Drie formats voor workshops creatief schrijven: Handschoenen, Kaart van een huis van vroeger, en Ware verhalen. Gebaseerd op workshops uit de NAWE Conference 2011, door Sieneke de Rooij.
Werken met traditionele volkssprookjes in de klas, 26 november 2015. Volksspr...FARO
Tijdens deze studienamiddag introduceert Marita de Sterck leerkrachten secundair onderwijs in Vuil vel, veertig Vlaamse volkssprookjes. Vervolgens krijgt u tal van suggesties aangereikt om in de klas aan de slag te gaan met (literair) erfgoed.
Ons Utrecht Week 20 Journaliste Daan Westerink Wil De Dood Bespreekbaar MakenDaan Westerink
\' “De dood is zo iets intens. Je stijgt als individu uit boven het gebruikelijke op het moment dat een naaste komt te overlijden. Daar schrijf ik over: kracht. Ik schrijf niet over jongeren omdat ik ze zielig vind, ik wil jongeren hun eigen kracht laten zien.” Volgens haar zie je niet aan jongeren dat ze rouwen. Dat ondervindt ze ook op de School voor Journalistiek in Utrecht waar ze twee dagen in de week lesgeeft. Hier merkt ze dat school soms puur als afleiding dient voor jongeren. “De confrontatie komt als ze thuiskomen en dát ziet niemand. Het is belangrijk om verteld te krijgen.”\'
There are rainforests located in Central America, South America, Africa, Asia, and Australia. The largest rainforest is the Amazon rainforest. Rainforests have high biodiversity and about half of the world's animal species live in them. Some common rainforest animals include sloths, poison dart frogs, elephants, tigers, and kangaroos. Rainforests have high annual rainfall, varying temperatures, and provide habitat for many species.
Poem In Space Between Languages In Nawe Mag 56 1 Spring2012 Sd R DefSieneke de Rooij
A Poem in the Space Between Languages, a bilingual poetry experiment by Vanessa Gebbie and Sieneke de Rooij, NAWE Magazine 56-1, Spring 2012 (National Association of Writers in Education)
Healthy Home Tips For Everyone & Every Spaceguest38d639
Based off of 1 of Bante Design's most popular workshops-Top 10 Tips for Everyone & Every Space-this presentation gives a great overview of some simple tips that all can apply!
Dichten In Detentie pArt 2012-2 Sieneke de RooijSieneke de Rooij
Dichten in detentie, Ideeën en vertrouwen vangen. Over een pilot gedichten schrijven in penitentiare inrichtingen, voorjaar 2012. Verschenen in pArt, nieuws over kunst van mensen met een handicap van www.specialarts.nl.
Werken met traditionele volkssprookjes in de klas, 26 november 2015. Volksspr...FARO
Tijdens deze studienamiddag introduceert Marita de Sterck leerkrachten secundair onderwijs in Vuil vel, veertig Vlaamse volkssprookjes. Vervolgens krijgt u tal van suggesties aangereikt om in de klas aan de slag te gaan met (literair) erfgoed.
Ons Utrecht Week 20 Journaliste Daan Westerink Wil De Dood Bespreekbaar MakenDaan Westerink
\' “De dood is zo iets intens. Je stijgt als individu uit boven het gebruikelijke op het moment dat een naaste komt te overlijden. Daar schrijf ik over: kracht. Ik schrijf niet over jongeren omdat ik ze zielig vind, ik wil jongeren hun eigen kracht laten zien.” Volgens haar zie je niet aan jongeren dat ze rouwen. Dat ondervindt ze ook op de School voor Journalistiek in Utrecht waar ze twee dagen in de week lesgeeft. Hier merkt ze dat school soms puur als afleiding dient voor jongeren. “De confrontatie komt als ze thuiskomen en dát ziet niemand. Het is belangrijk om verteld te krijgen.”\'
There are rainforests located in Central America, South America, Africa, Asia, and Australia. The largest rainforest is the Amazon rainforest. Rainforests have high biodiversity and about half of the world's animal species live in them. Some common rainforest animals include sloths, poison dart frogs, elephants, tigers, and kangaroos. Rainforests have high annual rainfall, varying temperatures, and provide habitat for many species.
Poem In Space Between Languages In Nawe Mag 56 1 Spring2012 Sd R DefSieneke de Rooij
A Poem in the Space Between Languages, a bilingual poetry experiment by Vanessa Gebbie and Sieneke de Rooij, NAWE Magazine 56-1, Spring 2012 (National Association of Writers in Education)
Healthy Home Tips For Everyone & Every Spaceguest38d639
Based off of 1 of Bante Design's most popular workshops-Top 10 Tips for Everyone & Every Space-this presentation gives a great overview of some simple tips that all can apply!
Dichten In Detentie pArt 2012-2 Sieneke de RooijSieneke de Rooij
Dichten in detentie, Ideeën en vertrouwen vangen. Over een pilot gedichten schrijven in penitentiare inrichtingen, voorjaar 2012. Verschenen in pArt, nieuws over kunst van mensen met een handicap van www.specialarts.nl.
Hoe vertel je een verhaal aanstekelijk? Stichting Present vroeg ons hierover een workshop te verzorgen aan de bevlogen Present-coördinatoren. De workshop hebben we gegeven tijdens de Presentdagen, op vrijdag 16 januari 2015.
Preview Jouw levensverhaal hoort in een mooi boek thuisDaniëla Postma
Hoe doe je dat - van een levensverhaal een mooi boek maken - en wat doet dat met jou? Ontdek het in 'Dit levensverhaal hoort in een boek thuis', dat begin 2018 zal verschijnen. Volgens proeflezers: 'Geen boek maar een beleving', 'een boek dat blijft boeien', 'heldere uitleg, ook als je niets van boeken maken weet', 'deze sprankelende handleiding roept een feel-good'-gevoel op, maar staat ook eerlijk stil bij allerlei sociale dillemma's', 'boeiend neergezet vanuit verschillende invalshoeken'.
Medio juni 2014 werd in Uden een bijeenkomst georganiseerd om Udenaren warm te maken voor de G1000 Uden van zaterdag 4 oktober 2014. Deze avond was bedoeld om vrijwilligers te werven. Als bibliotheek hadden we onze medewerking al toegezegd. In dat kader zou ik tijdens deze avond iets vertellen over de tijdgeest en proberen uit te leggen hoe de G1000 daarin perfect past. In deze presentatie komen o.a. Floris van den Berg, Peter Sloterdijk, Christien Brinkgreve, Henk van Tuinen en veel andere thema's (inclusief boeken) 'voorbij'. Uiteindelijk is de presentatie - wegens tijdgebrek - niet gebruikt.
Gedicht verzonden. Een literatuurdidactisch model (Janien Benaets)janien
Literatuurdidactisch ontwerp voor 3e graad secundair onderwijs, bovenbouw voortgezet onderwijs. Concept, uitwerking en realisatie: 5 so ksJOMA Merksem voor Gedichtendag 2007. Begeleiding: Janien Benaets.
Deel 1 Een literaire creatie: creatief schrijven van 160's (sms-poëzie).
Deel 2 Een literaire productie: organisatie door leerlingen van een sms-poëziewedstrijd.
Presentatie: weblog The Sausage Machine op http://janien.wordpress.com.
Dit didactisch model werd gepresenteerd op uitnodiging van prof. dr. Rita Rymenans en door haar gepubliceerd in VONK: BENAETS, J., “Gedicht verzonden. Een literaire creatie – Een literaire productie”, VONK, jg. 36, feb. 2007, nr. 3, p. 57-64. Met dank.
10 aanbevelingen voor een mooiere rouwspeechuitvaartspeech
Een rouwspeech is een belangrijk moment in de tijd. Het is een moment voor een toespraak waarbij je de overledene recht wilt doen. Tegelijk zijn er nog zoveel dingen die geregeld moeten worden! Veel meer dan alleen de afscheidsspeech schrijven. Meestal komt het overlijden toch nog onverwacht en is er geen kant-en-klare speech. In deze presentatie staan nuttige aanbevelingen en tips die u kunnen helpen naar een mooiere afscheidsspeech. Van de makers van uitvaartspeech.nl
1 OKT 2019 | De kunst van het ouder worden, Christa Anbeek, Remonstrants Semi...Health Hub Utrecht
Presentatie tijdens Health Hub Utrecht conferentie Gelukkig Oud Worden & Waardig Sterven op 1 oktober 2019. De laatste conferentie in de reeks van My Circle Of Life 2019. https://www.circleoflife2019.nl/
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...Hans van Duijnhoven
Op dinsdag 20 september 2014 organiseerden de bibliotheken in Noord Oost Brabant een congres voor bibliothecarissen onder de noemer De kracht van verhalen.In de Rabobankzaal van theater De Lievekamp spraken de sociologe Christien Brinkgreve, filosofe Joke Hermsen, hoogleraar Jeroen Vanheste, 'bibliothecaris van het jaar 2013' Jan van Bergen van Henegouwen en Hans van Duijnhoven. Van de laatste treft u hier de presentatie aan.
More Related Content
Similar to Drie Workshops Creatief Schrijven, NAWE 2011 SdR
Hoe vertel je een verhaal aanstekelijk? Stichting Present vroeg ons hierover een workshop te verzorgen aan de bevlogen Present-coördinatoren. De workshop hebben we gegeven tijdens de Presentdagen, op vrijdag 16 januari 2015.
Preview Jouw levensverhaal hoort in een mooi boek thuisDaniëla Postma
Hoe doe je dat - van een levensverhaal een mooi boek maken - en wat doet dat met jou? Ontdek het in 'Dit levensverhaal hoort in een boek thuis', dat begin 2018 zal verschijnen. Volgens proeflezers: 'Geen boek maar een beleving', 'een boek dat blijft boeien', 'heldere uitleg, ook als je niets van boeken maken weet', 'deze sprankelende handleiding roept een feel-good'-gevoel op, maar staat ook eerlijk stil bij allerlei sociale dillemma's', 'boeiend neergezet vanuit verschillende invalshoeken'.
Medio juni 2014 werd in Uden een bijeenkomst georganiseerd om Udenaren warm te maken voor de G1000 Uden van zaterdag 4 oktober 2014. Deze avond was bedoeld om vrijwilligers te werven. Als bibliotheek hadden we onze medewerking al toegezegd. In dat kader zou ik tijdens deze avond iets vertellen over de tijdgeest en proberen uit te leggen hoe de G1000 daarin perfect past. In deze presentatie komen o.a. Floris van den Berg, Peter Sloterdijk, Christien Brinkgreve, Henk van Tuinen en veel andere thema's (inclusief boeken) 'voorbij'. Uiteindelijk is de presentatie - wegens tijdgebrek - niet gebruikt.
Gedicht verzonden. Een literatuurdidactisch model (Janien Benaets)janien
Literatuurdidactisch ontwerp voor 3e graad secundair onderwijs, bovenbouw voortgezet onderwijs. Concept, uitwerking en realisatie: 5 so ksJOMA Merksem voor Gedichtendag 2007. Begeleiding: Janien Benaets.
Deel 1 Een literaire creatie: creatief schrijven van 160's (sms-poëzie).
Deel 2 Een literaire productie: organisatie door leerlingen van een sms-poëziewedstrijd.
Presentatie: weblog The Sausage Machine op http://janien.wordpress.com.
Dit didactisch model werd gepresenteerd op uitnodiging van prof. dr. Rita Rymenans en door haar gepubliceerd in VONK: BENAETS, J., “Gedicht verzonden. Een literaire creatie – Een literaire productie”, VONK, jg. 36, feb. 2007, nr. 3, p. 57-64. Met dank.
10 aanbevelingen voor een mooiere rouwspeechuitvaartspeech
Een rouwspeech is een belangrijk moment in de tijd. Het is een moment voor een toespraak waarbij je de overledene recht wilt doen. Tegelijk zijn er nog zoveel dingen die geregeld moeten worden! Veel meer dan alleen de afscheidsspeech schrijven. Meestal komt het overlijden toch nog onverwacht en is er geen kant-en-klare speech. In deze presentatie staan nuttige aanbevelingen en tips die u kunnen helpen naar een mooiere afscheidsspeech. Van de makers van uitvaartspeech.nl
1 OKT 2019 | De kunst van het ouder worden, Christa Anbeek, Remonstrants Semi...Health Hub Utrecht
Presentatie tijdens Health Hub Utrecht conferentie Gelukkig Oud Worden & Waardig Sterven op 1 oktober 2019. De laatste conferentie in de reeks van My Circle Of Life 2019. https://www.circleoflife2019.nl/
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...Hans van Duijnhoven
Op dinsdag 20 september 2014 organiseerden de bibliotheken in Noord Oost Brabant een congres voor bibliothecarissen onder de noemer De kracht van verhalen.In de Rabobankzaal van theater De Lievekamp spraken de sociologe Christien Brinkgreve, filosofe Joke Hermsen, hoogleraar Jeroen Vanheste, 'bibliothecaris van het jaar 2013' Jan van Bergen van Henegouwen en Hans van Duijnhoven. Van de laatste treft u hier de presentatie aan.
Similar to Drie Workshops Creatief Schrijven, NAWE 2011 SdR (20)
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...
Drie Workshops Creatief Schrijven, NAWE 2011 SdR
1. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 1
3 Workshops uit de jaarlijkse conferentie van de
National Association of Writers in Education
Handschoenen – Barbara Large 2
Kaart van een huis van vroeger – Judith Alnatt 4
Ware verhalen – Kelly Connor 5
Nawe Conference 2011; Northampton, 11-13 november 2011
Bezoek aan de conferentie en bewerking van de workshops:
Sieneke de Rooij
2. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 2
Handschoenen en Kaart van een huis van vroeger
Touching Stories – Barbara Large en Judith Allnatt
Beide oefenseries zijn handig:
1. als introductieoefeningen om het ijs te breken
2. voor nieuwe groepen waarin men elkaar nog niet goed kent
3. voor een start waardoor vertrouwen in de groep ontstaat.
Handschoenen
een personage ontdekken
De handen gebruiken om creativiteit bereiken is een efficiënte schrijftruc.
Actieve handen, handen in rust, handen schudden, versierde handen en de diverse
handschoenen die personages dragen: ze openen het geheugen en de fantasie via de
tastzin en door associaties. Dit werkt uiteraard voor beginnende en ervaren schrijvers.
Barbara Large MBE is a Senior Lecturer in Creative Writing and Director of the
Winchester Writer’s Conference, RKE, University of Winchester. She is a published
author, member of the Society of Authors and the Royal Society of Arts and enjoys the
opportunity to encourage new writers.
Elke werkplek heeft een handschoen voor zich liggen. Allemaal verschillende soorten:
een bruidsmeisjeshandschoen, een chirurgische handschoen, een skihandschoen, een
want met glitters, een bouwhandschoen, een tuinhandschoen, enz.
Handen zijn overal. Daarom kun je met handen een goede start maken.
• Schud je buur de hand en observeer, overdenk wat voor hand je schudt.
Vergelijk met je eigen hand. Hoe voelt de hand aan. Klein, groot, warm, koel,
droog, vochtig, ringen, nagels, litteken?
• Schrijf nu op wat voor hand je hebt geschud. (hier begint de vorming van
een personage).
Korte vraagronde wat de ervaringen waren. Wie wil, vertelt iets.
Vervolg: Denk nog even terug aan het handenschudden daarnet.
• Hoe voelde het aan om deze hand te schudden? Was er oogcontact? Werd je nog
afgeleid door iets anders?
• Handen weerspiegelen, of geven je, karakter. Geef nu jouw personage een
naam. Wat kan die naam zijn? Vog je intuïtie, eerste ingeving. En schrijf de
naam op.
Korte vertelronde: wie wil noemt de gekozen naam.
Een naam roept associaties op. Een omgeving: sociale omgeving of een locatie, een
historische setting, een tijdperk: wanneer je doorassocieert met de naam komt er
informatie. Barbara vergelijkt het schillen van een sinassappel en het pellen van de
partjes. Kies de naam, en deze geeft zijn eigen symboliek.
3. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 3
Nu ga je naar een probleem voor je verhaal vissen.
• Doe je handschoen aan.
(De hele groep trekt de handschoenen aan, dit maakt gelach, gepraat en
geroezemoes los. Laat dit even gebeuren want het effect van het ‘verkleden’ is
waardevol.) Begin je nu het begin van een verhaal te voelen?
• Leef je in: je bent nu in de huid van een ander gekropen. Die ander heeft een
naam en een hele achtergrond.
• 10 minuten freewriten over de persoon die deze handschoen draagt.
Waarom draagt een mens handschoenen? Bijv. Om zich te verstoppen, iets te
verbergen; om te verfraaien, om schoon te blijven, om anderen niet aan te raken.
We focussen nu op een totale blik op dit personage. Een aanzet van een verhaal komt tot
een climax en leidt uiteindelijk naar een ontknoping, die je vast kunt plannen.
• Schrijf snel in steekwoorden wat dit personage doormaakt en waar het
verhaal heengaat; focus op je eigen handschoen en blijf bij de naam.
Wat voor iemand zou nu zo’n handschoen als de mijne dragen?
Iemand die vastzit in een gewelddadig huwelijk?
Iemand met een verminkte hand?
Iemand met verleidingsplannen?
Iemand die geobsedeerd is door vuil en hygiëne?
Iemand die er chique wil uitzien?
Iemand die schoonmaakt, kookt, tuiniert, op zijn nagels bijt?
Een chauffeur, een musicus?
Een vermomming? Niets is wat het lijkt?
• Schrijf ca 10 minuten. Een alinea uit een (kort) verhaal.
• Stop. Kun je voelen hoe snel je nu in de flow komt en het verhaal jou meesleept?
(Na het vinden van de naam en met het binnenkruipen van handschoen komt er
direct een verhaal en een vermoeden van een vervolg.)
Voorleesronde. Iedereen leest zijn plot voor.
Er is ruimte voor een paar opmerkingen / vragen over de tekst, het personage en wat er
nog kan gebeuren. Wordt het romantisch, historisch, spannend, sinister? Wordt het een
kinderverhaal, een sage, fantasy, een gedicht?
Dit is great FUN, de handschoenen maakten het tot een toegankelijk spel.
Samenvatting
1. Handschudden. Daarover schrijven.
2. Kies de naam. Daarover schrijven.
3. Handschoenen aantrekken. Kies de achtergrond, setting. Freewriten.
4. Waarom draagt jouw persoon die handschoen? Schrijf in steekwoorden over het
plot.
5. Na een laatste gezamenlijke focus op ‘wie’ jouw handschoen kan dragen,
schrijven.
6. Voorlezen, evt. vragen stellen over vervolgmogelijkheden.
4. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 4
Kaart van een huis van vroeger
Herinneringen losmaken door een specifieke locatie te beschrijven
Door tekenen worden herinneringen losgemaakt.. Aanzetten tot plots komen
bovendrijven en het verleden verbindt zich met het heden. Tekentalent niet vereist!
Judith Allnatt is a writer and creative writing lecturer. Her novel, A Mile of
River, was shortlisted for the Portico Prize for Literature. Short stories have
featured in the Bridport Prize Anthology and on Radio 4. Her second novel,
The Poet’s Wife, was shortlisted for the East Midlands Book Award.
Er zijn grote vellen papier(formaat flip-over) en viltstiften uitgedeeld .
De docent leidt de cursisten door het proces in de volgende stappen:
1. Denk aan een huis uit je jeugd (geen plaats met traumatische ervaring!)
2. Teken een plattegrond van deze plek. Eerst het huis, deel het in, dan verder
eromheen cirkelen: de tuin, verder naar buiten: straat, buren…
3. schrijf er kernwoorden bij over herinneringen, direct in de tekening
4. Vertel elkaar in tweetallen over de kaart en over herinneringen (dat kunnen
heel kleine details zijn!).
5. Schrijf ca. 10 minuten over een of meer herinnering(en).
6. Voorleesronde.
Bij het voorlezen is er ruimte voor opmerkingen, vragen en praten over hoe het verder
gaat: blijft het life writing of kun je er fictie van maken? Kan het in poëzie verwerkt
worden? Kun je de herinnering cadeau geven aan degene met wie je haar beleefd hebt?
Doelen en nut van de oefening:
• ijsbreker,
• toegang tot herinnering,
• vertrouwen binnen de groep,
• een ervaring delen,
• de creatieve keus introduceren: wordt het fact of fiction?
• betrokkenheid bevestigen: een heel persoonlijk onderwerp geeft goede kans op
thuis verder werken en afmaken,
• geeft dus een grotere kans op afmaken en delen in de volgende bijeenkomst.
Deze oefening kun je ook met andere thema’s invullen: plaatsen waar je gewerkt hebt,
waar je ziek was, waar je verliefd bent geworden. Oudere herinneringen werken vaak het
best: die geven associaties met gevoelsindrukken. Daarmee is het product het meest
bevredigend voor de schrijver.
Samenvatting
1. Deel forse vellen papier en stiften uit. Cursisten werken in tweetallen. Instructies:
2. aan het huis denken / plattegrond tekenen / kernwoorden bijschrijven,
3. in duo’s vertellen / 10 minuten schrijven ,
4. voorleesronde.
5. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 5
Ware verhalen
Telling True Tales – Kelly Connor
Jongeren snakken naar waarheid. Ze hunkeren ernaar dat men hen de waarheid zegt, en
dat zij ook zelf de waarheid kunnen vertellen.
Nodig een groep jongeren van 15 jaar en ouder uit om ware verhalen te vertellen over
risico’s die zij namen toen ze 14 waren. Dit leidt tot groeiende onderlinge betrokkenheid
en zelfvertrouwen. Nodig hen dan uit om te vertellen over risico’s die hun ouders namen
toen ze 14 waren, en dan opent zich een heel nieuwe dimensie van kijken en ervaren.
Dit is een leuke, riskante, creatieve workhop om nieuw denken en beleven te stimuleren.
Geschikt om te problemen tussen generaties en culturen te helpen oplossen en
voorkomen. De workshop geeft aanknopingspunten voor projecten (auto)biografisch
schrijven met jongeren.
Kelly Connor is author of the novel Cosmic Adultery, and the memoir To Cause a
Death. Playwright and performer of Two Empty Chairs, a solo drama adapted from
her memoir, Kelly travels internationally giving talks and workshops at schools,
colleges and conferences. http://www.kellyconnor.com/
Kelly’s workshop ontstond na het verschijnen van To Cause a Death, haar memoir over
het feit dat zij als 17-jarige de dood van een voetganger veroorzaakte en de levenslange
impact die dat op haar eigen leven had. Uit het boek ontstond de monoloogvoorstelling
Two Empty Chairs, waarmee ze nu scholen bezoekt. Haar eerste workshop naar dit
model ging daaraan vooraf. Kelly’s levensverhaal is ‘goede bedoelingen, vreselijke
gevolgen’; deze gevolgen accepteren is een voorwaarde om te kunnen verderleven.
Kelly werkt vandaag de dag in precies ditzelfde format met volwassenen.
• De invloed van biografisch vertellen op jongeren.
• Behoefte van jongeren aan de waarheid: horen en vertellen.
• ‘Memoir writing’ (auto)biografisch schrijven, dagboek schrijven.
Achtergrondinfo voor de docent
14 jaar, risico, Held
De workshop gaat over Verhalen over ‘een risico toen [x] 14 was’.
Waarom over ‘toen je 14 was’? Omdat veel mensen dan een verschuiving in hun
bewustzijn meemaken, het ontwaken van besef van zichzelf in relatie tot de wereld om
hen heen.
Risico hoeft niet verbonden te zijn met angst. Risico nemen betekent ook: het heft in
eigen hand nemen, de moed opbrengen. Past als thema heel goed bij puberteit en
adolescentie. Je staat voor obstakels, iets probeert je tegen te houden. Je moet de
oplossing vinden. Je staat er alleen voor. Het geheel is een indicatie van wat je taak of
opdracht in het leven is.
Leg uit dat De Held betekent: de hoofdpersoon, niet zozeer een overdreven superheld,
en dat iedereen de hoofdpersoon in zijn eigen levensverhaal is.
6. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 6
Familiegeschiedenis
De mijlpalen om de 7 jaar zijn belangrijk: 7, 14, 21, etc.
Kijk terug in je eigen leven, dan terug in het leven van je ouders en grootouders.
Misschien zit er een thema door de generaties heen, net als risico nemen. Het kan zich
zelfs in de familie herhalen.
Veel verhalen zijn te ontlokken door te vragen naar grootouders. Grootouders en
kleinkinderen praten makkelijker dan ouders en kinderen. Er is vaak veel wederzijdse
belangstelling. Vraag de jongeren bijvoorbeeld: hoe hebben je grootouders elkaar leren
kennen? (Dat weten ze niet, ze zullen het hun ouders moeten vragen.)
Extra instructies aan docent
• Mochten er volwassenen meedoen (docenten), moeten die ook serieus meedoen
en ware verhalen vertellen. Dit is heel belangrijk voor de jongeren; het fascineert
hen om zich de volwassenen als pubers voor te stellen.
• Het is belangrijk om te weten of er iemand in de groep is van wie beide ouders
zijn overleden, of van wie een ouder recent is overleden. Extra zorg is dan
geboden.
• De kern van de workshop is ‘verhalen vertellen’. We proberen ware verhalen op
het spoor te komen, daarnaast gaat het ook om storytelling en archetypische
verhalen (voor de onderdelen die verzonnen moeten worden).
• Discussie over nazorg: het komt voor dat er heel heftige dingen worden verteld
(bijv. in de Britse achterstandswijken zijn de verhalen soms gruwelijk). Laat de
jongeren dan niet hangen, maar zorg dat er kan worden nagepraat. Óf zeg van
tevoren dat het niet het ergste verhaal/risico uit je leven moet zijn!
Verloop van de workshop
In de ‘autobiografische verhalenworkshop’ begin je met de stemming rond het verhaal.
Jongeren weten door film, internet, games en fantasy veel over fictie, veel meer dan over
de verhalen in hun eigen familie.
Introduceer de 5 essentiële onderdelen:
1. Er is een held, de hoofdpersoon
2. Er moet een taak worden volbracht
3. De hoofdpersoon moet risico’s nemen
4. De taak moet binnen een bepaalde tijd worden volbracht.
5. En de vorm: belangrijk is het magische verhaalbegin ‘Er was eens…’
Kelly stelt: dit alles speelt zich eigenlijk nu af: in deze workshop ben jij de hoofdpersoon.
Je weet misschien nog niet wat je taak is, maar je hebt er wel een: iedereen heeft zijn
levenstaak.
Vraag de cursisten nu:
• Vertel een verhaal over een risico dat je nam toen je 14 was
• Begin je verhaal met: ‘Er was eens een meisje / jongen van 14, dat was ik. Ik
nam een risico…’ En dan vertel je verder.
• (Ideaal vertel je over een echt gebeurd risico, maar als dat niet gaat verzin je er
een.)
• De kring langs, iedereen krijgt de beurt.
7. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 7
De eerste ronde verloopt vaak snel, elk verhaal in een paar zinnen. In de volgende ronde
gaan we verder terug in de tijd met het verhaal van een andere held(in):
• Vertel me nu over een risico dat je vader of moeder nam toen hij of zij 14
was.
• Begin op dezelfde manier: ‘Er was eens een meisje/jongen van 14, dat was
[mijn moeder, vader]. Z/hij nam een risico…’
• Vertel een echt verhaal of verzin er een.
Deze tweede ronde krijgt een ander karakter. Er vindt een stemmingswisseling plaats en
de verhalen gaan wat dieper.
Na deze ronde groeit er zeker intimiteit en vertrouwen.
• Bereken nu in welk jaar dat verhaal van je vader of moeder zich afspeelde.
Dat geeft wel wat gereken. Zodra iedereen een jaar duidelijk heeft, deel je groepjes in,
die qua jaar, of periodes van 5 jaar of decennium bij elkaar horen.
De volgende opdracht:
• Maak in groepjes een beeld van de maatschappij in die jaren. (Kortom: in
welke omstandigheden groeide jouw ouder op?).
Referenties zijn vaak de jeugdcultuur, muziek, mode, auto’s, sport. Daarna de laag van
geschiedenis. Groepen vragen elkaar om hulp en info. Dit werkt verbindend.
In de volgende diepere laag kun je nog doorgaan tot de verhalen van grootouders.
Dit past in een langer lopend project, waar tijd tussen 2 bijeenkomsten zit, zodat de
cursisten hun ouders over hun grootouders kunnen ondervragen.
Afronding
Het proces eindigt doordat de docent de cursisten weer terugbrengt naar het heden en
naar de vertellers zelf: ‘Het is belangrijk verhalen te vertellen, maar een verhaal moet
gehoord worden en het moet mensen raken. Jij moet dus verteller en held tegelijk zijn.’
Dus om het af te ronden:
• Vertel me over een boek, een film, een verhaal, dat jou geraakt heeft, dat je
leven heeft beïnvloed, dat jou veranderd heeft.
Na alles wat er verteld is, kun je er ook over schrijven.
• Thuis verder schrijven? Eerst vertellen, het verhaal ontdekken, dan schrijven.
Samenvatting
1. ‘Setting the scene’: de juiste mood vestigen, ‘held’ en ‘risico’ inleiden, de
‘Er was eens…’formule.
2. Je bent de hoofdpersoon, held, in je eigen verhaal. Vertel een verhaal van
toen je 14 was, over een risico dat je toen nam. Begin met: ‘Er was eens…’
3. Nu gaan we terug in de tijd. Vertel over een risico dat je vader of moeder
nam. Begin weer met ‘Er was eens…’
4. Bereken de tijd waarin dat verhaal over je vader/moeder zich afspeelde.
Welk jaar?
5. Verdeling in kleine groepjes naar tijdsperiode. Schets samen de
maatschappij in je tijdvak. Elke groep vertelt er iets over.
6. Terug naar het heden. Ook verhalen beluisteren is belangrijk.
Vertelrondje: welk verhaal (boek, film, game, krant) heeft jou geraakt of
veranderd?
8. Sieneke de Rooij | 3 workshops uit NAWE-conferentie 2011 | december 2011 8
Video: Children Full of Life
Een tip van Kelly is de videoserie Children Full of Life, hier op Vimeo: Children full of
life
Een beeld van de Japanse leraar in het basisonderwijs Kanamori, die zijn kinderen op
een bijzonder menselijke manier onderwijst en met hun echte gevoel werkt. Hij laat de
kinderen onder andere in hun schrijfboekjes ‘Brieven aan de klas’ schrijven, waarin ze
persoonlijke dingen kwijtkunnen.