D day-ladowanie-w-normandii-swiadkowie-zapomniane-glosy-wyd-ii

Podziękowania
Przedmowa autora
Od polskiego wydawcy
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie Winstona S. Churchilla
Przygotowania
Plany iwstępne przygotowania; Podstęp iniszczenie; Sojusznicy; Sprzęt
itrening; Operacja "Tygrys": katastrofa na plaży Slapton Sands
Odliczanie
Obozy; Opóźnienie idecyzja; Przeprawa; Ostatnie przygotowania
Desantpowietrzny
Błyskawiczne uderzenie; Przybycie 6. Powietrznodesantowej; 5. Brygada
Spadochronowa; 3. Brygada Spadochronowa
Desantmorski
Ostrzał ibombardowanie; Plaża "Sword"; Plaża "]uno";
Plaża "Gołd"; Plaża "Omaha"; Plaża "Utah"
Marszwgłąb lądu
Połączenie się ze spadochroniarzami; Rajd do Caen; Droga do Bayeux
Obrona przyczółków
Przyczółek mostowy na rzece Orne; 6. Brygada Szybowcowa;
Lion-sur-Mer
Koniecdnia
Jednostki wojskowe iorganizacyjne
Słowniczek
Indeks autorów wspomnień
Jndeks ogólny
-
VI
VII
IX
XI
1
53
93
167
271
297
323
345
349
355
360
http://grzbiet.pl/ksiazki/d-day-ladowanie-w-normandii-swiadkowie-zapomniane-glosy-wyd-ii
Przykładowy rozdział książki: D-Day. Lądowanie w Normandii. Świadkowie Zapomniane Głosy. Wyd. II
Książki historyczne, Wydawnictwo: RM
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

344 ZAPOMNIANE GŁOSY. D-DAY
iw pewnej chwili zostaliśmy okrążeni. Wyszedłem ze sru dziesięcioma ludźmi,
a wróciłem z pięćdziesięcioma dwoma, co było naprawdę straszne po sukcesie
na mostach, gdzie mieliśmy- podaję straty operacji na mostach, nie licząc plu
tonu, który ram nie dotarł- dwóch zabitych i czternastu rannych. Wyjątkowo
niski współczynnik strat jak na rodzaj operacji, którą przeprowadziliśmy. Na
prawdę nami wstrząsnęło to, co srało się ramtego dnia w Escoville, ale ro już
całkiem inna historia.

JEDNOSTKI WOJSKOWE
I ORGANIZACYJNE
Nazwy brytyjskich, kanadyjskich i amerykańskich jednostek wojskowych oraz
brytyjskich nazw organizacji wojskowych, które pojawiają się w książce. Przy
oryginalnej angielskiej nazwie podano jej tłumaczenie wjęzyku polskim oraz
krótkie informacje na temat poszczególnych jednostek
lst Royal Marine Armoured Support Regiment - l. Pułk Wsparcia Piechory
Morskiej; jednostkapancerna
4th/7th Royal Dragoon Guards- królewski pułk dragonów gwardii; jednost
ka kawalerii, apóźniej pancerna
5th Royal TankRegiment (5th RTR) - 5. Królewski Pułk Czołgów
13th/18th Royal Hussars (Queen Mary's Own)- królewski pułk huzarów;
jednostka kawalerii, apóźniej pancerna
21. Grupa Armii - brytyjsko-kanadyjskie siły lądowe wyznaczone do inwazji
na Europę; w następnych miesiącach składały się z l. Armii Kanadyjskiej
i2. Armii Brytyjskiej
22nd Dragoons Regiment - 22. Pułk Dragonów; jednostka kawalerii, a póź
niej pancerna
33rdField Surgical Unit- 33. Polowy Punkt Opatrunkowy; jednostkasanitar
na udzielająca rannym pierwszej pomocy i przeprowadzająca podstawowe
zabiegi medyczne
38. Grupa- 38. Group, Allied ExpeditionaryAir Force; 38. Grupa Alianckich
Sił Ekspedycyjnych
l95th Airlanding Field Arobulance - 195. Powietrznodesantowa Kompania
Sanitarna; jednostka sanitarna zajmująca się ewakuacją rannych i udziela
niem im pierwszej pomocy

224th Parachute FieldAmbulance- 224. Spadochronowa Kompania Sanitar
na; jednostka sanitarna zajmująca się ewakuacją rannych i udzielaniem im
pierwszej pomocy
Airlanding Brigade- brygada powietrznodesantowa lub szybowcowa
Anny Film and Photographic Unit- WojskowaJednostka Filmowa i Fotogra
ficzna
ATS (Auxiliary Territorial Service) - Pomocnicza Służba Terytorialna; kobieca
sekcja armii brytyjskiej
Border Regiment- pułk piechoty zdawnego hrabstwa Cumberland
Cheshire Regiment- pułk piechoty zhrabstwa Cheshire
Combined Operations Bombardment Unit - jednostka bombardowania
w dowództwie Operacji Połączonych; koordynowała wsparcie artyleryjskie
ipowietrzne zdziałaniami desantowymi
Devonshire Regiment- pułk piechoty zhrabstwa Devonshire
Durham Light Infantry- pułk piechoty zhrabstwa Durham
East Riding Yeomanry, właśc. East Riding ofYorkshire Yeomanry- pułk pie
choty zhrabstwa East Yorkshire
East Yorkshire Regiment- pułk kawalerii, a poźniej pancerny zhrabstwa East
Yorkshire
Essex Regiment- pułk piechoty zhrabstwa Essex
EssexYeomanry- pułk artylerii konnej zhrabstwa Essex
Fort Garry Horse- pułk pancerny wojsk rezerwy Kanadyjskich Sił Zbrojnych,
podczas II wojny światowej zmobilizowany jako 10. Kanadyjski Pułk Pan
cerny
Glider Pilot Regiment- Pułk Pilotów Szybowcowych
Gloucestershire Regiment- pułk piechoty zhrabstwa Gloucestershire. popu
larnie nazywany "The Glorious Glosters"
Green Howards (Aiexandra, Princess ofWales's Own Yorkshire Regiment)
pułk piechoty zhrabstwa Yorkshire
Hertfordshire Regiment, właśc. Bedfordshire and Herrfordshire Regiment -
pułk piechoty zhrabstw Bedfordshire iHerrfordshire
Home Guard - organizacja armii brytyjskiej do obrony wybrzeża i innych
ważnych miejsc, takich jak lotniska, fabryki i magazyny, w której służyli lu
dzie niezdolni do czynnej służby
King's Liverpool lrish- S. i 8. (lrish) batalion pułku piechoty King's Regi
menr (Liverpool)

Jednostki wojskowe i organizacyjne 347
King'sOwn Scottish Borderers - szkocki pułk piechoty, popularnie nazywany
"Kosbies"
Landing Craft Obsta~le Clearance Unit - jednostka usuwania przeszkód;
miała zadanie oczyścić dla barek desantowych przejścia wpasach przeszkód
Lincolnshire Regiment- pułk piechoty zLincolnshire
London Scottish - jednostka piechoty, wywodząca się zLondon Scottish Rifle
Volunteer Corps (ufundowanego wXIX wieku przez dwa szkockie towarzy
stwa działające wLondynie)
NAAFI (Navy, Anny andAir Force lnstitute)- Instytut Marynarki Wojennej,
Wojsk Lądowych i Lotnictwa; bryryjska organizacja prowadząca kantyny,
sklepy itp. wbazach wojsk brytyjskich
Northamptonshire Yeomanry - pułk kawalerii, później pancerny z hrabstwa
Northampronshire
Oxfordshire and Buckinghamshire Light Infantry - pułk piechoty zhrabstw
Oxfordshire iBuckinghamshire, popularnie nazywany "Ox and Bucks"
Parachute Regiment- Pułk Spadochronowy
Pathfinder Force - jednostki naprowadzania; w lotnictwie i wojskach powie
trznodesantowych jednostki, które namierzały cele i oznaczały je dla napro
wadzenia głównych sił
PioneerCorps-patrz Royal Pioneer Corps
Queen's Royal Regiment (West Surrey)- pułk piechoty ze Stoughton, popu-
larnie nazywany Kirke'sLambs
RA (RoyalArtillery), właśc. Royal Regiment ofArtillery- KrólewskaArtyleria
RAC (RoyalArmoured Corps)- Królewski Korpus Pancerny
RAMC (RoyalArmyMedical Corps)- Królewski Korpus Medyczny
rangersi-patrzSherwood Rangees Yeomanry
RASC (RoyalAnnyService Corps)- Królewski Korpus Transportowy
RCAF (Royal CanadianAir Force)- Królewskie Kanadyjskie Siły Lotnicze
Royal Berkshire Regiment, właśc. Royal Berkshire Regiment (Princess Chac-
lone ofWales's) -pułk piechotyzhrabstwa Berkshire
Royal Canadian Engineers- Kanadyjskie Królewskie Wojska Inżynieryjne
Royal Corps ofSignals- Królewski Korpus Łączności
Royal Engineers Corps- Królewskie Wojska Inżynieryjne (saperzy)
Royal Hampshire Regiment- pułk piechotyzhrabstwa Hampshire
Royal Marine-Królewska Piechota Morska
Royal Military Police- Królewska Żandarmeria

Royal Pioneer Corps- korpus kombatantów armii brytyjskiej, któremu zleca
no lżejsze prace inżynieryjne i inne zadania, od prowadzenia magazynów po
noszenie rannych
Royal Ulster Rifles- pułk piechoty zpółnocnej Irlandii
Royal Warwickshire Regiment, właśc. Royal Warwickshire Fusiliers - pułk
piechoty zhrabstwa Warwickshire
Sherwood Rangees Yeomanry- pancerny regiment armii terytorialnej
South Lancashire Regiment, właśc. South Lancashire Regiment (The Prince
ofWales's Volunteers)- pułk piechoty zdawnego hrabstwa South Lancashi
re, nazywany popularnie "The Excellers"
Staffordshire Yeomanry (Queen's Own Royal Regiment) - pułk piechoty
zhrabstwa Staffordshire
SuffolkRegiment- pułk piechoty zhrabstwa Suffolk
WMF (Women's Auxiliary Air Force)- Pomocnicza Służba Kobiet Sił Po
wietrznych
WlA (Women's Land Army) - Kobiecy Korpus Rolny; bryryjska cywilna
organizacja zrzeszająca kobiety pracujące w rolnictwie w zastępstwie
mężczyzn powołanych do wojska
wrenki-patrzWRNS (Women's Royal Naval Service)
WRNS (Women's Royal Naval Service)- Służba Kobiet Królewskiej Mary
narki; pomocnicza formacja kobieca; służące w niej kobiety zwano "wrens"
(dosł. strzyżyki), apo polsku "wrenkami"
WTC (Women's Timber Corps)- Kobiecy Korpus Drzewny; brytyjska cywil
na organizacja kobiet zastępujących w przemyśle drzewnym mężczyzn po
wołanych do armii, stanowiąca część WLA

SŁOWNICZEK
Aldisa lampa- skonstruowana przez brytyjskiego wynalazcę Artura C.W Aldi
sa okrętowa lampa sygnalizacyjna z żaluzją przysłaniającą reflektor; służyła
do nadawania komunikatów alfabetem Morse'a
ASDIC (Anti Submarine Detection lnvestigation Committee)- Komitet ds.
Wykrywania Okrętów Podwodnych;patrz takżeASDIC, sonar
ASDIC, sonar- urządzenie hydrolokacyjne do wykrywania zanurwnych
okrętów podwodnych; jego nazwa pochodzi od skrótuASDIC
ATFA (Amphibious Tank EscapeApparatus), aparat do ewakuacji zpływających
czołgów- mniejszawersja aparatu DSEA, używana przez załogi czołgów OD
AVRE (Armoured Vehicle Royal Engineers), opancerwny pojazd korpusu
Królewskich Wojsk Inżynieryjnych - zmodyfikowany czołg, uzbrojony
wmoździerz Spigot i zaprojektowany przede wszystkim do niszczenia forty
fikacji wroga
AVRO Lancaster-czterosilnikowy brytyjski ciężki samolot bombowy
azdyk (lub asdic)- potoczna nazwasonaruASDIC;patrz takżeASDIC, sonar
bangalora, torpeda Bangalore-długa rura (lub zestaw rur) zumieszcwnym na
końcu ładunkiem wybuchowym, używana do niszczenia zasieków, zwłaszcza
zdrutu kolczastego
baraki Nissena- zaprojektowane w 1916 roku przez kanadyjskiego konstruk
tora Petera Nissena baraki mieszkalne budowane z prefabrykowanych ele
mentów wykonanych zblachy falistej
bren-brytyjski ręczny karabin maszynowy
cordtex - typ linki detonującej wpostaci plastikowej osłonki wypełnionej te
traawtanem pentaerytrytolu (PETN)
Crab (pol. krab)- zmodyfikowany amerykański czołg Sherman wyposażony
w trał przeciwminowy, który tworzyły grube łańcuchy przymocowane do
obracającego się poziomego walca

Crocodile (pol. krokodyl) -zmodyfikowany czołg typu Churchill wyposażony
wmiotacz ognia
DCM (Distinguished Conduct Medal) - brytyjski medal za zasługi na polu
walki
OD (Duplex-Drive) -pływający cwłg typu Sherman z podwójnym napędem
wyposażonym w śruby napędowe i z wodoszczelnym, brezentowym fartu
chem, montowanym na kadłubie i nadmuchiwanym sprężonym powie
trzem
DF (d.irection-finding)- wyszukiwanie ilokalirowanie źródeł sygnałów radio
wych wroga; także radionamiernik do tego celu
DSEA (Davis Submerged Escape Appararus), aparat Davisa do podwodnej
ewakuacji- prosty aparat oddechowy zaprojektowany przez sir Roberta Da
visa
OSM (Distinguished Service Medal) - medal brytyjskiej marynarki wojennej
zawykazanie się odwagą pod czas służby na morzu
OSO (Distinguished Service Order) - brytyjski medal nadawany oficerom za
wykazanie się odwagą iofiarną służbę
DUKW- sześciokołowy pojazd amfibijny, zwany Duck (pol. kaczor)
dzień D - nazwa ta na zawsze powstanie związana zdniem 6 czerwca 1944 ro
ku; jest to jednak standardowy termin wojskowy oznaczający dzień roz
poczęcia jakiejś operacji. "D" jest skrótem od angielskiego słowa da_y, czyli
dzień. D- l oznacza dzień poprzedzający dzień D, aD+ 1- następny dzień.
Powszechnie używa się też nazwy angielskiej D-Da_y. Podobnie w terminie
"godzina H", oznaczającym godzinę rozpoczęcia operacji, litera "H" stanowi
skrót od angielskiego słowa hour, czyli godzina
elementy C, elementy Cointeta, zwane też belgijskimi bramami -ciężkie sta
lowe zapory przeciwczołgowe o szerokości około 3 m iwysokości 2 m, które
tworzyły belgijską linię obrony; zdobyte przez Niemców w Belgii i przenie
sione m.in. do Normandii
Enfleld- brytyjski karabin powtarzalny
Flaił (pol. cep)-patrz Crab
Gammona granat - brytyjski granat ręczny o dużej sile rażenia z zapalnikiem
uderzeniowym
GI- slangowe określenie żołnierza amerykańskiego, będące skrótem od angiel
skiegogmeraJinfontryman, czyli żołnierz piechoty
H2S - zaawansowany pokładowy system radarowy bombowców RAF-u
używany do nawigacji ibombardowań wnocy

Słowniczek 351
halifax-patrz Handley Page Halifax
Handley Page Halifax-brytyjski czterosilnikowy ciężki samolot bombowy
Hawker Typhoon- brytyjski myśliwiec bombardujący
Hawkinsagranat- brytyjski granat przeciwpancerny
Hedgehog (pol. jeż) - brytyjski 24-prowadnicowy miotacz rakieto~ch bomb
głębinowych do zwalczania okrętów podwodnych
HMSAjax- brytyjski lekki krążownik
HMS Arethusa- brytyjski lekki krążownik
HMS Belfast- brytyjski lekki krążownik (obecnie eksponat w Imperial War
Museum zacumowany na Tamizie)
HMS Bulo/o - zaadaptowany brytyjski liniowiec pasażerki i okręt flagowy
dowódcy lądowania na plaży "Gołd"
HMS Dilulem- brytyjski lekki krążownik
HMS Dolphin- brytyjska baza okrętów podwodnych wGosporr
HMS Empire]ave/in- brytyjski okręt klasy LSI
HMS Glasgow- brytyjski lekki krążownik
HMS Kingsmill- brytyjska fregata i okręt dowodzenia lądowaniem na plaży
"Gołd"
HMS Mauritius- brytyjski lekki krążownik
HMS Obedient- brytyjski niszczyciel
HMS Onslow- brytyjski niszczyciel
HMS Prince Charles- brytyjski okręt klasy LSI
' HMS Seagull- brytyjski trałowiec
HMS SquiJ- brytyjski okręt, używany wSouthampton jako przybrzeżna baza
remonrowa czołgów
HMS Urania- brytyjski niszczyciel
HMS Virago- brytyjski niszczyciel
kit-bag - worek spadochroniarski przymocowywany do nogi skoczka,
wktórym umieszczał on broń iciężkie elementy ekwipunku
k.oncentńna - drut kolczasty zwinięty w spiralę, używany do tworzenia za
sieków
łancaster- patrzAVRO Lancaster
LBV (Landing Barge Vehicle), barka desamowa-zaadaptowana barka lub
lichruga używana do przewozu zapasów
LCA (Landing Craft Assault), szturmowa łódź desantowa- mała jednostka
desantowa mieszcząca do 40 żołnierzy

LCA(HR), czyli LCA (Hedgerow) - szturmowa łódź desantowa wyposażona
w24 wyrzutnie Hedgerow
LCG (Landing Craft Gun), artyleryjska barka desantowa- zmodyfikowana
jednostka LCT, wyposażona wdziała kalibru 120 mm
LCI (Landing Craft lnfantry), jednostka desantowa piechoty- średniej wiel
kości łódź desantowa, mieszcząca do 200 żołnierzy
LCM (Landing Craft Mechanised), jednostka desantowa do przewozu sprzętu
zmechanizowanego- mała jednostka desantowa, mieszcząca do l00 żołnie
rzy, jeden mały czołg lub dwa małe pojazdy
LCP (Landing Craft Personnel), jednostka desantowa do przewozu osób -
niewielki kuter desantowy, mieszczący do 40 żołnierzy
LCS(M), czyli Landing Craft Support (Medium), jednostka desantowa
wsparcia (średnia) - mały okręt szturmowy z uzbrojeniem do wsparcia
ogniowego zbliska
LCT (Landing Craft Tank), jednostka desantowa do przewozu czołgów- uni
wersalna barka desantowa o długości ok. 35 m, która wwersji podstawowej
mogła pomieścić do sześciu czołgów o wadze 40 ton każdy
LCT(R), czyli Landing Craft Tank (Rocket), rakietowa jednostka desantowa
do przewozu czołgów - zmodyfikowana jednostka klasy LCT uzbrojona
wponad tysiąc wyrzutni pocisków rakietowych
Lewis-lekki karabin maszynowy sprzed I wojny światowej używany przez ar
mię brytyjską jeszcze podczas II wojny światowej
Lifebuoy (pol. koło ratunkowe) - brytyjski przenośny miotacz ognia ze zbiorni
kiem wkształcie koła ratunkowego, od którego pochodzi jego potoczna nazwa
LSI (Landing Ship Infantry), okręt desantowy piechoty- jednostka szturmo
wa, której mała wersja mieściła do l00 żołnierzy, a duża mogła przewozić l~
jednostek klasy LCA
LSR (Landing Ship Rocket)-patrz LCT(R)
LST (Landing Ship Tank), okręt desantowy do przewozu czołgów- okręty o ła
downości od 2000 ton i długości około l00 m, większe niż jednostki klasy
LCT
MC (Military Cross), Krzyż Wojskowy- brytyjskie odznaczenie wojskowe,
przyznawane za wykazanie się odwagą na polu walki
MG42 - niemiecki karabin maszynowy, przez brytyjskich żołnierzy zwany
Spandau
Millsa bomba-patrzwz. 36 granat

Słowniczek 353
MM (MUitary Medal), Medal Wojskowy- brytyjski medal za wykazanie się
odwagą na polu walki
"Mulberry" (pol. morwa) - nazwa kodowa prefabrykowanych sztucznych
portów, wyprodukowanych w Wielkiej Brytanii i przetransportewanych
przez kanał La Manche po dniu D
OBOE (Observer Bombing Over Enemy), obserwator bombardowania tery
torium wroga - brytyjski radarowy system naprowadzania do kierowania
nalotami bombowymi wwarunkach ograniczonej widoczności
"Oboe" (pol. obój)- nazwa kodowa systemu OBOE
oerlikon - potoczna nazwa 20-milimetrowego auromatycznego działka prze
ciwlotniczego konstrukcji szwajcarskiej firmy Oerlikon
osiemdziesiątka ósemka - niemieckie działo przeciwlotnicze kalibru 88 mm
często używane przez wojska lądowe jako broń przeciwpancerna
"Phoenix" (pol. feniks) - beronowe kesony stanowiące część portów "Mulber-
"ry
PIAT (ProjectUe Infantry Anti-Tank), granatnik przeciwpancerny piechoty
bryryjski ręczny miotacz granatów na wyposażeniu plutonu żołnierzy
PLUTO (PipeLine Under The Ocean), rurociąg na dnie oceanu- podwodny
rurociąg do pompowania paliwa z Wielkiej Brytanii do Normandii
położony na dnie kanału La Manche po dniu D
"Pluto"- nazwa kodowa rurociągu PLUTO
Priest, haubica- amerykańska samobieżna haubica z okresu II wojny świato
wej z działem kalibru 105 mm. Została oznaczona jako M?. Brytyjscy
żołnierze nazywali ją "Priest" (pol. ksiądz), ponieważ stanowisko strzelca
przypominało im ambonę
S-boot (Schnellboot)- mały, szybki niemiecki kuter torpedowy
Scorpion (pol. skorpion)- zmodyfikowany brytyjski czołg piechoty typu Ma
tilda wyposażony w trał przeciwminowy, który tworzyły grube łańcuchy
przymocowane do obracającego się, poziomego walca
Senon, działo - samobieżna haubicoarmata z 25-funtowym działem, zbudo
wana wKanadzie według projektu amerykańskiego dla potrzeb armii brytyj
skiej wczasie II wojny światowej, a przez analogię do nazwy haubicy Priest
zwana Sexton (pol. zakrystian)
Short Stirling- czterosilnikowy brytyjski ciężki samolot bombowy
Snake (pol. wąż) - długa rura z materiałami wybuchowymi wysuwana z po
jazdówAVRE na pole minowe idetonowana wcelu oczyszczenia pola

SOE (Special Operations Executive), Kierownicrwo Operacji Specjalnych -
brytyjska tajna agencja rządowa utworzona w 1940 roku do wspierania ru
chu oporu i organirowania akcji sabotażowych wpaństwach Europy okupo
wanych przez Niemców
Spandau-patrzMG42
sten- brytyjski pistolet maszynowy
stick - grupa skoczków lecących jednym samolotem; kierował nią tzW. stick
man lub stick commander
stirlijng-patrz Short Stirling
Thompson- amerykański pistolet maszynowy, zwany Tommy
Tommy-patrz Thompson
TT (Tyne and Tees) - znak brytyjskiej 50. Dywizji Piechoty z hrabstwa
Northumberland utworzony od nazw rzek Tyne i Tees płynących przez to
hrabstwo
typhoon-patrz Hawker Typhoon
VC (Victoria Cross), Krzyż Wiktorii- najwyższe brytyjskie odznaczenie przy-
znawane zawykazanie się odwagą wobliczu nieprzyjaciela
Very'ego flara- kolorowa flara wystrzelona zpistoletu sygnałowego
Very'ego pistolet-patrzVery'ego flara
"window" (pol. okno)- nazwa kodowa pasków cynfolii zrzucanych pęczkami
z samolotów, zakłócało to pracę sprawnych niemieckich stacji radiolokacyj
nych, które nie mogły wówczas namierzyć samolotów i można było się bez
piecznie przelecieć przez takie "okno"
wz. 36 granat- standardowy granat ręczny brytyjskiej armii (zwany także gra
natem Millsa)
wz. 77 granat- brytyjski ręczny granat dymny z okresu II wojny światowej.
wypełniony fosforem
YMCA, Chrześcijańskie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej- założona w 1844
roku w Wielkiej Brytanii międzynarodowa organizacja propagująca pro
gram rozwoju tlzycznego, umysłowego i duchowego oparty na wartościach
chrześcijańskich; w Polsce 1923-1949 i od 1990 roku jako Związek
Młodzieży Chrześcijańskiej "Polska YMCA"
X20, X23- brytyjskie miniaturowe łodzie podwodne
"zabawki" generała Percy'ego Hobana- zmodyfikowane iwyposażone wspe
cjalistyczne urządzenia cwłgi, takie jakAVRE, Crab, Crocodile i DO, zwane
także "zwierzakami Hobarta"

INDEKS AUTORÓW
WSPOMNIEŃ
Liczby w nawiasach kwadratowych to numery katalogowe w Archiwum
Dźwiękowym Imperial War Museum. Pogrubione numery stron dotyczą
fotografii.
AdcockAlan,kapitan [14141]7-8
Agnew George Sidney Kenneth, kapral
[16976)194
Ashcroft Eric, porucznik [13932)81, 186,
187,335-336
Ashcroft Gerald Edward, porucznik
marynarki [10086]80, 204,207
Astor Hugh [18149]12-13
Atkinson Richard, szeregowiec [14972]44,
45,229,287,326
Bader R.amsey, kanonier [l0593]230-231
Bakcr William, sierżant [10463]290
BarkwayGeoff, sierżant sztabowy [l0639]
106
BarlowTom, szeregowiec [19768]182
BamesJohn, kapral [13390]179-180,180,
280,283,331
Bames Reginald, szeregowiec [17027] 80,
194-195
Barrass Pauick, major [27185]11, 16, 61,
287-288,294-295
BartlenThonw, marynarz [27181]73
BattcnArrhur, sierżant [27802]126
BaryJames, szeregowiec [21192]128-129,
136,303
Bayly Patrick, komandor podporucznik
[12590]312-313
Belehem David, brygadier [2909]5, 10-11,
11,264
BellowsJames, sierżant [12913]35-36, 66,
69-70,79,231-232,239.293.324-325
Benbow Hilaire, podporucznik marynarki
[25199]251,255-256,257-258,262-263
Bennen Donald, generał brygady lotnicrwa
[9378]168
BennenThomas, porucznik lotnicrwa
[8660]90-91
Bird Peter, podporucznik marynarki [18684]
23-24
Bird Richard Charles, porucznik [12424]
266,330
BlackJack, szefkompanii [21795]19, 23
BlakcJohn, starszyszeregowiec [26844]69
BlanchardWally, mat [19906]228, 231,
259-260,261,262
BlizzardArrhurJohn, kapral [17979] 280,
283-284

Botting Douglas, szeregowiec [22680]206,
339
Bourlet Francis, szeregowiec [27247]61,
109-110,112,144,144-145
Bowen Dennis, szeregowiec [14826] 63-64,
240,244-245.289,292-293,328,341
Boyle Peter, sierżant sztabowy [27270]63
Branson Phiłip, porucznik [13266]288, 290
Braybrooke Roderick, podporuc,mik
marynarki [17612]39,230
Briggs Keith, sierżant [16696]200-201, 216
BrookeJohn, podporucznik marynarki
[15586]183
Brown Andrew, szeregowiec [20942]197
Brown Mike, sierżant [29996]31 O
Brown Patrick, szeregowiec [19052]213-214
Brown Robert, marynarz [29022]172
Brown William, szefkompanii [9951]48
Burge Ray, szeregowiec [2081 0]219
Button lvy, szeregowa lotnictwa [17472]39
Cahil John, chorąży marynarki [17051]76
Cakebread Derrick, komandos [20484]193
CammackHarald, kapral [18832]148
CaponJohn, marynarz [30008]50-51
Capon Sidney, szeregowiec [21061]77, 126,
132-133, 159, 162, 163
CarterAlan, starszy szeregowiec [18515] 37,
86, 239, 241, 246
Chambers George, major [10415]47-48, 68
Church Alfred, kapral [26945]240, 242,
245-246
Clarke Harry, szeregowiec [l 1357]38-39.
105-106, 106-107, 107. 108-109.
114-115.142, 143-144, 146-147
CleggJohn, sierżam [18468]44, 242-243,
246
Coaker Reginald Samuel Francis, bosman
[17117]76,89,171,175
Collins Thomas, pułkownik [18206] 78
Carboy Michael, kapral [23140]138
Cosgrove Frank, kapral [l O177] 72, 82
CramerJames, sierżant [21877]315, 329
Crofts Philip, szeregowiec [11257]38, 128,
140,142,142-143,176
Crookenden Napier, major [16395]64,
308-310,313
DalesArthur, szeregowiec [14595]65
Dance Reg, sierżant sztabowy [18258]
313-314,328-329
DarlingKenneth, major [13453]95-96,
135-136
Dixon Ron,szeregowiec [19533]64, 127
Donaldsan James, szeregowiec [22357] 233
Dron Edna [9716] 21
Dunn William, saper [12938]64-65, 87,
207-208,210-212
Dye Ralph, bombardier [20064]219, 339
Earl Sam, komandos [20150]220, 221-223
Edmondson Roy, podporucznik lornictwa
[27175]168
Edwards Denis, szeregowiec [23207]113,
122-123
EllisJoseph. czołgista [14885] 29, 8~, 242
Ewing Kenneth, czołgista [21589]213, 332
Finigan Thomas, saper[l2989]37, 57. 61.
82,215-216
ForsterJack, szeregowiec [12248] ').,, 28C)
French Bill, sierżant[ 13144]133
Fry Bill, sanitariusz [18579] 214-215
Fussell Peter, szeregowiec [10242]196
Gibson Leslie, szeregowiec [20C)35]213. 238
Gillam Denys, kapitan [10049]1 ')-16
Gasłing Richard, major [212C)0] 85,229.
232.334
Gray lrene [14987]31O
Gray William, szeregowiec [11-78]62, 106.
107,110-111,112, 142.274,274-2'7')
Green Jimmy, podporucznik marynarki
[28401]250-251,251,253-255.264.
342
Gueritz Edward, komandor podporue2nik
[17394]189, 192
Harnilton Malcolm, porue2nik lotnictwa
[18264]90

Hamlyn Roy, kierowca [17772]47, 218,325
Hammenon łan, porucznik [8939)28-29,
204,208
Henderson Ronald, czołgista [17632)340
Hennessy Patrick, kapral [17678)33-34,
179,180,187-189
Heron Rcginald, starszy telegrafista [22385)
171
Higgins Frank, sierżant [9539)9-10, 16
Higgs William, sierżant [22095)134, 300
HillJames, brygadier [12347)49, 77,
137-138,304,308
Hill Richard, porucznik marynarki [20117)
173-175
Hogben Lawrence, komandor podporucznik
[28402)74-76,77-78,338
Holdswonh Alben, szeregowiec [13652)
182
Hollis StaniC)', szefkompanii [1648)246,
247,248
Honour George, komandor podporucznik
[9709) 177-178,179
Hoopcr Eric, porucznik [11208)327
Hopthrow Harry, brygadier [11581) 18-19
Houlton-Han Darby Roben, kapitan
[15355) 176,279-280
HowardJohn, major [11061)103-104, 108,
109, 110,111, 111-112, 114, 116, 119,
120,121-122,145,176,275,342-344,
343
Howard Wilfred Roben, kapral [11223)
117-118, 145,274
Howe Kenncth, telegrafista [13097)172
Howell Neviłle, sierżant [20937] 66, 241, 246
lrwin Michael, porucznik marynarki [9956)
240-241
Jalland Herben, porucznik [11944)68~9.
72,287,334
JdfersonAlan, porucznik [13723)63, 158,
160, 162
jes&e Ronald, mechanik okrętowy [25186)
80, 171, 173
jollCłAndrcw, kapral [14825)45
Indeks autorów wspomnień 357
Jones Wilfred Roben, saper [14280)97-98,
128,154-155
KellyJamesAnthony, komandos [11281)
185,190,317-322
King Russell, starszysierżant [18512)59, 78,
278,325.336,338-339
Kinland Herbert, podporuczniklotnictwa
[17594)15, 168
Knight Lionel, porucznik [18828)285-286,
286
Lakeman Kenneth, sierżant [18335)19, 55,
82-84,217
LancsJohn, kapral [22115)40
Larkin Cyril, saper[20341)118-120, 146
Le Cheminant WilliamJohn, szeregowiec
[12546)130, 143
Le Roy Rene, chorąży marynarki [20332)
25-27,181-182,194
LeakeAnthony, szeregowiec [23205)98-99,
128,153.328
Lester George, telegrafista [20094)172
Lloyd William Edward, szeregowiec [13283)
182,186,198,276,280,284
Lloyd-Davies Felix, komandor porucznik
[9380)40-41,89,263-264
LonghurstVictor, marynarz sygnalista
[21656)204-205
Lovat, lord,frygadier [17035)36-37
LowtherJ:ufes, porucznik [15733)330-331
Lunn Robert, kierowca [27730)73
Małe Herbert, podporucznik marynarki
[13236)24-25,69,265-266
Manin Peter, major [12778)43-44, 60,294
McDonough Bernard, saper [16344)306
Meredith Berkeley, czołgista [18577] 278,
284,286,339-340
Metcalfe Frank, podpułkownik lotnictwa
[17300)171
Millin Bill, kobziarz [11614)79, 195, 197,
272,274,275,305.329
Mills Charles, porucznik marynarki [11767]
11,336-337

Mills William, kapitan [22685)65
Minchin Ron, podporucznik lotnictwa
[28757)53-54, 101,130,310-311,316,
340
Mitchell Raymond, komandos [12937)317
MoggJohn, major [30505)59-60, 286--287
Mohr Wilhelm, major [26590)14-15
Mole Ronald, czołgista [13420)31-33,
34-35,57-58,84,243-244,324
Moorcroft LawrenceAlfred, bosman
[14924)88-89, 172
MorganJames Henry, starszy marynarz
[13208]51
Mountbatten Louis, lord, wiceadmirał
[2979]3,4-5,6, 11-12
NeaveJulius, kapitan [27183]47, 189-190,
331
Nevill Peter [27499]50, 52
NewcombVictor, szeregowiec [9400]63,
99,136,304,306--307
Newton Gordon, szeregowiec [17988]64,
96,98
Nicholsen George, szeregowiec [19592) 291
Nield-SiddalWarwick, komandos [19672]190
NissenthallJack, starszy sierżant lotnictwa
[10762]91-92
Nurtali Sidney, sierżant [21116)155-156,
303-304
Oakley Kenneth, starszy marynarz [17294]
86--87,190-191,193-194
Oldland Rex, starszy sierżant lotnictwa
[29691]168, 170
Oliver George, chorąży [28897)91, 99-100,
103,127,130,131,316
O'Neill Desmond, sierżant [3971)60, 84,
192,198-199,334-335
OtwayTerence, podpułkownik [12133) 125,
134,156,157,158,159,159-160,163-164
Packwood Thomas, srarszy szeregowiec
[20849]112, 143
Palmer Robert, sierżant [20602] 81-82,
236--237.291
Parr Wally, szeregowiec [11073] 113
Perkins Frederick, szeregowiec [14252)35,
54,57,61,66,71-72,82,201-204,206,
216--217,218,219
Perry Leslie, szeregowiec [20009) 80--81,
192,281,282
Phelps Ron, starszy szeregowiec[21292)134
Pimblett Norman, sanitariusz [17945]339
Pine-Coffin Geoffrey, porucznik [1647]
141-142
Pinnegar Harry, szeregowiec [18827]289,
295
Pond Hubert, porucznik [13143]62--63,
96--97, 160-162, 164
PooreArthur, kapitan lotnictwa [20261)90
PottsJohn, sierżant sztabowy [22119] 126,
138-140
Radmore Guy, kapitan [13609]78, 96,
134-135. 135
Rayner Raymond, sierżant [27350]123-124
Rayson George, sierżant [18004]191-192,
281-282,282-283
Rees Goronwy, major 4, 9, 14, 17, 103,337
Reynolds Don, marynarz [27243] 88
Richardsen George, kapral [13359]21-22,
85
Roebuck Lionel, szeregowiec [13584] 69,
185,276--278,280
RogersAlbert, palacz [221 CJ'i)88, 258,266
Rooke-Matthews Ernest, szeregowiec
[21591]38
Rose Bob, sierżant [19013)39. 311-312
Rose Edward, bosman [1330l] 169-170
Rosier Frank, szeregowiec [22076)58-'iCJ
Ross Barney, szefkompanii [17 309)133.
162-163, 16'i
Rouse Arthur, kapitan [142'i5) 85-86.
186--187
Rouse Graham, porucznik marynarki
[28548)178-179
Scott Stanley Wilfrcd, szeregowiec [20940]
198,272-274,30)-306
Seeley Margaret, kurierka [11737]19-21. 77

-
SelfGeorge, sieriant [10413]22-23
SemkenJohn, kapitan [21050] 34, 342
Shrimpton Bob, starszy marynarz [21735]
24
Siggins Harry, telegrafista [9297] 80,
291-292
Sim John, kapitan [12439]37-38, 95,
102-103, 127, 135, 147-148, 148-149,
298-300,301
Sinclair Edwin, sieriant [10230]41--43
SiveUe Henry, mat[l7839]185
Smith Dennis, komandos [20153]220, 221,
223-224,326
Smith Eric, czołgista [28675]55-56
Smith Richard, "Sandy", porucznik [11077]
104-105,115-116,121,122,123,144
Snell William, szeregowiec [13580]278
Spearman Jim, kapral [9796]195-196,
196--197
Spencer Brian, sieriant [15121]1O1-102,
150-151
Spittłes Reginald, kapral [16808]45
StaggJames, pułkownik lotnictwa [2910]76
StanierAlexander, sir, brygadier [8191] 45,
233,290
StevensJoe, sieriant [22387]44-45, 54-55
Strangeways David, podpułkownik [16755]
16
SuingerJoe, sieriant [20485]79, 220,
220-221,223,224-225,226,227
SufflingThomas Edward, kapral [13154]
205-206,218
SuUivan Bob, kapral [17078]125, 127, 154
Swainson Anthony, podporucznik
marynarki [27177]25, 173
Tabb Betty [11524)41
Tabb Leslie, marynarz [11525]41
Tappenden Edward, kapral [11515]
107-108
TarbitJohn, mat [28767]24, 252-253,
256-257
TaylorJohn, starszysieriant łomietwa
[30416]169
TaylorSidney, marynarz [19532)91
Indeks autorów wspomnień 359
Thompson Arthur, sieriant [13370]
184-185,186,197,276
Tibbs David, kapitan [14825]125, 132,
133,151-152,176,303,307-308,
315-316,334,342
Todd Richard, porucznik [29069]41, 145,
302-303
Travett Norman, starszy szeregowiec [10462]
237
Treacher Edward, "Tommy", komandos
[20609]66-68, 183-184
TreanorTom [1630]267-270
Tyson Percival, kapral [10309]242, 291
Wallace Edward, sierżant [21872] 55, 59,
326
WalterArthur, brygadier [12555]6
Warburton Arthur, kapitan [20400]
235-236
Warren David, major [12962]35, 79,
84-85,228,235,237,338
WatsonJohn, porucznik [17079]149-149
WamJohn Cadman, kapitan [18364] 315
WeathersJohn, szeregowiec [22363]98, 99
Webb Reginald William, sierżant [16432]
330
Welłman Derek, telegrafista [12734]48-50,
51-52
White Bruce, brygadier [6827]6--7
White Terry, podporucznik marynarki
[220fl73
Wicks Hrry, komandos [20281]183
Wiłeman Douglas Edwin Patrick, czołgista
[23441]332-333
Wilson Ian, porucznik [14619]87, 230
WinstanleyAlan, starszy telegrafista [8761]
55,228-229,328
Wood David, porucznik [II 092] 36, 77,
106, 114, 120
Worgan Wesley, saper [15717]154
Wright Edward, porucznik [12786]229,
234-235,239,293-294
Younger Allan, major [8634]30-31, 84,
208-210,212-213,340

INDEKS OGÓLNY
Pogrubione numery stron dotyczą fotografii imap.
Aachen 15,
Abbon Bud 305
admiralicja 74, 77
Afryka Północna 40, 44, 64, 171,216
Ajax (krążownik) 80, 228, 291, 351
Alamajn, Al-, bitwa 9, 247, 248
Aldisa lampa 221, 349
alianci VII, XII, XIII, 6, 18-23, 46, 199,
259,271,298,323,324
2I.GrupaArmiiXII, l, 164,345
araki powiecrzne 2, 5, 93-165, 167
patrz także armie imarynarki wojenne;
poszczególne siły powietrzne
amerykańska armia
dywizje
l. Dywizja Piechory 43, 249, 263, 264
2. Dywizja Piechory 65
4. Dywizja Piechory 265
82. Dywizja Powiecrznodesanrowa 93,
265,308
lOl. Dywizja Powietrznodesantowa
93, 103,265,308
korpusy
VII Korpus 267
Engineer Corps 31, 116, 146, 153,
155,158,189,200,216,237,243,
347
pułki ibaraliony, I 16. pułk 250,253
rangersi 249, 250, 251, 254, 260, 262,
264
rywalizacja zbrytyjskimi żołnierzami
18-23
Arniens, więzienie 140
Angmering 36
Appledore 27, 200
Arethusa (krążownik) 156, 164,351
Arrnsrrong, pasror 223
Arromanches 166, I7I, 175, 228, 238, 271
293,338
Arun 36
Ashron]im, pluronowy 211
ATEA (Arnphibious Tank EscapeAppararus
33.349
Arkinson Bonzo 205
Arianryk 5, 74
AVRE (Arrnoured Vehicle Royal Engineers)
30,200,227,243,245.347
czołg rypu Churchilł208, 212, 213, 237
Avro Lancasrer, bombowiec 160, 168,350
B-24 Liberaror, samolor 169
BaileyJack, kapral112
Bali Reg 133
bangalora37.1 12,156,159,162,281.349
Bayeux XIY. 61, 166, 272
droga do Bayeux 286-295
patrz także droga Caen-Bayeux
BBC85,302
Beauflghter, myśliwiec 50, 52

Btlfast(krążownik) 24, 80, 171. 172, 173.
351
Belgia 5, 61,326,350
belgijskie bramypatrzelementy C
Bennen Wiggy 50
BenouvilleXIY. 94, 142, 143,166,272.
273, 302, 325, 343
Benouville i most "Pegaz" (na kanale Cacn)
109-116
Berlin 5, 15, 324
Berniercs 217
Berrigan Paul, pułkownik 18, 19
Besa, karabin maszynowy 29
Bercle Vic 142
Bevin Ernest 68
"Bigored" (nazwa kodowa) 14
Biuro Meteo 74,78
Blerchley Park 74
Blythe Bill, sierżant 221, 225
Bofors, działka 23, 171,216,330
Boiand Oliver, sierżant sztabowy l05
Booth, sierżant 284
Bournemouth 25
Bovis9
Srace, sierżant 233
BradleyOmar, generał Ił
Brize Norton 309, 31O
Brotheńdge Den (Danny), porucznik 109,
110, III, 113, 116,121,122,124
"Brurus", podwójny agent 13
bryryjska armia
brygady
l. Brygada Specjalna 36, 45, 68, 79,
177.195.196,197,271,272,274.
275. 285, 305, 329
3. Brygada Spadochronowa77,137,
152-165,297.304,308,309
5. Brygada Spadochronowa78, 96,
100,134,135,140-152,297.303,
313
6. Brygada Szybowcowa 3, 64, 298,
308-316,309,311
27. Brygada Pancerna 181
69. Brygada Piechoty 227
231. Brygada Piechory45, 227,233,
290
Indeks ogólny 361
dywizje
3. Dywizja Piechoty 176, 342
6. Dywizja Powietrznodesantowa49,
62,93.95, 100,102,140,153.166,
271,314.316,323
50. Dywizja Piechoty (Northumbrian)
43.44,227.271,323.354
51. Dywizja Piechoty (Highland) 43
79. Dywizja Pancerna 28,181,200
komanda
3. komando 66, 198, 272, 274, 305
4. komando 80, 86, 193, 194, 195,
196,197,335
6. komando 197, 272
korpusy
Airborne Corps 308
lntelligence Corps 12
Pioneer Corps 73, 215, 348
Royal Armoured Corps 29, 30, 87,
242,330.347
RoyalArmy Medical Corps 198, 199,
213,336,347
RoyaiArmy Service Corps65, 67,347
lOl. kompania transportowa 73
282. kompania47, 218,325
288. kompania 69
Royal Corps ofSignals 19, 35, 55, 82,
217,347
Royal Engineers Corps 31, 116, 155,
158,189,200,219,237,243.306,
347
3lwadron spadochronowy 97,
5, 127.128,153.154
2 .szwadron szturmowy 30, 64,
84,87,207,208,210,212,340
73. kompania polowa 66, 87, 230
85. kompania polowa37, 57, 61,
82,215
249. kompania polowa 118, 146
Tank Corps 280
pułki, bataliony ibaterie
4th/7th Royal Dragoon Guards 31.
34,57,84,243.324,345
13th/18th Royal Hussars 33, 47, 67,
83,179,180,187,189,280,283,
331,332,340,345

2nd Nonhamptonshire Yeomanry 45.
347
5th Royal Tank Regiment 55,345
12. Szkolny Pułk Polowy (Royal
Artiiiery) 41
22nd Dragoons Regiment 28, 194.
204,208,345
33. PułkPolowy (RoyalArtillery) 44,
54
73. Pułk Przeciwpancerny (Royal
Artillery) 66, 241, 246
86. Pułk Polowy (Royal Artillery) 55.
59.326
112. Pułk Lekkiej Artylerii
Przeciwlotniczej (Royal Artillery) 19,
23
141. Pułk (Royal Armoured Corps)
29,87,242,330
147. Pułk Polowy (Essex Yeomanry,
Royal Artillery) 81, 85, 229, 230,
232,235,236,291,334
Border Regiment, 6. batalion 231,
238,346
Cheshire Regiment, 2. batalion 43, 60,
294,346
Devonshire Regiment, 2. batalion
219,233,237,290,346
Dorsetshire Regiment, l. batalion
227,235
Durham Light Infantry 346
6. batalion 21, 57, 85, 289
8. batalion 22, 47, 48, 68, 72,334
9. batalion 44, 45, 59,229,286,
287.326,327
East Riding Yeomanry 330, 346
East Yorkshire Regiment 177, 193,
197,227.278, 346
2. batalion 69, 182, 184, 185, 186,
197,198,276,280,284,285
5. batalion 63, 240, 242, 244, 288,
289,290,291,292,328,341
Essex Regiment II, 16,61,81, 165,
287,294,346
Glider Pilot Regiment 39, 63, lOl,
106,126,134,138,150,300,310,
311,313,328,346
Gloucestershire Regiment, 2. batalion
58,289,295.346
Green Howards 75,227,247,346
6. batalion 37, 86, 239, 241, 246
7. batalion 245,291
Hertfordshire Regiment, 2. batalion
240,242,245,346
King'sLiverpool Irish, 8. batalion 37,
346
K.ing's Own Scottish Borderers 58,
278,347
Lincolnshire Regiment, 2. batalion
276,279,347
London Scottish 59,347
Oxfordshire and Buckingharnshire
Light Infantry 3, 347
2. batalion 36, 38, 61, 62, 77, 93.
103-117.120-123.141-147.
176,274,275.342
Parachute Regiment 3, 347
7. batalion38,128,130. 133.140.
141,142,143,145,176,302
8. batalion 98, 128, 153, 328
9. batalion 38, 62, 63, 64, 65, 77,
125, 126, 128, 132, 133. 134.
136,138,156.157.158,159.
160,162,163,164.165,303
12. batalion 37, 64, 95, 96, 98, 99.
102,127,135.147.148,298.
301
13. batalion 125, 132, 133. 149,
151,176,303.307.315,334,
342
22. Samodzielna Kompania
Spadochronowa 62, l02
Queen's Royal Regiment, 1.15.
batalion 45,347
Royal Berkshire Regiment, 5. bar-.Uion
3.35.54.57,61,66,71.82,201.
206,216,218,219.339.347
Royal Hampshire Regiment 227, 232.
233,291.332.347
l. batalion 35, 66, 69, 79, 84, 228,
229,231,234.235,237.239.
293.324.338
Royal Ulster Rifles 64. 348

l. batalion 3, 315, 329
Royal Warwickshire Regiment 342,
348
2. batalion 59, 78, 278, 325, 336,
338
Sherwood Rangers Yeomanry 34, 40,
231. 332. 342, 348
South Lancashire Regiment 60, 177,
191,192.348
l. batalion 81, 85, 182, 186, 187,
335
Staffordshire Yeomanry 271, 278, 284,
285,286,339.348
Suffolk Regiment, l. batalion 80, 191,
192,280,281,282,283,348
Westminster Dragoons 234
różne jednostki
!95thAirlanding Field Arobulance
315,345
224th Parachute FieldArobulance 63,
99.136,304,306,346
Army Film and Photographic Unit 60,
84,182,198,334,346
rywalizacja zamerykańskimi żołnierzami
18-23
budowa dróg 18-19
Bullock, sierżant 138
BuW/o (okręt flagowy Royal Navy) 73, 77,
351
bunkry2,29, 110,112,115,146,156,159,
160, 162, 163, 164, 173, 175, 192, 194,
195.196,198,204,207,212,235,236,
237,243,244,246,248,252,281,286,
292.334
Burbury, pułkownik 85, 186
Bures94,153
Caen XIY, l, 94, 104, 105, 108, 109, 147,
166,168,199,271,297,298,302,313,
321,324
rajd do Caen 276-286
patrz taltże droga Caen-Bayeux; kanał
Caen
Calais 5, 13, 15, 90
Cambridge 21, 22,232
Carr, porucznjk 196
Indeks ogólny 363
Centaur, czołg 44, 242, 246
CherbourgXN, 52, 264, 265
Cherbourg (Cotentin), półwyscpXIY, 5,
169
ChesterCharlie 57
ChurchillAVRE 208
Churchill, czołgi 39, 243
Crocodile 29, 87,242,330,350
Churchill Winstan SpencerXI-XIII
Churchill Winstan Leonard Spencer, sir
XIII, 3, 4, 6, 11,68
C/ydt24
Colleville 277
Colłingwood Bill, major 309
Colłins, kapral280
Combined Operations Bombardrnem Unit
55,228,328,346
ConeilJack, szeregowiec 128, 129
Costain 9
Crawford Lofty 183
Crepon227
Cromwell, czołg 45
Crosby Bing 57
Cumberland, szkoła saperska 27
Curtis Geoff, porucznik 221, 224
Czerwony Krzyż 152, 198
czołg zmiotaczem ognia 29, 350
"Daimler", punkt umocniony 280
Dakota, samolot 125
data inwazji, czerwiec 1944VII, 51,74-78
Davisaaparat ratunkowy 33, 350
Dawson Robert, podpułkownik 86
OD, c;zołgpatrz ~rman, czołg
De Gaulle Chals 11
de Lataur Robert, porucznik 102
Denmcad, hrabstwo Hampshire 58
desant morski XN, l, 2, 17, 167, 176-270
plaża "Gołd" 227-248
plaża .Juno" 199-227
plaża "Omaha" 249-264
plaża "Sword" 176-199
plaża nUtah" 264-270
desant powieU"Lny XN, 93-165
3. BrygadaSpadochronowa 152-165
5. BrygadaSpadochronowa 140-152

6. Dywizja Powietrznodesantowa
125-140
Benouville i most "Pegaz" (na kanale
Caen) 109-116
błyskawiczne uderzenie l03-109
Ranville i most na rzece Orne 117-124
Devon VIII, 2, 21, 40, 41, 42, 48, 50, 54
Diadem (krążownik) 169, 351
Dieppe, porażka aliantów 5, 6, 7, 14, 54, 82,
218,219
Dives,rzekaXIV,94, 137,138,152,
153-156,166
Dolphin (baza okrętów podwodnych) 26,
351
Dover50, 54
Dowling Mike, porucznik 132, 162
Dozule 138
droga Caen-Bayeux 199, 294
droga do Bayeux 286--295
połączenie się ze spadochroniarzami
272-276
drugi front VII, 41, 43, 44, 56, 324
DUKW, amfibia67, 73.216,335.336,350
Dunkierka l, 215, 230, 247, 248, 279
Eisenhower Dwight D., "Ike", generał XII, l,
9, 10,21,22,48,54,74,76,78,91,96,
338
elementy C 31, 200, 208, 350
Elgin30
Elżbieta, królowa 49
Elżbieta, księżniczka 49
Empirejavrlin (okręt klasy LSI) 250,255.
264,351
Escoville 94,343, 344
Esquay-sur-Seulles 294
Everett, szeregowiec 124
faszyna 30, 212
Flores (kanonierka) 172
Fort Garry Horse, pułk pancerny 223, 346
Fort George, Inverness 30
Fort Monkton, Gosport 34
Fox Dennis (Freddie), porucznik 121, 123
Frimley Green 19
Fritton 31
Gabinet Wojenny 18,37
Zarządu Portów iTransporruna Wodach
Sródlądowych 6, 7
Zarządu Ruchu Wojsk 78
Zarządu Umocnień i Robót 18
Gale, generał 93, 140, 315
"Gambit", operacja 177
Gammonagranat97, 143,155,158,302,
350
"Garbo", podwójnyagent 13
Grorges Leygurs (krążownik) l72
Gibraltar 16
Gibson Jack 8
Glasgow (krążownik) 40, 89, 263, 351
Glen (pies) 129
"Gołd", plaża227-248
bunkry235-237,243-244,246,248
sektor "Jig" 228-239
sektor "King" 239-248
Godbold Charles, kaprali05, 115. 146
gołębie pocztowe 163
Gondree Georges 145
Gosport 33, 34. 67
grabieże41
Graham Douglas, generał major 43, 227
Greenway Paul, kapitan 158, 159
Grrnvillr (niszczyciel) 172
Halifax, bombowiec 15, 105, 107, 168,309.
351
Hall Charlie 185
Hamilcar, szybowiec 309
Hannon Ken l02, 150, 151
Hargreaves, porucznik 26
Harnett, Paddy 305
Harris Anhur, marszałek lotnictwa 11, 14
hasła 117, 133. l "iO
Hauger, rejon 196
Hawick44
Hawker Hurricane 175
HawkerTyphoon 15,175,287,312,351
Hawkins Bill207, 211. 212
Hawkinsa granat 97, 351
HawrXIV,91
Hayling, wyspa 40, 79
Hazlehurst, sieriant 321

Hedgerow 8-:', -~"2
Heinkd, bombowie..: JJO
HendryJimmv 212
Hewleu, kapitan 21 O. 211
Hill Les, plutonowy 30 .~06
..Hillman", punkt umo..:niony 271,280,
281. 28J
Hilly Louis 26<)
Hitler AdolO. 14.280
Hobart Per..:v, generał 2, 28. 200, 314
Hobbs. sierżant sztabo'' l 05
Holandia L' l. 326
Hoimes (fregatal 312
Hooper Tony. porucznik 124
Horsa, szvbowiec 101. 106, 1ll, 149,309,
314
HunterJim. szeregowiec 282
lnverary, teren wspólnvch manewrów 35. 36
Japonia 4
jednostki desantowe .'.4-), 7, 23-25,
351-3')2
patn także LB'; LCA: LCA(HR); LCG;
LCI; LCM; LCP; LCS(MJ; LCT;
LCTtRI; LSI; LSR; LST
Jenkins Joe 95.96
Jerzy VI, król4-
..]uno", plaża 199-22""'
bunkry 204.20-.212
Langrune 219-227
kanadyjska armia
brygady
9. Kanadyjska Brygada Piechory 217
dywizje
3. Kanadyjska Dywizja Piechory 35.
47, 54.57.61,66, 71,82, 199,204,
325
korpusy
Royal Canadian Engineers Corps 216,
347
pułki ibataliony
l st Hussars ofCanada 213
North Shore Regiment 199, 202, 219,
220
Indeks ogólny 365
Queen's Own Rifles ofCanada 54,
199,206
Regiment de la Chaudiere 54
Royal Regina Rifles '54, 199
Royal Winnipeg Rifles 54, 199, 205,
217
kanałCaen93.94,108.109,166,271,343
most na kanale Caen patrz Benouviłłe
i most "Pegaz" (na kanale Caen)
kapelani 89, 95. 96, 101, 143,223
Kdler Rod, generał major 199
Kemp. starszy marynarz 250
KennedyJohn F. 338
Kerr, sieriant 161
K.illeen, kapral302
K.indersley Hugh. brygadier 308
Kingsmiii (fregata) 172. 351
KirkpatrickJohn, porucznik 86, 241
komandosi3, 105,149,177,194,212,233,
271.272.273.274.275.276,277,297.
298,32 I. 326;patrz także brytyjskaarmia;
komanda oraz Royal Marine
Konwencja Genewska 284
korespondenci wojenni VIII, 133, 263, 267,
268,302
Krzyż Wiktorii VIII, 227,247,248,260,
262,354
kutry torpedowe 2, 90
La Gronde Ruisseau 290
La Manche 2. ~. 83. 90, 94, 168
Lambert, szeregowiec 141
Ljnding Craft Obsracle Clearance Unit 25,
481,194.200,216,228.231.259.347
L~ngrune 166,200.219,223,224,225
Larkin Joe 220
LBV (Landing Barge Vehide) 23, 88,258,
266,351
LCA (Landing Craft Assault) 24, 40, 173.
202,205,218,250.251.252.253.254,
255.256,257,262,264.342.351
LCA(HR), czyli LCA (Hedgerow) 240.352
LCG (Landing Cratl: Gun) 171, 252. 352
LCI (Landing Craft InfantryJ 68,181. 185.
194,287,352

366 ZAPOMNIANEGŁOSY. D-DAY
LCM (Landing Craft Mechanised) 24, 171,
352
LCP (Landing Craft Personnel) 183, 352
LCS(M), czyli Landing Craft Support
(Medium) 173, 352
LCT (Landing Craft Tank) 24, 31, 39. 69,
73,80,82,180,183,204,207,230,240,
252,263,265,266,330,352
LCT(R), czyli Landing Craft Tank (Rocket)
173,352
Le Bas de Ranviłle 94, 147, 300, 303
Le Hamell66, 175,227,235,237
LeMans 15
Le Plein 94, 304, 305
Le Port 94, 121, 122, 142, 143,272,274,
302
Leather, sierżant 120
Lebisey94, 166,271,285,286
Leigh-MalloryTrafford, marszałek lotnictwa
l, 17
Lion-sur-Mer 298, 317-322
Loara5
Lochailort 24
LSI (LandingShip Infantry) 205, 230, 250,
251,351,352
LSR (Landing Ship Rocket) 20l, 352
LST (Landing Ship Tank) 48, 50, 82, 83,
214,215,230,258,336,339,352
L~affel78,323.329
Lyme, zatoka 48, 50
ładunki kumulacyjne 155
MlO, niszczyciel czołgów 285
Madge, starszy szeregowiec 115
mae west (kamizelka ratunkowa) 72
Mandrcl, urządzenie zakłócające 91
Marquis Bobby, kapitan 303
Marshall George C., generał 4, 5, 6
Marshall Howard 263
marsz wgłąb lądu 271-295
droga do Bayeux 286-295
połączenie się ze spadochroniarzami
272-276
rajd do Caen 276-286
materiaływybuchowe37,65, 72, 97,116,
118,120,143,149,154.155,158,200,
20l, 220, 225, 243
płynne25
szkolenie 27
patrz także bangalora
Matheson, saper 128
Mauritius (krążownik) 76, 312, 351
McAipine9
Merville, bateriaXIV, 62, 94, 152, 156-165
Ml512
Midwood Bob, porucznik 102
Milburn, sierżant 300
Mincher Fred 84
Ministerstwo Zaopatrzenia 8, 9
miny 163, 181, 187, 194,204,206,211.
268,269
morskie 173, 180, 330
tellecminy 59, 215
typu S215
usuwanie irozbrajanie 29, 59. 74, l59.
187,189,200,215.259.261,262.286
miotacz płomieni
czołgowy 29, 350
ręczny 98, 352
mokradła 133, 136
Mont Fleury 246
Montgomery Bernard, generał XII, l, 9. lO,
11. 13. 164.287
data inwazji 78
dubler 16
rozmowy zżołnierzami 21. 25. 44.46
Moor Park 308
"Morris", punkt umocniony 280
Mordock 320, 321
most na rzece Ornepatrz Ranville imost na
rzeceOrne
most nożycowy 30
mosry kolejowe 19
Moulton James, pułkownik 200, 223. 225.
227,
moździerz niemiecki 140
"Mulberry", sztuczne porty 6, 7, 8, 13, 69.
272.353

:AFliN;l'Y, :nm Jnd Air Force lnstitutel
~~8.54-
e:lson!L)(k. bp1tan 11 b
dsc,na nwdlltW.I 8<l
dsci!l-~nlllh l11 1J. rufkcill'llik 2_12
.eprun·. ''PćLlćj.J ~
11Cnll<.'(c'l .l~CI1LI J2-J.1
nltnlleccl· iencl "''1enn1 ](1_1, ]lJ8, 218, 21<J.
~~~-~~~-~-~.2su. ~s~. ~<JI.15I.333.
55...
n!Cnllt:ch..l .Jrnlld <1 lll~. 1~6. 156. 2~6.
2'l.', 1<)-
21. Dn1 1~1.1 f'Jncnna 64, 10 2-1. 2'F.
'tl2, 5t15, ·'"i~
vdpraiiT 62,e,1. (H.--. .lb, ~~-. 168. 1-0
(lmaha .płaza ~~'l-~6~
l!ru/,_;z,.· nhZcZI'Citl< -i8. 'i], 'i]
llperacJe Połączune II. 1, 4. 6, II, 2.).24,
2'i. 18'i
p.m~ t,ltZ< ( umbmed Operariom
fl,_.mbadment l'nn
l_lrf·:•rJ. terem· c'ILZtn 2'1
Urne.przvcwłck m<•;t<'''"' 10'!. 11-. 119.
2-1. 2'!8-1()8
<Jrne.rzebXJ'.'!1.94. 108.123.126.158.
l-i-. h2. 166. n) I-'!. 2-6.29-.3 u.
314
<_luJmeham94. 166. l-6.!--. 1%. l'F.
33'i
(Jverlurd". 'Jperaqa 'II. 2
plan•Jwanie 6
pudst~p 12. 1), 16
l'arfitt. P'Jruczn1k l 'i))
l'arrv AJlen. maJor 129
Parry, kapitan !kapelani 96
f'as de (alaJs 12. 15, ')()
f'attrJn rJturge, generał li
PauJing))
Pr:arl Harbur 3. 4
lbrson Ala·,uir. pr1dpułkownik 153
"/'egaz· m•1;r patrz Benouville imost
"Pegaz' (na bnale (aenJ
l'crn·, kapitan 224
petarda Jll. 2r. 2'-1.
Peters, poruunik 1.
Philbv Ham l '!2
Indeks ogólny 367
"Phoenix", kesony 8. 70, _)')_)
PIAT (l'rujecrile lnLmrrv Anti-Tank) l 04,
121,122. 146.2H'!. .l02,529,353
planowanie 1-1 7
"Pluru" l 5. 68. 71, ,l')_l
Ph-mouth. zatoka 48. 50, l '0, 264
podstęp l 1-1 ~
podwójni agenci 1-14
Poerr Nigel, brygadier 140. 500
Poinre du Hoc 2~ l
Porr-en-Bessin 24'!
Portland 48. 'i l
Pommouth lO. 16, 26, 54. ~6
PowelL kapitan .li~.. Ul,. 19,320,321
powietrzne araki alianrów 2. 6, 12, 160, 161,
16-. 168-1~6. ~--. 199.227,249
Pridav Brian. kapitan 124. _4_)
Priest, haubica 212. 3'i.
f'rina Churlei (LSI l 2'i l, _l 51
przeczes1wanla uęsrodiwuici VHF 48
przeszkudv na WYbrzeżu XIII. 2, 25, 26, 30,
31.168,1-6.180,181,182,189,194,
l')'), 200. 20 l' 204. 206,216,220,227,
2.l2.241.246.24'!.2'il.2'i4,255.256.
261. 266
element· C _li, 200, 208..l50
p11trz taku m 1n 1·
..prz1·jauelski og1en" 12<J. l-, 160.294
psy. spaduchroniarze 121-1-1.29
punkty pierwszej pumon 14, 145, 198.
214. 2.1. ')'), 2'i8, }4, l.5
C)uebtL, k~nferenqa l l ')431 (>
RAF lRoval Air Forcel 6l l 02, l O'i, 288.
298,512
lJowódzrwo Bombowe II,')~
dywizjony
50. dywizjon l6')
76. dywizjon l), l (>8
l ')0. dywizjon 12(>

196.dywizjon53,91,99, 101,103,
127,130,131,310,316,340
298. dywizjon 309
617. dywizjon 90
644. dywizjon 309
grupy 54,310, 316
nocne myśliwce 50, 52
"przyjacielski ogień" 129, 137, 160,294
skrzydła
146. Skrzydło 15
specjaliści od radarów 91, 171
związki taktyczne
2. Flota Lotnictwa Taktycznego 14
Pathfinder Force 102,168,171,347
Ramsay Bertram, admirał l, 17,78
RanvilleXIY. 94,121,140,147-152,153,
166,275,297,300,303,313,314,315,
328,329,334,342
Ranville i most na rzece Orne 117-120
RCAF (Royal CanadianAir Force) 347
405. dywizjon 168, 170
433. dywizjon 168
Read Buck, szeregowiec 118
Ren84
Rennie Thomas, generał major 176
Ringway39
Robehomme 94, 154
Rommel Erwin 139
Roosevelt Franklin D. 4, 11
Roseveare, major 154
rosyjskaarmia3, 163,197,313,334
Rouen 140
Royal Marine
1st Royal Marine Armoured Support
Regiment44,242,246,345
41. komando 185, 190,200,219,298,
317
45. komando 66, 72, 82, 183, 193
47. komando 233
48. komando 79, 200,219,220,221,
222,223,224,226,227,326,339
Roya!MiłiraryPolice9, 16, 19,55,69, 147,
192,266,288,347
Royal Navy
aparat Davisa 33, 350
katastrofa wSlapton Sands VIII, 48-52
plaża "Omaha" VIII, XII, 89, 167, 172,
249-264
spadochroniarze 135
telegrafiści 48, 51, 55, 80, 156, 171, 172,
205,228,291,328
usuwaniemin74, 173,181,187,189,
204,206
zespół meteorologów74, 77,338
rozrywka 57-59
Rubinstein, podporucznik 225
Rucqueville 294
Rudder, pułkownik 251
Rudsron45
Ryley, kapitan 282
S, typ min 215
Saint-Aubin-sur-Mer 176, 200
Saint Suplice 288
Salisbury, równina 38
sarnoloty zwiadowcze 291, 292
S-booty VIII, 2, 48, 50, 51, 52, 353
Schmidt, major 122
Scorpion, czołg69, 353
Seagull (trałowiec) 91 , 35l
Sekwana 5
Seulles, rzeka 166, 199
Sexron, działo 81,230,236.291,353
Sherman, czołg 31, 33. 34. 40. 47, 57, 67.
83,84, 179.180,187,189.199.213.231.
235,236,243,245,278,280,283,284.
285,286,324.330.331.332.339.340
Crab 28, 194, 204, 208, 349
Duplex-Drive (DD) 2, 31, 32. 33. 35.
177.179,180,193,199.216.230,234.
249,253,347.3~0.354
Slapron Sands 54
katastrofa 111. 48-~2
służby medyczne 143, 145. 198, 199, 213.
214,233,239,258.334.335,336.347
Smedley, porucznik 326
Smith, major 159
SmursJan, marszałek polny 21, 68
Snake 28, 353
SOE(Special Operations Executive) 14. 354
Solent,cieśnina34, 77, 79,125

Southampton 19, 23. 39, 54, 66, 68, 69, 79,
170,310,351
Spandau, karabin maszynowy 115, 246, 279,
290,291,352
Spitfire 91, 175, 204, 312
Squid(baza remontowa czołgów) 19, 77, 351
SS (Schunstaffel) 134, 219
Stalin Józef43
Stares, kapral282
Stephens, major 127, 148
Stewan, podoficer 252
Stirling, bombowiec 53, 91, 95, 99, 101,
102,103,126,127,130,132,310,316,
340,353
Stokes. zatoka 34
Srudland, zatoka 39
Suffolk 28, 29, 219
Svmnt'T (niszczyciel) 88
Sweeney, porucznik 116, 117
"Sword", plaża 176-199
bunkry192, 194,195,196,198
dowódca odcinka desantowania 190
połączenie zplażą .Juno" 200, 219
zator 189
Sycylia 22, 35, 44, 60, 69, 85, l06, 221, 247,
248
SynnottJimmy, szeregowiec 272, 274
grapnel37, 183,225,274
szybowce
Harnilcar 309
Horsa 101, 106, 111, 149,309,314
Taplin, major 317
Tarrant Rushton, lornisko polowe 105,309
Taylor Woodrow 9
Taylor-Fellers, kapitan 252, 253, 255
TedderAnhur, marszałek lotnictwa l
tdlermina 59,215
Taas (okręt) 89
Thorney, wyspa 15
Thornton Wagger, sierżant 121, 122
Tilbury 69, 263
Tooley, porucznik 282
Touffreville 153
trał 28-29,69, 177,200,207,210,227,
234,235,240,286,349,351,353
Indeks ogólny 369
patrz takżt Sherman, czołg, Crab
trałowce 79, 91, 208, 262
trening 23-48
Troarn 94, 155, 156
"Tygrys", operacja 48-52
U-booty 48, 88
uchylający się od służby wojskowej VIII,
303,304
United States Air Force
8. Armia Sił Powietrznych 169
Urania (nigczyciel) 76, 88, 89, 171, 172,
175,351
"Utah", plaża 264-270
Valentine, czołg 33
Varaville 94, 306, 307
VaughanJohn, kapitan (lekarz) 122
Ver-sur-Mer 288
Vierville-sur-Mer 249,250,255
Virago (niszczyciel) 88, 351
VischerJohn, porucznik 102
WAAF (Women'sAuxiliaryAir Force) VII,
39,348
Wade George, generał 155
WałAtlantycki 2, 29, 85,218
Warspite(okrętwojenny) 91,170
Waterlooville 54
Watts H., kapitan (lekarz) 304
WebberJim, porucznik 302
Wehrmacht 218, 219
Wells Donald, porucznik 102
wemy18
Wesdey, kapitan 305
więźniowie
jeńcy niemieccy 163, 198, 218, 219, 244,
272,280,284,291,331,333
różnych narodowości 246,334
wyjście bez przepustki 69
Wiłmot Chester 302
Wise, major 54
Włochy 24, 35,43
Wolni Francuzi 172
Women's Timber Corps (Women's Land
Army) 21, 348

Woods Humphrey, generał porucznik 59
WrightJoe 183
WRNS (Women's Royal Naval Service) 19,
77,348
X23, miniaturowa łódź podwodna 177, 178,
179.354
"zabawki" 2, 28, 35, 354
załadunek 66-73
zamek Rolanda, hrabstwo Hampshire 60
ZiajaJohn, szeregowiec 20
żandarmeria wojskowa 9, 16, 19. 55, 69.
147,192,266,288,347

Sierżant William Higgs
GlitlerPilotRegiment
Przyjechał Francuz na rowerze zdługą bułką pod pachą i zatrzymał się natych
miast, gdy nas wbaczył, ponieważ mieliśmy te śmieszne kapelusze, takie jak
Niemcy, iskrzydełka na piersiach. Wyglądaliśmy jakNiemcy. Wyciągnął swoją
kartę identyfikacyjną, aby nam ją pokazać. Powiedziałem: Je suis Anglaiś'33•
Zapytał: ,,Anglais?''34• Powiedziałem: "Vóus allei'35• Pojechał dróżką na farmę.
Nagle usłyszeliśmy, jak krzyczy, i wbaczyliśmy wchodzące krowy. Spodziewał
się kłopotów izaganiał swoje krowy.
Podpułkownik Terence Otway
Dowótlca9. batalionu, ParachuteRegiment
Spotkaliśmy dwóch dość tęgich Niemców na rowerach, którzy się zatrzymali.
Gdy powiedzieliśmy im, że jesteśmy brytyjskimi żołnierzami, stwierdzili, że mają
dość i są zmęczeni esesmanami przebierającymi się wbrytyjskie mundury iprze
prowadzającymi ćwiczenia, i zapytali, czy mogliby wrócić do koszar. Przekona
liśmy ich, że jesteśmy brytyjskimi żołnierzami, zabraliśmy im karabiny ije wrzu
ciliśmy do bagnistej wody, a im kazaliśmy wsiadać na rowery i zabierać się
stamtąd, co zwdzięcznością zrobili. Często się zastanawiam, co się znimi stało.
Starszyszeregowiec Ron Phelps
9. batalion, ParachuteRegiment
Niespodziewanie usłyszałem odgłos maszerujących stóp i pomyślałem: "0, ra
ny! To muszą być Niemcy". Zanurkowałem za osłonę i zobaczyłem prze
chodzących naszych lekarzy. Maszerowali trójkami tą drogą, jakby to były
ćwiczenia, aby zorganizować szpital polowy. Pomyślałem sobie: "Może to nie
jestwojna. Może to ćwiczenia". Nie mogłem zrozumieć, jak mogli tak maszero
wać. Przypuszczam, że było ich dwudziestu albo trzydziestu, maszerujących
trójkami, jakby się nie przejmowali całym światem.
Kapitan Guy Radmore
Oficerłqcznofci, 5. Brygada Spadochronowa
Gdy się tak kręciliśmy bez celu w ciemności, usłyszałem jakiś pojazd i powie
działem chłopakom, aby wyjęli granaty - myślałem, że to wóz opancerzony
33 Zfrancuskiego: Jestem Anglikiem" (przyp. tłum.).
34 Zfrancuskiego: "Anglikiem?" (przyp. tłum.).
35 Zfrancuskiego: "Prosz~ jechać" (przyp. tłum.).

Desant powietrzny 135
- a to jechało dwóch spadochroniarzy marynarki36• Zatrzymałem ich i powie
działem: "Wysiadać. Co robicie?". Odpowiedzieli: "Cóż, wmarynarce nikt nas
nie uczył, jak maszerować, więc zabiliśmy tych Niemców i teraz jedziemy do
punktu zbiórki". Rozkazałem: "Od tej chwili pójdziecie piesw". Co za potwor
na arogancja marynarki wojennej! Ale pomyślałem sobie, że to było wspaniałe.
Ci goście, tacy rzecwwi.
KapitanJohn Sim
Gdy wydostałem się z uprzęży, stwierdziłem, że wstałem zrzucony we właści
we miejsce, ikrzyknąłem na wypadek, gdybyjacyś ludzie wylądowali wpobliżu
i mogli mnie usłyszeć. Zebrałem niewielką, czteroosobową grupę i posługując
się moim kompasem, pomaszerowaliśmy na zachód do punktu zbiórki. 7. bata
lion miał trąbkę sygnałową do zwoływania ludzi w zagajniku na skraju strefy
zrzutu, a 13. batalion- róg myśliwski. Ale my, dwunasty, mieliśmy czerwone
światło. Wszedłem na niewielki pagórek w strefie zrzutu i poświeciłem swoją
latarką wokół, mając nadzieję, że moi ludzie robaczą światło i przyjdą do mnie,
awtedy wyślę ich do punktu zbiórki batalionu wkamieniołomie. Jedynie paru
przyszło wciągu godziny, kiedy tam czekałem.
Kapitan Guy Radmoce
Oficerłtp.ności, 5. Brygada Spadochronowa
Spotkałem oficera wywiadu izapytałem: "Gdziejesteśmy?", aon odpowiedział:
"Nie mam pojęcia". Dotarliśmy do jakiegoś drogowskazu- wtedy było już
znami kilku żołnierzy- ipowiedziałem: "Dowiedzmysię". Wspiął się mi na ra
miona ipoświecił latarką na drogowskaz.
Major Kenneth Darłing
Przez kilka ostatnich łat wAnglii odwykliśmy od znaków drogowych, ponie
waż wszystkie wstały usunięte, zwłaszcza te w południowej Anglii. Głupio
praktyczni Niemcy podjęli wszelkie kroki, aby stawić opór naszej inwazji, ale
36 Spadochroniarze marynarki: żołnierze Royal Navy, którzy zostali zrzuceni zsiłami de
santowymi, aby zapewnić łączno~ć radiową zsiłami marynatki przy brzegu, przeprowa
dzającymi bombardowanie (przyp. autora).

zapomnieli pozdejmować cholerne drogowskazy, tak jak my zrobiliśmy wAn
glii cztery latawcześniej.
SzeregowiecVictor Newcomb
Sanitariusz, 224thParachuteFieltlAmbulance
Okazało się, że zawisłem na drzewie, niezbyt wysoko nad ziemią. Odpiąłem
spadochron i po prostu spadłem ten kawałek, aby znaleźć się po kostki w ba
gnie. Precyzja zrzutu nie pokryła się z tą, o jakiej z pełnym przekonaniem
mówili nam wcześniej na odprawie. Byłem nie wiadomo gdzie i nie porrafiłem
nic rozpoznać, mogłem jedynie stwierdzić obecność mnóstwa kumkających
żab. Wiedziałem, że to bagno. Zatem z dużą dozą prawdopodobieństwa
uznałem, że jestem kawał na południe od miejsca, w którym miałem wstać
zrzucony.
Wypiąłem się z uprzęży. Uratowałem torbę ze sprzętem lekarskim, którą za
brałem ze sobą. Przeniosłem się wmiejsce, gdzie usłyszałem ciche głosy winnej
części tego podmokłego terenu, iznalazłem dwóch cry trzech członków innych
grup - nie grupy, która była zrzucana razem ze mną. Wyglądało na to, że nieco
mnie od nich zniosło.
Sformowaliśmy niewielki oddział, a następnie znaleźliśmy drogę do naj
bliższej srosy ido najbliższego wiejskiego domu, gdzie zpomocą map imiejsco
wych rolników dokładnie ustaliliśmy, gdzie się znajdujemy. Przyjęli nas dosyć
radośnie. Tylko zbyt się przejęli, chcąc nam powiedzieć wszystko, co mogli
o tym, gdzie jesteśmy i gdzie mogą się znajdować żołnierze armii niemieckiej.
Zaproponowali nam niewielki poczęstunek, ale nie byliśmy w nastroju na je
dzenie czy picie.
SzeregowiecJames Baty
9. batalion, Parachute Regiment
Wylądowałem w wodzie ku mojemu niemałemu przerażeniu. Niemcy zalali
ogromne obszary iwszędzie pod spodem było lepkie błoto. Byłem mokry, prze
moczony. Najbardziej ze wszystkiego ubłocone miałem buty i nogi. Musiałem
wylądować na kawałku gruntu wwodzie, gdzie było niewielkie wzniesienie ipo
prostu wyczuwałem je nogami i poruszałem się wzdłuż niego, aż wydostałem
się zwody. Miałem ogromne szczęście- wielu utonęło. Jeśli na czas nie odpięli
spadochronów albo byli obładowani sprzętem, szli prosto na dno.

Desant powietnny 137
BrygadierJames Hill
Dowótlca3. BrygaJySpaJochronowej
Spadłem pół kilometra od Cabourga, gdzie rzeka Dives wpada do morza- bli
sko rzeki, do ponadmetrowej wody. Przez czterygodziny się męczyłem, abywy
dostać się na suchy ląd w pobliże naszej strefy zrzutu. W tym czasie, co mnie
bardzo zmartwiło, stwierdziłem, że niechcący robię herbatę - jako dobry
żołnierz zawsze miałem torebki herbaty wkieszeni munduru polowego i oczy
wiście po wpadnięciu do ponadmetrowej wody zostawiałem za sobą smugę
zimnej herbaty. Gdy jeszcze byłem wwodzie, usłyszałem strzały i pomyślałem:
"Dzięki Bogu, nareszcie weszliśmy do walki". Gdy przeprowadziłem docho
dzenie, okazało się, że to członek mojej ochrony przez pomyłkę postrzelił inne
go wnogę, biorąc go za Niemca.
Zebrałem czterdziestu dwóch przemoczonych maruderów, w tym dwóch
spadochroniarzy marynarki i zrzuconego na spadochronie owczarka niemiec
kiego. Gdy maszerowałem ztymi czterdziestoma dwoma facetami, zaczęło świ
tać, abyliśmy na bardzo wąskiej ścieżce bez rowów po bokach, za to zwodą po
drugiej stronie żywopłotów. Nagle usłyszałem okropny hałas. Ponieważ już
wcześniej widziałem walkę, wiedziałem, co to jest- było to bombardowanie sy
stemowe znisko lecącego samolotu. Krzyknąłem do ludzi, aby padli. Wszyscy
rzuciliśmy się na ziemię. Ja sam padłem na dowódcę plutonu moździerzy 9. ba
talionu. Byliśmy tam w samym środku bombardowania systemowego i po
myślałem: "To koniec", iwiedziałem, że dostałem.
Człowiek zdawał sobie sprawę jedynie z kurzu i zapachu śmierci. To było
straszne. Później spojrzałem wlewo i na środku ścieżki zobaczyłem nogę, i po
myślałem: "Na Boga! To moja noga''. Spojrzałem jeszcze raz i stwierdziłem, że
jednak nie, bo tkwił na niej brązowy but, a miałem surową zasadę, że nikt nie
może nosić brązowych butów, bo takie nosili amerykańscy spadochroniarze.
Leżałem na poruczniku Petersie, który nie żył, i to była jego noga. Miałem
urwaną większość lewego pośladka, ale poza tym byłem cały.
Podniosłem się na nogi i zobaczyłem jeszcze tylko jedną osobę, która dała
radę wstać, i był to mój dowódca plutonu ochrony. Pierwszym moim prob
lem jako dowódcy było: "Co mam robić?". Otaczali mnie martwi i umierający
ludzie. Mam się nimi zająć czy dalej wykonywać swoje zadanie? Oczywiście
odpowiedź brzmiała - dalej robić swoje. Więc z moim dowódcą plutonu
obrony obeszliśmy wszystkie martwe ciała, zabraliśmy im morfinę i przekaza
liśmy ją żywym, żeby przynajmniej nieco im ulżyć, apóźniej nie mieliśmy inne
go wyjścia, jak ich zostawić. I nigdy tego nie zapomnę, będzie mnie to

D day-ladowanie-w-normandii-swiadkowie-zapomniane-glosy-wyd-ii

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Księgarnia Grzbiet

More from Księgarnia Grzbiet (20)

D day-ladowanie-w-normandii-swiadkowie-zapomniane-glosy-wyd-ii