Tin hoc 12

2. I. C¸c chøc n¨ng cña hÖ
QTCSDL
a. Cung cÊp m«i tr­êng
t¹o lËp CSDL
HÖ QTCSDL ph¶i cung cÊp mét m«i tr­êng
®Ó ng­êi
dïng dÔ
dμng khai b¸o kiÓu d÷ liÖu, c¸c cÊu tróc d÷ liÖu thÓ hiÖn th«ng
tin vμ c¸c rμng buéc trªn d÷ liÖu.
VÝ
dô:
HÖ QTCSDL MViSsu Aacl cFeosxsp ro
Mçi hÖ QTCSDL cung cÊp mét hÖ thèng c¸c kÝ hiÖu ®Ó
m« t¶ CSDL gäi lμ ng«n ng÷ ®Þnh nghÜa d÷ liÖu.

3. b. Cung cÊp m«i tr­êng
cËp nhËt vμ khai th¸c d÷
liÖu
Ng«n ng÷ ®Ó ng­êi
dïng diÔn t¶ yªu cÇu cËp nhËt hay khai th¸c
th«ng tin gäi lμ ng«n ng÷ thao t¸c d÷ liÖu.
Thao t¸c d÷ liÖu gåm:
 CËp nhËt (xem, nhËp, söa, xo¸... d÷ liÖu)
 Khai th¸c (s¾p xÕp, t×m kiÕm, kÕt xuÊt b¸o c¸o… )
Ng«n ng÷ ®Þnh nghÜa d÷ liÖu vμ thao t¸c d÷ liÖu lμ hai
thμnh phÇn cña mét ng«n ng÷ CSDL duy nhÊt.
VÝ dô: ng«n ng÷ SQL (ng«n ng÷ hái cã cÊu tróc)

4. c. Cung cÊp c«ng cô kiÓm so¸t, ®iÒu khiÓn truy cËp vμo
HCÖS QDTLCSDL ph¶i cã c¸c bé ch­
¬ng tr×nh thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm
vô sau:
 §¶m b¶o an ninh, ph¸t hiÖn vμ ng¨n ngõa truy cËp kh«ng ®­îc
phÐp.
 Duy tr× tÝnh nhÊt qu¸n cña d÷ liÖu.
 Tæ chøc vμ ®iÒu khiÓn c¸c truy cËp ®ång thêi.
 Kh«i phôc CSDL khi cã sù cè ë phÇn cøng hay phÇn mÒm.
 Qu¶n lÝ c¸c m« t¶ d÷ liÖu trong CSDL.
ChØ nh÷ng ng­êi
thiÕt kÕ vμ qu¶n lÝ CSDL míi ®­îc
quyÒn
sö dông c¸c c«ng cô kiÓm so¸t, ®iÒu khiÓn truy cËp vμo
CSDL.

5. II. Ho¹t ®éng cña mét hÖ
QTCSDL
Mçi hÖ QTCSDL lμ mét phÇn mÒm gåm nhiÒu thμnh phÇn, trong ®ã cã
hai thμnh phÇn chÝnh:
 Bé xö lÝ truy vÊn
 Bé qu¶n lÝ d÷ liÖu
HÖ QTCSDL chØ qu¶n lÝ cÊu
tróc cña c¸c b¶ng trong CSDL,
cßn viÖc qu¶n lÝ c¸c tÖp trong
CSDL do hÖ ®iÒu hμnh thùc
hiÖn Þ mçi hÖ QTCSDL ph¶i
cã c¸c giao diÖn cÇn thiÕt víi hÖ
®iÒu hμnh.
HÖ QTCSDL ®ãng vai trß cÇu nèi gi÷a c¸c truy vÊn trùc
tiÕp cña ng­êi
dïng vμ c¸c ch­
¬ng tr×nh øng dông cña hÖ
QTCSDL víi hÖ thèng qu¶n lÝ tÖp cña hÖ ®iÒu hμnh.

6. III. Vai trß cña con ng­êi
khi lμm viÖc víi c¸c hÖ CSDL
Sau khi hÖ CSDL ®· x©y dùng xong, nh÷ng ng­êi
cã liªn quan ®Õn ho¹t
®éng cña mét hÖ CSDL cã thÓ ®­îc
chia thμnh ba líp:
a. Ng­êi
qu¶n trÞ
CSDL
lμ mét hay mét nhãm ng­êi
cã nhiÖm vô:
 Qu¶n lÝ c¸c tμi nguyªn cña hÖ CSDL vμ c¸c phÇn mÒm liªn quan.
 Tæ chøc hÖ thèng: ph©n quyÒn truy cËp, ®¶m b¶o an ninh cho hÖ
CSDL…
 B¶o tr× vμ n©ng cÊp hÖ CSDL: b¶o vÖ vμ kh«i phôc hÖ CSDL, bæ
sung vμ söa ®æi ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông.
Ng­êi
qu¶n trÞ ph¶i hiÓu biÕt s©u s¾c vμ cã kÜ n¨ng trong c¸c
lÜnh vùc hÖ CSDL vμ hÖ ®iÒu hμnh, ®ång thêi cã ®¹o ®øc tèt.

7. b. Ng­êi
lËp tr×nh øng dông
lμ nh÷ng ng­êi
cã nhiÖm vô x©y dùng c¸c
ch­
¬ng tr×nh øng dông, hç trî khai th¸c th«ng tin tõ CSDL trªn c¬
së c¸c c«ng cô mμ hÖ QTCSDL cung cÊp, ®¸p øng nhu cÇu khai
th¸c CSDL cña c¸c nhãm ng­êi
dïng.
 Mçi ch­
¬ng tr×nh sÏ cã c¸c c©u lÖnh yªu cÇu hÖ QTCSDL thùc
hiÖn mét sè thao t¸c trªn CSDL tuú theo nhu cÇu cô thÓ.
Ng­êi
lËp tr×nh øng dông chØ cÇn biÕt th«ng tin vÒ cÊu tróc tÖp
trong CSDL vμ ph¶i cã kÜ n¨ng lËp ch­
¬ng tr×nh trªn c¸c ng«n
ng÷ lËp tr×nh.

8. c. Ng­êi
dïng
lμ nh÷ng ng­êi
cã nhu cÇu khai th¸c th«ng tin tõ
CSDL th«ng qua viÖc sö dông nh÷ng ch­
¬ng tr×nh øng dông ®·
®­îc
viÕt tr­íc.
 Giao diÖn cho ng­êi
dïng th­êng
cã d¹ng biÓu mÉu ®Ó cã thÓ
®iÒn c¸c néi dung thÝch hîp.
 Ng­êi
dïng th­êng
®­îc
chia thμnh tõng nhãm, mçi nhãm cã
mét sè quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó truy cËp vμ khai th¸c
CSDL.
– Phô huynh vμ häc sinh chØ cã thÓ xem ®iÓm mμ
kh«ng cã quyÒn cËp nhËt th«ng tin.
– Gi¸o viªn bé m«n chØ cã quyÒn cËp nhËt th«ng tin
cña bé m«n vμ líp m×nh d¹y.
VÝ
dô:
Ng­êi
dïng lμ tËp thÓ ®«ng ®¶o nhÊt nh÷ng ng­êi
cã quan hÖ víi
CSDL vμ ®­îc
chia thμnh nhiÒu nhãm.

9. IV. C¸c b­íc
x©y dùng
CSDL
B­íc
1. Kh¶o s¸t
 T×m hiÓu c¸c yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lÝ.
 X¸c ®Þnh c¸c d÷ liÖu cÇn l­u
tr÷, ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a chóng.
 Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng cÇn cã cña hÖ thèng khai th¸c th«ng tin, ®¸p
øng c¸c yªu cÇu ®Æt ra.
B­íc
2. ThiÕt kÕ
 ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu.
 Lùa chän hÖ CSDL ®Ó triÓn khai.
 X©y dùng hÖ thèng ch­
¬ng tr×nh øng dông.
B­íc
3. KiÓm thö
 NhËp d÷ liÖu cho CSDL.
 Ch¹y thö c¸c ch­
¬ng tr×nh øng dông ®Ó ph¸t hiÖn vμ söa lçi.

10.  C¸c chøc n¨ng cña hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu:
Cung cÊp m«i tr­êng
t¹o lËp CSDL
Cung cÊp m«i tr­êng
cËp nhËt vμ khai th¸c d÷ liÖu
Cung cÊp c«ng cô kiÓm so¸ t, ®iÒu khiÓn truy cËp vμo
CSDL
 HÖ QTCSDL cã hai thμnh phÇn chÝnh: bé xö lÝ truy
vÊn vμ bé qu¶n lÝ d÷ liÖu.
 Nh÷ng ng­êi
cã liªn quan tíi CSDL chia thμnh ba líp:
Ng­êi
qu¶n trÞ CSDL
Ng­êi
lËp tr×nh øng dông
Ng­êi
dïng