Cito vergelijk met taalactief 3

Taal actief
Introductie
In dit artikel wordt een vergelijking gemaakt tussen de spellingcategorieën zoals die voorkomen in Taal actief 3 en de categorieën van de nieuwe versie van de
Citotoets Spelling. Het betreft hierbij het aantal categorieën, de omschrijving van de categorieën en het moment waarop een categorie in de methode wordt
aangeboden of het moment waarop een categorie getoetst wordt.
Onderstaand treft u in de eerste kolom van het schema het nummer van de categorie aan zoals die voorkomt in Taal actief 3, in de tweede kolom de omschrijving,
in de derde kolom het grondwoord, in kolom 4 de groep of groepen waarin de categorie wordt aangeboden, in kolom 5 het thema of de thema’s waarin de
categorie wordt aangeboden. In de kolommen 6 tot en met 8 treft u het nummer van de categorie, de omschrijving van de categorie en het afnamemoment aan
zoals die voorkomen in de Cito-toets spelling 2006. In de laatste kolom treft u opmerkingen aan in verband met de vergelijking van de categorieën tussen Taal
actief 3 en Spelling Cito 2006.
Opmerking vooraf
Taal actief 3 start in groep 4, maar in het computerprogramma voor spelling kunnen woorden en categorieën geoefend worden die tot het programma van groep 3
behoren.
Er zijn slechts 4 categorieën die wel voorkomen in de Cito toets, maar niet in Taal actief 3.
Voor al deze categorieën vindt u op de website van Taal actief een lessuggestie.
Taal actief spelling en de nieuwe Cito-toets spelling
Nummer Omschrijving categorie Afname Aanbieden bij Taal actief 3
categorie -moment
29 Bezittelijke ’s bij namen M7 - E7 - M8 Groep 7: parkeerweek 4 of 5
46 Verkleinwoorden op –aatje, M7 - E7 Groep 7: parkeerweek 2
-ootje en –uutje
43 Onbeklemtoonde M8 Groep 8: parkeerweek 1
meervoudsuitgangen
35 Woorden met een M7 - E7 Groep 7: parkeerweek 2
koppelteken

Taal actief 3 Spelling Cito 2006 en verder Opmerking
Klankzuivere woorden
Cat. Omschrijving Grondwoord Groep Thema(‘s) Cat. Omschrijving Afname
1 Eenlettergrepige woorden met korte 1 mkm-woorden M3 - E3
of lange klinker in gesloten lettergreep
1a a kam 3
1b aa raam 3
1c e weg 3
1d ee teen 3
1e o rok 3
1f oo rook 3
1g u kus 3
1h i lip 3
2 Eenlettergrepige woorden die beginnen 1 mkm-woorden M3 - E3
met een medeklinker die auditief of
visueel op een ander lijkt
2a b bal 3
2b d doos 3
2c p paal 3
2d m mat 3
2e n noot 3
3 Eenlettergrepige woorden met ie, oe, 1 mkm-woorden M3 - E3
eu of ui
3a ie wiel 3
3b oe koe 3
3c eu reus 3
3d ui huis 3
In Taal actief 3 wor-
den de mkm woor-
den uitgesplitst in
meer subcategorieën
om tegemoet te
komen aan de
diverse spellingmoei-
lijkheden.
den de mkm woorden
uitgesplitst in meer
subcategorieën om
tegemoet te komen
aan de diverse spel-
lingmoeilijkheden.
den de mkm woor-
den uitgesplitst in
meer subcategorieën
om tegemoet te
komen aan de
diverse spellingmoe-
ilijkheden.

4 Eenlettergrepige woorden met 2 of 3 2 mmkm-woorden en M3 - E3 -
medeklinkers aan het begin of mkmm-woorden M4
aan het eind
4a twee medeklinkers aan het begin klas 3
4 1
4b twee medeklinkers aan het eind tent 3
4
4c woorden met st aan het eind kist 3
4 1
4d woorden met ts aan het eind muts 3
4 1
4e twee medeklinkers aan het begin krant 3 3 E3 – M4
en aan het eind 4 mmkmm-woorden
4 1
4f drie medeklinkers aan het begin straat 4 2 5 woorden met meer dan twee E3 – M4
4g drie medeklinkers aan het eind worst 4 3 medeklinkers na elkaar
5 Eenlettergrepige woorden met twee mede- 4 woorden met een tussenklank E3 – M4
klinkers aan het eind met tussenklank die niet geschreven wordt

5a lf golf 3
4 2
5b lk melk 3
4 2
5c lm helm 3
4 2
5d lp tulp 3
4 2
5e rf korf 3
4 2
Taal actief 3 en Cito-
toets zijn identiek

5f rg berg 3
4 2
5g rk jurk 3
4 2
5h rm arm 3
4 2
5i rn doorn 4 2
5j rp dorp 3
4 2
6 Woorden die beginnen met f of v 8 Woorden met f-,v-, s- of z-. M4 – E4 –
6a f fluit 3 M5
4 2
5 1
6b v vis 3
4 2
7 Woorden die beginnen met s of z 8 Woorden met f-,v-, s- of z- M4 – E4
7a s som 3
4 3
5 2
7b z zon 3
4 3
5 2
8 Woorden met sch of schr 6 Woorden met sch of schr E3 - M4 -
8a sch school 3 E4 - M5 -
4 E5
5
8b schr schrift 4 3
In Taal actief 3
meer uitgesplitst in
subcategorieën.
In Taal actief 3 meer
uitgesplitst in sub-
categorieën.
Aanbod en toets-
ing komen over-
een.

9 Woorden met ng of nk 7 Woorden met –ng of –nk E3 - M4 -
9a ng tong 3 E4 - M5 -
4 4 E5 - M6
5 2 en 3
6 1 en 2
7 1
8 1
9b nk bank 3
4 4
5 3
10 Woorden met aar, eer, oor, uur, eur 14 Woorden met klankcombina- M4 – E4
10a aar jaar 3 tie –eer, -oor of -eur M5
4 4
5 1
10b eer heer 3
4 4
5 1
10c oor oor 3
4 4
5 1
10d uur uur 3
4 4
5 1
10e eur deur 3
4 4

In Taal actief 3 wordt
deze categorie ook in
groep 7 en 8 aange-
boden.
In Taal actief 3 komt
deze categorie niet in
groep 6 voor.
In Taal actief 3 staat
deze categorie ook
voor groep 3 ge-
pland.


11 Woorden met aai, ooi of oei 12 Woorden met –aai, -ooi M4 - M5
11a aai kraai 3 of –oei
4 3
5 1
11b ooi kooi 3
4 3
5 1
11c oei boei 3
4 3
5 1
12 Woorden met eeuw, ieuw of uw 19 Woorden met -eeuw, -ieuw E4 - M5
12a eeuw sneeuw 4 4 of -uw - E5
12b ieuw nieuw 4 4
12c uw ruw 4 4

13a Woorden met ch pech 4 5 17 Woorden met –ch of –cht E4 - M5 -
5 3 E5 - M6
13b Woorden met cht lucht 4 5 E7
5 3 en 4
6 1
7 1
8 1
groep 3 voor.
deze categorie door
het beperkt aantal
woorden alleen in
groep 4 voor.
In Taal actief 3
begint deze catego-
rie in groep 3 en
loopt door tot en
met groep 8.

14 Woorden met ei of ij 11 Woorden met ei of ij M4 – E4 –
14a ei reis 3 M5 – M6 –
4 5 E6 – M7–
5 4 E7
6 1
7 2
8 1
14b ij ijs 3
4 6
5 5
6 1
7 2
8 1
15 Woorden met au(w) of ou(w) 16 Woorden met au, auw, E4 - E5 -
15a au saus 4 5 ou, ouw M6 - E6 -
5 5 M7
6 2
15b auw pauw 4 5
5 5
6 2
15c ou hout 3
4 6
5 5
6 2
15d ouw touw 3
4 6
5 5
6 2
In Taal actief 3
begint deze catego-
rie in groep 3 en
loopt door tot en
met groep 8.
deze categorie in
groep 4 tot en met 6
voor, terwijl toetsing
nog in M7 plaatsvindt.
In Taal actief 3 is deze
categorie meer uit-
gesplitst.

16a Woorden met i die klinkt als ie liter 5 6 25 Woorden waarin /ie/ M6 – E6
6 2 geschreven wordt als i M7 – E7
7 1
8 2
17a Woorden met th die klinkt als t thee 7 3 40 Woorden waarin /t/ M7 – E7
geschreven wordt als th – M8

18 Woorden met c die klinkt als s of k 26 Woorden waarin /s/ M6 – E6 -
geschreven wordt als c M7 – E7 –
18a c als s cel 6 3 M8
7 2
8 2
18b c als k actief 6 3 27 Woorden waarin /k/ M6 – E6
7 2 en 3 geschreven wordt als c M7 – E7 –
8 2 M8
19a Woorden met z die klinkt als s langzaam 6 4 8 Woorden met f, v, s, z M5
20a Woorden met b die klinkt als p club 7 3 33 Woorden met -b M7 – E7
21a Woorden met sz enigszins 7 3 48 Restwoorden M7 – E7 –
M8
In Taal actief 3 start
deze categorie in
groep 3 en loopt
door tot en met
groep 8.
toets zijn gelijk.
Taal actief 3 en
Cito-toets zijn gelijk.
Deze categorie komt
niet voor in Cito-toets
toets zijn gelijk.
In de categorie rest-
woorden van het Cito
komt dit probleem
voor, maar is dan
weinig specifiek.

22a Woorden met y baby 8 3 32 Woorden met –y- M8
23a Woorden met x taxi 8 3 44 Woorden met –ks- E7 – M8
geschreven als x
24a Woorden met é café 8 3 38 Franse Leenwoorden E7 – M8
25a Woorden met ch die klinkt als sj chauffeur 8 3 38 Franse Leenwoorden E7 – M8
26a Woorden met ou die klinkt als oe journaal 8 4 38 Franse Leenwoorden E7 – M8
27a Woorden met eau bureau 8 4 38 Franse Leenwoorden E7 – M8
28a Vreemde woorden team 8 4 39 Engelse leenwoorden E7 – M8
29a Woorden met stomme e de de 4 5 10 Woorden met ge-, be-, ver- M4 – E4 –
(niet in voor- en achtervoegsel) 5 3 of met –el, -er, -en M5
6 3
7 4
8 4
30 Woorden met het voorvoegsel be, ge 10 Woorden met ge-, be-, ver- M4 – E4 –
of ver of met –el, -er, -en M5
30a be bezoek 4 6
5 4
6 3
7 4
30b ge getal 4 6
5 4
6 3
7 4
30c ver verkeer 5 4
6 3
7 4
toets zijn gelijk.
Cat. 23 t/m 28: In
Taal actief 3 worden
deze woorden in
groep 8 aangeboden,
terwijl de woorden al
in de toets van eind 7
getoetst worden.
groep 6 tot en met
8 voor. Daarnaast
worden deze spell-
ingproblemen speci-
fieker in Taal actief 3
aangeboden.
deze categorie ook
in groep 6 en 7 voor.
Bovendien vindt er
een verdere uitsplits-
ing plaats.

10
31a Woorden met het voorvoegsel ont ontbijt 6 4
32a Woorden met het achtervoegsel te ziekte 5 7
33a Woorden met het achtervoegsel ig jarig 5 5 en 6 24 Woorden met –lijk of –ig M5 – E5 –
6 4 M6 – M7
7 4
8 5
34a Woorden met het achtervoegsel lijk(s) vrolijk 5 6 24 Woorden met –lijk of –ig M5 – E5 –
6 4 M6 – M7
7 5
8 5
35 Woorden met het achtervoegsel 42 Woorden met –teit of –heid E6 – M7 –
heid of teit E7
35a heid snelheid 6 5
7 5
8 5
35b teit majesteit 7 5
8 5
36a Woorden met age of oge waarbij g garage 7 6 28 Woorden waarin /zju/ E6 – M7
klinkt als sj geschreven wordt als ge
.
Komt niet in de Cito-
toets voor.
Komt niet in de Cito-
toets voor.
In Taal actief 3 uit-
gesplitst en de ca-
tegorie komt ook in
groep 8 voor.
gesplitst en de cat-
egorie komt ook in
groep 8 voor.
gesplitst en de catego-
rie komt ook in groep
8 voor.
Deze categorie
wordt bij Cito al in
groep 6 getoetst

11
37a Woorden met isch(e) elektrisch 7 6 41 Woorden met –sch(e) M7 – E7
38 Woorden met tie die klinkt als tsie of ksie 30 Woorden met tie E6 – E7 –
38a tie politie 6 5 M8
7 5
8 6
38b ctie directie 7 5
8 6
39a Woorden met ti die klinkt als sj(ie) station 8 6
40 Woorden met iaal, iale(n), ieel, iële, 42 Woorden met –iaal, -ieel, M8
ueel of uele -ueel of -eaal
40a iaal liniaal 7 7
40b iale(n) linialen 7 7
40c ieel financieel 8 7
40d iële financiële 8 7
40e ueel actueel 7 7
40f uele actuele 7 7
41a Woorden met air(e) militair 8 7
42a Woorden met ee aan het eind slee 4 7
groep 8 voor.
Aanbod en toetsing
komen overeen.
Komt in de Cito-
toets niet voor.
Komt in Taal actief
3 in groep 7 en 8
voor, terwijl toetsing
alleen midden groep
8 plaatsvindt. Twee
categorieën worden
in Taal actief 3 na de
toets aangeboden.
Komt in de Cito-
toets niet voor.
Deze categorie wordt
niet getoetst in de
Cito-toetsen.

12
43 Verkleinwoorden
43a je huisje 4 7 9 Woorden met uitgang je of M4
tje
5 7
43b pje boompje 4 7 9+ Woorden met pje E5 – M6
43c tje broertje 4 7 9 Woorden met uitgang je of tje M4
5 7
46 Woorden met aatje, ootje, M7 – E7
uutje
43d nkje kettinkje 6 5 9+ Verkleinwoorden met –nkje M7 – E7
43e etje ringetje 5 7 9+ Verkleinwoorden met etje E5 – M6
43f etje (met verdubbeling van medeklinker) karretje 6 5 9+ Verkleinwoorden met etje E5 – M6
44a Woorden met eind d of midden d die hond 4 7, 8 en 9 18 Woorden met d M4 – E4 –
klinkt als t 5 6 en 7 M5 – E5 –
6 5 M6
7 6
8 7
44b Woorden met eind d of midden d die niemand 5 7
klinkt als t (verlengen niet mogelijk) 6 5
7 6
8 7
45 Meerlettergrepige woorden met
gesloten lettergreep
45a Woorden met gesloten lettergreep dokter 4 8
5 8
6 6
45b Meervouden met gesloten lettergreep fietsen 4 8
5 6
6 6
7 6
deze categorie in
meerdere leerjaren
voor. De categorie
met aatje, ootje en
uutje wordt niet
onderscheiden in
Taal actief 3.
Download een gra-
tis les voor deze
categorie op www.
taalactief.nl.
de hogere leerjaren
aangeboden.
Wordt niet getoetst in
de Cito-toets.

13
46 Woorden met open lettergreep
46a open lettergreep aan het eind sla 4 8 15 Woorden met –a, -o of –u E4 – M5
5 8
46b Open lettergreep in het midden jager 4 9 en 10 20 Woorden met open E4 – M5 –
5 8 en 9 lettergreep E5 – M6 –
6 6 en 7 E6
7 7 en 8
8 8 en 9
46c Meervouden met open lettergreep apen 4 9
5 8
6 6
7 7
46d Open lettergreep waarbij sprake is van adres 5 8
een korte klank 6 6

47 Verdubbelingsregel 21 Woorden met gesloten E4
47a Woorden met verdubbeling van bakker 4 9 eerste lettergreep
medeklinker 5 9 47 Woorden met open en/of M7 – E7 -
6 7 en 8 gesloten lettergreep M8
7 8
8
47b Meervouden met verdubbeling van ballen 4 10
medeklinker 5 9
6 7
7 8
47c Verbuiging met verdubbeling dikke 5 9
medeklinker
de hogere leerjaren
aangeboden.
In Cito-toets komt
deze categorie niet
voor.
In Cito-toets komt
deze categorie niet
voor.
In Taal actief 3
worden meer sub-
categorieën onder-
scheiden en komt
deze categorie in
meer leerjaren voor.

14
48 Woorden met tweetekenklank in open
lettergreep
48a Woorden met tweetekenklank keuken 4 10
5 9
6 7
48b Meervouden met tweetekenklank boeken 4 10
5 9
6 7
49a Woorden met meervoud op s sleutels 4 10
5 10
6 8
50 Woorden waarbij f verandert in v of s 22 Verandering van f in v en s E5 – M6
verandert in z in z bij vervoeging en
50a ve(n) duiven 5 10 meervoudsvorming
6 8
50b ze(n) huizen 5 10
6 8
51a Vergrotende en overtreffende trap dikst 5 10
6 9
52a Woorden met meervoud op eren kinderen 5 10 23 Woorden met -em, -elen, E5 – M6
-enen of -eren
Deze categorie komt
in de Cito-toets niet
voor.
Deze categorie komt
voor.
In Taal actief 3
worden de subca-
tegorieën onders-
cheiden.
Deze categorie komt
voor.
aandacht besteed
aan een specifiek
probleem en komen
de andere genoemde
sub-categorieën
elders aan bod.

15
53a Woorden die beginnen met ‘s ‘s morgens 6 9 29 Woorden beginnend met ’s E6 - M7 –
of eindigend op ‘s E7 – M8
54a Meervouden met ‘s piano’s 6 10 29 Woorden beginnend met ’s E6 – E7 –
7 8 of eindigend op ‘s M8
55a Woorden waarbij heid verandert in hoeveelheden 7 9
heden
56 Meervouden met trema 36 Woorden met een trema E7 – M8
56a iën oliën 7 9 (drieëntwintig, ruïne)
56b ieën knieën 7 9
56c eeën tweeën 7 9
57a Woorden met meervoud op a musea 8 7
57b Woorden met meervoud op i politici 8 7

58a Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden gouden 6 10 45 Stoffelijke bijvoeglijke M8
7 10 naamwoorden
den de categorieën
gesplitst aangeboden.
den de categorieën
gesplitst aangeboden.
Deze categorie komt
niet in de Cito-toets
voor.
In de Cito-toets komt
deze categorie niet
voor. De genoemde
categorieën in de
Cito-toets komen niet
in Taal actief 3 voor.
In de Cito-toets komt
deze categorie niet
voor.
deze categorie in
groep 6-7 aange-
boden, terwijl Cito
deze categorie toetst
in groep 8.

16
59 Samenstellingen
59a zonder tussenletters omhoog 5 10 13 Samengestelde woorden met M4 – M5 –
6 9 twee of meer medeklinkers E5 – M6 –
na elkaar E6
59b en ziekenhuis 7 10 34 Tussenletters –n en –s in M8
8 8 en 9 samenstellingen
59c e zonnebril 7 10
8 9
59d s dorpsstraat 8 10
60a Afkortingen bijv. 6 10
7 9
61 Woorden die beginnen met een 37 Woorden met een M7
hoofdletter hoofdletter
61a Namen van steden Amsterdam 6 9
7 10
61b Namen van provincies Groningen 6 9
61c Namen van landen of werelddelen Nederland 6 10
7 10
8 10
61d Namen van inwoners van landen Nederlander 6 10
7 10
61e Namen van inwoners van steden Amsterdamse 6 10
7 10
61f Bijvoeglijke naamwoorden van landen Nederlandse 6 10
7 10
8 10
deze categorie vanaf
groep 5 aangeboden,
terwijl toetsing al
plaatsvindt vanaf mid-
den 4.
Deze categorie komt
niet in de Cito-toets
voor.
deze categorie in
meerdere jaargroepen
aangeboden.

17
Opmerkingen naar aanleiding van de vergelijking
1. De categorieën uit de Cito-toets Spelling zijn bij een aantal categorieën te
algemeen, bijvoorbeeld woorden van het type mkm, terwijl in Taal actief
3 de spellingproblemen specifieker zijn. Hierdoor is meer gerichte onder-
steuning en begeleiding mogelijk voor kinderen met spellingproblemen.
(Zie bijvoorbeeld bovenstaande uitwerking bij categorieën 1 tot en met 3
van Taal actief 3)
2. Binnen Taal actief 3 vindt vaak een verdere uitsplitsing in subcategorieën
plaats.
3. Sommige categorieën komen niet altijd in opeenvolgende toetsen voor.
Bijvoorbeeld wel in groep 5, niet in 6 en wel weer in groep 7. (Zie hier-
voor het overzicht met als voorbeeld categorie 13a van Taal actief 3)
4. De categorie mmmkm of mkmmm wordt niet voorgesteld in groep 3 van
Taal actief 3 gezien de spellingmoeilijkheden die hierin voorkomen.
5. Een aantal categorieën begint eerder in Taal actief 3 en/of lopen langer
door in Taal actief 3. Bijvoorbeeld categorie 6 en 7 van Taal actief 3.
6. In Taal actief 3 worden meer categorieën geoefend die ontbreken in de
Cito-toets spelling. Het betreft de volgende categorieën:
10a-d woorden met aar of uur
19a woorden met z in het midden die klinkt als s
24a woorden met é
26a woorden met ou die klinkt als oe
27a woorden met eau
31a woorden die beginnen met het voorvoegsel ont
32a woorden die eindigen met het achtervoegsel te
39a woorden met ti uitgesproken als sie
41a woorden met air(e)
42a woorden met ee aan het eind
46d woorden met open lettergreep waarbij sprake is van een korte
klank
48 woorden met tweetekenklank in open lettergreep
48a woorden met tweetekenklank
48b meervouden met tweetekenklank
49a woorden met meervoud op s
51a vergrotende en overtreffende trap
55a woorden waarbij heid verandert in heden
57a-b woorden met meervoud op a of i
60a afkortingen
7. In Taal actief 3 worden meer subcategorieën toegevoegd dan in de
Cito-toets worden aangeboden. Bijvoorbeeld in Taal actief 3 wordt als
categorie 10 genoemd woorden met aar, eer, oor, uur, eur terwijl bij de
Cito-toets woorden met eer, oor, eur worden onderscheiden.
8. Soms loopt de categorie in de Cito-toets verder door dan in Taal actief
3. Bijvoorbeeld categorie 12 woorden met eeuw, ieuw of uw. Bij de Cito-
toets wordt dit ook getoetst in groep 5.
9. Categorieën die wel getoetst worden in de Cito-toets spelling en niet
voorkomen in Taal actief 3 zijn verkleinwoorden op –aatje, -ootje en
–uutje, de bezittelijke ’s bij namen (Carlo’s), onbeklemtoonde meervoud-
suitgangen (monniken) en woorden met een koppelteken zoals e-mail.
Deze categorieën behoren niet tot de leerstof spelling zoals bijvoorbeeld
blijkt uit de kerndoelen en de tussendoelen die hiervan afgeleid zijn voor
spelling. Een tweede reden om deze categorieën niet aan te bieden is
gelegen in het feit dat de beschikbare woorden laag frequent zijn zoals
blijkt uit woordfrequentieonderzoek.
Zoals u uit het schema kunt opmaken, zijn er zijn slechts vier cate-
gorieën die wel worden getoetst in de Cito-toets Spelling en die niet
voorkomen in Taal actief 3. Van elk van deze vier categorieën treft u op
www.taalactief.nl een uitgewerkte les aan in de vorm van een deel van
de handleiding en een kopieerblad om de categorie te oefenen.

Cito vergelijk met taalactief 3

Recommended

Recommended

More Related Content

More from ChristadeKoning

More from ChristadeKoning (20)

Cito vergelijk met taalactief 3