Bibliotheek 2.0 Mogelijkheden en kansen voor academische bibliotheken Jens De Groot aka Jensjeppe (6.9.2007)
Waar willen we heen vandaag? De nieuwe gebruiker – de nieuwe student Wat is Web 2.0 en bibliotheek 2.0 : omschrijving, kenmerken en trends Technologie, standaarden en concepten Social software en services Waar staan wij met bibliotheek 2.0 toepassingen? Bibliothecaris 2.0
 
De nieuwe net gebruiker Gefascineerd door nieuwe technologieën Multitasking is een way of life Cut en paste cultuur Interactief, geen isolement Hoge verwachting van snelheid (weinig geduld) Mobiel Al  doende  leren (trial en error) is belangrijk Geloof dat alles op het web te vinden is Self service informatie Continu verdeelde aandacht Communicatie (*) Gaming cultuur (*) Virtuele werelden (*) Minder tv, meer online nieuws en blogs (Naar Guus van den Brekel en Karen Schneider)
 
Bron: Wikipedia ( Markus Angermeier )
Web 2.0 Eerste vermelding door Tim O’Reilly (2004) Veelal een verzamelnaam voor heel wat diensten, toepassingen en services op het web: weblogs, wikis, sociale netwerken, rss... Benaming voor de tweede fase in de ontwikkeling van het World Wide Web Er is een technologisch en een sociaal aspect aan het begrip verbonden
Tijdslijn Bron: Wikipedia /Jürgen S. Garcia
Bron: Tim O’Reilly Web 1.0 en Web 2.0
Kernideeën 1. Individual production and User Generated Content  2. Harness the power of the crowd 3. Data on an epic scale 4. Architecture of Participation 5. Network Effects 6. Openness Bron: T. O’Reilly / JISC (Paul Anderson)
Bibliotheek 2.0 / Library 2.0 Library 2.0 = (books 'n stuff + people + radical trust) x participation   (D arlene Fichter )
Library 1.0 en Library 2.0 Bron: Karen G. Schneider (Library 2.0 Cookbook)
Kernconcepten bibliotheek 2.0 De bibliotheek is overal De bibliotheek kent geen grenzen De bibliotheek nodigt uit tot participatie De bibliotheek is flexibel en heeft  gebruiksvriendelijke systemen In de bibliotheek staat de gebruiker centraal (user-centered) De bibliotheek is innovatief Naar Karen G. Schneider en  Bonaria Biancu
Bron: Wikipedia /  Bonaria Biancu
Bib/Web 2.0 : Technologie, standaarden en concepten RSS, syndication en aggregators AJAX, Open API’s en Mashups Web browser extensions, toolbars en bookmarklets OPAC 2.0 of SOPAC Folksonomy en tagging (open source software) (Mobiele apparatuur) (gepersonaliseerde zoekmachines)
RSS en syndicatie (1) “ RSS is a family of formats which allow users to find out about updates to the content of RSS-enabled websites, blogs or podcasts without actually having to go and visit the site. ” (JISC / Paul Anderson)  RSS : Really simple syndication. Andere standaarden: RDF en atom XML-formaat Benodigde software: feed readers of  aggregators  (installatie of online) Doel: abonneren op feeds van diverse bronnen zonder deze te hoeven bezoeken
RSS en syndicatie (2) Bronnen met feeds: weblogs, nieuwsmedia, tijdschriften (inhoudstafels!), zoekmachines en catalogi, podcasting (audio), veel web 2.0 websites en services enz... Hoe herkenbaar?     ...
Aggregators of feed readers Software om zich op (rss) feeds te kunnen abonneren en te lezen Stand-alone: FeedDemon, SharpReader, etc. Web-based: Google Reader, bloglines, Newsgator, Netvibes, Pageflakes, …
MGAS nieuws via Google Reader
MGAS nieuws via Bloglines
AJAX, Open API’s en Mashups AJAX : integratie van Javascript en xml Open API’s :  application programming interface  -  verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel  Mashup: Een  mashup is  een webapplicatie waarbij men data uit minstens twee bronnen combineert (integreert) tot een nieuwe   webtoepassing .  Of m.a.w twee of meer toepassingen samengesmolten tot een nieuwe.
Web browser extensions, toolbars en bookmarklets   Extensions of add-ons zijn kleine programma uitbreidingen van browsers, zoals het populaire Firefox. Toolbars – zoals de Google toolbar – vormen een uitbreiding van de browser om snel toegang te hebben tot bepaalde bronnen. Een bookmarklet is een javascripttoepassing in de vorm van een button in de balk van de browser. Voorbeeld:  Rijksmuseum bookmarklet
OPAC 2.0 – kenmerken (en andere interfaces) User-centered en gebruiksvriendelijk (bladerfunctie, autosuggestie, relevantie ranking…) Social    SOPAC Web 2.0 features:  RSS output Tagging, reviews, commentaar, rating Covers (afbeeldingen), inhoudstafels, samenvatingen, auteursbiografieën Third parties (Amazon, …) WorldCat / AquaBrowser (tagclouds)
 
 
OPAC van de  Silkeborg bibliotek
OPAC van de  Silkeborg bibliotek  - resultaat
Het verhaal achter LiveTrix (Universiteit Groningen)
Folksonomy en tagging Folksonomie is een samentrekking van de de woorden folk (mensen) en taxonomie. Het is een vorm van ordening, op basis van consensus, van data door het "volk". De essentie van het begrip is dat mensen op internet bookmarks, websites, foto's, filmpjes, muziek, forumdiscussies en blogpostings voorzien van zogenaamde  tags oftewel trefwoorden . Deze activiteit noemt men ook wel social bookmarking oftewel 'metadatering of taxonomie door de internetgemeenschap'. Taalgebruik van het grote publiek. “Wisdom of the crowds.” Bron: Wikipedia
 
3. Social software en services Weblogs en podcasts Wiki’s Instant messaging (IM) of chat Sociale netwerken en communities Startpages Social bookmarking File sharing (foto’s, video’s, bestanden) Gaming en virtuele werelden
Weblogs en podcasts Web-log of blog  is een website die regelmatig  geupdate wordt met informatie (blog entries / posts) in een  chronologische volgorde (op datum , recente bovenaan ).  Kenmerken: rss, interactief (commentaarfunctie), tagging, blogroll, trackbacks, permalinks, web 2.0 features Verschillende soorten: persoonlijke dagboekvorm, nieuws, instructies, opinie en stelling, fotoblog, video (vlog), audio (podcast) Podcast = iPod + (broad)cast, RSS + audio (MP3) Software: Blogger, WordPress, Movable Type, … Zoekmachines en services:  Technorati  -  LibWorm  - ... Toekomst KULeuven (personeel en studenten)
De MGAS nieuwsblog
 
Wiki’s “ A wiki is a collaborative website which can be directly edited by anyone with access to it.” (Wikipedia) Wiki wiki = vlug Er is een groot aanbod wiki software en services http://www.wikimatrix.org/ Toegangspolitiek (editing, levels) kan dikwijls zelf bepaald worden. Web 2.0 features (o.m. Rss, commentaar ...) Editing history available? Rollback functie (andere collaboration tools) Toledo / Intranet UZLeuven
Vergelijk WIKI software
 
Een welkomst wiki voor eerstejaarsstudenten
Instant messaging (IM) Populair communicatiemiddel bij jongeren en studenten
 
Social network services Een sociaal netwerk service focust op het bouwen van netwerken van mensen met dezelfde interesses of activiteiten.  De meeste sociale netwerken zijn uiteraard  webbased  en bieden een aanbod aan van interactieve features zoals chat, e-mail, video, file sharing, blogging, discussiefora enz. Er zijn diverse soorten netwerken naargelang de doelgroepen of onderwerpen
Social network sites Bron:  comScore
 
Group Belgium in Facebook
Group KU Leuven in Facebook
Facebook Librarian applicatie
Facebook librarian applicatie (2)
 
 
http://bibliotheek20.ning.com  - community voor bibliothecarissen met interesse in bib 2.0
Startpages Een startpagina is een ajax-gebaseerde en gepersonaliseerde webpagina voor de surfer. Men heeft modules en widgets, tabs en zelfs hele universums. Men voegt op een heel eenvoudige manier zoekmodules, feedreaders, kalenders, e-mail modules e.v.a in een eigen pagina. Populaire software: Netvibes, iGoogle, My Yahoo, PageFlakes Mogelijk trend: samensmelting met social network services?
Een iGoogle pagina
Een Netvibes startpagina
Een tabblad van een Netvibes startpage Een geslaagd universum :  http://www.netvibes.com/openlearn
Social bookmarking Social bookmarking is  een manier om je bookmarks of favorieten te bewaren, te klasseren en te delen met anderen.
Virtual reference van de MIT libraries
Het afgeleid product uit Del.icio.us van de MIT Libraries
Bestanden en documenten delen ... En vele andere ...
Bibliotheken op YouTube
Gaming en virtuele werelden
World of WarCraft
Second Life
Vergaderen in Second Life
Informatiepaneel op Info Island
Ingang Medical Library op Health Info Island (creatie: Guus van den Brekel)
Achter een laptop in de Consumer Health Library
Waar staan we vandaag?
Bibliothecaris 2.0 Volg blogs uit de biblioblogosfeer a.d.h.v. Een aggregator Maak gebruik van de bibliotheek wikis: LIS wiki Library Success: A Best Practices Wiki Library 2.0 in 15 minutes a day Maak je lid van de bibliotheek 2.0 community http://bibliotheek20.ning.com/ Lees, speel, experimenteer, leg contacten en maak een bib 2.0 planning voor je eigen bibliotheek.
De bibliotheekgebruiker zal versteld staan...

Bib20

  • 1.
    Bibliotheek 2.0 Mogelijkhedenen kansen voor academische bibliotheken Jens De Groot aka Jensjeppe (6.9.2007)
  • 2.
    Waar willen weheen vandaag? De nieuwe gebruiker – de nieuwe student Wat is Web 2.0 en bibliotheek 2.0 : omschrijving, kenmerken en trends Technologie, standaarden en concepten Social software en services Waar staan wij met bibliotheek 2.0 toepassingen? Bibliothecaris 2.0
  • 3.
  • 4.
    De nieuwe netgebruiker Gefascineerd door nieuwe technologieën Multitasking is een way of life Cut en paste cultuur Interactief, geen isolement Hoge verwachting van snelheid (weinig geduld) Mobiel Al doende leren (trial en error) is belangrijk Geloof dat alles op het web te vinden is Self service informatie Continu verdeelde aandacht Communicatie (*) Gaming cultuur (*) Virtuele werelden (*) Minder tv, meer online nieuws en blogs (Naar Guus van den Brekel en Karen Schneider)
  • 5.
  • 6.
    Bron: Wikipedia (Markus Angermeier )
  • 7.
    Web 2.0 Eerstevermelding door Tim O’Reilly (2004) Veelal een verzamelnaam voor heel wat diensten, toepassingen en services op het web: weblogs, wikis, sociale netwerken, rss... Benaming voor de tweede fase in de ontwikkeling van het World Wide Web Er is een technologisch en een sociaal aspect aan het begrip verbonden
  • 8.
    Tijdslijn Bron: Wikipedia/Jürgen S. Garcia
  • 9.
    Bron: Tim O’ReillyWeb 1.0 en Web 2.0
  • 10.
    Kernideeën 1. Individualproduction and User Generated Content 2. Harness the power of the crowd 3. Data on an epic scale 4. Architecture of Participation 5. Network Effects 6. Openness Bron: T. O’Reilly / JISC (Paul Anderson)
  • 11.
    Bibliotheek 2.0 /Library 2.0 Library 2.0 = (books 'n stuff + people + radical trust) x participation (D arlene Fichter )
  • 12.
    Library 1.0 enLibrary 2.0 Bron: Karen G. Schneider (Library 2.0 Cookbook)
  • 13.
    Kernconcepten bibliotheek 2.0De bibliotheek is overal De bibliotheek kent geen grenzen De bibliotheek nodigt uit tot participatie De bibliotheek is flexibel en heeft gebruiksvriendelijke systemen In de bibliotheek staat de gebruiker centraal (user-centered) De bibliotheek is innovatief Naar Karen G. Schneider en Bonaria Biancu
  • 14.
    Bron: Wikipedia / Bonaria Biancu
  • 15.
    Bib/Web 2.0 :Technologie, standaarden en concepten RSS, syndication en aggregators AJAX, Open API’s en Mashups Web browser extensions, toolbars en bookmarklets OPAC 2.0 of SOPAC Folksonomy en tagging (open source software) (Mobiele apparatuur) (gepersonaliseerde zoekmachines)
  • 16.
    RSS en syndicatie(1) “ RSS is a family of formats which allow users to find out about updates to the content of RSS-enabled websites, blogs or podcasts without actually having to go and visit the site. ” (JISC / Paul Anderson) RSS : Really simple syndication. Andere standaarden: RDF en atom XML-formaat Benodigde software: feed readers of aggregators (installatie of online) Doel: abonneren op feeds van diverse bronnen zonder deze te hoeven bezoeken
  • 17.
    RSS en syndicatie(2) Bronnen met feeds: weblogs, nieuwsmedia, tijdschriften (inhoudstafels!), zoekmachines en catalogi, podcasting (audio), veel web 2.0 websites en services enz... Hoe herkenbaar? ...
  • 18.
    Aggregators of feedreaders Software om zich op (rss) feeds te kunnen abonneren en te lezen Stand-alone: FeedDemon, SharpReader, etc. Web-based: Google Reader, bloglines, Newsgator, Netvibes, Pageflakes, …
  • 19.
    MGAS nieuws viaGoogle Reader
  • 20.
    MGAS nieuws viaBloglines
  • 21.
    AJAX, Open API’sen Mashups AJAX : integratie van Javascript en xml Open API’s : application programming interface - verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel Mashup: Een mashup is een webapplicatie waarbij men data uit minstens twee bronnen combineert (integreert) tot een nieuwe webtoepassing . Of m.a.w twee of meer toepassingen samengesmolten tot een nieuwe.
  • 22.
    Web browser extensions,toolbars en bookmarklets Extensions of add-ons zijn kleine programma uitbreidingen van browsers, zoals het populaire Firefox. Toolbars – zoals de Google toolbar – vormen een uitbreiding van de browser om snel toegang te hebben tot bepaalde bronnen. Een bookmarklet is een javascripttoepassing in de vorm van een button in de balk van de browser. Voorbeeld: Rijksmuseum bookmarklet
  • 23.
    OPAC 2.0 –kenmerken (en andere interfaces) User-centered en gebruiksvriendelijk (bladerfunctie, autosuggestie, relevantie ranking…) Social  SOPAC Web 2.0 features: RSS output Tagging, reviews, commentaar, rating Covers (afbeeldingen), inhoudstafels, samenvatingen, auteursbiografieën Third parties (Amazon, …) WorldCat / AquaBrowser (tagclouds)
  • 24.
  • 25.
  • 26.
    OPAC van de Silkeborg bibliotek
  • 27.
    OPAC van de Silkeborg bibliotek - resultaat
  • 28.
    Het verhaal achterLiveTrix (Universiteit Groningen)
  • 29.
    Folksonomy en taggingFolksonomie is een samentrekking van de de woorden folk (mensen) en taxonomie. Het is een vorm van ordening, op basis van consensus, van data door het "volk". De essentie van het begrip is dat mensen op internet bookmarks, websites, foto's, filmpjes, muziek, forumdiscussies en blogpostings voorzien van zogenaamde tags oftewel trefwoorden . Deze activiteit noemt men ook wel social bookmarking oftewel 'metadatering of taxonomie door de internetgemeenschap'. Taalgebruik van het grote publiek. “Wisdom of the crowds.” Bron: Wikipedia
  • 30.
  • 31.
    3. Social softwareen services Weblogs en podcasts Wiki’s Instant messaging (IM) of chat Sociale netwerken en communities Startpages Social bookmarking File sharing (foto’s, video’s, bestanden) Gaming en virtuele werelden
  • 32.
    Weblogs en podcastsWeb-log of blog is een website die regelmatig geupdate wordt met informatie (blog entries / posts) in een chronologische volgorde (op datum , recente bovenaan ). Kenmerken: rss, interactief (commentaarfunctie), tagging, blogroll, trackbacks, permalinks, web 2.0 features Verschillende soorten: persoonlijke dagboekvorm, nieuws, instructies, opinie en stelling, fotoblog, video (vlog), audio (podcast) Podcast = iPod + (broad)cast, RSS + audio (MP3) Software: Blogger, WordPress, Movable Type, … Zoekmachines en services: Technorati - LibWorm - ... Toekomst KULeuven (personeel en studenten)
  • 33.
  • 34.
  • 35.
    Wiki’s “ Awiki is a collaborative website which can be directly edited by anyone with access to it.” (Wikipedia) Wiki wiki = vlug Er is een groot aanbod wiki software en services http://www.wikimatrix.org/ Toegangspolitiek (editing, levels) kan dikwijls zelf bepaald worden. Web 2.0 features (o.m. Rss, commentaar ...) Editing history available? Rollback functie (andere collaboration tools) Toledo / Intranet UZLeuven
  • 36.
  • 37.
  • 38.
    Een welkomst wikivoor eerstejaarsstudenten
  • 39.
    Instant messaging (IM)Populair communicatiemiddel bij jongeren en studenten
  • 40.
  • 41.
    Social network servicesEen sociaal netwerk service focust op het bouwen van netwerken van mensen met dezelfde interesses of activiteiten. De meeste sociale netwerken zijn uiteraard webbased en bieden een aanbod aan van interactieve features zoals chat, e-mail, video, file sharing, blogging, discussiefora enz. Er zijn diverse soorten netwerken naargelang de doelgroepen of onderwerpen
  • 42.
    Social network sitesBron: comScore
  • 43.
  • 44.
  • 45.
    Group KU Leuvenin Facebook
  • 46.
  • 47.
  • 48.
  • 49.
  • 50.
    http://bibliotheek20.ning.com -community voor bibliothecarissen met interesse in bib 2.0
  • 51.
    Startpages Een startpaginais een ajax-gebaseerde en gepersonaliseerde webpagina voor de surfer. Men heeft modules en widgets, tabs en zelfs hele universums. Men voegt op een heel eenvoudige manier zoekmodules, feedreaders, kalenders, e-mail modules e.v.a in een eigen pagina. Populaire software: Netvibes, iGoogle, My Yahoo, PageFlakes Mogelijk trend: samensmelting met social network services?
  • 52.
  • 53.
  • 54.
    Een tabblad vaneen Netvibes startpage Een geslaagd universum : http://www.netvibes.com/openlearn
  • 55.
    Social bookmarking Socialbookmarking is een manier om je bookmarks of favorieten te bewaren, te klasseren en te delen met anderen.
  • 56.
    Virtual reference vande MIT libraries
  • 57.
    Het afgeleid productuit Del.icio.us van de MIT Libraries
  • 58.
    Bestanden en documentendelen ... En vele andere ...
  • 59.
  • 60.
  • 61.
  • 62.
  • 63.
  • 64.
  • 65.
    Ingang Medical Libraryop Health Info Island (creatie: Guus van den Brekel)
  • 66.
    Achter een laptopin de Consumer Health Library
  • 67.
    Waar staan wevandaag?
  • 68.
    Bibliothecaris 2.0 Volgblogs uit de biblioblogosfeer a.d.h.v. Een aggregator Maak gebruik van de bibliotheek wikis: LIS wiki Library Success: A Best Practices Wiki Library 2.0 in 15 minutes a day Maak je lid van de bibliotheek 2.0 community http://bibliotheek20.ning.com/ Lees, speel, experimenteer, leg contacten en maak een bib 2.0 planning voor je eigen bibliotheek.
  • 69.
    De bibliotheekgebruiker zalversteld staan...