Ad exercendum quaedam huius capitulis aliis modis

1. Capitulum XXXIII - Exercitia
Exercitium I – Usus et sensus pluscuamperfecti coniuctivi
Amavissem = plusc. Coniuct act.
Amatus essem = plusc. Coniuct. Pass
Cum Romae essem = imperf. Coniuct. Act.
Cum Romae fuissem = plusc. Coniuct. Act.
Has sententias consideratote:
- Cum plerique hostes se ad equites convertissent pedites nostri porta sinistra
erupuerunt (v. 123)
= Postquam plerique hostes se ad equites converterunt pedites nostri porta sinistra
erupuerunt
- Hostes hac re perturbati cum iam longa pugna fatigati essent, impetum Romanorum
… sustinere non potuerunt et post brevem pugnam terga verterunt (v. 124-127)
= Hostes hac re perturbati quia iam longa pugna fatigati erant, impetum
Romanorum … sustinere non potuerunt et post brevem pugnam terga verterunt
- Cum ad ripam fluminis fugientes pervenissent, alii naviculis ratibusque se
servaverunt, alii armis abiectis in flumen se proiecerunt (v. 128-130)
= Postquam ad ripam fluminis fugientes pervenerunt, alii naviculis ratibusque se
servaverunt, alii armis abiectis in flumen se proiecerunt
A) Iungitote sententias et utemini cum + coniuctivum pluscuamperfectum. Videtote
exempla.
Fabulla ovis nigrae
Pastor nimias oves in grege suo possidebat - Pastor unam ovem nigram amissit - Ovis
nigra amissa ad lacum ivit – valde laetabatur pulchri loci causa – omnes oves in grege
coeperunt sese interrogare de ove illa – sed nemo eam videbat – pastor hoc animadvertit
– statuit ire ad quaerendum ovem perditam – omnes aliae oves perterritae lupos
timuerunt– ovis laeta balans ad celsos montes currit – diligens pastor et petivit lacum et
reliquae oves relictae sunt – ovis per arduos montes pomis sese alebat – subito pastor
audivit lupos ululantes – pastor timore affectus est – pastor petivit excelsos montes –
ovis misera improviso cecidit ex alta rupe – crus prabae illae ovis fractum est et balare
coepit – lupi ovem balantem audiverunt – pastor lupos ovem minantes vidit – in gregem
luporum cucurrit – ad pastorem se vertentes…
Exemplum:
- Cum pastor nimias oves in grege suo habuisset unam ovem nigram amissit. Cum
pastor unam ovem nigram amissistet, ovis nigra amissa ad lacum ivit. Cum…

2. B) Iungitote sententias cum particulis quia, postquam, etc. pro particula cum.
Exemplum:
- Quia pastor nimias oves in grege suo habuerat/habebat unam ovem nigram amissit.
Postquam pastor unam ovem nigram amisserat/amissit, ovis nigra amissa ad lacum
ivit. Postquam…
Exercitium II
Aliis modis exprimitote has sententias:
Exempla
- Hoc proelio facto, dux victor … virtutem nostram laudavit (v. 142-143)
o Postquam proelium factum est, dux victor virtutem nostram laudavit
- Omnes qui te diligunt, dilige. Qui vero non adama.
o Omnes qui te diligunt, diligito. Qui vero non adamato.
- Hodie legati… missi ad castra venerunt (v. 148)
o Hodie legati postquam missi sunt ad castra venerunt
o Hodie legatis missis ad castra venerunt
o Cum legati missi essent ad castra venerunt
- Etenim malus amicus fuissem nisi lacrimas effudissem super corpus amici mortui
(v. 163-164)
o Etenum malus amicus essem nisi lacrimas effuderem super corpus amici
mortui
- Nostri, cum parati essent ad castra defendenda (v. 115-116)
o Nostri, cum parati essent ad defendendum castra
o Nostri, cum parati essent ut defenderent castra
o Nostri, cum parati essent defendendi castra causa
- Graviter vulneratus (amicus) in castra portatus est, ubi in manibus meis ex
vulnere mortuus est, postquam me oravit ut per litteras parentes suos de morte
filii consolarer (v. 157-160)
- Convivae carissimi narrate fabulam de Rege Minos
- Hodie legati a Germanis missi ad castra venerunt ut cum imperatore
colloquerentur (v. 148-149)
- Utinam Romae essem aut tu apud me esses! (v. 167-168)
- Publio Valerio mortuo me consolari non poteram
- Plura ad me scribe ut sciam plura de rebus urbanis atque domesticis
- Ne timueris, Mede! (XXXII, v. 215)