Op 12 februari 2009 presenteerden de in Hoboken samenwerkende partijen hun gebiedsvisie Rotterdam Hoboken 2030. Zij willen een internationaal topmilieu milieu creëren met ruimte voor lichaam en geest. Hier een verrassende kijk op de cultuurhistorie in het gebied.

1. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Ontwikkeling gebiedsvisie 2030
een nieuwe kijk
In 2030 is Erasmus MC-Hoboken een gewild en (inter)na-
tionaal bekend deel van de Rotterdamse binnenstad. Met
topinstituten voor medische zorg, cultuur,onderwijs en we-
tenschap. En een aantrekkelijke plek om te wonen en te re-
creëren.
Daar is een gebiedsvisie voor nodig
die de sterke punten aanwijst en
versterkt,en die aansluiting zoekt
op de stad. Dat begint met het le-
ren kennen van de cultuurhistorie.
De geschiedenis leverde negen sfe-
ren op in het Land van Hoboken.
Negen karakteristieke gebieden.

2. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Het Land van Hoboken bleef nog
lang een groene polderweide. Stads-
architect W.N. Rose tekende een
stadsuitbreiding in de Coolpolder.
Een visionair ontwerp. Planmatige
stedenbouw, arm en rijk in één wijk
en een representatief waterfront. Het
ontwerp belooft ruimte, licht, lucht
en hygiëne. Een brug te ver voor het
gemeentebestuur, maar wel inspira-
tie voor latere stedebouwkundigen.
Licht,lucht en ruimte
De visie van Rose (1858)
Willem Nicolaas Rose (1801-1877) ontwierp het
plan om een eind te maken aan de cholera
epidemieën
Stadsarchitect Rose had grootse plannen Rose was de man achter de Rotterdamse Singels

3. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Rotterdam werd een moderne
doorvoerhaven. Helaas trokken
de rijke kooplieden weg. Stads-
planners moesten nieuwe ha-
vens graven èn een aantrekkelijk
woonmilieu ontwikkelen. Dit is te
zien in het ontwerp dat De Jongh
voor het Land van Hoboken
maakte. Een voornaam handels-
kwartier met hotels, winkels, res-
taurants en woonhuizen. En een
enorm havenbekken. Het plan
kwam maar deels van de grond.
Havenstad met allure
De visie van De Jongh (1887-1913)
Gerrit Johannes de Jongh
(1845-1917) gaf het nieuwe
Rotterdam vorm
Plan De Jongh (1887)
De Jongh kreeg zijn eigen momument
De haven groeide, welgestelden vertrokken

4. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
directeur Gemeentewerken,
schrapte de Coolhaven. Hij
tekende een wijk met villa’s, par-
ken en boulevards. En een groot
museum. De grond kwam
beschikbaar maar door economi-
scheproblemen ging alles op de
lange baan. De gemeente kocht
alle grond en groef een‘ruit’van wa-
terwegen om de stad. Het
villaplan kwam er, maar met
bouwblokken langs de kade.
Luxekwartier
De visie van Burgdorffer (1913-1927)
Abraham Cornelius Burg-
-
recteur Gemeentewerken
van 1910 tot 1922.
Uitbreidingsplan met westelijke tak Coolhaven, 1913
Wonen op stand

5. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
De nieuwe stadsarchitect Witteveen
vorm. Geen particuliere villa’s in een
park, maar een groene vlakte in de
stad. Er omheen de hoge gebouwen
van‘wereldstad Rotterdam’. Een in-
drukwekkende staalkaart van beeld-
bepalende gebouwen. Uiteindelijk
werd het gebied minder symme-
trisch en monumentaal dan Witte-
veen had gewild, maar het gaf rich-
ting aan de verdere ontwikkeling .
Monumentale stadscompositie
De visie van Witteveen (1927-1940)
Willem Gerrit Witteveen
(1891- 1979) was de ont-
werper van het eerste we-
deropbouwplan voor de
Rotterdamse binnenstad.
Stadsplattegrond 1930
1940
Plan Witteveen, 1926

6. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Groenstrook en overslag
Het Park – Parkhaven
Het Park was ooit bedoeld als tijdelijke groenstrook op de plek waar de ge-
meente een slachthuis wilde bouwen. J.D. Zocher ontwierp er het eerste
stadspark van Rotterdam. In 2008 genomineerd als Rijksmonument.
Pal er naast de Parkhaven, die gegraven werd in de hoogtijdagen van de
overslag. Toen de loodsen verdwenen ontstond een strook, waar de Floriade
in 1960 de Euromast bracht.
Floriade
Parkhaven, ca. 1972
Groenstrook en overslag
Het Park – Parkhaven
Euromast, met drijvende chineesPark aan de Maas

7. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Beeldbepalende architectuur
Museumpark
Op de stadsplattegrond van 1947 kreeg het Land van Hoboken vorm als
Museumpark. Met beeldbepalende openbare gebouwen, zoals Museum
Boymans van Beuningen, de Volksuniversiteit, het Erasmiaans Gymnasium,
het Unilever hoofdkantoor en een openluchttheater. Maar ook toonaange-
vende villa’s en woningbouw. Later kwamen daar de bijzondere gebouwen
van de Kunsthal en het NAi bij.
Kunsthal (1992)
Museum Boymans van Beuningen (1950) Unilever (1952)
Monument J. de Jongh (1948)Restaurant Old Dutch (1932)
NAi (1993)

8. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Centrum van kennis en kunde
Medische en Educatieve voorzieningen
In 1937 koos het Erasmiaans Gymnasium het Land van Hoboken als nieu-
we plek. In 1961 volgde Ziekenhuis Dijkzigt. Na de Faculteit der Genees-
kunde en Gezondheidswetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotter-
dam kwam het Sophie Kinderziekenhuis en ontstond een‘medische stad’,
door de hoofdlocatie van Hogeschool Rotterdam.
Erasmus MC Erasmus
Hogeschool Rotterdam
Hogeschool Rotterdam

9. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Water als verbinding
Coolhaven
DoorhetvoltooienvandeParksluizenwerddeParkhaveneenverbindingsroutetus-
sendeNieuweMaasendeDelfshavenseSchie.Destukgoedoverslagaandeoostkant
vandehavenverdweenlangzaam.OokdoordeaanlegvandeMaastunnel.Rondom
deCoolhavenontstondeengebiedmetmonumentale,vrijstaandebebouwingin
donkerebaksteen,methetwatervandehavenalsverbindendelement.

10. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Domein van de auto
Museumtunnel tracé
Midden in de Tweede Wereldoorlog, terwijl de binnenstad in puin lag,
werd zonder veel rumoer de Maastunnel in gebruik genomen. De aanrij-
route naar de tunnel, de verlengde ’s-Gravendijkwal, liep over het Land van
Hoboken en sneed met zijn drukke verkeer Hoboken in noord-zuidrichting
in tweeën. Ook nu is het tracé nog steeds een autonome autowereld.
Maastunnel vanaf Westzeedijk Maastunneltracé
‘s-Gravendijkwal Bouw tunneltracé Tunneltracé

11. ErasmusMC
>Hoboken
CULTUURHISTORIE
Alle partijen maken het mee
Ontwikkeling gebiedsvisie 2030 (2008)
In 2008 kiest de gemeente voor een open planproces om een toekomstvisie
te maken. Bewoners, ondernemers, educatieve, culturele, zorg- en medische
instellingen, corporaties, ontwikkelaars en de gemeente Rotterdam, maken
samen een gebiedsvisie met uitvoeringsprogramma. Hoogtepunt is de
Charrette, een meerdaagse werkconferentie voor alle partijen en betrokken.
Op 10 oktober presenteren zij hun gebiedsvisie Erasmus MC-Hoboken in 2030.
december
2007
februari
2008
maart
2008
april
2008
mei
2008
juni
2008
juli
2008
augustus
2008
september
2008
oktober
2008
Stadsvisie
Rotterdam
2030
vastgesteld
Gebiedsvisie
en uitvoerings-
programma
gereed
Atelier Zuid Atelier West
Atelier Oost
Bewoneners-
bijeenkomst
Woonenquête
Onderzoeken economie
Onderzoek wonen
Onderzoek verbindingen & verblijfplaatsen
Onderzoek cultuurhistorie, milieu
Workshops EMC, HRo,
Gemeente, etc.
Mini-top
Tijdsbalk
november
2007
januari
2008
AtelierZuid(maart2008)
AtelierWest(april2008)
Atelier Oost (april 2008)
Charrette
Minitop (juli 2008)
Bronnen, fotografie en cartografie: Urban Fabric, Gemeentelijk Archief Rotterdam, KuijperCompagnons, Piet Admiraal, Neil McWilliams, Reinier Ladan

12. Visiekaart
Rotterdam Hoboken 2030
Internationaal topmilieu
met ruimte voor lichaam en geest
Oase van rustInternationaal topmilieu
Inspiratie
Ontplooiing
Helende omgeving
Schaal:
0 50 250M100 150 200
Coolhaven
aqaqua linera linera liner
M
1.
2.
T+
T+
M
SCIENCEBOULEVARD
Erasmus
Medisch
Centrum
Stadspark
“Oase van rust”
Heijplaat
Delft
winkel/commercieaswinkel/commercieaswinkel/commercieaswinkel/commercieas
parallel wegparallel wegparallel wegparallel wegparallel weg
hoofdweghoofdweghoofdweg
park
verbinding makenverbinding makenverbinding makenverbinding maken
relatie en oriëntatierelatie en oriëntatierelatie en oriëntatie
continuïteit kadecontinuïteit kade
backbone Erasmus MCbackbone Erasmus MC
invloedsfeer R & Dinvloedsfeer R & Dinvloedsfeer R & D
invloedsfeer cultuurinvloedsfeer cultuurinvloedsfeer cultuur
invloedsfeer medischinvloedsfeer medisch
invloedsfeer OV knooppuntinvloedsfeer OV knooppunt
onderwijsinstellingenonderwijsinstellingenonderwijsinstellingen
cultuurinstellingencultuurinstellingencultuurinstellingen
groene ruimte/ park
begeleidende bestaande bebouwingbegeleidende bestaande bebouwingbegeleidende bestaande bebouwingbegeleidende bestaande bebouwingbegeleidende bestaande bebouwingbegeleidende bestaande bebouwingbegeleidende bestaande bebouwing
economische versterkingeconomische versterkingeconomische versterkingeconomische versterkingeconomische versterking
excellent wonenexcellent wonen
stadswijkenstadswijken
stadscampusstadscampus
waterfront livingwaterfront living
excellent wonenexcellent wonenexcellent wonenexcellent wonenexcellent wonen
kunst en cultuurkunst en cultuurkunst en cultuur
ontwikkeling Stadscampus Coolhavenontwikkeling Stadscampus Coolhavenontwikkeling Stadscampus Coolhaven
ontwikkeling Parkhavenstrookontwikkeling Parkhavenstrook
herkenbare entree park
medische instellingenmedische instellingenmedische instellingen
‘s avonds afsluitbaar
aqaqua linera linera liner OV verbinding over waterOV verbinding over waterOV verbinding over waterOV verbinding over water
hoog/centrumstedelijk wonenhoog/centrumstedelijk wonenhoog/centrumstedelijk wonenhoog/centrumstedelijk wonenhoog/centrumstedelijk wonenhoog/centrumstedelijk wonen
waterplein - onontgonnen goud Schiewaterplein - onontgonnen goud Schiewaterplein - onontgonnen goud Schiewaterplein - onontgonnen goud Schie
kennis- en cultuuraskennis- en cultuuraskennis- en cultuuras
langzaamverkeersverbindingenlangzaamverkeersverbindingenlangzaamverkeersverbindingenlangzaamverkeersverbindingenlangzaamverkeersverbindingen
openbaar vervoersknooppuntenopenbaar vervoersknooppuntenopenbaar vervoersknooppunten
brugverbindingen varaint 1 of 2brugverbindingen varaint 1 of 2brugverbindingen varaint 1 of 2brugverbindingen varaint 1 of 2brugverbindingen varaint 1 of 2
Voor de partners is de visie inspiratiebron en uitgangspunt voor nieuw
te realiseren activiteiten. Hun samenwerkingsafspraken legden zij
vast in het visieconvenant Rotterdam Hoboken 2030.
Meer info op: www.rotterdam-hoboken.nl
Gebiedsvisie
Rotterdam Hoboken 2030
Op 12 februari 2009 presenteerden de in
Hoboken samenwerkende partijen hun
gebiedsvisie Rotterdam Hoboken 2030. Zij
willen een internationaal topmilieu milieu
creëren met ruimte voor lichaam en geest.
Hierbij zetten zij in op:
• versterken van de excellente diversiteit in het gebied
• creëren van aantrekkelijke verblijfsplaatsen
• realiseren van krachtige verbindingen
• een sterke spin-off naar de omgeving
Gebiedsvisie
Rotterdam
Hoboken 2030
Internationaal topmilieu met ruimte
voor lichaam en geest