1. Çikaqo universitetinin professoru Benjamen
Blum 1956-cı ildə “Təhsil məqsədlərinin
Taksonomiyası” nəzəriyyəsini təklif etmişdir.
Blum şagirdlərdə təfəkkürü inkişaf etdirmək
məqsədilə dərketmənin altı səviyyəsini təyin
etmişdir.
Bu səviyyələr beynəlxalq aləmdə geniş
qəbul olunmuşdur.
Q-mə
Sintez
Təhlil
Tətbiq
Qavrama
Bilik

2. Q-mə
Sintez
Təhlil
Tətbiq
Qavrama
Bilik

3. Məlumatı nağıl edilməsi və ya müəyyənləşdirilməsi,
Müşahidə və məlumatların xatırlanması.

4.  Fənlər üzrə bilik
Biliyin tipləri (Fənn kateqoriyaları (tənliklərin həlli,
Tarixlər, hadisələr, yerlər haqqında biliklər kökaltının tapılması); texnologiya və
üsullar (ədəbi tənqid, tarixi sənədlərin
təhlili, məsələ həlli üsulları, müxtəlif
yazı janrlarının standartları)
Əsas ideyalar haqqında bilik
(Terminologoya, əsas faktlar və
elementlər, klassifikasiya və
kateqoriyalar, prinsip və
ümumiləşdirmə, nəzəriyyə, model, struktur
haqqında məlumatlar)
 Yeni və köhnə biliklər

5.  Müəyyən etmək
 Seçmək
 Müvafiqini tapmaq
 Toplamaq
 Siyahı tərtib etmək
 Yerləşdirmək
 Ad vermək
 Tərifini vermək
 Sitat gətirmək
 Göstərmək

6. Materialı başa düşmək, mənasını dərk etmək, dəyişmək, izah
etmək, sözlərini dəyişmək, təfsir və ya şərh etmək Ovod
Qırılmış dostluq
Biliyin yeni kontekstə köçürülməsi
İzah, təfsir, şərh (bir dildən və ya
səs sistemindən digərinə dəyişmə)
Nümunələrin gətirilməsi
" Ovod " romanında təsvir olunan hadisələr XIX
Öyrənilmiş və ya tanış olan əsrin 30-40-cı illərində-italiyalıların Avstriya
imperiyası ağalığına qarşı qəhrəmanlıq üsyanı
xassələrə görə təsnifat fonunda baş verir. Əsərin qəhrəmanı "Ovod " ləqəbi
ilə tanınan gənc Artur İtaliya xalqının Avstriya
Yekunlaşdırılma zülümkarlarından qurtulması uğrunda inadlı
mübarizə aparır. Gənc tələbə mübarizənin gedişində
Qarşılıqlı əlaqənin yaradılması sadəlövh idealistdən zalımlara qarşı amansız
çarpışan, yenilməz ruhlu Feliçe Rivaresə çevrilir.

7.  Müəyyən etmək
 Fərqləndirmək


Qarşılaşdırmaq
Təyin etmək

 Dəyişmək
 Nümunə göstərmək
20 sm uzunluğunda olan bu
 Müzakirə etmək quşların iti uclu kəkili olur.
Şimali Amerikada
 İzah etmək qayalıqlarda yaşadığı üçün
çox incə bir quruluşa
 Təfsir etmək malikdirlər. Erkəkləri
parlaq qızılı, dişiləri isə
tünd qəhvəyi rəngdə olur.
 Təsvir etmək

8. Məlumatdan istifadə etmək və yeni şəraitə metod və
konsepsiyaları tətbiq etmək
 Məlum olan və ya müəllim tərəfindən verilən təlimata əsasən tapşırığın
icra olunması
 Müstəqil hazırlanmış təlimata əsasən tapşırığın icra olunması

9.  Qabaqcadan görmək
 Təsnif etmək
 Təcrübədə istifadə etmək
 Sınaqdan keçirmək
 Hesablamaq
 Aydınlaşdırmaq
 Tətbiq etmək
 Göstərmək
 Şəklini dəyişmək
 Həll etmək
 Kəşf etmək
 Nümayiş etdirmək

10.  differensiallaşma (tamın əsas hissələrə bölünməsi)
 sıralanma
 xarakterik xüsusiyyətlərin təyini

11. Təşkil etmək
Təhlil etmək
Müqayisə etmək
Fərqləndirmək
Ayırmaq
Seçmək
Sıralamaq
Birləşdirmək
Əqli nəticə çıxarmaq
Sxematik təsvir etmək
İzah etmək

12. Sintez
Yeni ideyaların yaranması üçün köhnə ideyalardan istifadə, verilmiş faktların
ümumiləşdirilməsi və bir neçə sahə üzrə biliklərin əlaqələndirilməsi
 Ayrı-ayrı hissələrdən yeni “məhsulun” yaradılması
 Müəyyən meyarlar üzrə fikirlərin, hipotezlərin, alternativ həllərin
generasiya edilməsi
 Planlaşdırılma (fəaliyyət
ssenarilərinin, tədqiqatların, eksperimentlərin
yaradılması)

13. Sintez - tapşırıqlar üçün açar sözlər
 Hipotez irəli sürmək
 Hesabat hazırlamaq
 İnteqrasiya etmək
 Fikri təsdiqləmək
 Birləşdirmək
 Əvəz etmək
 Yenidən nizamlamaq
 Planlaşdırmaq
 Layihələşdirmək
 Hazırlamaq
 Yaratmaq
 Müəyyən qanun və qaydalara
görə yaratmaq
 İxtira etmək

14. Qiymətləndirmə
Məlumatın dəyərliliyini və ya səmərəli istifadə imkanlarını müvafiq
meyarlara və standartlara əsasən müəyyən etmək
 Müəyyən meyarlara əsasən yoxlamaq
 Müəyyən meyarlara əsasən tərif və tənqid etmək
 Sıralamaq

15. Qiymətləndirmə - tapşırıqlar üçün açar sözlər
 Fərqləndirmək
 Vacibini müəyyən etmək
 Səviyyələrə görə bölmək
 Nəticə çıxarmaq
 Yekun nəticəyə gəlmək
 Əsaslandırmaq
 Qərar qəbul etmək
 Qiymətləndirmək
 İnandirmaq
 Dəstəkləmək
 Tənqid etmək
 Mühakimə etmək
 Tövsiyyə etmək