SlideShare a Scribd company logo
Black Soldier Fly Larva
Composting
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЦрдд
Welcome to the world of Black Soldier Fly Larva Composting! With this
sustainable and efficient method, you can turn food waste into valuable
resources. Let's dive in!
рд╕реИрдирд┐рдХ рдЕрд│реА рд╣рдп рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдЦрдд рдмрд┐рд╡рдгреНрдпрдпрд╕рдпрдареА рдирдХрдлрдпрдпрддрд╢реАрд░ рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ
Is Your Wet Garbage Harming
the Environment?
Humans produce an average of 2.1 billion tons of wet garbage annually.
This garbage is typically food waste, yard trimmings, paper, and other
organic materials. When wet garbage is sent to landfills, it decomposes
and produces methane, a greenhouse gas that is 28 times more potent
than carbon dioxide. In fact, landfills account for 18% of human-related
methane emissions globally.
Wet garbage can also cause soil and water pollution. Leachate, which is
the liquid that seeps out of decomposing garbage, can contaminate
groundwater and surface water. This can harm aquatic life and make
water unsafe for human consumption.
рдУрд▓рдп рдХрдЪрд░рдп рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рд╣рдпрд┐реА
рдордпрдгреВрд╕ рд░реЛрдЬ 200 рдХреЛрдЯреА рдЯрд┐ рдХрдЪрд░рдп рддрдпрдпрд░ рдХрд░рддреЛ рдпрдпрдд рдЕрдиреНрди рдмрдпрдЧреЗрддреАрд▓ рдХрдЪрд░рдп рдХрдпрдЧрдж рдЕрд╢рдп
рд╕реЗрдВрдирд┐рдп рдкрджрдпрд░реНрдпрд╛рдЪрдп рд╕рдордпрд╡реЗрд╢ рдЕрд╕рддреЛ рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдвреАрдЧ рддрдпрдпрд░ рдХ
реЗ рд▓реНрдпрдпрд┐реЗ рддреНрдпрдпрддреВрд┐ рдирдорд░реНреЗрд┐ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддреЛ
рдЬреЛ рдХрдпрдмрд╛рд┐ рдбрдпрдпреЙрдХреНрд╕рдпрдИрдб рдкреЗрдХреНрд╖рдп 25 рдкрдЯ рддрдпрдкрдордпрд┐ рд╡рдпрдвреАрд╕ рдорджрдд рдХрд░рддреЛ рдЕрд╢рдп рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрддреВрд┐
рдордпрдгрд╕рдпрдореБрд│реЗ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓рдп рдирдорд░реНреЗрд┐рдЪреНрдпрдп 18% рдирдорд░реНреЗрд┐ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддреЛ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдордпрддреА рд╡ рдкрдпрдгреНрдпрдпрдЪреА
рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рд╣реЛрддреЗ рдирд╡рдирд╣рд░реА рддрд│реА рдЖрдирдг рд┐рджреНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рдУрд▓реНрдпрдп рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдШрдбрддреЗ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЬрд▓
рдЬреАрд╡рд┐рдпрд╡рд░ рдкрд░рд░рдгрдпрдо рд╣реЛрддреЛ
Benefits of Composting with Black
Soldier Fly Larvae
1
2
3
Nutrient-Rich Castings ЁЯМ▒
Black Soldier Fly larvae produce a high-quality compost that's rich in nutrients,
making it an ideal soil amendment for gardens and farms.
Reduced Landfill Waste ЁЯЪо
By composting with Black Soldier Fly larvae, you can keep food waste out of the
landfill, which helps reduce greenhouse gas emissions and prevents the release of
harmful leachate.
Self-Sustaining System ЁЯФД
Because the larvae feed on food waste, you don't need to add external inputs like
water or fertilizer. The system is self-sustaining and low maintenance, making it an
ideal choice for urban and suburban environments.
4 Larvae and Flies as Protein Supplements and bio dieselЁЯРЫ
Black soldier fly larvae and flies are a sustainable and nutritious alternative to
traditional sources of protein. They can be used as protein supplements for poultry and
humans, and their body fats can be used as biodiesel.
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рд╡рдпрдкрд░реБрд┐ рдХ
реЗ рд▓реЗрд▓рд▓реНрдпрдп
рдХрдЪрд░рдп рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдпрдЪреЗ рдлрдпрдпрджреЗ
1
2
3
рдЕрд│реНрдпрдЪреЗ рдЦрдд: ЁЯМ▒
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрдЪреА рдирд╡рд╖реНрдардп рд╣реА рдЙрддреНрддрдо рдЦрдд рдЖрд╣реЗ
рдХрдЪрд░рдпрдХ
реБрд╛рдВ рдбреА рд╡ рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдвреАрдЧрдпрдкрдпрд╕реВрд┐рдореБрдХреНрддреАЁЯЪо
рдЕрд│реНрдп рд╡рдпрдкрд░реБрд┐ рдЕрдиреНрди рдХрдЪрд░рдп рдХ
реБрд╛рдВ рдбреАрдЪрдп рднрдпрдЧ рдмрд┐рдгреЗ рдЯрдпрд│рддрдп рдпреЗрддреЗ рдпрдп рдореБрд│реЗ рд╣рд░рд░рдд рд╡рдпрдпреБ рдЙрддреНрд╕рдЬрд╛рд┐ рдХрдореА рд╣реЛрддреЗ .
рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдгрдкреБрд░рдХ рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпЁЯФД
рдЕрд│реНрдп рдЕрдиреНрди рдЦрдд рдЕрд╕рд▓реНрдпрдп рдореБрд│реЗ рдЗрддрд░ рдЧреЛрд╖реНреАрд╛рдВрдЪреА рдлрдпрд░ рдЧрд░рдЬ рд░рдпрд╣рдд рд┐рдпрд╣реА рд╡рдпрдкрд░рдгреНрдпрдпрд╕ рдмрд░реЗрдЪ рд╕реЛрдкреЗ
рдЖрдирдг рдореНрд╣рдгреВрд┐рдЪ рдХрдЪрд░рдп рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдп рд╕рдпрд░реНреА рд╕рд╡реЛрддреНрддрдо рдкрдпрдпрд╛рдп
4 рдЕрд│реНрдпрдкрдпрд╕реВрд┐ рдкреНрд░рдирддрдирд┐рдпреБрдХреНрдд рдЕрдиреНрди рдЖрдирдг рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ЁЯРЫ
рдХреЛрд╢рдпрдд рдЬрдпрдгреНрдпрдп рдЖрдзреАрдЪреНрдпрдп рдЕрд│реНрдп рд╣рдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐реЗ рд╡ рдирд┐рдЧреНрдз рдпрдпрд╛рдВрдЪрдп рдЦрдирдЬрд┐рдп рдЖрд╣реЗ рдореНрд╣рдгреВрд┐
рдпрдп рдЕрд│реНрдп рдкрд╢реБрдЦрдпрджреН рдирдХ
рд╛рдВ рд╡рдп рдордпрдгрд╕рдпрд╕рдпрдареА рд╡рдпрдкрд░рдпрдд рдпреЗрдК рд╢рдХрддреЗ рддрд╕реЗрдЪ рдпрдпрдкрдпрд╕реВрд┐ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рдмрд┐реВ рд╢рдХрддреЗ
Waste Not, Want Not: Feeding Your Larvae
рдХрдЪрд░рдп рд┐рдпрд╣реА рдЖрдирдг рдХрдЪрд░рдп рдмрд┐рдд рд┐рдпрд╣реА рдлрдХреНрдд рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЕрдиреНрди
Black Soldier Fly larvae have an insatiable appetite for organic waste. They'll happily chow down on your fruit and veggie scraps,
leftover bread, dairy products, and even meat and bones. Just make sure to avoid highly acidic or sugary foods, which can upset
their delicate digestive systems.
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЖрд│реНрдп рдЦреВрдк рдЦрдпрджрдпрдб рдЕрд╕рддрдпрдд рддреНрдпрдп рдЖрд┐рд╛рдВрджрдпрд┐реЗ рднрдпрдЬреАрдкрдпрд▓рдп рдлрд│рдпрд╛рдВрдЪреА рд╕рдпрд▓реЗ рдЙрд░рд▓реЗрд▓рд╛рдВ рдЕрдиреНрди рдЦрд░рдпрдм рдЭрдпрд▓реЗрд▓реЗ рджреБрдЧреНрдзрдЬрдиреНрдп рдкрджрдпрд░реНрд╛ рдордпрд╕ рдЖрдирдг рд╣рдпрдбрдпрдЪрдп рдЖрддрд▓рдп рднрдпрдЧ
рдЦрдпрдКрд┐ рдЯрдпрдХрддрдпрдд.. рдЦреВрдк рдЬрдпрд╕реНрдд рдЖрд╛рдВрдмрдЯ рдЖрдирдг рдЦреВрдк рдЧреЛрдб рдПрд╡рдвреЗ рдлрдХреНрдд рд░рдпрд╣рдпрдпрд▓рдп рд╣рд╡рд╛рдВ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдордпрдгрд╕рдпрдкреНрд░рдордпрдгреЗ рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреА рдкреНрд░рдХ
реГ рддреА рдкрдг рдирдмрдШрдбрддреЗ
Harvesting and Using Black Soldier Fly Castings
1 What are Castings?
Castings are the nutrient-rich
compost produced by Black
Soldier Fly larvae. They provide
valuable nutrients to plants and
can improve soil structure and
water retention.
2 Using Castings
You can use Black Soldier Fly
castings just like other compost -
as a soil amendment, top
dressing, or potting mix
component. They can also be
used in vermicomposting system.
3 Market Potential
There is a growing market for Black
Soldier Fly castings, with many
companies selling the compost as a
high-value soil amendment for
organic agriculture. Because price of
vermicompost is RS. 25/kg where as
BSF manure is just RS 10/kg
Harvesting and Using Black Soldier Fly Castings
1 рдЦрдд рдореНрд╣рдгрдЬреЗ рдХрдпрдп?
рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЙрддреНрд╕рдЬрд╛рд┐ рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреА рдирд╡рд╖реНрдардп рд╣реЗ
рдЕрдирддрд╢рдп рдЙрддреНрддрдо рдкреНрд░рдХрдпрд░рдЪреЗ рдЦрдд рдЖрд╣реЗ рддреЗ
рдЭрдпрдбрдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХ рдЕрд╕реЗ рдкреЛрд╖рдгрдореВрд▓реНрдп
рджреЗрддреЗ. рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЬрдирдорд┐реАрдЪреА рдкреНрд░рдд рд╕реБрдзрдпрд░рддреЗ рдЖрдирдг
рдЬрд▓рдзрдпрд░рдг рдХреНрд╖рдорддрдп рд╡рдпрдврддреЗ
2 рдЦрдд рд╡рдпрдкрд░рдгреЗ
рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реЗ рдЦрдд
рдХ
реБрд╛рдВ рдбреНрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рд╡рдпрдкрд░рддрдп рдпреЗрддрд╛рдВ рдЬрдирдорд┐реАрд╡рд░ рд╢реЗрддрдпрдд
рдкрд╕рд░рддрдп рдпреЗрддрд╛рдВ рдирдХ
рд╛рдВ рд╡рдп рддреНрдпрдпрдкрдпрд╕реВрд┐ рдкрд░рдд рдПрдХрджрдп
рдЧрдпрд╛рдВрдб
реВ рд│ рдЦрдд рдмрд┐рд╡рддрдп рдпреЗрдд
3 рдХреНрд╖рдорддрдп
рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрдгрдпрд▒реНрдпрдп рдЦрддрдпрдЪрд╛рдВ
рдЦрддрдпрдЪрдп рдмрдпрдЬрдпрд░ рдЖрддрдп рд╡рдпрдврддреЛрдп рдЕрд┐реЗрдХ
рдХ
рд╛рдВ рдкрдиреНрдпрдп рдЕрд╕рд╛рдВ рдЦрдд рдирд╡рдХрддрдпрдд рдЧрдпрд╛рдВрдб
реВ рд│
рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ
рд╛рдВ рдордд 25 рд░реБрдкрдпреЗ рдЖрд╣реЗ рддрд░
рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдЦрддрдпрдЪреА
рдирдХ
рд╛рдВ рдордд рд╕рдпрдзрдпрд░рдг резреж рд░реБрдкрдпреЗ рдирдорд│реВ рд╢рдХ
реЗ рд▓
Larvae and Flies as a Sustainable Protein Supplement
Black Soldier Fly larvae and flies are a sustainable and nutritious alternative to traditional sources of protein, and can be
produced on a small scale with minimal resources. They have a high protein content and are rich in essential amino acids, making
them an ideal choice for poultry feed and human consumption.
Benefits for Poultry ЁЯРУ
тАв High protein content supports growth and development
тАв BSF larvae are an eco-friendly protein source because they can improve feed conversion rates.
тАв Reduce costs and have a lower environmental impact than traditional protein sources like soy for chicken feed.
Benefits for Humans ЁЯМН
тАв Sustainable, affordable and eco-friendly alternative to traditional source of protein.
тАв Poultry birds take nearly two months to reach maturity, while BSF larvae reach maturity in a matter of weeks.
тАв Rich in essential amino acids, which are necessary for muscle and tissue repair
тАв Can be produced on bigger scale as well as small scale with minimal resources, making it an ideal choice for communities with
limited access to protein sources
рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкреНрд░рдирд░реНрд┐-рдпреБрдХреНрдд рдХреАрдЯрдХрдЬрдиреНрдп рдЕрдиреНрди
рдХреЛрд╢рдпрдд рдЬрдпрдгреНрдпрдпрдкреВрд╡реА рдЪреНрдпрдп рдЕрд│реНрдп рд╣рдп рдПрдХ рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ рдпрдпрдд рдЦреВрдк рдореЛрдареНрдпрдп рдкреНрд░рдордпрдгрдпрдд рдкреНрд░рдирд░реНрд┐ рдЕрд╕рддрдпрдд рдирд╢рд╡рдпрдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐реЗ рддрдпрдпрд░ рдХрд░рдгрдпрд░реА рд╕рд╡рд╛ рдЕрдореАрд┐ рдЖрдореНрд▓
рдЕрд╕рддрдпрдд рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЦрдпрджреН рдореНрд╣рдгреВрд┐ рд╣рдп рдПрдХ рдЙрддреНрддрдо рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ рдЦрд░рд╛рдВрддрд░ рдордпрдгрд╕рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрдп рдЖрд╣рдпрд░рдпрдд рдпрдпрд╛рдВрдЪрдп рд╕рдордпрд╡реЗрд╢ рдХ
реЗ рд▓рдп рдЬрдпрдК рд╢рдХрддреЛ
рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреАрдЪреЗ рдЦрдпрджреН рдореНрд╣рдгреВрд┐ рдлрдпрдпрджреЗ ЁЯРУ
тАв рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрдЪреА рднрд░рдкреВрд░ рдордпрддреНрд░рдп рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреАрдЪрд╛рдВ рд╡рдЬрд┐ рд╡реЗрдЧрдпрд┐реЗ рд╡рдпрдврд╡рддреЗ
тАв рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рд╣рдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрдЪрдп рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдХрдореА рдЕрдиреНрдирдпрдд рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреАрдЪрд╛рдВ рд╡рдЬрд┐ рд╡рдпрдврдд
тАв рдкреНрд░рдирд░реНрд┐ рдЖрдзреАрдЪ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реА рдЕрд╕рд▓реНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЬрдореАрд┐ рдЖрдирдг рдкрдпрдгреА рдпрдпрд╛рдВрдЪрдп рд╡рдпрдкрд░ рдХрдореА рд╣реЛрддреЛ рдЖрдирдг рдореНрд╣рдгреВрд┐рдЪ рдирдХ
рд╛рдВ рдорддрд╣реА рдХрдореА
рдордпрдгрд╕рдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдлрдпрдпрджреЗ ЁЯМН
тАв рдордпрдгрд╕рдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рд╕реБрджреНрдзрдп рд╣рдп рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдЕрд╕рдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрдЪрдп рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ
тАв рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреА рдЦрдпрдпрд▓рдп рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрдгреНрдпрдпрд╕рдпрдареА рджреЛрд┐ рдордирд╣рд┐реЗ рд▓рдпрдЧрддрдпрдд рддрд░ рдЕрд│реНрдп рдкрд╛рдВрдзрд░рдп рдирджрд╡рд╕рдпрдд рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддрдпрдд
тАв рдЕрддреНрдпрдпрд╡рд╢реНрдпрдХ рдЕрдореАрд┐реЛ рдНрдирд╕рдбрдордзреНрдпреЗ рд╕рдореГрджреНрдз, рдЬреЗ рд┐рдпрдпреВ рдЖрдирдг рдЙрддреА рджреБрд░реБрд╕реНрддреАрд╕рдпрдареА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХ рдЖрд╣реЗрдд
тАв рдХрдореАрдд рдХрдореА рд╕рд╛рдВрд╕рдпрдзрд┐рдпрд╛рдВрд╕рд╣ рдореЛрдареНрдпрдп рдкреНрд░рдордпрдгрдпрдд рддрд╕реЗрдЪ рд▓рд╣рдпрд┐ рдкреНрд░рдордпрдгрдпрдд рдЙрддреНрдкрдпрджрд┐ рдХ
реЗ рд▓реЗ рдЬрдпрдК рд╢рдХрддреЗ, рдЬреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдкреНрд░рдирд░реНрд┐реЗ рд╕реНрддреНрд░реЛрддрдпрд╛рдВрдЪрдп рд╕рдореБрджрдпрдпрдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдПрдХ рдпреЛрдЧреНрдп
рдкрдпрдпрд╛рдп рдмрд┐рддреЛ.
The Sustainable Fuel
Biodiesel is a clean-burning, renewable fuel that can be made from a
variety of sources, including vegetable oil, yellow grease, cooking oil, and
animal fat. The process of making biodiesel is called transesterification,
which converts fats and oils into biodiesel and glycerin.
BSF biodiesel, made from the larvae of the black soldier fly, is a promising
new source of biodiesel. BSF larvae are grown on organic waste, such as
food scraps and manure, so they do not compete with food crops for land
or water. They also have a high feed conversion rate, meaning that they
produce more biodiesel per unit of food waste than other sources. BSF
biodiesel has a number of benefits over traditional petroleum diesel. It is
cleaner burning, so it produces fewer emissions that contribute to air
pollution. It is also renewable, so it does not contribute to the depletion of
fossil fuels. Additionally, BSF biodiesel is biodegradable, so it does not
pollute the environment when it is disposed of.
рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдЗрд╛рдВрдзрд┐
рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рд╕реНрд╡рдЪреНрдЫ рдЖрдирдг рдкреБрд┐рдирд┐рд╛рдирдорд╛рдд рдХрд░рдгреНрдпрдп рдЬреЛрдЧреЗ рдЗрд╛рдВрдзрд┐ рдЖрд╣реЗ рддреЗ рд╡рд┐рд╕реНрдкрддреАрдЬрдиреНрдп рддреЗрд▓ рдирдХ
рд╛рдВ рд╡рдп
рддрд│рд▓реНрдпрдпрд┐рд╛рдВрддрд░ рдЙрд░рд▓реЗрд▓рд╛рдВ рддреЗрд▓, рдкреНрд░рдпрдгреА рдЬрдиреНрдп рдирд┐рдЧреНрдз рдкрджрдпрд░реНрд╛ рдпрдпрддреВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдХрд░рддрдп рдпреЗрддреЗ.
рдпрдпрдд рдпрдп рдкреНрд░рдирд┐рдпреЗрдд рдирд┐рдЧреНрдз рдкрджрдпрд░реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рдЖрдирдг рдЧреНрд▓рд┐рд╕рд░реАрд┐ рдордзреНрдпреЗ рд░реВрдкрдпрд╛рдВрддрд░ рд╣реЛрддреЗ.
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдкрдпрд╕реВрд┐ рдмрд┐рд╡рд▓реЗрд▓реЗ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рд╣рдп рдПрдХ рдЖрд╢реНрд╡рдпрд╕рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рд╣реЛрдК рд╢рдХрддреЛ.
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдл
реЗ рдХ
реВ рд┐ рдирджрд▓реЗрд▓реЗ рдЕрдиреНрди, рдкреНрд░рдпрдгреНрдпрдпрд╛рдВрдЪреА рдирд╡рд╖реНрдардп рдЖрдирдг рдордпрд┐рд╡реА рдирд╡рд╖реНрдареЗрд╡рд░ рд╡рдпрдврд╡рддрдп рдпреЗрддрдпрдд
рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рддреНрдпрдпрд╛рдВрд┐рдп рдЬрдпрдЧрдп рдкрдпрдгреА рдпрдпрдЪреА рдлрдпрд░рд╢реА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрдп рд▓рдпрдЧрдд рд┐рдпрд╣реА .
рдпрдпрддреВрд┐ рдирдорд│рдгрдпрд░ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓рдЪрдп рдкреНрд░рдордпрдг рдЗрддрд░ рдкрджрдпрд░реНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрдп рддреБрд▓рд┐реЗрдд рдЬрдпрд╕реНрдд рдЕрд╕рддрд╛рдВ.
рдЗрддрд░ рдмрдпрдпреЛрдбреАрдирдЬрд▓ рдкреЗрдХреНрд╖рдп рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдордзреВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реЗ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рдЕрдирдзрдХ рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓рд╛рдВ рдЕрд╕рддрд╛рдВ
рддреНрдпрдпрддреВрд┐ рдХрдореА рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рдШрдбрддрд╛рдВ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЦрдирд┐рдЬреЗ рдЗрд╛рдВрдзрд┐рдп рдЪрдп рд╡рдпрдкрд░ рдХрдореА рд╣реЛрддреЛ .
рдпрдпрдЪреЗ рдЬреИрдирд╡рдХ рдирд╡рдШрдЯрд┐ рд╣реЛрдд рдЕрд╕рд▓реНрдпрдпрдореБрд│реЗ рддреЗ рдирд┐рд╕рдЧрдпрд╛рд▓рдп рдзрдХреНрдХрдп рдкреЛрд╣реЛрдЪрд╡рдд рд┐рдпрд╣реА рддреЗ рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдЖрд╣реЗ.
Comparing Environmental Impact of Traditional
Composting to BSFL Composting
Traditional Composting
тАв Takes longer to break down waste (1 month тАУ 1 year), and
require bigger space.
тАв Can produce methane and leachate if not managed
properly
тАв If aeration is not done properly & culture is not sprayed
then it stinks
тАв The price of vermicompost is RS.25/kg and poultry
manure is RS 12/kg
BSFL Composting
тАв Requires less time and maintenance, produces less leachate
тАв Creates zero greenhouse gas emissions overall
тАв Produces higher-quality compost as well as reduces the volume o
waste more efficiently, culture sprayed decomposes the matter
left by BSFL
тАв Affordable protein source as well as renewable bio diesel
тАв The price f BSF manure is RS 10/kg
рдкрдпрд░рд╛рдВрдкрд░рд░рдХрдХ
рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧ рдЖрдирдг рд╕реИрдирд┐рдХреАрдЕрд│реНрдп рдХ
рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧ
:рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдгрдпрд╡рд░рдЪрдп рдкрд░рд░рдгрдпрдо
рд╕реЗрдВрдирд┐рдп рдЦрдд рдирд┐рдирдорд╛рддреА рдкрджреНрдзрдд
тАв рдкрдпрд░рд╛рдВрдкрдпрд░рд░рдХ рдХ
рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧ рдпрдпрдд рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдирд╡рдШрдЯрд┐ рд╡реНрд╣рдпрдпрд▓рдп рдПрдХ рдордирд╣рд┐рдп рддреЗ
рдПрдХ рд╡рд╖рд╛ рд▓рдпрдЧреВ рд╢рдХрддреЗ
тАв рдпрдпрдд рдирдорд░реНреЗрд┐ рдЖрдирдг рджреБрдЧрд╛рдВрдзреАрдпреБрдХреНрдд рдкрдпрдгреА рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрдгреНрдпрдпрдЪреА рд╢рдХреНрдпрддрдп рдмрд░реАрдЪ
рдЕрд╕рддреЗ
тАв рдЕрдкреБрд░реА рд╣рд╡рдп рдЖрдирдг рдЕрдпреЛрдЧреНрдп рдирдЬрд╡рдпрдгреВрдореБрд│реЗ рджреБрдЧрд╛рдВрдзреА рдкрд╕рд░рддреЗ
тАв рдЧрдпрд╛рдВрдб
реВ рд│ рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ
рд╛рдВ рдордд 25 рд░реБрдкрдпреЗ рддрд░ рдХреЛрд╛рдВрдмрдб рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ
рд╛рдВ рдордд рдмрдпрд░рдп рд░реБрдкрдпреЗ
рдкреНрд░рдирдд рдирдХрд▓реЛ рдЖрд╣реЗ
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЦрдд/рдирд╡рд╖реНрдп
тАв рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдХ
рд╛рдВ рдкреЛрдЯ рдпрдпрд▓рдп рд╡реЗрд│ рдмрд░рдпрдЪ рдХрдореА рд▓рдпрдЧрддреЛ
тАв рджреЗрдЦрднрдпрд▓реА рдХрдореА рд▓рдпрдЧрддреЗ рдЖрдирдг рджреБрдЧрд╛рдВрдзреАрдпреБрдХреНрдд рдкрдпрдгреА рдЦреВрдкрдЪ рдХрдореА рдмрд┐рдд
тАв рд╣рд░рд░рдд рд╡рдпрдпреВ рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рд╣реЛрдд рд┐рдпрд╣реА
тАв рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓реНрдпрдп рдкреНрд░рдХрдпрд░рдЪреЗ рдЦрдд рдЖрдирдг рд╡реЗрдЧрд╡рдпрд┐ рдирд╡рдШрдЯрд┐
тАв рдкрд░рд╡рдбрдгреНрдпрдпрдЬреЛрдЧреА рдкреНрд░реЛрдЯреАрд┐ рдЪреА рдирдХ
рд╛рдВ рдордд рдЖрдирдг рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓
тАв рд╕реИрдирд┐рдХ рд╡реЗрд│рдп рдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдХ
реЗ рд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ
рд╛рдВ рдордд резреж рд░реБрдкрдпреЗ рдкреНрд░рдирдд
рдирдХрд▓реЛ рдЖрд╣реЗ
The Incredible Lifecycle of the Black Soldier Fly
1 Egg (5-7 days)
The Black Soldier Fly life cycle begins when adult flies lay eggs
on egg traps above the decomposing organic matter.
2
3 Pupa (4-5 days)
The larvae eventually pupate and transform into adult flies,
which live for only a few days and do not feed on waste.
4
Adult (7-10 days)
The adult flies mate and lay eggs, starting the cycle anew.
Larva (15-18 days)
Once hatched, the larvae begin feeding on the organic matter,
growing rapidly and transforming the waste into nutrient-rich
castings.
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдордпрд╢реАрдЪреЗ рдЬреАрд╡рд┐рдЪрд┐
1 рдЕрд╛рдВрдбреА 5 рддреЗ 7 рдирджрд╡рд╕
рдкреВрдгрд╛ рд╡рдпрдв рдЭрдпрд▓реЗрд▓реА рдордпрд╢реА рдЕрд╛рдВрдбреА рдШрдпрд▓рддреЗ рдирдЬрд░реНрд╛рдВ рдЦрд░рдпрдм рдЭрдпрд▓реЗрд▓рд╛рдВ рдЕрдиреНрди рдЕрд╕рддрд╛рдВ
2
3 рдХреЛрд╢ 4 рддреЗ 5 рдирджрд╡рд╕
рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЕрдЦреЗрд░реАрд╕ рдХреЛрд╢ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддрдпрдд рдЖрдирдг рдкреНрд░реЛрдв рдордпрд╢реНрдпрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рдмрджрд▓рддрдпрдд рдЬреЗ
рдлрдХреНрдд рдХрдпрд╣реА рдирджрд╡рд╕ рдЬрдЧрддрдпрдд рд╡ рдХрдЪрд░рдп рдЦрдпрдд рд┐рдпрд╣реАрдд
4
рдкреВрдгрд╛ рд╡рдпрдв рдЭрдпрд▓реЗрд▓реА рдордпрд╢реА 7 рддреЗ 10 рдирджрд╡рд╕
рдкреВрдгрд╛ рд╡рдпрдврд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдордпрд╢рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрдп рд╢рд░реАрд░ рд╕рд╛рдВрдмрд╛рдВрдзрдпрддреВрд┐ рдЕрд╛рдВрдбреА рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддрдпрдд
рдЕрд│реА 5 рддреЗ 8 рдирджрд╡рд╕
рдЕрд╛рдВрдбреНрдпрддреВрд┐ рдирд┐рдШрдпрд▓реЗрд▓реА рдЕрд│реА рдордЧ рд╡реЗрдЧрдпрд┐реЗ рдХрдЪрд░рдп рдлрд╕реНрдд рдХрд░рддреЗ
Seeds of Change: How Vigyan Ashram is Planting
Innovation in Rural India
1 Vigyan Ashram ЁЯМ▒
We are a non-profit organization in India that promotes
technology innovations in rural areas. We use Black
Soldier Fly composting to manage food waste, producing
high-quality compost for our own gardens and local
farms.
2
Local Impact ЁЯМН
The use of Black Soldier Fly composting has had a
tremendous impact on our local community. It has
reduced waste and pollution. The pilot at a
residential area- Darpan society, RajguruNagar,
Maharashtra; has flourished a lot with the support of
the residents. Compost bins were being placed in
the parking area, where everyone can throw the
kitchen garbage and larvae can feed on them and it
is being maintain and replaced after 15 days by
Vigyan ashram.
3 Future Plans ЁЯТб
We plan to expand our use of Black Soldier Fly
composting to other residential areas and rural areas in
India, and to share our knowledge and experience with
other communities around the world. Our goal is to create
a sustainable and equitable food system for everyone.
рдЧреНрд░рдпрдореАрдг рдпреБрд╡рдХрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рд┐рд╡рдХрд▓реНрдкрд┐рдп рд░реБрдЬрд╡рдгрдпрд░реА рд╕рд╛рдВрд╕реНрд░реНрдп
1 рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо ЁЯМ▒
рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо рд╣реА рд╕реНрд╡рдпрд╛рдВрд╕реЗрд╡реА рд╕рд╛рдВрдШрдЯрд┐рдп рдЖрд╣реЗ рдЬреА рдЧреНрд░рдпрдореАрдг рднрдпрдЧрдпрд╕рдпрдареА рдЪреНрдпрдп
рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░рддреЗ рдЖрдореНрд╣реА рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рд╡рдпрдкрд░реВрд┐ рдЙрдЪреНрдЪ рджрдЬрдпрд╛рдЪрдп рдЦрдд
рдЖрдирдг рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреНрдпрдп рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░реАрдд рдЖрд╣реЛрдд рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐
2
рд╕реНрд░реНрдпрдирд┐рдХ рдкреНрд░рднрдпрд╡ЁЯМН
рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдордзреВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдХ
рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧрдореБрд│реЗ рдЖрдкрд▓реНрдпрдп рд╕рдордпрдЬ
рдЬреАрд╡рд┐рдпрд╡рд░ рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓рдп рдкрд░рд░рдгрдпрдо рд╣реЛрдИрд▓ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдХрдЪрд░рдп рдЖрдирдг рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рдХрдореА
рд╣реЛрдИрд▓ рджрдкрд╛рдг рд╕реЛрд╕рдпрдпрдЯреА рд░рдпрдЬрдЧреБрд░реБрд┐рдЧрд░ рдпреЗрд░реНреЗ рдкреНрд░рдпрдпреЛрдирдЧрдХ рддрддреНрддреНрд╡рдпрд╡рд░ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рд╕реБрд░реВ
рдХ
реЗ рд▓рдп рдЖрд╣реЗ рддреНрдпрдпрд▓рдп рдирддрд░реНрд▓реЗ рд░рдирд╣рд╡рдпрд╢рдпрд╛рдВрдЪрдп рдЖрдирдг рд┐рдЧрд░рдкрдпрдирд▓рдХ
реЗ рдЪрдп рд╕рдирд┐рдп
рдкрдпрдирдард╛рдВ рдмрдп рдирдорд│рдпрд▓рдп рдЖрд╣реЗ 3 рднрдирд╡рд╖реНрдпрдпрддреАрд▓ рдирд┐рдпреЛрдЬрд┐ЁЯТб
рд╣рдпрдЙрдирд╕рд╛рдВрдЧ рд╕реЛрд╕рдпрдпрдЯреАрддрд▓реНрдпрдп рд░рдирд╣рд╡рдпрд╢рдпрд╛рдВрд┐реА рдЕрд│реНрдп рдЕрд╕рд▓реНрдпрдп рдХрдЪрд░рдпрдХ
реБрд╛рдВ рдбреАрдд рдлрдХреНрдд
рдХрдЪрд░рдп рдЯрдпрдХрдпрдпрдЪрдп рдкрд╛рдВрдзрд░рдп рдирджрд╡рд╕рдпрдд рддрд░ рдЕрд│реНрдп рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓реНрдпрдп рд╡рдпрдврддреАрд▓ рдЖрдирдг рдпрдп
рд╕рдЧрд│реНрдп рдкреНрд░рдХрд▓реНрдкрдпрдЪреА рдЪреА рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо рдХрдпрд│рдЬреА рдШреЗрдЗрд▓ [рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо рд╣реА
рд╕реНрд╡рдпрд╛рдВрд╕реЗрд╡реА рд╕рд╛рдВрдШрдЯрд┐рдп рдЖрд╣реЗ рдЬреА рдЧреНрд░рдпрдореАрдг рднрдпрдЧрдпрд╕рдпрдареА рдЪреНрдпрдп рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░рддреЗ
рдЖрдореНрд╣реА рд╕реИрдирд┐ рдХреА рдЖрдпрдп рд╡рдпрдкрд░реВрд┐ рдЙрдЪреНрдЪ рджрдЬрдпрд╛рдЪрдп рдЦрдд рдЖрдирдг рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреНрдпрдп
рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░реАрдд рдЖрд╣реЛрдд рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐
We are indebted to BSF larvae for the happiness they bring us!
рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрддреВрд┐ - рдЕрдиреНрди рдЖрдирдг рд┐рд╡рдирд┐рдирдорд╛рддреАрдЪрдп рдЖрд┐рд╛рдВрдж
For more information
рдЕрдзрд┐рдХ рдорд╛рдзрд┐рддреАрд╕рд╛рдареА рд╕рдВрдкрдХ
рдХ
Mahesh Shinde 8806465189
9223243620
vigyanashramfoundation@gmail.com
21

More Related Content

More from SanketValse

Urine hydroponic.pdf
Urine hydroponic.pdfUrine hydroponic.pdf
Urine hydroponic.pdf
SanketValse
┬а
Gasifier.pdf
Gasifier.pdfGasifier.pdf
Gasifier.pdf
SanketValse
┬а
Gracubator.pdf
Gracubator.pdfGracubator.pdf
Gracubator.pdf
SanketValse
┬а
Dryer.pdf
Dryer.pdfDryer.pdf
Dryer.pdf
SanketValse
┬а
Incinerator.pdf
Incinerator.pdfIncinerator.pdf
Incinerator.pdf
SanketValse
┬а
Food Lab Department.pdf
Food Lab Department.pdfFood Lab Department.pdf
Food Lab Department.pdf
SanketValse
┬а
Dish Wash.pdf
Dish Wash.pdfDish Wash.pdf
Dish Wash.pdf
SanketValse
┬а
Thermal Battery.pdf
Thermal Battery.pdfThermal Battery.pdf
Thermal Battery.pdf
SanketValse
┬а
Technovation Poster
Technovation PosterTechnovation Poster
Technovation Poster
SanketValse
┬а
Smart suspension load backpack.pdf
Smart suspension load backpack.pdfSmart suspension load backpack.pdf
Smart suspension load backpack.pdf
SanketValse
┬а
IBT Covid Response
IBT Covid ResponseIBT Covid Response
IBT Covid Response
SanketValse
┬а
рд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдорд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
SanketValse
┬а
рдпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рдпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдордпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рдпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
SanketValse
┬а
рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧ
рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧрдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧ
рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧ
SanketValse
┬а
рдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг
рдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг
рдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг
SanketValse
┬а
Technovation Posters
Technovation PostersTechnovation Posters
Technovation Posters
SanketValse
┬а
Curd Maker
Curd MakerCurd Maker
Curd Maker
SanketValse
┬а
Router
RouterRouter
Router
SanketValse
┬а
Akshay Composter
Akshay ComposterAkshay Composter
Akshay Composter
SanketValse
┬а
Compost
CompostCompost
Compost
SanketValse
┬а

More from SanketValse (20)

Urine hydroponic.pdf
Urine hydroponic.pdfUrine hydroponic.pdf
Urine hydroponic.pdf
┬а
Gasifier.pdf
Gasifier.pdfGasifier.pdf
Gasifier.pdf
┬а
Gracubator.pdf
Gracubator.pdfGracubator.pdf
Gracubator.pdf
┬а
Dryer.pdf
Dryer.pdfDryer.pdf
Dryer.pdf
┬а
Incinerator.pdf
Incinerator.pdfIncinerator.pdf
Incinerator.pdf
┬а
Food Lab Department.pdf
Food Lab Department.pdfFood Lab Department.pdf
Food Lab Department.pdf
┬а
Dish Wash.pdf
Dish Wash.pdfDish Wash.pdf
Dish Wash.pdf
┬а
Thermal Battery.pdf
Thermal Battery.pdfThermal Battery.pdf
Thermal Battery.pdf
┬а
Technovation Poster
Technovation PosterTechnovation Poster
Technovation Poster
┬а
Smart suspension load backpack.pdf
Smart suspension load backpack.pdfSmart suspension load backpack.pdf
Smart suspension load backpack.pdf
┬а
IBT Covid Response
IBT Covid ResponseIBT Covid Response
IBT Covid Response
┬а
рд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдорд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рд▓реЛрдгрдЪреЗ рдЙрджреНрдпреЛрдЧ рдЙрднрд╛рд░рдгреА рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
┬а
рдпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рдпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдордпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
рдпреБрд╡рдХрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рддрдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд╡рд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдо
┬а
рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧ
рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧрдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧ
рдЙрджреНрдпреЛрдЬрдХрддрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕рд╛рд╕рд╛рдареА рдкреНрд░рд╛рдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рд╡рд░реНрдЧ
┬а
рдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг
рдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг
рдЖрдзреБрдирд┐рдХ рд╢реЗрд│реАрдкрд╛рд│рдг рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкреНрд░рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг
┬а
Technovation Posters
Technovation PostersTechnovation Posters
Technovation Posters
┬а
Curd Maker
Curd MakerCurd Maker
Curd Maker
┬а
Router
RouterRouter
Router
┬а
Akshay Composter
Akshay ComposterAkshay Composter
Akshay Composter
┬а
Compost
CompostCompost
Compost
┬а

BSF - Black-Soldier-Fly.pptx

  • 1. Black Soldier Fly Larva Composting рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЦрдд Welcome to the world of Black Soldier Fly Larva Composting! With this sustainable and efficient method, you can turn food waste into valuable resources. Let's dive in! рд╕реИрдирд┐рдХ рдЕрд│реА рд╣рдп рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдЦрдд рдмрд┐рд╡рдгреНрдпрдпрд╕рдпрдареА рдирдХрдлрдпрдпрддрд╢реАрд░ рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ
  • 2. Is Your Wet Garbage Harming the Environment? Humans produce an average of 2.1 billion tons of wet garbage annually. This garbage is typically food waste, yard trimmings, paper, and other organic materials. When wet garbage is sent to landfills, it decomposes and produces methane, a greenhouse gas that is 28 times more potent than carbon dioxide. In fact, landfills account for 18% of human-related methane emissions globally. Wet garbage can also cause soil and water pollution. Leachate, which is the liquid that seeps out of decomposing garbage, can contaminate groundwater and surface water. This can harm aquatic life and make water unsafe for human consumption.
  • 3. рдУрд▓рдп рдХрдЪрд░рдп рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рд╣рдпрд┐реА рдордпрдгреВрд╕ рд░реЛрдЬ 200 рдХреЛрдЯреА рдЯрд┐ рдХрдЪрд░рдп рддрдпрдпрд░ рдХрд░рддреЛ рдпрдпрдд рдЕрдиреНрди рдмрдпрдЧреЗрддреАрд▓ рдХрдЪрд░рдп рдХрдпрдЧрдж рдЕрд╢рдп рд╕реЗрдВрдирд┐рдп рдкрджрдпрд░реНрдпрд╛рдЪрдп рд╕рдордпрд╡реЗрд╢ рдЕрд╕рддреЛ рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдвреАрдЧ рддрдпрдпрд░ рдХ реЗ рд▓реНрдпрдпрд┐реЗ рддреНрдпрдпрддреВрд┐ рдирдорд░реНреЗрд┐ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддреЛ рдЬреЛ рдХрдпрдмрд╛рд┐ рдбрдпрдпреЙрдХреНрд╕рдпрдИрдб рдкреЗрдХреНрд╖рдп 25 рдкрдЯ рддрдпрдкрдордпрд┐ рд╡рдпрдвреАрд╕ рдорджрдд рдХрд░рддреЛ рдЕрд╢рдп рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрддреВрд┐ рдордпрдгрд╕рдпрдореБрд│реЗ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓рдп рдирдорд░реНреЗрд┐рдЪреНрдпрдп 18% рдирдорд░реНреЗрд┐ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддреЛ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдордпрддреА рд╡ рдкрдпрдгреНрдпрдпрдЪреА рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рд╣реЛрддреЗ рдирд╡рдирд╣рд░реА рддрд│реА рдЖрдирдг рд┐рджреНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рдУрд▓реНрдпрдп рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдШрдбрддреЗ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЬрд▓ рдЬреАрд╡рд┐рдпрд╡рд░ рдкрд░рд░рдгрдпрдо рд╣реЛрддреЛ
  • 4. Benefits of Composting with Black Soldier Fly Larvae 1 2 3 Nutrient-Rich Castings ЁЯМ▒ Black Soldier Fly larvae produce a high-quality compost that's rich in nutrients, making it an ideal soil amendment for gardens and farms. Reduced Landfill Waste ЁЯЪо By composting with Black Soldier Fly larvae, you can keep food waste out of the landfill, which helps reduce greenhouse gas emissions and prevents the release of harmful leachate. Self-Sustaining System ЁЯФД Because the larvae feed on food waste, you don't need to add external inputs like water or fertilizer. The system is self-sustaining and low maintenance, making it an ideal choice for urban and suburban environments. 4 Larvae and Flies as Protein Supplements and bio dieselЁЯРЫ Black soldier fly larvae and flies are a sustainable and nutritious alternative to traditional sources of protein. They can be used as protein supplements for poultry and humans, and their body fats can be used as biodiesel.
  • 5. рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рд╡рдпрдкрд░реБрд┐ рдХ реЗ рд▓реЗрд▓рд▓реНрдпрдп рдХрдЪрд░рдп рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдпрдЪреЗ рдлрдпрдпрджреЗ 1 2 3 рдЕрд│реНрдпрдЪреЗ рдЦрдд: ЁЯМ▒ рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрдЪреА рдирд╡рд╖реНрдардп рд╣реА рдЙрддреНрддрдо рдЦрдд рдЖрд╣реЗ рдХрдЪрд░рдпрдХ реБрд╛рдВ рдбреА рд╡ рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдвреАрдЧрдпрдкрдпрд╕реВрд┐рдореБрдХреНрддреАЁЯЪо рдЕрд│реНрдп рд╡рдпрдкрд░реБрд┐ рдЕрдиреНрди рдХрдЪрд░рдп рдХ реБрд╛рдВ рдбреАрдЪрдп рднрдпрдЧ рдмрд┐рдгреЗ рдЯрдпрд│рддрдп рдпреЗрддреЗ рдпрдп рдореБрд│реЗ рд╣рд░рд░рдд рд╡рдпрдпреБ рдЙрддреНрд╕рдЬрд╛рд┐ рдХрдореА рд╣реЛрддреЗ . рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдгрдкреБрд░рдХ рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпЁЯФД рдЕрд│реНрдп рдЕрдиреНрди рдЦрдд рдЕрд╕рд▓реНрдпрдп рдореБрд│реЗ рдЗрддрд░ рдЧреЛрд╖реНреАрд╛рдВрдЪреА рдлрдпрд░ рдЧрд░рдЬ рд░рдпрд╣рдд рд┐рдпрд╣реА рд╡рдпрдкрд░рдгреНрдпрдпрд╕ рдмрд░реЗрдЪ рд╕реЛрдкреЗ рдЖрдирдг рдореНрд╣рдгреВрд┐рдЪ рдХрдЪрд░рдп рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдп рд╕рдпрд░реНреА рд╕рд╡реЛрддреНрддрдо рдкрдпрдпрд╛рдп 4 рдЕрд│реНрдпрдкрдпрд╕реВрд┐ рдкреНрд░рдирддрдирд┐рдпреБрдХреНрдд рдЕрдиреНрди рдЖрдирдг рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ЁЯРЫ рдХреЛрд╢рдпрдд рдЬрдпрдгреНрдпрдп рдЖрдзреАрдЪреНрдпрдп рдЕрд│реНрдп рд╣рдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐реЗ рд╡ рдирд┐рдЧреНрдз рдпрдпрд╛рдВрдЪрдп рдЦрдирдЬрд┐рдп рдЖрд╣реЗ рдореНрд╣рдгреВрд┐ рдпрдп рдЕрд│реНрдп рдкрд╢реБрдЦрдпрджреН рдирдХ рд╛рдВ рд╡рдп рдордпрдгрд╕рдпрд╕рдпрдареА рд╡рдпрдкрд░рдпрдд рдпреЗрдК рд╢рдХрддреЗ рддрд╕реЗрдЪ рдпрдпрдкрдпрд╕реВрд┐ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рдмрд┐реВ рд╢рдХрддреЗ
  • 6. Waste Not, Want Not: Feeding Your Larvae рдХрдЪрд░рдп рд┐рдпрд╣реА рдЖрдирдг рдХрдЪрд░рдп рдмрд┐рдд рд┐рдпрд╣реА рдлрдХреНрдд рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЕрдиреНрди Black Soldier Fly larvae have an insatiable appetite for organic waste. They'll happily chow down on your fruit and veggie scraps, leftover bread, dairy products, and even meat and bones. Just make sure to avoid highly acidic or sugary foods, which can upset their delicate digestive systems. рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЖрд│реНрдп рдЦреВрдк рдЦрдпрджрдпрдб рдЕрд╕рддрдпрдд рддреНрдпрдп рдЖрд┐рд╛рдВрджрдпрд┐реЗ рднрдпрдЬреАрдкрдпрд▓рдп рдлрд│рдпрд╛рдВрдЪреА рд╕рдпрд▓реЗ рдЙрд░рд▓реЗрд▓рд╛рдВ рдЕрдиреНрди рдЦрд░рдпрдм рдЭрдпрд▓реЗрд▓реЗ рджреБрдЧреНрдзрдЬрдиреНрдп рдкрджрдпрд░реНрд╛ рдордпрд╕ рдЖрдирдг рд╣рдпрдбрдпрдЪрдп рдЖрддрд▓рдп рднрдпрдЧ рдЦрдпрдКрд┐ рдЯрдпрдХрддрдпрдд.. рдЦреВрдк рдЬрдпрд╕реНрдд рдЖрд╛рдВрдмрдЯ рдЖрдирдг рдЦреВрдк рдЧреЛрдб рдПрд╡рдвреЗ рдлрдХреНрдд рд░рдпрд╣рдпрдпрд▓рдп рд╣рд╡рд╛рдВ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдордпрдгрд╕рдпрдкреНрд░рдордпрдгреЗ рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреА рдкреНрд░рдХ реГ рддреА рдкрдг рдирдмрдШрдбрддреЗ
  • 7. Harvesting and Using Black Soldier Fly Castings 1 What are Castings? Castings are the nutrient-rich compost produced by Black Soldier Fly larvae. They provide valuable nutrients to plants and can improve soil structure and water retention. 2 Using Castings You can use Black Soldier Fly castings just like other compost - as a soil amendment, top dressing, or potting mix component. They can also be used in vermicomposting system. 3 Market Potential There is a growing market for Black Soldier Fly castings, with many companies selling the compost as a high-value soil amendment for organic agriculture. Because price of vermicompost is RS. 25/kg where as BSF manure is just RS 10/kg
  • 8. Harvesting and Using Black Soldier Fly Castings 1 рдЦрдд рдореНрд╣рдгрдЬреЗ рдХрдпрдп? рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЙрддреНрд╕рдЬрд╛рд┐ рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреА рдирд╡рд╖реНрдардп рд╣реЗ рдЕрдирддрд╢рдп рдЙрддреНрддрдо рдкреНрд░рдХрдпрд░рдЪреЗ рдЦрдд рдЖрд╣реЗ рддреЗ рдЭрдпрдбрдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХ рдЕрд╕реЗ рдкреЛрд╖рдгрдореВрд▓реНрдп рджреЗрддреЗ. рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЬрдирдорд┐реАрдЪреА рдкреНрд░рдд рд╕реБрдзрдпрд░рддреЗ рдЖрдирдг рдЬрд▓рдзрдпрд░рдг рдХреНрд╖рдорддрдп рд╡рдпрдврддреЗ 2 рдЦрдд рд╡рдпрдкрд░рдгреЗ рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реЗ рдЦрдд рдХ реБрд╛рдВ рдбреНрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рд╡рдпрдкрд░рддрдп рдпреЗрддрд╛рдВ рдЬрдирдорд┐реАрд╡рд░ рд╢реЗрддрдпрдд рдкрд╕рд░рддрдп рдпреЗрддрд╛рдВ рдирдХ рд╛рдВ рд╡рдп рддреНрдпрдпрдкрдпрд╕реВрд┐ рдкрд░рдд рдПрдХрджрдп рдЧрдпрд╛рдВрдб реВ рд│ рдЦрдд рдмрд┐рд╡рддрдп рдпреЗрдд 3 рдХреНрд╖рдорддрдп рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрдгрдпрд▒реНрдпрдп рдЦрддрдпрдЪрд╛рдВ рдЦрддрдпрдЪрдп рдмрдпрдЬрдпрд░ рдЖрддрдп рд╡рдпрдврддреЛрдп рдЕрд┐реЗрдХ рдХ рд╛рдВ рдкрдиреНрдпрдп рдЕрд╕рд╛рдВ рдЦрдд рдирд╡рдХрддрдпрдд рдЧрдпрд╛рдВрдб реВ рд│ рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ рд╛рдВ рдордд 25 рд░реБрдкрдпреЗ рдЖрд╣реЗ рддрд░ рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ рд╛рдВ рдордд рд╕рдпрдзрдпрд░рдг резреж рд░реБрдкрдпреЗ рдирдорд│реВ рд╢рдХ реЗ рд▓
  • 9. Larvae and Flies as a Sustainable Protein Supplement Black Soldier Fly larvae and flies are a sustainable and nutritious alternative to traditional sources of protein, and can be produced on a small scale with minimal resources. They have a high protein content and are rich in essential amino acids, making them an ideal choice for poultry feed and human consumption. Benefits for Poultry ЁЯРУ тАв High protein content supports growth and development тАв BSF larvae are an eco-friendly protein source because they can improve feed conversion rates. тАв Reduce costs and have a lower environmental impact than traditional protein sources like soy for chicken feed. Benefits for Humans ЁЯМН тАв Sustainable, affordable and eco-friendly alternative to traditional source of protein. тАв Poultry birds take nearly two months to reach maturity, while BSF larvae reach maturity in a matter of weeks. тАв Rich in essential amino acids, which are necessary for muscle and tissue repair тАв Can be produced on bigger scale as well as small scale with minimal resources, making it an ideal choice for communities with limited access to protein sources
  • 10. рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкреНрд░рдирд░реНрд┐-рдпреБрдХреНрдд рдХреАрдЯрдХрдЬрдиреНрдп рдЕрдиреНрди рдХреЛрд╢рдпрдд рдЬрдпрдгреНрдпрдпрдкреВрд╡реА рдЪреНрдпрдп рдЕрд│реНрдп рд╣рдп рдПрдХ рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ рдпрдпрдд рдЦреВрдк рдореЛрдареНрдпрдп рдкреНрд░рдордпрдгрдпрдд рдкреНрд░рдирд░реНрд┐ рдЕрд╕рддрдпрдд рдирд╢рд╡рдпрдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐реЗ рддрдпрдпрд░ рдХрд░рдгрдпрд░реА рд╕рд╡рд╛ рдЕрдореАрд┐ рдЖрдореНрд▓ рдЕрд╕рддрдпрдд рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЦрдпрджреН рдореНрд╣рдгреВрд┐ рд╣рдп рдПрдХ рдЙрддреНрддрдо рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ рдЦрд░рд╛рдВрддрд░ рдордпрдгрд╕рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрдп рдЖрд╣рдпрд░рдпрдд рдпрдпрд╛рдВрдЪрдп рд╕рдордпрд╡реЗрд╢ рдХ реЗ рд▓рдп рдЬрдпрдК рд╢рдХрддреЛ рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреАрдЪреЗ рдЦрдпрджреН рдореНрд╣рдгреВрд┐ рдлрдпрдпрджреЗ ЁЯРУ тАв рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрдЪреА рднрд░рдкреВрд░ рдордпрддреНрд░рдп рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреАрдЪрд╛рдВ рд╡рдЬрд┐ рд╡реЗрдЧрдпрд┐реЗ рд╡рдпрдврд╡рддреЗ тАв рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рд╣рдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрдЪрдп рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдХрдореА рдЕрдиреНрдирдпрдд рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреАрдЪрд╛рдВ рд╡рдЬрд┐ рд╡рдпрдврдд тАв рдкреНрд░рдирд░реНрд┐ рдЖрдзреАрдЪ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реА рдЕрд╕рд▓реНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЬрдореАрд┐ рдЖрдирдг рдкрдпрдгреА рдпрдпрд╛рдВрдЪрдп рд╡рдпрдкрд░ рдХрдореА рд╣реЛрддреЛ рдЖрдирдг рдореНрд╣рдгреВрд┐рдЪ рдирдХ рд╛рдВ рдорддрд╣реА рдХрдореА рдордпрдгрд╕рдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдлрдпрдпрджреЗ ЁЯМН тАв рдордпрдгрд╕рдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рд╕реБрджреНрдзрдп рд╣рдп рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдЕрд╕рдп рдкреНрд░рдирд░реНрд┐рдпрд╛рдВрдЪрдп рдкрдпрдпрд╛рдп рдЖрд╣реЗ тАв рдХреЛрд╛рдВрдмрдбреА рдЦрдпрдпрд▓рдп рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрдгреНрдпрдпрд╕рдпрдареА рджреЛрд┐ рдордирд╣рд┐реЗ рд▓рдпрдЧрддрдпрдд рддрд░ рдЕрд│реНрдп рдкрд╛рдВрдзрд░рдп рдирджрд╡рд╕рдпрдд рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддрдпрдд тАв рдЕрддреНрдпрдпрд╡рд╢реНрдпрдХ рдЕрдореАрд┐реЛ рдНрдирд╕рдбрдордзреНрдпреЗ рд╕рдореГрджреНрдз, рдЬреЗ рд┐рдпрдпреВ рдЖрдирдг рдЙрддреА рджреБрд░реБрд╕реНрддреАрд╕рдпрдареА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХ рдЖрд╣реЗрдд тАв рдХрдореАрдд рдХрдореА рд╕рд╛рдВрд╕рдпрдзрд┐рдпрд╛рдВрд╕рд╣ рдореЛрдареНрдпрдп рдкреНрд░рдордпрдгрдпрдд рддрд╕реЗрдЪ рд▓рд╣рдпрд┐ рдкреНрд░рдордпрдгрдпрдд рдЙрддреНрдкрдпрджрд┐ рдХ реЗ рд▓реЗ рдЬрдпрдК рд╢рдХрддреЗ, рдЬреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдкреНрд░рдирд░реНрд┐реЗ рд╕реНрддреНрд░реЛрддрдпрд╛рдВрдЪрдп рд╕рдореБрджрдпрдпрдпрд╛рдВрд╕рдпрдареА рдПрдХ рдпреЛрдЧреНрдп рдкрдпрдпрд╛рдп рдмрд┐рддреЛ.
  • 11. The Sustainable Fuel Biodiesel is a clean-burning, renewable fuel that can be made from a variety of sources, including vegetable oil, yellow grease, cooking oil, and animal fat. The process of making biodiesel is called transesterification, which converts fats and oils into biodiesel and glycerin. BSF biodiesel, made from the larvae of the black soldier fly, is a promising new source of biodiesel. BSF larvae are grown on organic waste, such as food scraps and manure, so they do not compete with food crops for land or water. They also have a high feed conversion rate, meaning that they produce more biodiesel per unit of food waste than other sources. BSF biodiesel has a number of benefits over traditional petroleum diesel. It is cleaner burning, so it produces fewer emissions that contribute to air pollution. It is also renewable, so it does not contribute to the depletion of fossil fuels. Additionally, BSF biodiesel is biodegradable, so it does not pollute the environment when it is disposed of.
  • 12. рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдЗрд╛рдВрдзрд┐ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рд╕реНрд╡рдЪреНрдЫ рдЖрдирдг рдкреБрд┐рдирд┐рд╛рдирдорд╛рдд рдХрд░рдгреНрдпрдп рдЬреЛрдЧреЗ рдЗрд╛рдВрдзрд┐ рдЖрд╣реЗ рддреЗ рд╡рд┐рд╕реНрдкрддреАрдЬрдиреНрдп рддреЗрд▓ рдирдХ рд╛рдВ рд╡рдп рддрд│рд▓реНрдпрдпрд┐рд╛рдВрддрд░ рдЙрд░рд▓реЗрд▓рд╛рдВ рддреЗрд▓, рдкреНрд░рдпрдгреА рдЬрдиреНрдп рдирд┐рдЧреНрдз рдкрджрдпрд░реНрд╛ рдпрдпрддреВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдХрд░рддрдп рдпреЗрддреЗ. рдпрдпрдд рдпрдп рдкреНрд░рдирд┐рдпреЗрдд рдирд┐рдЧреНрдз рдкрджрдпрд░реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рдЖрдирдг рдЧреНрд▓рд┐рд╕рд░реАрд┐ рдордзреНрдпреЗ рд░реВрдкрдпрд╛рдВрддрд░ рд╣реЛрддреЗ. рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдкрдпрд╕реВрд┐ рдмрд┐рд╡рд▓реЗрд▓реЗ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рд╣рдп рдПрдХ рдЖрд╢реНрд╡рдпрд╕рдХ рдкрдпрдпрд╛рдп рд╣реЛрдК рд╢рдХрддреЛ. рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдл реЗ рдХ реВ рд┐ рдирджрд▓реЗрд▓реЗ рдЕрдиреНрди, рдкреНрд░рдпрдгреНрдпрдпрд╛рдВрдЪреА рдирд╡рд╖реНрдардп рдЖрдирдг рдордпрд┐рд╡реА рдирд╡рд╖реНрдареЗрд╡рд░ рд╡рдпрдврд╡рддрдп рдпреЗрддрдпрдд рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рддреНрдпрдпрд╛рдВрд┐рдп рдЬрдпрдЧрдп рдкрдпрдгреА рдпрдпрдЪреА рдлрдпрд░рд╢реА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрдп рд▓рдпрдЧрдд рд┐рдпрд╣реА . рдпрдпрддреВрд┐ рдирдорд│рдгрдпрд░ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓рдЪрдп рдкреНрд░рдордпрдг рдЗрддрд░ рдкрджрдпрд░реНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрдп рддреБрд▓рд┐реЗрдд рдЬрдпрд╕реНрдд рдЕрд╕рддрд╛рдВ. рдЗрддрд░ рдмрдпрдпреЛрдбреАрдирдЬрд▓ рдкреЗрдХреНрд╖рдп рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдордзреВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реЗ рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ рдЕрдирдзрдХ рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓рд╛рдВ рдЕрд╕рддрд╛рдВ рддреНрдпрдпрддреВрд┐ рдХрдореА рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рдШрдбрддрд╛рдВ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдЦрдирд┐рдЬреЗ рдЗрд╛рдВрдзрд┐рдп рдЪрдп рд╡рдпрдкрд░ рдХрдореА рд╣реЛрддреЛ . рдпрдпрдЪреЗ рдЬреИрдирд╡рдХ рдирд╡рдШрдЯрд┐ рд╣реЛрдд рдЕрд╕рд▓реНрдпрдпрдореБрд│реЗ рддреЗ рдирд┐рд╕рдЧрдпрд╛рд▓рдп рдзрдХреНрдХрдп рдкреЛрд╣реЛрдЪрд╡рдд рд┐рдпрд╣реА рддреЗ рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдг рдкреВрд░рдХ рдЖрд╣реЗ.
  • 13. Comparing Environmental Impact of Traditional Composting to BSFL Composting Traditional Composting тАв Takes longer to break down waste (1 month тАУ 1 year), and require bigger space. тАв Can produce methane and leachate if not managed properly тАв If aeration is not done properly & culture is not sprayed then it stinks тАв The price of vermicompost is RS.25/kg and poultry manure is RS 12/kg BSFL Composting тАв Requires less time and maintenance, produces less leachate тАв Creates zero greenhouse gas emissions overall тАв Produces higher-quality compost as well as reduces the volume o waste more efficiently, culture sprayed decomposes the matter left by BSFL тАв Affordable protein source as well as renewable bio diesel тАв The price f BSF manure is RS 10/kg
  • 14. рдкрдпрд░рд╛рдВрдкрд░рд░рдХрдХ рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧ рдЖрдирдг рд╕реИрдирд┐рдХреАрдЕрд│реНрдп рдХ рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧ :рдкрдпрдпрд╛рд╡рд░рдгрдпрд╡рд░рдЪрдп рдкрд░рд░рдгрдпрдо рд╕реЗрдВрдирд┐рдп рдЦрдд рдирд┐рдирдорд╛рддреА рдкрджреНрдзрдд тАв рдкрдпрд░рд╛рдВрдкрдпрд░рд░рдХ рдХ рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧ рдпрдпрдд рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреЗ рдирд╡рдШрдЯрд┐ рд╡реНрд╣рдпрдпрд▓рдп рдПрдХ рдордирд╣рд┐рдп рддреЗ рдПрдХ рд╡рд╖рд╛ рд▓рдпрдЧреВ рд╢рдХрддреЗ тАв рдпрдпрдд рдирдорд░реНреЗрд┐ рдЖрдирдг рджреБрдЧрд╛рдВрдзреАрдпреБрдХреНрдд рдкрдпрдгреА рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрдгреНрдпрдпрдЪреА рд╢рдХреНрдпрддрдп рдмрд░реАрдЪ рдЕрд╕рддреЗ тАв рдЕрдкреБрд░реА рд╣рд╡рдп рдЖрдирдг рдЕрдпреЛрдЧреНрдп рдирдЬрд╡рдпрдгреВрдореБрд│реЗ рджреБрдЧрд╛рдВрдзреА рдкрд╕рд░рддреЗ тАв рдЧрдпрд╛рдВрдб реВ рд│ рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ рд╛рдВ рдордд 25 рд░реБрдкрдпреЗ рддрд░ рдХреЛрд╛рдВрдмрдб рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ рд╛рдВ рдордд рдмрдпрд░рдп рд░реБрдкрдпреЗ рдкреНрд░рдирдд рдирдХрд▓реЛ рдЖрд╣реЗ рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЦрдд/рдирд╡рд╖реНрдп тАв рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдХ рд╛рдВ рдкреЛрдЯ рдпрдпрд▓рдп рд╡реЗрд│ рдмрд░рдпрдЪ рдХрдореА рд▓рдпрдЧрддреЛ тАв рджреЗрдЦрднрдпрд▓реА рдХрдореА рд▓рдпрдЧрддреЗ рдЖрдирдг рджреБрдЧрд╛рдВрдзреАрдпреБрдХреНрдд рдкрдпрдгреА рдЦреВрдкрдЪ рдХрдореА рдмрд┐рдд тАв рд╣рд░рд░рдд рд╡рдпрдпреВ рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рд╣реЛрдд рд┐рдпрд╣реА тАв рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓реНрдпрдп рдкреНрд░рдХрдпрд░рдЪреЗ рдЦрдд рдЖрдирдг рд╡реЗрдЧрд╡рдпрд┐ рдирд╡рдШрдЯрд┐ тАв рдкрд░рд╡рдбрдгреНрдпрдпрдЬреЛрдЧреА рдкреНрд░реЛрдЯреАрд┐ рдЪреА рдирдХ рд╛рдВ рдордд рдЖрдирдг рдмрдпрдпреЛрдирдбрдЭреЗрд▓ тАв рд╕реИрдирд┐рдХ рд╡реЗрд│рдп рдкрдпрд╕реВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдХ реЗ рд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдЦрддрдпрдЪреА рдирдХ рд╛рдВ рдордд резреж рд░реБрдкрдпреЗ рдкреНрд░рдирдд рдирдХрд▓реЛ рдЖрд╣реЗ
  • 15. The Incredible Lifecycle of the Black Soldier Fly 1 Egg (5-7 days) The Black Soldier Fly life cycle begins when adult flies lay eggs on egg traps above the decomposing organic matter. 2 3 Pupa (4-5 days) The larvae eventually pupate and transform into adult flies, which live for only a few days and do not feed on waste. 4 Adult (7-10 days) The adult flies mate and lay eggs, starting the cycle anew. Larva (15-18 days) Once hatched, the larvae begin feeding on the organic matter, growing rapidly and transforming the waste into nutrient-rich castings.
  • 16. рд╕реИрдирд┐рдХреА рдордпрд╢реАрдЪреЗ рдЬреАрд╡рд┐рдЪрд┐ 1 рдЕрд╛рдВрдбреА 5 рддреЗ 7 рдирджрд╡рд╕ рдкреВрдгрд╛ рд╡рдпрдв рдЭрдпрд▓реЗрд▓реА рдордпрд╢реА рдЕрд╛рдВрдбреА рдШрдпрд▓рддреЗ рдирдЬрд░реНрд╛рдВ рдЦрд░рдпрдм рдЭрдпрд▓реЗрд▓рд╛рдВ рдЕрдиреНрди рдЕрд╕рддрд╛рдВ 2 3 рдХреЛрд╢ 4 рддреЗ 5 рдирджрд╡рд╕ рдЕрд│реНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЕрдЦреЗрд░реАрд╕ рдХреЛрд╢ рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддрдпрдд рдЖрдирдг рдкреНрд░реЛрдв рдордпрд╢реНрдпрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рдмрджрд▓рддрдпрдд рдЬреЗ рдлрдХреНрдд рдХрдпрд╣реА рдирджрд╡рд╕ рдЬрдЧрддрдпрдд рд╡ рдХрдЪрд░рдп рдЦрдпрдд рд┐рдпрд╣реАрдд 4 рдкреВрдгрд╛ рд╡рдпрдв рдЭрдпрд▓реЗрд▓реА рдордпрд╢реА 7 рддреЗ 10 рдирджрд╡рд╕ рдкреВрдгрд╛ рд╡рдпрдврд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдордпрд╢рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрдп рд╢рд░реАрд░ рд╕рд╛рдВрдмрд╛рдВрдзрдпрддреВрд┐ рдЕрд╛рдВрдбреА рддрдпрдпрд░ рд╣реЛрддрдпрдд рдЕрд│реА 5 рддреЗ 8 рдирджрд╡рд╕ рдЕрд╛рдВрдбреНрдпрддреВрд┐ рдирд┐рдШрдпрд▓реЗрд▓реА рдЕрд│реА рдордЧ рд╡реЗрдЧрдпрд┐реЗ рдХрдЪрд░рдп рдлрд╕реНрдд рдХрд░рддреЗ
  • 17. Seeds of Change: How Vigyan Ashram is Planting Innovation in Rural India 1 Vigyan Ashram ЁЯМ▒ We are a non-profit organization in India that promotes technology innovations in rural areas. We use Black Soldier Fly composting to manage food waste, producing high-quality compost for our own gardens and local farms. 2 Local Impact ЁЯМН The use of Black Soldier Fly composting has had a tremendous impact on our local community. It has reduced waste and pollution. The pilot at a residential area- Darpan society, RajguruNagar, Maharashtra; has flourished a lot with the support of the residents. Compost bins were being placed in the parking area, where everyone can throw the kitchen garbage and larvae can feed on them and it is being maintain and replaced after 15 days by Vigyan ashram. 3 Future Plans ЁЯТб We plan to expand our use of Black Soldier Fly composting to other residential areas and rural areas in India, and to share our knowledge and experience with other communities around the world. Our goal is to create a sustainable and equitable food system for everyone.
  • 18. рдЧреНрд░рдпрдореАрдг рдпреБрд╡рдХрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рд┐рд╡рдХрд▓реНрдкрд┐рдп рд░реБрдЬрд╡рдгрдпрд░реА рд╕рд╛рдВрд╕реНрд░реНрдп 1 рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо ЁЯМ▒ рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо рд╣реА рд╕реНрд╡рдпрд╛рдВрд╕реЗрд╡реА рд╕рд╛рдВрдШрдЯрд┐рдп рдЖрд╣реЗ рдЬреА рдЧреНрд░рдпрдореАрдг рднрдпрдЧрдпрд╕рдпрдареА рдЪреНрдпрдп рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░рддреЗ рдЖрдореНрд╣реА рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рд╡рдпрдкрд░реВрд┐ рдЙрдЪреНрдЪ рджрдЬрдпрд╛рдЪрдп рдЦрдд рдЖрдирдг рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреНрдпрдп рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░реАрдд рдЖрд╣реЛрдд рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐ 2 рд╕реНрд░реНрдпрдирд┐рдХ рдкреНрд░рднрдпрд╡ЁЯМН рд╕реИрдирд┐рдХреА рдЕрд│реНрдп рдордзреВрд┐ рддрдпрдпрд░ рдЭрдпрд▓реЗрд▓реНрдпрдп рдХ рд╛рдВ рдкреЛрдЧреНрд▓рдЯрд╛рдВрдЧрдореБрд│реЗ рдЖрдкрд▓реНрдпрдп рд╕рдордпрдЬ рдЬреАрд╡рд┐рдпрд╡рд░ рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓рдп рдкрд░рд░рдгрдпрдо рд╣реЛрдИрд▓ рддреНрдпрдпрдореБрд│реЗ рдХрдЪрд░рдп рдЖрдирдг рдкреНрд░рджреВ рд╖рдг рдХрдореА рд╣реЛрдИрд▓ рджрдкрд╛рдг рд╕реЛрд╕рдпрдпрдЯреА рд░рдпрдЬрдЧреБрд░реБрд┐рдЧрд░ рдпреЗрд░реНреЗ рдкреНрд░рдпрдпреЛрдирдЧрдХ рддрддреНрддреНрд╡рдпрд╡рд░ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рд╕реБрд░реВ рдХ реЗ рд▓рдп рдЖрд╣реЗ рддреНрдпрдпрд▓рдп рдирддрд░реНрд▓реЗ рд░рдирд╣рд╡рдпрд╢рдпрд╛рдВрдЪрдп рдЖрдирдг рд┐рдЧрд░рдкрдпрдирд▓рдХ реЗ рдЪрдп рд╕рдирд┐рдп рдкрдпрдирдард╛рдВ рдмрдп рдирдорд│рдпрд▓рдп рдЖрд╣реЗ 3 рднрдирд╡рд╖реНрдпрдпрддреАрд▓ рдирд┐рдпреЛрдЬрд┐ЁЯТб рд╣рдпрдЙрдирд╕рд╛рдВрдЧ рд╕реЛрд╕рдпрдпрдЯреАрддрд▓реНрдпрдп рд░рдирд╣рд╡рдпрд╢рдпрд╛рдВрд┐реА рдЕрд│реНрдп рдЕрд╕рд▓реНрдпрдп рдХрдЪрд░рдпрдХ реБрд╛рдВ рдбреАрдд рдлрдХреНрдд рдХрдЪрд░рдп рдЯрдпрдХрдпрдпрдЪрдп рдкрд╛рдВрдзрд░рдп рдирджрд╡рд╕рдпрдд рддрд░ рдЕрд│реНрдп рдЪрдпрд╛рдВрдЧрд▓реНрдпрдп рд╡рдпрдврддреАрд▓ рдЖрдирдг рдпрдп рд╕рдЧрд│реНрдп рдкреНрд░рдХрд▓реНрдкрдпрдЪреА рдЪреА рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо рдХрдпрд│рдЬреА рдШреЗрдЗрд▓ [рдирд╡рдЬреНрдЮрдпрд┐ рдЖрд╢реНрд░рдо рд╣реА рд╕реНрд╡рдпрд╛рдВрд╕реЗрд╡реА рд╕рд╛рдВрдШрдЯрд┐рдп рдЖрд╣реЗ рдЬреА рдЧреНрд░рдпрдореАрдг рднрдпрдЧрдпрд╕рдпрдареА рдЪреНрдпрдп рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░рддреЗ рдЖрдореНрд╣реА рд╕реИрдирд┐ рдХреА рдЖрдпрдп рд╡рдпрдкрд░реВрд┐ рдЙрдЪреНрдЪ рджрдЬрдпрд╛рдЪрдп рдЦрдд рдЖрдирдг рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрдЪреНрдпрдп рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрд░реНрдпрдкрд┐рдпрд╡рд░ рдХрдпрдо рдХрд░реАрдд рдЖрд╣реЛрдд рддрд╛рдВрддреНрд░рдЬреНрдЮрдпрд┐
  • 19. We are indebted to BSF larvae for the happiness they bring us! рдХрдЪрд▒реНрдпрдпрддреВрд┐ - рдЕрдиреНрди рдЖрдирдг рд┐рд╡рдирд┐рдирдорд╛рддреАрдЪрдп рдЖрд┐рд╛рдВрдж
  • 20. For more information рдЕрдзрд┐рдХ рдорд╛рдзрд┐рддреАрд╕рд╛рдареА рд╕рдВрдкрдХ рдХ Mahesh Shinde 8806465189 9223243620 vigyanashramfoundation@gmail.com
  • 21. 21