1. Zuid-Koreaanse ex-dictator betaalt resterende 160 miljoen
Na 16 jaar lijkt de Zuid-Koreaanse ex-dictator Chun Doo-hwan eindelijk zijn openstaande boetes te
betalen. Na arrestaties en onderzoeken onder de naasten van de 82 jarige ex generaal, lijkt de
slepende procedure tot een eind te komen. Chun werd in 1997 veroordeeld tot het betalen van 220
miljard won (203 miljoen dollar), het bedrag waarmee hij zich door middel van steekpenningen
tijdens zijn presidentschap verrijkt had. Ook zijn rechterhand en latere opvolger als president Roh
Tae-woo werd veroordeeld tot het terugbetalen van de aangenomen steekpenningen (235 miljoen
dollar). Roh betaalde begin deze maand zijn laatste deel, maar Chun betaalde tot nog toe slechts
45 miljoen dollar. Dinsdag maakte zijn zoon bekend dat ook het resterende bedrag betaald wordt.
De ‘Chun Doo-hwan wet’
De druk op Chun nam de afgelopen maanden sterk toe nadat de nationale vergadering in Korea
afgelopen juni de zogenaamde ‘Chun Doo-hwan wet’ aannam. Deze wet moest de aanklagers meer
mogelijkheden geven om weggesluisde steekpenningen terug te vorderen. De nood was hoog, omdat
de zaak Chun leek te verjaren en hij de rest van zijn boete nooit zou betalen. De afgelopen jaren
leefde Chun in luxe, maar gaf aan blut te zijn en te leven van het geld van zijn kinderen. In 2000 werd
zijn Mercedes ingevorderd en in 2010 maakte hij nog eens een schamele 2600 dollar over, maar
verder kwam hij niet. Blut of niet, de kinderen van Chun zijn wel vermogend (o.a. een wijnmakerij en
een uitgeverij met een gezamenlijke waarde van ongeveer 100 miljoen dollar) en ook hun financiële
constructies (en van hun schoonfamilies) zijn de afgelopen maanden grondig onderzocht. Doordat er
ook al beslag gelegd was op onroerende goederen en kunst kwam de familie deze week tot de
conclusie dat de openstaande boete betaald zullen worden.
Het dictatoriale bewind van Park Chung-hee en Chun Doo-hwan
De economische opmars van Zuid-Korea wordt bestempeld als een “economisch wonder”, maar dit
wonder had ook een duidelijke schaduwzijde. De economische opmars van Zuid-Korea begon in de
jaren 60 onder leiding van een militaire dictatuur en het zou uiteindelijk tot het eind van de jaren
tachtig duren voordat het land democratiseerde. De twee meest omstreden figuren tijdens de
militaire dictatuur waren Park Chung-hee (vader van de huidige president Park Geun-hye en
president van 1961 tot 1979) en Chun Doo-hwan (president van 1980-1988).
De staatsgreep van twaalf december 1979
Zowel Park als Chun kwamen aan de macht door een staatsgreep. In oktober 1979 kwam er een
abrupt einde aan het tijdperk Park Chung-hee toen hij tijdens een diner vermoord werd door het
hoofd van zijn eigen geheime dienst. Na de moord duurde het niet lang voordat ook Chun Doo-hwan
(met hulp van zijn rechterhand Roh Tae-woo) via een staatsgreep in december 1979 de leiding in
Korea overnam. De angst voor een nieuw dictatoriaal bewind bracht de mensen samen en overal in
het land ontstonden demonstraties tegen Chun. In mei 1980 leidde dit in de stad Gwangju tot een
van de meest dramatische gebeurtenissen in de Koreaanse moderne geschiedenis. Tijdens de
demonstratie werd het vuur geopend waarbij 200 demonstranten het leven lieten.
Het presidentschap van Chun 1980-1988

2. Na de gebeurtenissen in mei 1980 werden er tussen augustus 1980 en januari 1981 ongeveer 60,000
mensen gearresteerd en 40,000 van hen werden naar heropvoedingskampen gestuurd. Ook werd
Kim Dae-jung jarenlange oppositieleider tegen de dictatuur en latere de Nobelprijswinnaar, ter dood
veroordeeld voor het mede veroorzaken van de opstand in Gwangju. Via indirecte verkiezingen werd
Chun in 1980 verkozen tot president en bleef hij deze functie tot 1988 vervullen. Chun was tijdens
zijn presidentschap mede door de vele financiële schandalen en harde onderdrukking van de
prodemocratische bewegingen niet erg populair. Ook was Zuid-Korea door de economische
ontwikkeling, het Noorden voorbij gestreefd waardoor de legitimiteit van het zogenoemde
‘development dictatorship’ model steeds meer onder druk stond. Nieuwe wekenlange onrusten
braken uit toen Chun in het voorjaar van 1987 voorstelde dat de nieuwe presidentskandidaat voor
zijn partij uit zijn eigen militaire kringen zou komen en dat de nieuwe president via indirecte
verkiezingen verkozen zou worden. Ook de V.S. die de militaire dictaturen altijd gesteund hadden,
besloten geen steun te geven aan de plannen en directe presidentsverkiezingen werden
uitgeschreven.
Herstel van de democratie en het proces tegen Chun en Roh
Als opvolger van Chun streed zijn rechterhand Roh Tae-woo (met eveneens een militaire achtergrond)
voor het presidentschap. Zijn twee belangrijkste opponenten waren Kim Dae-jung en Kim Young-sam
die samen jarenlang de bekendste oppositieleiders waren tegen het bewind van Park en Chun. De
Kims konden het echter niet verenigen en zo deelden zij de stemmen van de oppositie waardoor
Chuns rechterhand Roh Tae-woo de nieuwe president werd. Na de termijn van Roh was het de beurt
aan de Kims toen eerst Kim Young-sam in 1993 president werd. Een van zijn belangrijkste
beleidspunten was het bestrijden van de corruptie en hierdoor kwam er een groot proces tegen de
misdaden van voormalige presidenten Chun en Roh. In een geruchtmakend proces stonden de heren
naast elkaar onder andere terecht voor hun aandeel in de staatgreep van 1979, het bloedbad van
Gwangju en het op grote schaal aannemen van steekpenningen.
Vrijlating en boetes
Chun werd in 1996 veroordeeld tot de doodstraf, maar dit werd een aantal maanden later omgezet
naar een levenslange gevangenisstraf en na het uiteindelijke vonnis in april 1997 begon hij met het
uitzitten van zijn straf. Ook zijn rechterhand Roh werd veroordeeld tot een geldboete en 22 jaar
gevangenisstraf. In december van dat jaar was het de beurt aan de andere Kim op president te
worden. Kim Dae-jung won de verkiezingen die in december 1997 werden gehouden en op zijn
voorspraak werd Chun en Roh begin 1998 vrijgelaten en was het betalen van de boete hetgeen wat
restte. Deze beslissing van Kim Dae-jung was er een met veel betekenis, omdat het Chun was die Kim
ooit ter dood veroordeelde. De beiden Kims die tijdens de militaire dictatuur te maken hadden met
opsluitingen, ontvoeringen en moordaanslagen waren nu degenen die de oud dictator gratie
verleenden. Kim Dae-jung deed dit omdat hij ervan overtuigd was dat er in een democratie geen plek
is voor wraakzucht.
Waarom werd de druk op Chun nu ineens zo opgevoerd?
Het betalen van de boete zal door velen Zuid-Koreanen worden toegejuicht, maar het zal de wonden
uit het verleden niet helen. De vraag die blijft is: waarom Chun juist nu onder druk werd gezet om de
boete te betalen? De verjaring in oktober van dit jaar en het feit dat Roh zijn laatste deel overmaakte

3. is wellicht slechts een gedeeltelijke verklaring. Wellicht heeft de nieuwe president Park Geun-hye ook
een rol achter de schermen. Na de staatgreep van Chun had hij meerdere malen kritiek op de vader
van de huidige president. Er wordt gespeculeerd dat de in februari aangetreden Park op deze manier
de rekening uit het verleden probeert te vereffenen (ook werd Park tijdens het presidentsdebat nog
geconfronteerd met de vraag wat zij met het geld had gedaan dat zij na de dood van haar vader van
Chun ontving). Ook kan het zo zijn dat Chun tot voor kort beschermd werd door hooggeplaatste,
omdat zij nog onder Chun dienden en hun carrières aan hem te danken hebben. Wellicht zijn dit
slecht speculaties, maar wat het wel duidelijk maakt is dat de spoken uit het verleden nog altijd een
grote rol spelen in de Zuid-Koreaanse politiek.
Roh en Chun (met bril) tijdens hun proces in 1996

4. Chun Doo-hwan en Ronald Reagan
Gwangju 1980

5. Gwangju mei 1980
Time magazine juni 1987

6. 1986
Recente foto