Rekenproblemen bij sommen tot 20

1. Passend onderwijs basis
Rekenen-bijeenkomst 4
6 + 7=
Rekenproblemen in
groep 3

2. Doel bijeenkomst 4
Ik kan een rekenfout signaleren in groep 3;
Ik kan een rekenfout benoemen;
Ik kan een rekenfout analyseren;
Ik kan een rekenfout plaatsen op de leerlijn;
Ik kan een effectief plan van aanpak ontwerpen voor
hulp aan de leerling.

3. Formatieve toets
Vragen over formatieve toets
Blackboard?

4. Begin groep 3
• Leerkracht: Hoeveel is twee erbij een?
(Lange pauze, geen antwoord)
Hoeveel zijn 2 blokjes en een blokje erbij?
• Tom: ‘Drie’
• Leerkracht: ‘ Goed. Dus hoeveel is twee erbij
een?’
• Tom: (pauze) ‘ Vier?’ (aarzelend)
• Leerkracht: ‘Hoeveel is een blokje en nog een
blokje erbij?’
• Tom: ‘ Twee blokjes.’
• Leerkracht: ‘ Dus hoeveel is een erbij een?.
• Tom: ‘ Een, misschien?’

5. Diagnostiek
• Is er hier sprake van een rekenprobleem?
• Waar zit deze leerling binnen het drieslagmodel?
• Waar zit deze leerling binnen het handelingsmodel?
• Hoe kun je deze leerling helpen?
• Wil je nog iets meer weten van deze leerling
voordat je hem kunt helpen? (Wat?)

6. Welke oplossingen (strategieën) kun je in
groep 3 tegenkomen bij de opgave:
6 + 7=

7. 6 + 7 =
• 1, 2, 3, 4, 5, 6, … 7, 8, 9, 10, 11, 12 ,13, aftellen
• 6, … 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, doortellen
• 6 + 7 = 7 + 6 = 7, … 8, 9, 10, 11, 12, 13, omkeren + doortellen
• 6 + 7 = 6 + 6 + 1 = 12 + 1 = 13 dubbelen
• 6 + 7 = (5 + 1) + (5 + 2) = 5 + 5 + 1 + 2 = 13 met vijven (5-structuur)
rekenrek
• 6 + 7 = 6 + 4 + 3 = 10 + 3 = 13 aanvullen tot 10 (ankerpunt 10)
• 6 + 7 = 7 + 6 = 7 + 3 + 3 = 10 + 3 = 13 omkeren + aanvullen 10
• 6 + 10 = 16; 7 = 10 - 3; 16 – 3 = 13 10-som afsplitsen
• 13 gememoriseerd

8. (on)gewenste strategieën?

9. Functionele fouten en
associatieve fouten
- Systematische of functionele fouten
(hardnekkig terugkerende fouten, “bugs”)
- Slordigheids of associatieve fouten (“slips”)

10. Aan de slag…(mag in
tweetallen)
- Welke fout signaleer ik?
- Welke analyse kan ik maken in het denkpatroon?
- Welke benaming heeft deze fout?
- Op welke plek binnen de leerlijn kan ik het
probleem plaatsen?
- Welk plan van aanpak kan ik maken? Welke
materialen, modellen, strategieën zet ik hierbij in?
Welke opbouw van sommen bied ik aan?
Presenteer je plan van aanpak aan een
ander groepje.

11. Problemen bij het
rekenen tot 10
Wat gebeurt er? Kun je de fout verklaren? Welke hulp
kun je bieden?

13. Reader, blz17
• Willem vindt splitsen moeilijk. Elke keer maakt hij weer
dezelfde fout:
3 + …8…= 5
1 + …4…= 3
2 +… 9…= 7
4 + ..10…= 6
• Luuk zit in groep 3. Tot 12 kan hij goed vooruit - en
terugtellen. Als hij sommen maakt kijkt hij telkens naar de
getallenlijn en begint steeds vooraan te tellen totdat hij bij
de uitkomst is aangekomen. Als we de sommen mondeling
doen, dan weet hij meteen het goede antwoord.
• Welke moeilijkheden zijn er nog meer te verwachten in het
maken van de sommen tot 10?

14. Reader, blz 17

15. Veel voorkomende fouten in
het rekenen tot 10 en 20
(groep 3)
• Startfouten (t.g.v. tellend rekenen)
• 0-fouten
• Splitsfouten (splitsingen tot 10 niet geautomatiseerd)
• Spiegelen van de cijfersymbolen
• Moeite met schrijven, lezen en begrijpen van de cijfers
en symbolen (+, -, =)
• Perseveratiefout
• Operatiefout
• Compensatiefout
• Niet herkennen van soortelijke opgave (elke som lijkt
weer nieuw)

16. Hulp bij problemen bij
aanvankelijk rekenen
• Voorstructurering: relatie tussen geleerde
rekenvaardigheden en de toepassing
• Betekenis verlenen: koppeling van context aan
bewerking en andersom
• Gebruik van een handige strategie:
- Dubbelen
- Bijna dubbelen
- 0-sommen (verdwijnsommen)
- Bijna 0 –sommen (bijna-verdwijnsommen)
- Buursommen
- Commutatieve eigenschap (omkeren)
- Inverse relatie

17. http://www.leraar24.nl/video/114/gericht-
oefenen-memoriseren-tot-10
Gericht oefenen

18. contextopgaven en
pijlentaal

19. Bussommen van
concreet naar abstract
(blz 124)

20. Splitsen- de splitsfles
Wat maakt splitsen moeilijk voor kinderen?

23. Leerlijn rekenen tot 20
Groep 1 en 2:
- Rekenvoorwaarden
- Fasen in het proces van
het leren tellen.
Groep 3:
Getalbegrip:
- Kennis telrij; koppeling tussen getalsymbool-klank-
betekenis
- Getalbeelden ontwikkelen
- Splitsen van getallen. Eerst tot 10, dan tot 20
- Structuren ontdekken (5-structuur, ankerpunt 10 enz.)

24. Leerlijn rekenen tot 20 (vervolg)
Groep 3: Ontwikkelen basisvaardigheden:
- optellen en aftrekken tot 10/ 20
- contexten (van context naar bewerking en vv)
- structureringsmateriaal
- busmodel, pijlentaal (schema’s en modellen)
- betekenis van de symbolen + en -
- strategieën
- formele notatie
- automatiseren en memoriseren

25. Leerdoelen TAL (blz 135)
• Telrij tot 100! (+ doortellen + terugtellen)
• Tellend rekenen
• Structurerend rekenen (met gebruik van
rekenstrategieëen)
• Formeel rekenen (geautomatiseerd en
handig rekenen)

26. Cruciale leermomenten
• Gestructureerd tellen
• Verkenning getallenlijn
• Getalbeelden en splitsen
• Symbooltaal: b.v. pijlentaal, symbolen + en -
• Rekenrek: dubbelen, 10 structuur,
rekenstrategieën
• Verkenning getallenlijn tot 100

27. Socrative
 Ga naar socrative.com
 Ga naar student login
 Room code
 Geef je naam in
 Starten maar!

28. Doelen bereikt?
Ik kan een rekenfout signaleren in groep 3;
Ik kan een rekenfout benoemen;
Ik kan een rekenfout analyseren;
Ik kan een rekenfout plaatsen op de leerlijn;
Ik kan een effectief plan van aanpak
ontwerpen voor hulp aan de leerling.

29. Volgende bijeenkomst
• Stap 1 en 2 van het model HGW
• Signaleren, neem een registratieformulier van een
rekentoets mee!
– Artikel De Vertaalcirkel (4) van Blackboard
– Artikel Categorieënanalyse van het Cito van
Blackboard