tổng quan các vấn đề về Thuốc hiện đại

1. 8/13/2023
1
CHƯƠNG 2
THUỐC CHỮA BỆNH
TỪ HỢP CHẤT HỮU CƠ
Sự phát triển của ngành hóa dược
2100 TCN
Văn bản dược phẩm đầu tiên được
viết trên các viên đất sét bởi người
Lưỡng Hà. Một số công thức và
hướng dẫn bao gồm nghiền thành
bột, truyền, đun sôi, lọc và tán nhỏ.
Ngoài các loại thảo mộc, phải kể đến
các nguyên liệu như bia, vỏ cây,
rượu.
Sự phát triển của ngành hóa dược
130 - 200 SCN
Galen giới thiệu phương pháp kết hợp, một quá
trình trộn hai hoặc nhiều loại thuốc để đáp ứng
nhu cầu cá nhân của bệnh nhân. Ngày nay việc
kết hợp vẫn được thực hiện cho những bệnh
nhân có nhu cầu đặc biệt hoặc cho những đơn
thuốc độc nhất.
1240 SCN
Dược và Y khoa chính thức tách rời nhau. Vua
Frederick II, một người cai trị châu Âu đầy quyền
lực, lần đầu tiên ở châu Âu ban hành một sắc
lệnh tách biệt hoàn toàn nghề bác sĩ và dược sĩ,
đồng thời ban hành các quy định chuyên môn
cho cả hai.
Sự phát triển của ngành hóa dược
1347 - 1351
Bệnh dịch hạch (hay còn gọi là Cái chết đen) quét
sạch 1/3 dân số thế giới và dẫn đến một loạt biến
động về tôn giáo, xã hội và kinh tế có ảnh hưởng
sâu sắc đến tiến trình lịch sử châu Âu.
1729
Người nhập cư Ireland Christopher Marshall mở
một trong những tiệm thuốc đầu tiên của Colonial
America ở Philadelphia, PA.
1752
Bệnh viện Philadelphia, bệnh viện đầu tiên
của Colonial America, mở hiệu thuốc đầu
tiên của bệnh viện.

2. 8/13/2023
2
Sự phát triển của ngành hóa dược
1820
Bác sĩ người Anh John Ferriar khám phá ra
loại thuốc tim đầu tiên được biết đến.
1821
Tạo ra Dược điển Hoa Kỳ (USP) , cung cấp
một hệ thống các tiêu chuẩn được sử dụng
làm hướng dẫn tham khảo cho các dược sĩ
chuyên nghiệp.
Thành lập Trường Cao đẳng Dược
Philadelphia, trường dược đầu tiên của
Hoa Kỳ.
1825
Sự phát triển của ngành hóa dược
1852
Thành lập Hiệp hội Dược phẩm Hoa Kỳ
(nay là Dược sĩ), hoặc APhA, hiệp hội
nghề nghiệp quốc gia đầu tiên được
thành lập của các dược sĩ Hoa Kỳ.
Elias Durand trở thành một trong những dược
sĩ đầu tiên giới thiệu vòi nước ngọt tại cửa
hàng của mình. Vòi nước ngọt đã trở thành
một dấu ấn đặc trưng của tiệm thuốc Mỹ từ
những năm 1860 đến những năm 1950.
1886
1885
Louis Pasteur phát triển
thuốc chủng ngừa bệnh dại.
Sự phát triển của ngành hóa dược
1892
Tiến sĩ John Stith Pemberton, một dược sĩ địa phương ở
Atlanta, tạo ra một loại xi-rô được bán tại nhà thuốc
Jacob's gần đó. Loại xi-rô này gây sốt ngay lập tức và khi
kết hợp với nước có ga, được bán với giá 5 xu một ly.
Thức uống này là Coca-Cola chính gốc.
1907
Đạo luật về ma túy Harrison yêu cầu tất cả các bên
sản xuất hoặc nhập khẩu các chất gây nghiện, chẳng
hạn như thuốc phiện và cocaine, cũng như các nhà
kê đơn và hiệu thuốc được cấp phép, phải đăng ký.
1914
Dược sĩ người Đức Felix Hoffmann tổng hợp thành
công salicylic acid, hoặc aspirin, để bán thương mại,
trở thành loại thuốc được sử dụng rộng rãi nhất
trong thời hiện đại.
Sự phát triển của ngành hóa dược
Paul Ehrlich phát hiện ra arsphenamine (Hợp
chất 606), phương pháp điều trị hiệu quả đầu
tiên chống lại bệnh giang mai, nhờ đó ông được
trao giải Nobel vào năm sau.
1921
1922
Sự thành lập của Kappa Epsilon, hiệp hội dược đầu tiên của Mỹ,
được thành lập để đại diện cho quyền lợi của các nữ dược sĩ.
Kappa Epsilon vẫn hoạt động cho đến ngày nay với tư cách là
một tổ chức chấp nhận cả phụ nữ và nam giới.
Các nhà khoa học Canada Frederick Banting, Charles Best,
John Macleod và James Collip đã phân lập được insulin, mà Eli
Lilly and Company đã giới thiệu trên thị trường vào năm sau

3. 8/13/2023
3
Sự phát triển của ngành hóa dược
1928
Alexander Fleming phát hiện ra Penicillin.
“Khi tôi thức dậy ngay sau rạng sáng ngày 28/9/1928,
tôi chắc chắn không có kế hoạch cách mạng hóa tất cả
y học bằng cách khám phá ra loại thuốc kháng sinh
hay thuốc diệt vi khuẩn đầu tiên trên thế giới,” Fleming
sau này sẽ nói, “Nhưng tôi cho rằng đó chính xác là
những gì tôi làm."
1938
Quốc hội thông qua Đạo luật Thực phẩm, Thuốc và Mỹ
phẩm để đối phó với thảm kịch Elixir of Sulfonilamide. Luật
yêu cầu các loại thuốc mới phải được kiểm tra độ an toàn
và được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA)
phê duyệt trước khi bán ra thị trường.
Sự phát triển của ngành hóa dược
Các nhà khoa học của Đại học Oxford là Howard
Florey, Ernest Chain và Norman Heatley đã phát
triển thành công penicilline ở dạng thuốc và có ứng
dụng trong cuộc sống hàng ngày.
1940
1948
Phòng thí nghiệm Lederle phát triển methotrexate, một trong những
chất chống ung thư sớm nhất với khả năng tiêu diệt tế bào ung thư.
1955
Tiến sĩ Jonas Edward Salk, người tạo ra vắc xin bại liệt Salk,
tại sân bay Copenhagen. Trong bốn ngày ở lại sân bay
Kastrup CPH, Tiến sĩ Salk ở Copenhagen đã có nhiều
chuyến thăm đến Viện Huyết thanh, cơ sở đầu tiên bên
ngoài Hoa Kỳ, nơi đã tạo ra vắc-xin bại liệt. Tiến sĩ Salk cũng
đã nói chuyện với Hiệp hội Sinh học địa phương, 28/5/1959
Sự phát triển của ngành hóa dược
Albert Sabin tại Đại học Cincinnati phát
triển một loại vắc xin bại liệt uống.
1961
Thuốc chẹn beta, một loại thuốc dùng để điều trị huyết áp
cao và các vấn đề về tim, bắt đầu được sử dụng. 1967
1984 FDA phê duyệt thuốc Retrovir (zidovudine hoặc AZT), loại thuốc đầu tiên
được chứng minh là có thể giúp điều trị những người bị nhiễm HIV / AIDS.
2015
Tổng thống Obama khởi động “Sáng kiến Y học Chính xác” đề xuất
tùy chỉnh chăm sóc sức khỏe, với các quyết định, thực hành và / hoặc
sản phẩm y tế được điều chỉnh cho phù hợp với từng bệnh nhân. Dự
án nhằm thu thập dữ liệu di truyền và sức khỏe từ một triệu đối tượng.
Sự phát triển của ngành hóa dược
Thời kỳ sơ khai của ngành Dược Việt Nam
Lịch sử ngành Dược Việt Nam được hình thành từ rất lâu đời.
Theo những câu chuyện xa xưa kể lại, từ khoảng 5000 năm TCN
Thần Nông đã dạy nhân dân sử dụng các loại cây cỏ để chữa
bệnh. Ông cũng được biết đến với danh xưng Dược Vương khi
từng nhận dạng hàng trăm loại dược thảo và độc thảo.
Lê
Nhân
Tông

4. 8/13/2023
4
Tiêu chuẩn hiện đại của thuốc
Đối với dược phẩm người ta đưa ra các tiêu chuẩn nghiêm ngặt.
- Dược phẩm phải có hoạt tính sinh học cao, có sự chọn lọc lớn và có tác dụng
chữa bệnh lâu dài.
- Thuốc không được có độc tính, không gây những tác dụng phụ không mong
muốn.
- Ngoài ra thuốc cần phải có độ tinh khiết cao và có độ bền lớn khi bảo quản
và chi phí sản xuất hợp lý.
- Thuốc phải đến tay người sử dụng với giá cả phải chăng, đồng thời lợi nhuận
thu được khi tiêu thụ thuốc trên thị trường dược phẩm phải đủ lớn.
Tất cả các yếu tố trên sẽ quyết định thời gian tồn tại của từng loại thuốc trong
số những dược phẩm tương tự được sử dụng trên thế giới.
• Đánh giá các đích tác dụng này
• Tìm kiếm được đúng các phân tử thuốc (các thuốc có khả năng) liên kết với đích đã chọn
• Kiểm tra hợp chất mới trong phòng thí nghiệm và trên lâm sàng về độ an toàn và hiệu quả
• Đạt được sự chấp thuận và đưa thuốc mới tới tay các bác sĩ và bệnh nhân.
Tất cả quá trình này sẽ mất khoảng từ 10 đến 15 năm.
NGUYÊN LÝ CƠ BẢN TRONG NGHIÊN CỨU PHÁT
TRIỂN MỘT LOẠI THUỐC MỚI ĐIỀU TRỊ BỆNH MỚI
QUÁ TRÌNH TÌM KIẾM
1. Hiểu về bệnh
2. Xác định mục tiêu – chọn một phân tử làm đích tác dụng của thuốc
3. Đánh giá mục tiêu – Kiểm tra mục tiêu và xác nhận lại cơ chế của
bệnh
4. Tìm kiếm thuốc – tìm một phân tử tiềm năng ( hay “chất dẫn”) có thể
trở thành thuốc
5. Thử nghiệm tiền lâm sàng – thử nghiệm trong phòng lab và trên động
vật để kiểm tra về tính an toàn trước khi tiến hành trên người.
5. Thử nghiệm invitro sẽ được thực hiện tại các phòng thí nghiệm, thường là các thử nghiệm trên ống nghiệm và cốc
thủy tinh và nghiên cứu invivo là các nghiên cứu được thực hiện trên các tế bào sống và mô hình động vật (trong
tiếng Latin “vivo” có nghĩa là “sống”)
Trong suốt giai đoạn này các nhà nghiên cứu cũng phải tính đến số lượng thuốc cần sản xuất đủ cho các thử
nghiệm lâm sàng. Kỹ thuật bào chế ở quy mô nhỏ trong phòng thí nghiệm hầu như không thể chuyển sang để
sử dụng trong sản xuất quy mô lớn được
QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
1. Thử nghiệm lâm sàng pha 1 – Thử nghiệm đầu tiên trên
người với 1 nhóm nhỏ người tình nguyện khỏe mạnh
2. Thử nghiệm lâm sàng pha 2 – Thử nghiệm trên một nhóm
nhỏ bệnh nhân
3. Thử nghiệm lâm sàng pha 3 – Thử nghiệm trên một nhóm
lớn bệnh nhân để chứng minh về tác dụng và độ an toàn.
4. Hồ sơ đăng ký thuốc mới (FDA) và Chấp thuận – Chấp
thuận hồ sơ xin cấp phép của FDA
5. Sản xuất
6. Tiếp tục nghiên cứu và Thử nghiệm lâm sàng pha 4

5. 8/13/2023
5
SỰ CẢI BIẾN PHÂN TỬ (CHUYỂN HÓA THUỐC)
VỊ TRÍ CÁC THỤ THỂ
Tương tác thuốc-thụ thể
Chất chủ vận và chất đối kháng
QUAN HỆ GIỮA CẤU TRÚC - TÁC DỤNG