Duurzaamheid raakt iedereen, ook retail en logistiek’, zo trapt Roeland Westra van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort de duurzame expeditie voor docenten af. Op donderdag 13 juli 2023 gingen docenten Retail en Logistiek op duurzame expeditie naar het Wadden Center op de Afsluitdijk. ‘We doen al veel aan levensecht onderwijs met onze studenten’, vertelt Titia van der Meer, opleidingsmanager Logistiek van ROC Friese Poort. ‘Meer doen met duurzaamheid in levensecht onderwijs is de volgende stap’, zo verwoord Jochem van Delden, opleidingsmanager retail van ROC Friese Poort, de ambitie van de opleidingen retail en logistiek. Heleentje Swart van Vereniging Circulair Friesland en Albrecht Wijbenga van Wijbenga Tromp Architecten inspireerden de docenten met hun duurzame praktijkervaringen. Klik door voor het volledige bericht: https://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/duurzame-expeditie-voor-docenten-retail-en-logistiek/

1. Duurzame expeditie
ROC Friese Poort
13.07.2023
1

2. Even voorstellen
+ Albrecht Wijbenga
+ Architect directeur
Wijbenga Tromp architecten te Sneek
+ bestuurslid VOS,
thema Duurzaamheid
2

3. Even voorstellen
+ Aanleiding
+ Casus herontwerpen Supermarkt,
met thema’s duurzaam en circulair
+ LC Artikel
meest duurzame Poiesz supermarkt
3

4. Duurzaamheid binnen Retail en Logistiek
Inhoudsopgave
1. Waarom duurzaam ondernemen?
+ Een stukje theorie
+ CO2 footprint
2. Duurzaamheid binnen Retail (supermarkten)
+ Algemeen
+ Leeuwarden Westeinde
+ DC en retourstromen
3. Duurzaamheid binnen Logistiek
+ Algemeen
+ ZESS City Hub Groningen
+ IJB Lemmer
+ Hakron Harderwijk en België
4. Toekomst Retail en Logistiek
4

5. 1. Waarom duurzaam ondernemen?
Een stukje theorie
+ De term ‘duurzaam’ betekend kortweg;
lang durend, weinig aan slijtage of bederf
onderhevig, het milieu weinig belastend.
+ Vanwege consumptiemaatschappij en
bevolkingsgroei noodzakelijk om anders te
denken - anders ondernemen
5

6. 1. Waarom duurzaam ondernemen?
Een stukje theorie
+ Waarom is duurzaam ondernemen dan zo moeilijk?
+ Duurzaam ondernemen vs bedrijfseconomische
resultaten
+ ‘Lichtgroenen’ en ‘donkergroenen’
+ Van nice to have naar must have
(MoSCoW methode)
6

7. 1. Waarom duurzaam ondernemen?
Een stukje theorie
Klimaatakkoord
+ Elektriciteit
+ In 2030 moet 70 % uit hernieuwbare bronnen komen
+ Gebouwde omgeving
+ In 2030 moeten 1,5 mln woningen verduurzaamd zijn
+ Industrie
+ In 2050 de sector circulair zijn en geen CO2 meer uitstoten
+ Landbouw en landgebruik
+ In 2050 moet landbouw en landgebruik klimaatneutraal zijn
+ Mobiliteit
+ In 2030 zijn structurele veranderingen in gang gezet. In 2050 moet
mobiliteit emissieloos zijn
7

8. 1. Waarom duurzaam ondernemen?
Een stukje theorie
+ Aangejaagd door huidige energiekosten
+ Gedwongen door regelgeving
+ Per 1 juli aanscherping energiebesparingsplicht
+ Per 2024 CSRD voor grote bedrijven
+ Toekomstig verwachting van CO2-taks voor MKB
+ Strijd voor personeel (imago)
+ Van betekenis willen zijn
8

9. 1. Waarom duurzaam ondernemen?
CO2 footprint
9

10. 1. Waarom duurzaam ondernemen?
CO2 footprint
+ Onderdelen waarop verduurzaamd kan worden = CO2 footprint verminderen:
+ Productie (grondstoffen, productieproces etc)
+ Vervoer (carpoolen, ov, duurzame brandstoffen)
+ Gebouwbeheer (duurzame energie/ verlichting)
+ Maatschappelijke verantwoorde inkoop (duurzaamheidcertificaten, keurmerken)
+ Afval (scheiden en verminderen)
+ Businessmodel (duurzaam verdienmodel opstellen)
+ Scope 1, 2 en 3
https://www.rtlnieuws.nl/economie/business/video/5386077/klimaatverandering-en-co2-uitstoot-dit-bedoelen-ze-met-scope-1-2-en
1 0

11. Retail
1 1

12. 2. Duurzaamheid binnen Retail
(supermarkten)
+ Wat kunnen supermarkten doen aan duurzaamheid?
+ Gesloten koelingen
+ LED verlichting
+ Zo min mogelijk plastics of bioplastics
+ Minder verpakkingen
+ Meer seizoensgebonden biologische
streekproducten
+ Producten tegen houdbaarheidsdatum naar
voedselbank
+ Duurzaam inkopen (keten)
+ Etc., etc.
1 2

13. 2. Duurzaamheid binnen Retail
(supermarkten)
+Supermarkten
+ Inkoop
+ Distributie*
+ Verkoop
+ Huisvesting*
+ Logistiek*
+ Personeel
+Toekomstbestendig
+ klantgericht (kennis van de markt hebben, o.a. koopstromen, DPO)
1 3

14. 2. Duurzaamheid binnen Retail
(supermarkten)
+ Toekomstbestendig Poiesz Westeinde
+ Klantgerichte nieuw formule
+ Voldoende ruimte binnen, goede signing en fraaie nieuwe uitstraling, goed parkeren, etc.
+ All electric gebouw (CO2 neutraal)
+ Bestaand gebouw verduurzaamd, dak- en gevelisolatie
+ Compleet nieuwe installaties (all-in-one)
+ Nieuwe koelingen met afdekking
+ Warmte van koelingen wordt gebruikt als vloerverwarming
+ Zonnepanelen
+ LED verlichting
+ Laadpalen voor elektrische auto’s
+ Etc.
1 4

15. 1 5

16. 1 6

17. 1 7

18. 1 8

19. 1 9

20. 2 0

21. 2 1

22. 2. Duurzaamheid binnen Retail
(supermarkten)
+Distributie en retourstromen
+ Distributie
+ 3-4 vrachtwagens per dag
+ Brood / DKW / Vers / Diepvries
+ Retourstromen
+ Emballage
+ Reguliere flessen en kratten
+ Kleine flesjes
+ Blikjes
+ Afval
+ Papier, plastic
+ Producten over datum
2 2

23. 2. Duurzaamheid binnen Retail
(supermarkten)
+Toekomstbestendige supermarkt
+ Nadenken over klantwensen, nu en in de toekomst
+ Uitdaging open houden winkel tijdens verduurzaming
+ Logistiek en fasering tijdens de verbouw
+ Nadenken over keuzes qua duurzaamheid
+ hoe lang gaat iets mee / afschrijving / terugverdientijd
+ Uitdagingen met energie/ nuts.
2 3

24. Logistiek
2 4

25. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
2 5

26. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Algemeen
+ ‘last mile’ (B2B en B2C)
+ Zero Emission zones
+ DC’s en City Hubs
+ Brandstoffen (HvO / elektrisch)
+ LZV’s
+Enkele voorbeelden van ons
+ ZESS Hub Groningen
+ IJB Lemmer
+ Hakron Harderwijk & België
+ https://www.hakron.nl/over-ons
2 6

27. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Zero Emission Shared Smart City Hub (ZESS Hub) Groningen
+ Initiatiefnemers Nabuurs en Van Kessel
2 7

28. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Zero Emission Shared Smart City Hub (ZESS Hub)
+ Alles draait om efficiency, optimaal en duurzaam proces
+ Inslag, transito, magazijn, orderpicking, uitslag, type transport en tijdstippen, afvalstromen, etc.
2 8

29. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Zero Emission Shared Smart City Hub (ZESS Hub)
+ Initiatiefnemers Nabuurs en Van Kessel
2 9

30. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Zero Emission Shared Smart City Hub (ZESS Hub)
+ Initiatiefnemers Nabuurs en Van Kessel
3 0

31. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Zero Emission Shared Smart City Hub (ZESS Hub)
+ https://www.youtube.com/watch?v=VxcceXgKDek
3 1

32. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+IJB Lemmer
3 2

33. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+IJB Lemmer
+ Grondstoffen
+ Bulkopslag
+ Droog weer
+ Winter (ijs)
+ Interne logistiek
+ Externe logistiek
+ Tasvelden
+ Transport
3 3

34. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+IJB Lemmer
+ Eerste full electric truck
in bouwlogistiek
+ Volvo FMX Electric
3 4

35. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Hakron
+ CO2 neutraal pand
+ Optimale logistiek; inslag, magazijn/ transito, uitslag.
+ Inkopers, chauffeurs, magazijnmedewerkers, logistiek planners
(klaarzetten van vracht volgens route)
3 5

36. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Hakron
+ CO2 neutraal pand
+ Optimale logistiek; inslag, magazijn/ transito, uitslag.
+ Inkopers, chauffeurs, magazijnmedewerkers, logistiek planners
(klaarzetten van vracht volgens route)
3 6

37. 3. Duurzaamheid binnen Logistiek
(B2B)
+Hakron België
+ Logistiek proces
3 7

38. 4. Toekomst Retail en Logistiek
+ Korte termijn
+ Stikstof
+ Noodzaak om naar elektrisch te gaan
+ City Hubs
+ Netcongestie
+ Netwerk niet klaar voor enorme vraag
+ Kwartiermetingen / delen van capaciteit
+ Stroom gebruiken wanneer het goedkoop is (of opslaan in batterij)
+ Bewustwording van klanten
+ CO2-afdruk van producten / diensten
+ Lange termijn / middellange termijn
+ Demografische ontwikkelingen / personeelskrapte / battle voor talent
+ Industrialisatie noodzakelijk
+ Ontwikkelingen van AI…
+ Vitale kernen (fysieke winkels vs online webwinkels)
3 8

39. 4. Toekomst Retail en Logistiek
+ROC Friese Poort ‘Levensecht onderwijs’
+ Duurzaamheid kan alleen door samen ervoor te gaan, belangrijk dat dit
in onderwijs wordt uitgedragen
+ Veel handen nodig om de ambities te kunnen realiseren
+ Bewust worden welke schakel je bent in het proces
+ Wat kan je zelf verbeteren
+ Begin met kleine stapjes
+ Meten is weten
+ Thema’s energie, vervoer, en afval
+ CO2 footprint scope 1 en 2
3 9

40. Dank voor uw aandacht
4 0

41. Bronnen (internetlinks)
+ Meer over ons bedrijf, zie https://wijbengagroep.nl/
+ Meer over achterliggende informatie via internet, zie
+ https://www.klimaatakkoord.nl/klimaatakkoord
+ https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2023/06/29/vanaf-1-juli-aanscherping-energiesparingsplicht-voor-bedrijven-en-instellingen
+ https://www.co2-prestatieladder.nl/nl
+ CO2 prestatieladder – filmpje https://www.youtube.com/watch?v=k560rBlJC6Y&t=1s
+ https://www.mkbservicedesk.nl/duurzaam-ondernemen/duurzame-bedrijfsvoering/wat-is-de-co2-voetafdruk-van-jouw-bedrijf
+ https://www.mvonederland.nl/wat-is-de-csrd-wet-en-hoe-ga-je-ermee-aan-de-slag/
+ https://www.jumborapportage.com/Aandachtspunt_energie-emissies
+ https://www.jumborapportage.com/in-cijfers/energie-en-emissies/energy-efficiency-index
+ https://www.cbl.nl/supermarkten-gaan-236-procent-efficienter-met-energie-om/
+ https://capaciteitskaart.netbeheernederland.nl/
+ https://www.mecalux.nl/blog/last-mile-delivery-logistiek
+ https://www.nationaalprogrammagroningen.nl/projecten/zess-hub-groningen/
+ https://ijbgroep.nl/projecten/eerste-full-electric-truck-in-gebruik-in-de-bouwlogistiek
4 1

42. Divers
+ In de voorbereiding naar deze presentatie kwam ik nog fraaie infographics tegen voor degenen die
ervan houden 
+ https://www.jumborapportage.com/in-cijfers/energie-en-emissies/energy-efficiency-index
4 2