Capitulum XXXV – Diversa inter grammaticam Donati et nostras grammaticas
1. Capitulum XXXV – Interroganda
A) Quae sunt diversa inter grammaticam Donati et nostras grammaticas
N.B. Nihil fere mutatum est in re grammatica et potius nomina quibus de ea
loquimur mutantur.
Responsum
1) Participium non inter verba numeratur sed est aliqui partem capiens nominis
partem verbi (v. 6; 129-131)
2) Ad genera masculinum, femininum et neutrum addit genus commune, ut hic et
haec sacerdos (v. 16-18)
3) Ad verborum modos addit optativum et substrahit gerundium, gerundivum et
participium (v. 62-64)
4) Dicit esse genus verborum neutrum quod fix ex verbis quae desinunt in –o in
active sed accepta –r non extant, ut sto et curro (non dicitur stor vel curror) (v.
68; 75-78)
5) Cum loquatur de temporibus verborum non mentionem fac de praeterito nec
futuro perfecto (v. 94-96)
6) Legendus est modus participii futuri (v. 149)
7) Coniunctio si inter causales habetur (v. 171)
8) Distinguuntur causales (nam, etenim, quamobrem…) et rationales coniuctiones
(itaque, enim, quia…) (v.170-175)
B) Quae sunt sex genera pronominum? (in margine est scriptum)
R/ Personalia, possesiva, demostrativa, relative, interrogative et indefinita.
Personalia ut ego, tu, nos, se; possessiva ut meus, tuus, vester; demostrativa ut hic,
ille, is, idem, ipse; relativa ut qui; interrogativa ut quis, qui, uter; indefinita ut
aliquis, quisquam, uterque, quidam, nemo, nihil et neuter.
C) Quae genera adverbiorum? Da exempla
R/ Sunt adverbia loci, temporis, numeri, negandi, affirmandi, demostrandi, optandi,
hortandi, interrogandi, qualitatis, quantitatis, dubitandi.
Loci, ut hic, intus, illuc, inde; temporis ut hodie, nunc, nuper; numeri ut semel, bis;
negandi ut non, minime; affirmandi ut etiam, quidni, ita; demonstrandi ut en, ecce;
optandi ut utinam; hortandi ut eia; ordinis ut deinde; interrogandi ut cur, quare,
quamobrem; qualitatis ut docte, pulche, fortiter; quantitatis ut multum, parum;
dubitandi ut forsitan, fortase, forte.
D) Quae sunt species coniuctionum? Da exempla
R/Sunt quinque scilicet copulativae, disiunctivae, expletivae, causales et rationales.
2. Copulativae ut et, -que, atque, ac; disiunctivae ut aut, -ve, nec, neque; expletivae ut
quidam, equidem, quoque, autem, tamen; causales ut nam, namque, etenim;
rationales ut itaque, enim, quia, quoniam, ergo, scilicet, igitur.
E) Dic septem praepositiones quae dumtaxat accusativum casum postulantes
R/ Ad, apud, citra, circum, adversus, contra, erga
F) Scribe septem ablativi casus
R/ A/ab, cum, coram, de, e/ex, pro, prae, sine
G) Da tres quae et accusativum et ablativum postulant
In, sub et super
Ricordamini, dicitur…
Praesens, praeteritum, futurum tempus; nominativus, genitivus, dativus… casus
Et pro coniungere possumus dicere declina verbum (v. 101, 91, 154). Exempli gratia:
Declina praesentem tempus verbi amandi: amo, amas, amat, etc.