoorziening
Woodstock is een woonvoorziening voor
chronisch verslaafde dak- en thuislozen van 45
jaar en ouder. Deze personen hebben te maken
met problematiek op verschillende
levensgebieden. De bewoners van Woodstock
helpen als dagbesteding buurtbewoners en
krijgen daar een vergoeding voor (bijvoorbeeld
aantal avonden in de week maaltijden of strijken).
De buurt is enthousiast over de aanwezigheid
van Woodstock: middels een
handtekeningenactie heeft buurt zich ingezet
voor het behoud van Woodstock.
• Vermindering van dak- en
thuislozen
• Zinvolle besteding voor
de Woodstockbewoners
voor woonruimte Woodstock
• Bereidheid dak- en thuislozen
om te voldoen aan huisregels
Woodstock
Matt Schillings,
Menzis (Den Haag)
Initiatieven thema 1: Verbeteren van kwaliteit en continuïteit van de

succesfactoren
Naam
contactpersoon
3. Lokaal
dienstencentrum
Het lokaal dienstencentrum is een
multidisciplinair samenwerkingsverband waarin
verschillende partijen vanuit één locatie hun
diensten verlenen. Het gaat onder meer om
organisaties voor dagbesteding,
schuldhulpverlening, arbeidsintegratie,
woonbegeleiding, verslavingszorg (bijv.
methadon-verstrekking) en de huisartsenpost. Dit
initiatief is 2 jaar geleden gestopt door de
bezuinigingen, maar wordt naar verwachting
binnenkort weer opgestart. Het dienstencentrum
kan mogelijk een rol spelen bij de integrale
indicatiestelling die nodig is wanneer bijvoorbeeld
de begeleiding van de AWBZ over gaat naar de
WMO.
•Professionals leren elkaar
kennen en weten elkaar te
vinden
• Betere onderlinge
communicatie tussen
verschillende organisaties en
hierdoor kwalitatief betere
zorgen dienstverlening aan
cliënt
• Cliënt hoeft maar naar één
plek te gaan voor zijn/haar hulp
• Beschikbaarheid
middelen voor
decentrale plaatsing
van medewerkers
• Beschikbaarheid
middelen in de vorm
van een geschikte
locatie
Masha Wight, REAKT
4. Wijkschakelteams
(klik hier voor
nadere informatie
Het wijkschakelteam heeft als doel om zorg en
welzijn aan elkaar te verbinden. Het team bestaat
uit een medewerkers van het wijkservicepunt,
een wijkverpleegkundige (zorg) en een
medewerkers van welzijn. Deze teamleden zijn
aanspreekbaar voor zorgverleners,
welzijnwerkers, bewonersgroepen,
mantelzorgers en werkers op het gebied van
huishoudelijke hulp en verzorging.
Laagdrempeligheid en goede bereikbaarheid zijn
kernwoorden voor het wijkschakelteam
• Betere communicatie tussen
alle zorgen welzijnverleners
in de wijk
• Professionals leren elkaar
vinden
• Wijkgerichte samenwerking
tussen verschillende
thuiszorgorganisaties
• Vast aanspreekpunt voor
vragen van uiteenlopende aard
• Beschikbaarheid
middelen om capaciteit
aan wijkschakelteam te
geven
Marianne Bramson, 1ste
lijn Amsterdam

succesfactoren
Naam
contactpersoon
5. Module opname Met de module opname wordt na een
(crisis)opname van de cliënt de ochtend na de
opname direct gekeken of de cliënt weer terug
naar huis kan en wat hij/zij daarvoor aan
ondersteuning nodig heeft. Dit betreft vaak
intensieve zorgverlening, waarbij gekeken moet
worden wie deze intensieve zorg het beste kan
leveren. Op dit moment is deze module opname
in ontwikkeling waarbij bijvoorbeeld het
bovenstaande punt nader uitgewerkt wordt. Het
doel van de module opname is ambulantisering.
• Vermindering klinische
opnames
• Beter herstel van de cliënt
doordat hij/zij zo snel mogelijk
weer terug in de eigen
omgeving wordt geplaatst
• Goede beoordeling
van de situatie van de
cliënt
• Mogelijkheid tot
intensieve
dienstverlening in de
thuissituatie van de
cliënt
Frans Martens, GGZ
Breburg
6. Straathoekwerk Het doel van het straathoekwerk is mensen met
meervoudige problematiek naar de juiste zorg-
en hulpverlening te begeleiden. Dit gaat
bijvoorbeeld om zorgwekkende zorgmijders.
Straathoekmedewerkers werken onafhankelijk en
outreachend: dit wil zeggen dat zij de ontstane
problematiek niet op zichzelf bekijken, maar in
een groter verband tussen de verschillende
leefgebieden. Voor een zo passend
mogelijke oplossing zoeken zij hierbij de
samenwerking met verschillende
relevante instanties. Straathoekmedewerkers zijn
GGZ-medewerkers, maar hebben geen rol in de
behandeling van de cliënt.
• Begeleiding van mensen met
meervoudige problematiek
naar zorgen hulpverlening
• Bevordering van de
samenwerking tussen
verschillende partijen
• Beschikbaarheid
middelen voor
straathoekmede-
werkers
Masha Wight, REAKT

succesfactoren
Naam
contactpersoon
7. Gebiedsgerichte
GGZ-consulent
(klik hier voor
nadere informatie
De GGZ-consulent ondersteunt meerdere zorg-
en dienstverleners uit de 0e en 1e lijn. Het gaat
bijvoorbeeld om huisartsen, maatschappelijk
werk, welzijn, POH-GGZ, thuiszorg en
woningbouwcorporaties. De GGz consulent is
een ervaren sociaal psychiatrische
verpleegkundige van de GGZ-instelling. De taken
van de GGZ-consulent zijn signaleren van
psychiatrische problematiek, ondersteunen bij
omgang met cliënten en advisering bij
doorverwijzing.
• Professionals van
verschillende organisaties
leren elkaar kennen en weten
elkaar te vinden
• Kennisdeling over omgang
met cliënten met
psychiatrische problematiek
• Betere zorgen hulpverlening
voor cliënten
• Beschikbaarheid
middelen voor een
gebiedsgerichte GGZ-
consulent
• Bekendheid bestaan
GGZ-consulent bij
andere partijen
Frans Martens, GGZ
Breburg
8. Welzijn op recept
(klik hier voor
nadere informatie
Dit recept is bedoeld voor mensen die zich
ongezond en ongelukkig voelen. Het doel van dit
initiatief is het gevoel van welbevinden
verbeteren, een lager zorggebruik en een betere
kwaliteit van leven bereiken in de wijk. Dit wordt
bereikt door een passend welzijnsarrangement
bij de psychosociale vragen van wijkbewoners te
vinden. Het gezondheidscentrum,
welzijnsorganisatie MOvactor en het Trimbos-
instituut ontwikkelden dit recept.
• Verhogen gevoel van
welbevinden en kwaliteit van
leven bij personen met
psychosociale problematiek
• Verlagen zorggebruik
• Beschikbaarheid
middelen om te
investeren in
samenwerking tussen
gezondheidscentrum
en welzijnsorganisatie
Jeannette Smiesing,
MOvactor

succesfactoren
Naam
contactpersoon
9. Betrekken GGZ-
medewerker bij 0e lijn
overleg
Een GGZ medewerker is1x in de 6 weken
aanwezig bij een overleg van maatschappelijk
werk. In dit overleg wordt de dienstverlening
aan cliënten besproken en kan de GGZ-
medewerker expertise inbrengen bij de
cliënten met psychosociale- en/of
psychiatrische hulpvraag.
• Professionals leren
elkaar kennen en
weten elkaar te
vinden
• Bevorderen van de
deskundigheid
• Beschikbaarheid GGZ-
medewerker voor aanschuiven
bij overleg
Trees Holla, RMC Land
van Cuijk
10. Populatie-
gerelateerde
bekostiging
Bij populatiegerichte bekostiging wordt een
regiobudget aan bijvoorbeeld een zorggroep
ter beschikking gesteld om alle zorg uit die
regio uit te financieren. In deze zorggroep
zitten zowel organisaties uit de 1e als uit de 2e
lijn, zodat dit onderscheid wat betreft de
financiering niet meer bestaat. De zorggroep
heeft er belang bij de totale zorgkosten
beperkt te houden.
Op middellange termijn gaat er in Eindhoven
en Maastricht een pilot populatiegerichte
bekostiging van start. Bij positieve
evaluatieresultaten kan deze pilot naar andere
regio‟s worden verspreid.
• Minder
onderscheid tussen
1e en 2e lijn
• Een verwachte
daling in totale
zorgkosten
• Wat betreft mededinging: dat
organisaties wel in een
zorggroep met elkaar samen
mogen werken
• Onderlinge samenwerking
tussen de organisaties
om een goede samenwerking
tot stand te brengen
Janneke Manders, VGZ
Initiatieven thema 2: Versterken van de 1e lijn

succesfactoren
Naam
contactpersoon
11. Gebruikersplatform
ervaringsdeskundigen
Ervaringsdeskundigen inzetten bij onder
andere FACT-teams, het Leger des Heils,
maatschappelijk steunsystemen van cliënten,
etc.
Het gebruikersplatform GGZ begeleidt en
traint de ervaringsdeskundige. Hierbij wordt
uitgegaan van de wensen en capaciteiten
van de ervaringsdeskundigen. Daarnaast
biedt het gebruikersplatform ondersteuning
door mee te gaan met de
ervaringsdeskundigen bij hun activiteiten.
• Meer begrip voor de
GGZ-cliënten door inbreng
ervaringsdeskundigheid
• Ervaringsdeskundige
ervaart zingeving door hulp
te bieden aan GGZ-
cliënten en andere
hulpbehoevenden.
Hierdoor verkleint de kans
op terugval
• Goede begeleiding /
empowerment
ervaringsdeskundige
• Openheid bij organisaties
om ervaringsdeskundige te
betrekken bij
dienstverlening
Cor Bras,
Gebruikersplatform GGZ
Drenthe
12. Lokale
organisatieoverstijgend
e casuïstiek-overleggen
Maatschappelijk
Steunsystemen (MASS)
(klik hier voor nadere
informatie over dit
initiatief)
Het MASS is een overleg waaraan
verschillende organisaties deelnemen om de
complexe problematiek van cliënten te
bespreken en de hulp aan deze cliënt
onderling af te stemmen. Het doel van het
MASS is het signaleren van complexe
problematiek en het voorzien in adequate
hulpverlening. De complexe problematiek
van cliënten bevindt zich bijvoorbeeld op het
gebied van vereenzaming, psychiatrische
problematiek, verslaving, schulden of
dreigende uithuiszetting. Deelnemende
organisaties zijn onder meer de GGD,
verslavingszorg, thuiszorg, Gemeente, GGZ-
instelling, woningbouwcorporatie en
maatschappelijk werk.
vinden
• Kennisdeling vanuit
verschillende disciplines
• Beter afgestemde en
kwalitatief betere
hulpverlening voor de
cliënten en burgers
• Beschikbaarheid
middelen om deel te
nemen aan deze MASS-
overleggen
Frans Martens, GGZ
Breburg

succesfactoren
Naam
contactpersoon
13. Kernteam GGZ
op één locatie
(klik hier voor
nadere informatie
Op 9 verschillende locaties wordt door
kernteams GGZ samengewerkt. Deze teams
bestaan uit de volgende organisaties: 1e lijn
psychologische zorg, huisartsen, POH-GGZ,
maatschappelijk werk, welzijnsorganisatie en de
gemeente. Doordat de verschillende partijen op
één locatie samenwerken wordt de verbinding
tussen zorg & welzijn op natuurlijke wijze
gelegd. Middels overleggen worden de hulp- en
zorgverleningsplannen van cliënten besproken
die dreigen te vereenzamen of te verloederen.
vinden
• Beter afgestemde en
kwalitatief betere
hulpverlening voor de cliënten
en burgers
• Cliënt hoeft maar naar één
plek te gaan voor een groot
deel van zijn/haar hulp
• Beschikbaarheid
middelen van de
verschillende organisaties
om te investeren in
gezamenlijke bespreking
van cliënten
• Beschikbaarheid
middelen in de vorm van
een geschikte locatie
Matt Schillings, Menzis
(Den Haag)
Initiatieven thema 2: versterking van de 1e lijn

succesfactoren
Naam
contactpersoon
14. Kwijtschelden
Eigen Bijdrage
Menzis scheldt de Eigen Bijdrage kwijt voor haar
cliënten. Het doel hiervan is voorkomen dat de Eigen
Bijdrage een drempel voor zorg opwerpt.
• Geen zorguitvallers
door enkel financiële
redenen
• Bereidheid verzekeraar
om Eigen Bijdrage van
cliënten voor eigen
rekening te nemen
Matt Schilling, Menzis
15. Grenspaal 37 Middels dit initiatief worden personen opgeleid tot
begeleider van ervaringsdeskundigen. Dit gebeurt op
ROC- en hogescholen. De achtergrond hiervoor is de
stijgende vraag naar ervaringsdeskundigheid bij
FACT-teams, gemeenten, scholen, UWV, etc.
• Kwalitatief goede
begeleiding voor inbreng
ervaringsdeskundigheid
bij verschillende partijen
• Beschikbaarheid
middelen om opleiding
aan te bieden
Christ Wesenbeek,
cliëntenbelangenbureau
GGzE.
16. De Halte De Halte is een huis waar mensen in crisis door
ervaringsdeskundigen geholpen worden. Het doel is
een verergering van de crisis te voorkomen en
mensen weer terug naar huis te leiden. Dit gebeurt
vanuit herstelondersteunende zorg. De maximale
verblijfsduur in De Halte is 5 dagen. Wanneer de crisis
niet verminderd wordt de persoon overgedragen aan
een GGZ-instelling. De Halte wordt voor een groot
deel gefinancierd uit WMO-gelden.
• Minder mensen in de
crisisopvang van GGZ-
instellingen
• Beschikbaarheid
middelen voor deze
opvangplek.
• Beschikbaarheid
voor zorgverlening aan
bewoners
Christ Wesenbeek,
GGzE.
17. Klaverblad Hetzelfde concept als De Halte (zie boven). De
doelgroep voor het Klaverblad zijn suïcidale mensen.
Ook in het Klaverblad wordt door
ervaringsdeskundigen gewerkt volgens
herstelondersteunende zorg. De maximale
verblijfsduur in het Klaverblad is één jaar.
• Minder suïcide onder
GGZ-cliënten (2 van de
40 bewoners hebben
suïcide gepleegd)
• Beschikbaarheid
middelen voor deze
opvangplek.
• Beschikbaarheid
voor zorgverlening aan
bewoners
Christ Wesenbeek,
GGzE.
Initiatieven thema 3: Voorkomen zorgwekkende zorguitvallers

succesfactoren
Naam
contactpersoon
18. Laagdrempelige
voorzieningen
Ronde tafel gesprekken met diverse hulp- en
zorginstanties hoe zorgmijders geholpen kunnen
worden.
• De cliënten / zorgmijders
die nooit zullen betalen
toch middels een
voorziening in beeld blijven
houden
Laagdrempelige
voorzieningen
Akeem Elmin, Leger des
Heils
19. Crisiskaart De crisiskaart biedt mensen in crisis de informatie
die ze nodig hebben voor het regelen van
praktische zaken als waar ze worden opgenomen,
welke instantie voor familie / huisdieren zorgt, etc.
Door deze crisiskaart met de mensen die in crisis
raken te bespreken, wordt al een deel van de crisis
weggenomen.
• Minder mensen in crisis.
• Betere begeleiding van de
mensen in crisis
• Bekendheid bestaan
crisiskaart
• Up-to-date gegevens
op de crisiskaart
Christ Wesenbeek,
GGzE.
20. Tupperware-
project
(klik hier voor
nadere informatie
Ervaringsdeskundigen praten in klein verband met
elkaar over de ervaren problemen in de dagelijkse
praktijk (cf tupperware-concept). Het doel hiervan is
het versterken van de eigen regie en de eigen
kracht van de cliënten. De ervaringsdeskundigen
organiseren dit zelf zodat zij eigenaar zijn en er
geen „zorgverlener‟ aan te pas hoeft te komen.
Hierdoor is er veel veiligheid om te spreken over de
ervaren problemen.
• Cliënt kan in vertrouwde
kring spreken over de
ervaren problemen en krijgt
hier mogelijke
ondersteuning bij
• Cliënten buiten
zorgverleningscircuit
krijgen middels deze
bijeenkomsten toch hulp
• Bereidheid
ervaringsdekundigen
om tupperware-
bijeenkomsten te
organiseren
Cor Bras,
Gebruikersplatform GGZ
Drenthe
Initiatieven thema 3: Voorkomen zorgwekkende zorguitvallers

Contact
Uw contactpersonen voor dit rapport zijn:
Joost Kruytzer Stef Groenewoud
Partner, KPMG Plexus Senior Manager, KPMG Plexus
Tel: + 31(0)203010800 Tel: + 31(0)203010800
kruytzer.joost@kpmgplexus.nl groenewoud.stef@kpmgplexus.nl
Mededingingsaspecten
■ Tijdens het gehele project zijn de financiers (Gemeente Oss, zorgverzekeraar VGZ) betrokken. Zij zijn bij elke bijeenkomst aanwezig
geweest.
■ Ook in het vervolg op dit project is het van belang dat zij voldoende betrokken blijven
■ Daarnaast benadrukt KPMG Plexus dat het bij alle gekozen oplossingsrichtingen belangrijk is om geen nieuwe zorgaanbieders uit te sluiten

Eindrapportage-website

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Eindrapportage-website

Similar to Eindrapportage-website (20)

Eindrapportage-website